فایل هلپ

مرجع دانلود فایل ,تحقیق , پروژه , پایان نامه , فایل فلش گوشی

فایل هلپ

مرجع دانلود فایل ,تحقیق , پروژه , پایان نامه , فایل فلش گوشی

پاورپوینت آب انبار

اختصاصی از فایل هلپ پاورپوینت آب انبار دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 

نوع فایل:  ppt _ pptx ( پاورپوینت )

( قابلیت ویرایش )

 


 قسمتی از اسلاید : 

 

تعداد اسلاید : 17 صفحه

موضوع : آب انبار آب‌انباردرایرانشرایط اقلیمی‌ خشک و نیمه خشک بخش عمده ای از ایران، تاثیر ژرف و بنیادی در خلق پدیده‌های گوناگون معماری این سرزمین گذاشته است.
ریزش‌های آسمانی در ایران، به جز ناحیه شمالی و سواحل دریای مازندران، در بقیه نواحی بسیار کم است.
به همین دلیل، از دیرباز در بیشتر دشت‌های وسیع ایران، برای دسترسی به آب، تلاش چشمگیری صورت گرفته و ایرانیان با بهره جستن از تمامی‌ توانایی‌های خود، ده‌ها کیلومتر قنات حفر کرده اند.
آنها در کنار ساخت قنات‌ها و سدها، به ذخیره سازی آب‌های فراوان زمستانی برای به مصرف رساندن آنها در فصل‌های گرم سال نیز توجه داشته اند و برای تحقق این مساله، «آب‌انبار» را بنیان گذاشته اند.
آب انبار - یزد آب انبار قدیمی لاورستان - معروف به برکهٔ زمان آب‌انبار حوض و یا استخر سرپوشیده‌ای است که برای ذخیره آب معمولاً در زیر زمین ساخته می‌شود.
در مناطق کم‌آب و کویری آب انبار را از آب باران و یا جویبارهای فصلی پر می‌کنند.
آب معمولاً در زمستان ذخیره شده و در تابستان به کار می‌رود.
آب انبارها از جمله تأسیسات وابسته به قنات هستند. نحوه ساخت آب انبار، تصفیه و عایق بندی آن با اصول مهندسی و علمی مطابقت دارد.
برای تصفیه از روش‌های فیزیکی و شیمیایی استفاده می‌شود.
ته نشین شدن مواد زاید، اضافه کردن حجم مشخصی از نمک به منظور تجزیه آن و میکروب کشی توسط کلر آزاد شده، استفاده از ترکیبات آهکی جهت گندزدایی و استفاده از کیسه‌های زغال به منظور بو گیری از جمله این روش‌ها است.
از معروفترین آب‌انبارها آب‌انبار شش‌بادگیری و آب‌انبار تکیه امیرچقماق در شهر یزد در ایران است.
در شهر گناباد نیز آب انبارهای عظیمی وجود داشته است که حداقل سه مورد آنها در توسعه شهری تخریب شده است.
آب انبار مرکز گناباد در خیابان شریعت سابق تا سال 1363 فعال و مورد بهره برداری مردم بود.در زمستان آب برف و یخ را روانه این آب انبار می‌کردند و در تابستان آب سرد و خنک می‌نوشیدند به این آب انبار یخچال خانه هم می‌گفتند ۱ انواع آب انبارها ۲ قسمت‌های مختلف آب انبارها ۳ مواد و مصالح :انواع آب انبارها آب انبار ها را می توان به دو دسته تقسیم کرد. 1: آب انبارهای همگانی واقع در محله ها، کاروانسراها، روستاها و به صورت تک بنا در مسیر راههای کاروانی. 2: آب انبارهای خصوصی درون خانه ها.
:قسمت‌های مختلف آب انبارها قسمت‌های عمده بنای یکآب انبار عبارت‌اند از 1: منبع ذخیره آب ، 2: پوشش منبع ، 3: هواکش و بادگیر ، 4: راه پله و پاشیر ، 5 سردر تزئینی. پلان و مقطع آب انبار شش بادگیره یزد.
این آب انبار دو راه پله دارد یکی برای مسلمانان و دیگری برای زرتشتیان.
خاک مجاور مخزن به عنوان پشتبند در مقابل نیروی جانبی آب داخل مخزن و گنبد روی آن عمل می کند.
مواد و مصالح مواد و مصالح بکار رفته در ساختن آب انبارها عبارت است از سنگ، آجر، شفته آهک و ساروج سردر تزئینی.
راه پله پاشیر منبع ذخیره آب پوشش منبع هواکش و بادگیر منبع یا انبار: قسمت اصلی آب انبار است و به چهار شکل مکعب، مکعب مستطیل هشت گوشه و استوانه ساخته می شده، تمامی یا بخش

  متن بالا فقط قسمتی از محتوی متن پاورپوینت میباشد،شما بعد از پرداخت آنلاین ، فایل را فورا دانلود نمایید 

 


  لطفا به نکات زیر در هنگام خرید دانلود پاورپوینت:  ................... توجه فرمایید !

  • در این مطلب، متن اسلاید های اولیه قرار داده شده است.
  • به علت اینکه امکان درج تصاویر استفاده شده در پاورپوینت وجود ندارد،در صورتی که مایل به دریافت  تصاویری از ان قبل از خرید هستید، می توانید با پشتیبانی تماس حاصل فرمایید
  • پس از پرداخت هزینه ،ارسال آنی پاورپوینت خرید شده ، به ادرس ایمیل شما و لینک دانلود فایل برای شما نمایش داده خواهد شد
  • در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون بالا ،دلیل آن کپی کردن این مطالب از داخل اسلاید ها میباشد ودر فایل اصلی این پاورپوینت،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
  • در صورتی که اسلاید ها داری جدول و یا عکس باشند در متون پاورپوینت قرار نخواهند گرفت.
  • هدف فروشگاه جهت کمک به سیستم آموزشی برای دانشجویان و دانش آموزان میباشد .

 



 « پرداخت آنلاین »


دانلود با لینک مستقیم


پاورپوینت آب انبار

مقاله درباره انبارداری

اختصاصی از فایل هلپ مقاله درباره انبارداری دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 26

 

ضوابط و ویژگی‌های سیستم انبار

اطلاعات پایه

امکان تعریف انواع انبار و موقعیت و مشخصات آنها

امکان تعریف انباردارها و مشخصات شخصی و شغلی آنها

امکان تعریف انواع واحدهای شمارش کالا

امکان تعریف انواع طبقات کالا و تخصیص یک کالا به طبقات مختلف

امکان کدگذاری کالاها (امکان تعریف کدکالا در سه سطح گروه ، زیرگروه و سریال کالا)

امکان تعریف مکان‌های نگهداری کالا در انبار ، همچون قفسه ، ردیف و ....

امکان تعیین کالاهای انبار برای هرسال مالی

امکان تعیین کالاهای غیرمشمول درخواست عادی یا غیرقابل خرید در یک دوره زمانی

امکان تعریف کالاهای مشابه برای هریک از اقلام انبار

امکان تعریف فروشندگان و تولیدکنندگان کالا به همراه مشخصات آنها شامل : نام ،‌نشانی، تلفن و ...

امکان تعریف کارپردازان و مشخصات شخصی و شغلی آنها

امکان تعریف مراکز هزینه مطابق مراکز هزینه تعریف شده توسط امورمالی دستگاه

امکان تعریف واحدهای درخواست کننده کالا

امکان تعریف افراد تحویل‌گیرنده کالا در واحدها و مشخصات شخصی و شغلی آنها

امکان تعریف واحدهای سازمان

امکان تعریف منابع تهیه کالا

امکان تعریف مشخصات کشورها به همراه نام فارسی و انگلیسی آنها

امکان ثبت اطلاعات کالاشامل :نام ، طبقه ، واحد شمارش ، کشور سازنده ، شرکت سازنده ، مصرفی یاغیرمصرفی ، حداقل موجودی ، حداکثر موجودی ، نقطه سفارش و ...

امکان تعریف سال مالی برای انبار برای انجام عملیات مختلف انبارداری

عملیات مربوط به ورود کالا به انبار

امکان صدور درخواست خرید کالا توسط انبار و پیگیری آن

امکان صدور قبض انبار و قبض انبار مستقیم برای کالاهای خریداری شده با ذکر تاریخ ورود کالا به انبار

توضیح : منظور از قبض انبار مستقیم ، قبض انباری است که برای کالاهایی که وارد انبار نمی‌شوند و مستقیم به واحد مربوط

تحویل داده می‌شوند ریال صادر می‌شود .

امکان تهیه کاردکس انبار

امکان صدور قبض برای کالاهایی که از محل تنخواه خریداری و وارد انبار و از انبار خارج می‌شوند (جهت تسویه تنخواه با حسابداری ) با ذکر تاریخ ورود کالا به انبار

امکان تخصیص کالا به انبار در هنگام صدور قبض انبار

امکان صدور قبض انبا برای کالاهایی که به امانت گرفته می‌شوند و کنترل موجودی آنها

امکان صدور قبض انبار برای کالاهای امانتی برگشتی به انبار از واحدهای داخل سازمان و یا سازمان‌های دیگر

امکان ثبت کالاهای مرجوعی از واحدها به انبار و صدور قبض برای آنها و اضافه‌کردن به موجودی انبار

امکان ثبت کالاهای مازاد بر مصرف که به انبار برگشت داده می‌شوند .

امکان ثبت کالاهای برگشت از فروش

امکان ثبت کالاهای وارده از تعمیرگاه

امکان ثبت کالاهایی که بین انبارها جابجا می‌شوند و صدور قبض و حواله برای آنها و اصلاح موجودی انبار

امکان ثبت هزینه‌های اضافی در گزارش قبض انبار

امکان ثبت تخفیف هرکالا و تخفیف کلی فاکتور در قبض انبار

امکان پیگیری و کنترل کالاهای ثبت شده در قبض انبار با کالاهای درخواست شده برای خرید

امکان ثبت مشخصات فروشنده ، فاکتور و کارپرداز در قبض انبار

امکان ثبت مشخصات فنی کالاهای وارد شده به انبار در قبض انبار

امکان کنترل توالی شماره قبض انبارها (با توجه به تاریخ و ساعت صدور آنها)

عملیات مربوط به خروج کالا از انبار

امکان صدور فرم درخواست کالا از انبار توسط کلیه واحدهای سازمانی وثبت عملیات مربوط به تائیددرخواست ، تحویل کالا و پیگیری درخواست‌های تحویل داده نشده

امکان صدور حواله توسط انبار برای کالاهای مختلفی که توسط یک واحد سازمانی درخواست می‌شود

امکان صدور حواله انبار برای کالاهای خریداری شده جهت تحویل به واحدهای متقاضی کالا

امکان پیگیری و کنترل کالاهای ثبت شده در حواله انبار با کالاهای درخواست شده

امکان ثبت ،‌ کنترل عملیات و صدور حواله انبار برای کالاهایی که از انبار به دیگران امانت داده می‌شود

امکان صدور حواله برگشت امانت برای کالاهایی که با قبض امانتی وارد انبار و به متقاضی تحویل داده شده است

امکان صدور حواله انتقالی و کنترل عملیات برای کالاهایی که انبارها انتقال داده می‌شوند

امکان صدور حواله برای کالاهای ضایعاتی

امکان ثبت عملیات مربوط به مرجوع کردن کالاها

امکان ثبت کالاهایی که از طریق مزایده یا روشهای دیگر به فروش می‌رسند

امکان ثبت کالاهایی که جهت تعمیر ارسال می‌شوند


دانلود با لینک مستقیم


مقاله درباره انبارداری

تحقیق درباره انبار داری

اختصاصی از فایل هلپ تحقیق درباره انبار داری دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 23

 

انبار داری

تعریف انبار : انبار محلی است برای نگهداری کالاها یا مواد که موجودهای ان بر اساس یک سیستم صحیح طبقه بندی ، ثبت و نگهداری می شوند .

تقسیم بندی انبار از نظر کیفی :

تقسیم بندی انبار از نظر نوع کالا

1. انبار مواد اولیه – انبار قطعات یدکی – انبار قطعات سنگین و انبار قطعات ساخته شده – انبار فلزات – انبار غذائی – انبار مالتجاره و انبار تدارکات و انبار سازمان خدمات

2. تقسیم بندی انبار از نظر چگونگی ماهیت عملکرد مانند : گمرکی شامل انبارهای گمرکی و ترانزیت – انبارهای توزیع انبارهای کارخانه های صنعتی

3. انبار از نظر ساختمتنی : 1 . انبارهای کاملا" پوشیده 2 . انبارهای سر پوشیده بدون دیوار 3 . انبار بارانداز و محوطه باز انبار از نظر انجام عملیات انسان و ماشین به انباری گفته می شود که به وسیله ماشین و دستگاه انجام می شود .

وظایف مسئول انبار :

1. اجرای سیستم و روش مطلوب توسط مقامات سازمان

2. مراقبت و صدور دستور جهت محافظت از موجودهای انبار از لحاظ فساد و نابودی و سایر خطرات احتمالی

3. نظارت کلی نسبت به تمام انبارهای سازمان از طریق روسای واحدهای تابعه

4. تعیین انواع مختلف کالاهایی که باید در انبار نگهداری می شود .

5. نگهداری مدارک مربوط به موجودهای واقعی کالاها در موسسه

6. توصیه و پیشنهاد روش های انبارداری و اطلاعات لازم در سیستم

7. اجرای بودجه مصوب انبار

8. مراقبت در رفع نواقص پرسنلی و تکمیل کادر انبارداران و انتخاب آنان بر حسب نیلزهای کاری و انجام آموزشهای لازم برای پرسنل انبار

9. مراقبت در ارسال گزارشات ماهانه و سالانه انبار مکاتبات و انجام امور اداری مربوط به انبار و کالای آن .

وظایف انباردار :

1. حفظ و حراست کلیه اجناس که در تحویل انبار می باشد . و مراقبت از فساد و مخاطرات احتمالی

2. اطلاع از موجودی انواع اجناس موجود در انبار در هر موقع از زمان

3. .تعیین و تشخیص اشیاء اضافی و بدون استفاده و گزارش نمودن 4

4. مراقبت در این که موجودیهای انبار از حداقل و حداکثر مندرج در کارتهای انبار کمتر و یا بیشتر نباشد .

5. نظارت در دریافت و تحویل کالا طبق دستورات صادره و تهیه اسناد مربوط به آن

6. مراقبت در بسته بندی و حمل محصولات و توزیع در شمارش کالا

7. مراقبت در سبک مدارک و اسناد و دفاتر و کارتهای انبار

8. داشتن مهارت کافی در طبقه بندی ، نگهداری ، جاگذاری اجناس و ترتیب محل انبار و کالاها و کد آنها

9. حسن شهرت در امانت و حفظ منافع موسسه

10. آشنایی کامل از فنون انبارداری و به کارگیری سیستم های مربوط و انبارداران و نظارت در حسن کارگیری و استفاده از کامپیوتر و نرم افزارهای مربوط .

11. نظارت در نظم گزارشات هر دوره عملکرد هفتگی ، ماهانه ، فصلی ، سالانه

12. تنظیم فرم سنجش انبارداران و پرسنل مربوطه در مورد عملکرد آنان و افزایش حقوق و افزایش پاداش معلقه .

نکاتی که باید در طراحی و برنامه ریزی کالا رعایت شود :

1. تعین انواع کالاها ی مورد نیاز سازمان

2. . استاندار کردن کالاهای مورد نیاز سازمان 3

3. تعیین مفدار هر یک از اقلام کالاها 4

4. شناسایی منابع خرید و تامین کالا

منظور از اجرای طراحی در برنامه ریزی جدید و تامین کالای مورد نیاز سازمان چیست ؟

1. چه کالاهایی مورد نیاز است .

2. . این کالاها با چه مارک و مشخصاتی باشند .

3. . منابع خریداری و تهیه این کالا کجا

4. از هر قلم چه مقدار احتیاج داریم 5 . چه فضا و مکان و زمانی را برای کالا در نظر بگیریم

شرایط بهبود انبار و روابط انبار و توزیع

1. برگزاری جلسات مشترک منظم انبار و مدیریت توزیع جهت بررسی مسائل جاری

2. استفاده از مدیران آموزش دیده و حرفه ای

3. استفاده از سیستم رایانه مناسب

4. استفاده از سیستم حمل و نقل با کیفیت

مزایای سیستم صحیح انبارداری

1. دریافت، حفاظت و در دسترس قراردادن کالاها

2. تشکیل فایلهای اطلاعات صحیح

3. دادن اطلاعات دقیق و صحیح به بخشهای موسسه از جمله حسابداری صنعتی

4. رفع اشکال ناشی از وابستگی سیستم و موسسه به افراد خاص 5

5. دادن اطمینان خاطر به مدیریت

6. ایجاد کنترل های دقیق

7. کاهش هزینه های سربار ناشی از سهل انگاری در مصرف

8. جلوگیری و حذف هر گونه سوء استفاده اجتماعی

منابع ورود کالا به انبار

1. خریدهای داخلی

2. خریدهای خارجی 3

3. کالا یا مواد انتقالی از سایر انبارها

4. اجناس برگشتی

5. کالا یا تولیدات موسسه

6. کالا یا اجناس اهدایی

نکات مهم و حداکثر بهره وری از فضای انبار

1. استفاده حداکثر از فضای بالای سر

2. استفاده از فضای خارج ساختمان

3. رعایت اندازه اجناس

4. انبار کردن عمودی


دانلود با لینک مستقیم


تحقیق درباره انبار داری

تحقیق درمورد انبار داری 90 ص

اختصاصی از فایل هلپ تحقیق درمورد انبار داری 90 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 89

 

فهرست

عنوان صفحه

مقدمه .................................................................................................................................5

فصل اول

اصول انبارداری

کلیات ..................................................................................................................................8

تعریف انبار و مخازن ............................................................................................................9

وظایف انباردار ....................................................................................................................9

انواع موجودی های انبار ......................................................................................................10

سازمان انبار .........................................................................................................................11

نقش انبار در اقتصاد کشور ....................................................................................................14

نقش انبار در صنعت .............................................................................................................15

سیستم انبارداری و مزایای آن ...............................................................................................18

خط مشی های انبارداری ......................................................................................................20

فصل دوم- مراحل اجرایی خرید

قسمت اول: خریدهای داخلی ..............................................................................................23

سفارش خرید کالا به فروشنده ...........................................................................................25

دفتر راهنمایی سفارش ها ...................................................................................................27

قسمت دوم: خریدهای خارجی .........................................................................................30

قیمت براساس (C^F) ....................................................................................................31

فصل سوم- منابع ورود کالا به انبار

از طریق خریدهای داخلی .................................................................................................33

ورود کالاهای خریداری شده به انبار ............................................................................... 36

تحویل کالا به انبار ...........................................................................................................36

درخواست کالا و مواد از انبار ..........................................................................................38

تحویل و خروج کالا از انبار ............................................................................................39

رسید انبار مستقیم ............................................................................................................39

دریافت ابزار آلات از انبار ..............................................................................................40

فصل چهارم – کدگذاری کالا و لوازم

قسمت اول: کلیات کدگذاری ........................................................................................43

روش الفبایی .................................................................................................................43

روش شماره گذاری ساده .................................................................................................44

روش الفبا و شماره (حروف و عدد) ..................................................................................44

روش نیمونیک ..................................................................................................................45

کدگذاری براساس طبقه بندی کالا ....................................................................................45

طبقه بندی و کدگذاری استاندارد بین المللی ......................................................................47

روش طبقه بندی و کدگذاری اختصاصی ..........................................................................49

قسمت دوم: چیدن جنسی انبار ..........................................................................................51

سیستم کاردکس .............................................................................................................53

کارت روی قفسه (Bin Card) ...................................................................................56

گزارش موجودی انبار ......................................................................................................57

فصل پنجم- کنترل موجودی های انبار

قسمت اول: موجودی برداری «عینی» اجناس ....................................................................60

وظایف انبار در ارتباط با سفارش و موجودی ها ................................................................63

میزان حداقل موجودی و ذخیره احتیاطی ...........................................................................63

متوسط موجودی ..............................................................................................................64

تعیین بهای موجودی های انبار .........................................................................................66

روش بهای تمام شده واقعی .............................................................................................. 67

روش بهای تمام شده با قیمت بازار هر کدام که کمتر است ................................................71

قسمت دوم: هزینه های انبارداری ......................................................................................72

هزینه سفارش .................................................................................................................. 73

قسمت سوم: حسابداری انبار و تدارکات ...........................................................................74

فصل ششم – قانون محاسبات عمومی

اموال دولتی ......................................................................................................................78

اظهار نظر و پیشنهاد ...........................................................................................................87

نتیجه گیری .......................................................................................................................88

منابع .................................................................................................................................89


دانلود با لینک مستقیم


تحقیق درمورد انبار داری 90 ص

مقاله در مورد تاریخچه آب انبار 18 ص

اختصاصی از فایل هلپ مقاله در مورد تاریخچه آب انبار 18 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 19

 

تاریخچه آب انبار

آب انبار در کشورهای یونان و روم نیز از این شیوه برای ذخیره آب استفاده می‌شد.

آب‌انبار در ایران

شرایط اقلیمی‌ خشک و نیمه خشک بخش عمده ای از ایران، تاثیر ژرف و بنیادی در خلق پدیده‌های گوناگون معماری این سرزمین گذاشته است. ریزش‌های آسمانی در ایران، به جز ناحیه شمالی و سواحل دریای مازندران، در بقیه نواحی بسیار کم است. به همین دلیل، از دیرباز در بیشتر دشت‌های وسیع ایران، برای دسترسی به آب، تلاش چشمگیری صورت گرفته و ایرانیان با بهره جستن از تمامی‌ توانایی‌های خود، ده‌ها کیلومتر قنات حفر کرده اند. آنها در کنار ساخت قنات‌ها و سدها، به ذخیره سازی آب‌های فراوان زمستانی برای به مصرف رساندن آنها در فصل‌های گرم سال نیز توجه داشته اند و برای تحقق این مساله، «آب‌انبار» را بنیان گذاشته اند.

آب‌انبارها علاوه بر نقش مهمی‌ که در زندگی روزمره مردم داشته اند، از موقعیت خاصی نیز در فرهنگ و اعتقادات مردم این سرزمین، بهره مند بوده اند. پیوند میان آب و آیین‌های مذهبی، در دوران بعد از اسلام نیز در ایران ادامه یافت؛ به گونه ای که نیایشگاه‌های آناهید، جای خود را به مصلی‌های شکوهمند خارج از شهر داد.

آب‌انبارها در بافت شهرهای حاشیه کویر، مرکز بسیاری از آبادی‌ها و شهرک‌ها و محله‌ها بوده‌اند و در بسیاری از محله‌ها بزرگ‌ترین و چشمگیرترین واحد معماری به شمار می‌روند.

فن ساختمان و شیوه معماری در ساختمان آب‌انبارها دارای اعتبار خاصی است؛ چرا که سازندگان این واحدها با دقت و نکته‌سنجی بسیار، به مسایل عمده ای چون میزان فشار آب بر کف و سطح آب‌انبار، مساله اندود داخل بنا، تهویه، تصفیه و جلوگیری از آلودگی آب، توجه کامل داشته‌اند.

هنر تزیین نمای خارجی این آب‌انبارها، به خصوص سردر ورودی آنها و در برخی از موارد، انتخاب اشعار جالبی برای کتیبه بالای سردر، همگی نشان دهنده آن است که این بناها با بسیاری از ویژگی‌ها و روحیات ساکنان پیرامون خود، ارتباط نزدیک و مستحکمی‌ داشته اند.

دلایل وجودی آب‌انبار

دلایل جمع‌آوری و نگه‌داری آب در آب‌انبارها را می‌توان به صورت زیر دسته بندی کرد:

الف) تبخیر شدن آب در اثر تماس مستقیم با گرمای خورشید و جریان هوا

ب ) فاسد شدن آب در هوای آزاد

ج) گرم شدن آب به علت تابش نور خورشید

عملکرد و ارکان آب‌انبارها

انواع آب‌انبارها از نظر نوع عملکرد و ارکان :

1. آب‌انبارهای خصوصی: این آب‌انبارها در خانه‌های شهری و یا روستایی، عموما در زیر ساختمان یا در زیر سطح حیاط ساخته می‌شوند. مخازن این آب‌انبارها معمولا مکعب یا مستطیل هستند و سقفی مسطح یا گهواره‌ای دارند. در این نوع آب‌انبارها اگر مخزن زیر حیاط خانه ساخته می‌شده، برداشت آب از آنها با دلو و از راه دریچه‌ای که در سقف یا نزدیک به سقف بوده، به وسیله تلمبه دستی انجام می‌گرفته است. اما چنان چه مخزن در زیر قسمت مسکونی ساخته می شد معمولا دسترسی به آب از طریق پاشیر صورت می‌گرفت. این مخازن، عمدتا یک هواکش یا بادگیر برای تهویه دارند که تا بام خانه امتداد می‌یابد. گنجایش برخی از این آب‌انبارها برای تامین مصرفی سه تا چهار سال یک خانه، کافی است.

«ایران به جز چند رود بزرگ و متوسط که با بهره‌مند بودن از سرچشمه‌های برفگیر، در تمامی‌ طول سال جریان دارند، عمده رودها در بخش کوتاهی از سال، آب در بستر دارند و بیشترشان از میانه بهار تا پایان پاییز، خشک و بی آب هستند.»

2. آب‌انبارهای عمومی: این آب‌انبارها اکثرا بناهای بزرگ و چشمگیری هستند و سازندگان آنها حکام و اعیان یا مردان نیکوکار محلی بوده‌اند که هزینه ساخت آنها را از بیت‌المال یا از اموال خویش می‌پرداخته اند.

الف) آب‌انبارهای شهری: معمولا در مراکز محله‌ها و در کنار امکان مذهبی، آموزشی، رفاهی و تجاری ساخته می‌شدند. نمونه‌های بازمانده از این آب‌انبارها نشان می‌دهد که آنها نسبت به انواع دیگر دارای ظرفیت بیشتری بوده و می توانستند نیاز محلات پرجمعیت شهری را برای ماه‌ها تامین کنند.

اهمیت حیاتی این بناها موجب می‌شد که در انتخاب نوع مصالح و کیفیت ساختمان آنها شود و افزودن بر بخش‌ها و اجزای ضروری، جلوخان‌هایی بزرگ، سردر و هشتی، پله‌های پهن، بادگیرهای بلند و همچنین تزیینات گوناگون در آنها به کار رود. از جمله معروفترین این آب‌انبارها در تهران باید به این موارد اشاره کرد: «سید اسماعیل، صاحب ایوان، بابا نوذر، یوزباش، سید ولی، امامزاده یحیی، رضا قلی خان، چهل تن و کوچه غریبان.

در سمنان آب‌انبار قلی و سرخه، در قزوین آب‌انبارهای حاج کاظم و سردار بزرگ، در مشهد آب‌انبارهای حوض لقمان، حوض میرزا ناظر، بالا کوچه و چهل پایه و در کاشان آب‌انبار سیدحسین دخان، از نمونه‌های معروف این نوع معماری به شمار می‌روند.

2_ب) آب‌انبارهای روستایی: عموما در میدان‌های مرکزی روستاها ساخته می‌شدند. این آب‌انبارها معماری بسیار ساده ای داشتند و از مصالح موجود در محل و بیشتر بدون تزیینات و پیرایه‌ها، شکل می‌گرفتند. از نمونه‌های شناخته شده این آب‌انبارها می‌توان به آب‌انبار حاج سیدحسین در آبادی خنک (خونک) و آب‌انبار دو راه در آبادی در رحمت آباد استان یزد اشاره کرد.

2-ج) آب‌انبارهای قلعه ای: این آب‌انبارها بسیار ساده و اغلب به صورت حوض‌های سرپوشیده‌اند. مخزن آنها نسبتا کوچک و عمیق است و به شکل چاهی سریع در قسمت مرکزی آب‌انبار ساخته می‌شده است. برخی از آنها به نحوی با مجموعه بناهای قلعه ترکیب شده‌اند که بتوانند آب باران که روی بام‌ها و صحن قلعه روان می‌شود، جمع آوری و ذخیره کنند.

معماری آب‌انبارهای داخل کاروانسراها را می‌توان تاثیر گرفته از این نوع آب‌انبارها دانست و در این گروه مطالعه کرد. این بناها معمولا به صورت حوض‌هایی سرپوشیده در میان حیاط و روی محورهای اصلی کاروانسرا ساخته می‌شدند.

2-د) آب‌انبارهای میان‌راهی: این آب‌انبارها معمولا در مسیر جاده‌های کاروان‌رو و در کنار کاروانسراها شکل می‌گرفتند. آنها مخازن استوانه‌ای و پوشش گنبدی دارند و برخی نیز اطاق و کلاه‌فرنگی‌هایی برای استراحت مسافران و خواندن نماز دارند.

از نمونه آب‌انبارهای میان‌راهی می‌توان به آب‌انبارهای حوض بلند وزیر بر سر راه یزد به مشهد و آب‌انبار حاج حسین معمار در جاده یزد به تهران، اشاره کرد.

2-ه) آب‌انبارهای بیابانی: معمولا در بیابان‌های خشک و به منظور سیراب کردن دام‌ها ساخته می‌شدند. مخازن این آب‌انبارها معمولا چهارگوش ساخته می‌شده و دیوارهای‌شان حدود دو متر بالاتر از سطح زمین بوده است.

 

مقدمه

شکل 1: یک آب انبار قدیمی سنگی در جاده تهران - گرمسار. در این عکس قسمت های مختلف آب انبار شامل مخزن، گنبد و سردر راه پله مشخص می باشد.

به دلیل خشکی آب و هوای بخش عمده ای از کشور ایران و عدم ریزش باران کافی در بیش از شش ماه از سال در اکثر نقاط و در نتیجه فصلی بودن آب رودخانه ها و عدم دسترسی به آب، تمهیدات گوناگونی جهت تامین آب شیرین در فصول خشک سال شده است. احداث بند، قنات و آب انبار را می توان از این جمله نام برد. در این رابطه، آب انبار همان گونه که از نام آن مشخص است، برای ذخیره آب در فصول پر آب و استفاده از آن در بقیه ایام سال می باشد.

قدیمی ترین آثار به جای مانده از آب انبار تقریباً با پیدایش اولین تمدن های ایران هم زمان است. مخزن آب شهر ایلامی - دورانتاش (1) ۞ در چغازنبیل مربوط به هزاره دوم قبل از میلاد هنوز باقی است. از دوران حکومت هخامنشیان نیز بقایای آب انبار و آب راه های متعدد در قصر جمشید وجود دارد.

در دوره اسلامی، آب انبار نیز مانند سایر ابنیه شهری در مراکز تجمع، مانند راسته های بازار و مراکز محلات و همچنین در کاروانسرا های بین راهی احداث می شده. در شهر های گرم و خشک ایران هر محله ای اغلب برای خود یک آب انبار داشته که توسط اهالی محل احداث می شده و یا گاهی بانی آن یکی از افراد متمکن و خیرخواه محله بوده است. آب انبار توسط اهالی خود محل اداره می شد و از کسی مبلغی برای استفاده از آن گرفته نمی شد، فقط اهالی محل خرج تعمیرات و نگهداری آن را می پرداخته اند.

در شهر های گرم و خشک آب انبار از ابنیه مهم شهری بوده و بنای آن با بادگیر های بلند و گنبد های حجیم از فواصل دور در سیمای شهر خودنمایی می کرده است. آب انبار های مهم دارای سردر های ورود بسیار زیبا بوده اند که با انواع کاربندی ها و مقرنس ها تزیین می شده و گاهی شعری در جهت سلام بر امام حسین (ع) و لعنت بر یزید و یا یادآوری خیری که بانی آن انجام داده بر روی کاشی های هفت رنگ نقش می بست. چنانچه ابیات زیر قسمتی از اشعار نوشته شده بر روی آب انبار حاج میرزا حسین عامل در نزدیکی میدان امام ساوه بیانگر آن است.

تاریخ احداث آب انبار ها، معمولاً در درگاه آن ها ثبت می شده و با حساب ابجد، سال بنای این آب انبار 1186 هجری قمری (2) ۞ که به دوره زندیه بر می گردد، می باشد.

فراهم نمودن آب بهداشتی، خنک و قابل دسترس برای همه اهالی، احتیاج به یک سری تدابیر زیست اقلیمی داشته است که در دنباله این مقاله بحث خواهد شد.

اقلیم


دانلود با لینک مستقیم


مقاله در مورد تاریخچه آب انبار 18 ص