دانلود پروپوزال رشته جغرافیا بررسی نقش و عملکرد بازار خوی بافرمت ورد وقابل ویرایش
-1 بیان مسئله
بازار پدیده ای است مربوط به شهر سنتی که در عین حال از ارکان و عوامل اصلی شکل گیری ساختار شهر سنتی بوده است . ( پور احمد ،1376 : 80 ) ودر اکثر شهرهای قدیمی و سنتی ایران دارای قدرت اقتصادی یسیار بالایی بوده تا جایی که ستون فقرات اکثر شهرهای قدیمی و سنتی ایران بازار تلقی می شده و شهرها با توجه هر نقش و وظیفه ای که دارا می باشند نمی توانند دور از فعالیتهای بازرگانی فرار گیرند چرا که حیات اجتماعی انسانها در شهر و ضرورت رفع نیاز آنان هم چنین فعالیتها را ایجاب می کند .
بازار مهم ترین محور ارتباطی و فضای شهری ایرانی در گذشته به شمار می آمده است زیرا بازارهای اصلی و دائمی در هر شهر به طور معمول در امتداد مهم ترین راه و محور شهری که از یک دروازه شروع می شد و تا مرکز شهر ادامه می یافت ، شکل می گرفت ؛ به عبارت دیگر در وهله نخست یک راه اصلی و پرتردد وجود داشت که فضاهای تجاری و گاه تولیدی در کنار آن تشکیل می شدند و به تدریج بازار پدپد می آمد . شکل گیری تدریجی بازار به این علت بود که بیشتر شهرهای ایرانی از توسعه یک روستا پدید می آمدند و تنها تعداد انگشت شماری از شهرها به صورت طراحی شده ساخته می شدند .( سلطانزاده ، 1380 : 20 )
براساس اسناد می توان حدس زد که پیشینة تاریخی بازارها حداقل به چند هزار سال پیش از میلاد می رسد . بازار هرشهر تا اوایل قرن معاصر با سایر فضاهای شهری ارتباطی ارگانیک و منسجم داشت اما از آغاز دوره معاصر و در پی توسعه شهرها و ایجاد خیابانهایی برای دسترسی سواره و تعیین الگوهای سکونت و شهر نشینی ، ارتباط آن با سایر فضاهای شهری به تدریج گسیخته شد .
خصوصیات کالبدی بازارهای دائمی و سر پوشیده به گونه ای بود که فضایی مطلوب و مناسب برای عابران و خریداران پدید می آمد .( سلطانزاده ، 1380 : 45)
با توجه به مسائل مطرح شده ، شهر خوی نیز با سابقه طولانی خود بعنوان یکی از مراکز تجاری مطرح بوده و هست و بازار خوی که در قلب و مرکز شهر واقع شده در طی قرون و اعصار عنصری پر اهمیّت ، دارای وزن اقتصادی در درجه اول سپس دارای نقش های مختلف اجتماعی ، فرهنگی ، مذهبی و سیاسی بوده است.
بنابراین کلیه عوامل در کنار یکدیگر در طول تاریخ دست در دست هم ارتقاء اوضاع اقتصادی و همچنین تنزل تجارت خارجی منطقه را موجب شده که در این میان شهر خوی با قرار گرفتن در مسیر جاده ابریشم ، بعنوان محل اجتماع تجار و بازرگانان داخلی و خارجی و بازار بزرگ آن بعنوان محل استقرار کاروانها و مال التجاره های عظیم بوده است . و در حال حاضر شهر خوی دارای بازاری بزرگ است که در مرکز شهر واقع شده و به محلات مسکونی قدیمی شهر متصل می باشد و کانون اصلی شهر را تشکیل می دهد . تحولات پر شتاب اقتصادی ، سیاسی ، فرهنگی ، و تکنولوژیکی معاصر تغییرات چشمگیری در کارکرد و فضای کالبدی بازارهای سنتی پدید آورده است . بطور یکه علیرغم توسعه جدید شهری از رونق آن کاسته شد ، و در مواردی با کالبدی فرسوده بسوی نابودی و انهدام پیش می روند . امروزه توسعه روز افزون شهرها ، و مشکلات متعدد شهری و عدم برنامه ریزی جامع و یکپارچه شهری و عبور و مرور وسایل نقلیه و ... سبب کاهش فعالیت و کارکرد بازار است .
وجود عناصر جدید التأسیس مانند پاساژ ها و هسته های تجاری مستقل که همجوار با بازار سنتی خوی یک نوع تضاد فکری فرهنگی و بصری را موجب شده است . در یک عبارت می توان گفت منطقه بازار را دچار سردر گمی و نابسامانی فرهنگی نموده است .
با توجه به نابسامانیهایی که در نتیجه از بین رفتن مرکز ثقل و محورفرهنگی – اجتماعی شهرهای سنتی ( بازار ) حاصل می شود سعی می کنیم با بررسی روند پیدایش و اصول حاکم بر بازار به بررسی کیفیت تحولات کارکردی بزرگترین بافت تاریخی ، شهرهای ایران و یکی از بلندترین راسته بازارهای ایران یعنی بازار سنتی شهر خوی ، اصولی را جهت حفظ هویت و احیاء و تداوم کارکردهای آن ارائه نمائیم .
1-2- ضرورت و اهمیت تحقیق
اگر بازار را به عنوان موجودی زنده در نظر آوریم هر موجود زنده ای علاوه بر اثراتی که بر محیط اطراف خود می گذارد . از آن نیز تأثیر می پذیرد .
همانطور که بازار دارای حوزه نفوذی است که یک نوع رابطه رفت و برگشت متقابل میان آن دو وجود دارد که قابل تعمق و بررسی در زمینه های گوناگون می باشد .
در اکثر شهرهای ایران به خصوص شهرهایی که در مسیر کاروانهای تجاری و بازرگانی قرار داشته اند می توان پدیده بازار را بعنوان قلب شهر یا بافت اصلی شهر نام برد . (پور احمد ، 1376 : 47 )
اهمیت موضوع نقش و عملکرد بازار خوی از جهات گوناگونی مورد مطالعه و بررسی قرار می گیرد
- این بازار یکی از قطب های تجاری ( هسته تجاری اولیه ) شهر خوی می باشد که تأمین کننده مایحتاج بخش اعظمی از نیازمندیهای ساکنین مناطق مختلف شهر خوی و شهرها و روستاهای اطراف شهر خوی می باشد . و به روشنی می توان این مسئله را از طریق مشاهدان میدانی دریافت نمود .
- علاوه بر ساختار و کارکرد تجاری بازار وجود تشکیلات فرهنگی و اجتماعی آن و تأثیرات آن را نیز باید در نظر گرفت . فرم و ساختار بازار به عنوان یک عنصر فرهنگی که ریشه در معماری سنتی و فرهنگ مردم منطقه دارد عاملی بسیار مهم و حائز اهمیت است که می توان به آن توجه نمود . همچنین همجواری مشاغل مختلف ( راسته ها ) که موجب تبادل افکار و فرهنگهای مختلف می گردد .
موقعیت مکانی بازرا خوی به گونه ای است که دسترسی به آن از طریق محورهای شمالی – جنوبی شرقی – غربی به راحتی و مقرون به صرفه ترین شکل امکان پذیر است .( می باشد) .
پروپوزال رشته جغرافیا بررسی نقش و عملکرد بازار خوی
