فایل هلپ

مرجع دانلود فایل ,تحقیق , پروژه , پایان نامه , فایل فلش گوشی

فایل هلپ

مرجع دانلود فایل ,تحقیق , پروژه , پایان نامه , فایل فلش گوشی

تحقیق درباره بررسی و ارزیابی اثر آلودگی هوا روی کیفیت زندگی

اختصاصی از فایل هلپ تحقیق درباره بررسی و ارزیابی اثر آلودگی هوا روی کیفیت زندگی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

تحقیق درباره بررسی و ارزیابی اثر آلودگی هوا روی کیفیت زندگی


تحقیق درباره بررسی و ارزیابی اثر آلودگی هوا روی کیفیت زندگی

فرمت فایل : word (قابل ویرایش) تعداد صفحات : 25 صفحه

 

 

 

مقدمه :

از بین مهمترین نیازهای انسان، هوا حیاتی‌ترین نیازی شناخته شده است که اگر اختلالی در آن ایجاد شود ادامه زندگی را غیرممکن خواهد کرد.در فاجعه مه دود لندن در سال ۴ ، ۱۹۵۲هزار تن در مدت چند روز در اثر غلظت بالای آلاینده‌های هوا جان باختند.

آلودگی هوا چیست؟

هوا اقیانوسی است که ما در آن تنفس می‌کنیم. ۹۹/۹درصد هوا از نیتروژن، اکسیژن، بخار آب، و گازهای بی‌اثر تشکیل شده است. فعالیتهای انسانی می‌تواند موادی را وارد هوا کند که بعضی از آنها می‌تواند مشکلاتی را برای انسانها، گیاهان و حیوانات بوجود آورد. چندین نوع آلودگی هوا وجود دارد که آثار گوناگونی برجا می‌گذارند.مه دود، باران اسیدی، پدیده اثر گلخانه‌ای و ایجاد حفره در لایه ازون هر کدام عوارض خطرناکی را برای سلامت انسان و کل محیط زیست ببار می‌آورند.انتشار ذرات حاصل از مصرف سوخت‌های فسیلی برای تهیه انرژی از دیگر انواع علل آلودگی هوا به شمار می‌رود. اندازه این ذرات بسیار کوچک حدود ۲/۵میکرون است. این نوع آلودگی گاهی آلودگی کربن سیاه نیز نامیده می‌شود.گازهای حاصل از مصرف سوخت در خودروها، خانه‌ها و صنایع یک منبع مهم آلودگی هوا به شمار می‌رود. برخی معتقدند حتی سوزاندن چوب و زغال چوب در بخاری و منقل می‌تواند مقادیر زیادی دوده را وارد هوا کند.انتشار گازهای مضری مانند دی اکسید سولفور، مونواکسید کربن، اکسیدهای نیتروژن، و بخارات شیمیایی می‌توانند در جو زمین واکنشهای شیمیایی انجام داده و تشکیل مه دود و باران اسیدی بدهند.آلودگی در محیطهای بسته مانند خانه‌ها، ادارات، و مدارس نیز باید مورد توجه قرار گیرد. برخی از این آلاینده‌ها در اثر فعالیتهایی مانند استعمال دخانیات و آشپزی ایجاد می‌شود. بسیاری از افراد ۸۰تا ۹۰درصد عمر خود را در داخل محیطهای بسته می‌گذرانند و قرار گرفتن در معرض آلاینده‌های مضر می‌تواند سلامت افراد را به خطر بیندازد. به همین خاطر توجه به آلودگی هوا در داخل و خارج خانه حائز اهمیت است.

 

 آثار آلودگی هوا بر سلامت انسان

آلودگی هوا به طرق گوناگونی می‌تواند آثار زیانبار درازمدت و کوتاه مدتی بر سلامت انسانها بگذارد. تاثیر آلودگی هوا بر افراد مختلف متفاوت است. آسیب پذیری برخی افراد در برابر آلودگی هوا بسیار بیشتر از سایرین است. کودکان کم سن و سال و سالمندان بیشتر از دیگران از آلودگی هوا آسیب می‌بینند.برخی بیماریها مانند آسم، بیماری قلبی و ریوی در مواقع آلودگی هوا تشدید می‌شوند. معمولا میزان آسیبها بستگی به میزان قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی زیانبار دارد یعنی مدت تماس با آلاینده‌ها و غلظت مواد شیمیایی.آثار کوتاه مدت آلودگی هوا عبارت است از حساسیت چشمها، بینی و حلق، عفونتهای دستگاه تنفسی فوقانی مانند برونشیت و ذات الریه. سردرد، تهوع، و واکنش‌های آلرژیک نیز از دیگر عوارض کوتاه مدت این مشکل زیست‌محیطی است. آلودگی هوا برای مدت کوتاه می‌تواند بیماری مبتلایان به آسم و آمفیزم را تشدید کند.آثار درازمدت آلودگی هوا می‌تواند بیماری مزمن تنفسی ، سرطان ریه، بیماری قلبی، و حتی آسیب به مغز ، اعصاب ، کبد و کلیه‌ها را شامل شود.تماس مداوم با آلاینده‌ها بر ریه کودکان تاثیر می‌گذارد و در سالمندان سبب تشدید بیماری می‌شود.عقیمی ناشی از کاهش شمار اسپرم در مردان از عوارض آلودگی هوا شناخته شده است. آلودگی هوا نه تنها در تشدید آسم نقش دارد بلکه بزرگترین عامل خطر در ایجاد این بیماری محسوب می‌شود. پزشکان از جمله عوامل موثر در بروز جوش صورت را آلودگی هوا معرفی می‌کنند. این معضل برای بیماران دیابتی مرگبار است. آلودگی هوا در فرایند کنترل جریان خون در دیابتی‌ها اختلال ایجاد می‌کند.در تحقیقات انجام شده مشخص شده است آلودگی هوا در بروز چاقی نقش دارد و مرگ زودرس در نواحی آلوده شهرها به اثبات رسیده است.در گیاهان آلاینده‌ها توان گیاهان را برای مقابله با بیماریها و حشرات کاهش می‌دهند و در رشد آنها تاثیر منفی می‌گذارند. بسیاری از درختان در بزرگراههای شهر تهران در حالت نیمه مرگی هستند که به علت انباشت لایه‌ای از ذرات آلاینده بر شاخ و برگ آنهاست.آثار آلودگی هوا به حدی گسترده است که تحقیقات در این‌باره همچنان ادامه دارد. بیماریهای ناشی از آلودگی هوا می‌تواند بسیار پرهزینه باشد.هزینه‌های درمانی، کاهش بهره‌وری در محل کار می‌تواند سالیانه میلیاردها دلار هزینه بر جامعه تحمیل کند.

ادامه...


دانلود با لینک مستقیم


تحقیق درباره بررسی و ارزیابی اثر آلودگی هوا روی کیفیت زندگی

پاورپوینت آلودگی هوا

اختصاصی از فایل هلپ پاورپوینت آلودگی هوا دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

پاورپوینت آلودگی هوا


پاورپوینت آلودگی هوا

آلودگی آب مهمتر است یا آلودگی هوا؟ و چرا؟

این پایورپوینت موارد زیر را در 30اسلاید شرح میدهد

مثال هایی از وقایع آلودگی مهم در یک سال اخیر

خفه کننده ها

تحریک کننده ها

سموم سیستمیک

ترکیبات مخدّر و بیهوش کننده

عکس ها

و...

 


دانلود با لینک مستقیم


پاورپوینت آلودگی هوا

دانلودمقاله آلودگی هوا و باران های اسیدی

اختصاصی از فایل هلپ دانلودمقاله آلودگی هوا و باران های اسیدی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 

 


یکی از مشکلات جدی محیط زیست که امروزه بشر در اکثر نقاط جهان با آن درگیر است، باران اسیدی می‌باشد. باران اسیدی به پدیده‌هایی مانند مه اسیدی و برف اسیدی که با نزول مقادیر قابل توجهی اسید از آسمان همراه هستند، اطلاق می‌شود.
باران هنگامی اسیدی است که میزان PH آب آن کمتر از 5،6 باشد. این مقدار PH بیانگر تعادل شیمیایی بوجود آمده میان دی‌اکسید کربن و حالت محلول آن یعنی بی‌کربنات ( HCO3 ) در آب خالص است.
باران اسیدی دارای نتایج زیانبار اکولوژیکی می‌باشد و وجود اسید در هوا نیز بر روی سلامتی انسان اثر مستقیم دارد. همچنین بر روی پوشش گیاهی تأثیرات نامطلوبی می‌گذارد.
دید کلی
در چند دهه اخیر میزان اسیدیته آب باران ، در بسیاری از نقاط کره زمین افزایش یافته و به همین خاطر اصطلاح باران اسیدی رایج شده است. برای شناخت این پدیده سوالات زیادی مطرح گردیده است که به عنوان مثال می‌توان به این موارد اشاره کرد: چه عناصری باعث تغییر طبیعی باران می‌شوند؟ منشا این عناصر چیست؟ این پدیده در کجا رخ می‌دهد؟

 

معمولا نزولات جوی به علت حل شدن دی‌اکسید کربن هوا در آن و تشکیل اسید کربنیک بطور ملایم اسیدی هستند و PH باران طبیعی آلوده نشده حدود 5.6 می‌باشد. پس نزولاتی که به مقدار ملاحظه‌ای قدرت اسیدی بیشتری داشته باشند و PH آنها کمتر از 5 باشد، باران اسیدی تلقی می‌شوند.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


تاریخچه
پدیده باران اسیدی در سالهای پایانی دهه 1800 در انگلستان کشف شد، اما پس از آن تا دهه 1960 به دست فراموشی سپرده شد. « اسمیت » در سال 1873 واژه باران اسیدی را برای اولین بار مطرح کرد. او پی برد که ترکیب شیمیایی باران تحت تاثیر عواملی چون جهت وزش باد ، شدت بارندگی و توزیع آن ، تجزیه ترکیبات آبی و سوخت می‌باشد. این محقق متوجه اسید سولفوریک در باران شد و عنوان نمود که این امر ، برای گیاهان و اشیا واقع در سطح زمین خطرناک است.
« موتا » و « میلو » در سال 1987 عنوان داشتند که دی‌اکسید کربن با اسید سولفوریک و اسید نیتریک عوامل اصلی تعیین کننده میزان اسیدی بودن آب باران هستند، چرا که در یک فاز آبی به صورت یونهای نیترات و سولفات در می‌آیند و چنین یونهایی به آب باران خاصیت اسیدی می‌بخشند.

 

عوامل موثر در اسیدیته باران
آب باران هیچگاه ، کاملا خالص نبوده و با پیشرفت صنعت بر ناخالصیهای آن افزوده شده است. ناخالصی طبیعی باران بطور عمده ناشی از نمکهای دریایی است و گازها و دودهای ناشی از فعالیت انسان در فرآیند ابرها دخالت می‌کنند.
آتش سوزی جنگلها نیز ، از جمله عواملی است که در میزان اسیدیته آب باران نقش دارد. فرآیندهای بیولوژیکی ، آتشفشانی و فعالیتهای انسان ، مواد آلوده کننده جو را در مقیاس محلی ، منطقه‌ای و جهانی در فضا منتشر می‌کنند. به عنوان مثال ، در صورت وجود جریانات باد در نواحی صنعتی ، مواد خارج شده از دودکشهای کارخانه‌ها در سطح وسیعی در فضا پراکنده می‌شوند.
اسیدهای موجود در باران اسیدی
اسیدهای عمده در باران اسیدی ، اسید سولفوریک و اسید نیتریک می‌باشد. بطور کلی این اسیدها به هنگام حمل توده هوایی که آلاینده‌های نوع اول مثل و را دربر دارند، بوجود می‌آیند. از این رو معمولا محل نزول باران اسیدی دورتر از منبع آلاینده‌ها می‌باشد. باران اسیدی یک مشکل آلودگی است که به علت حمل دوربرد آلاینده‌های هوا توسط باد حد و مرز جغرافیایی نمی‌شناسد.

 

منابع تولید دی‌اکسید گوگرد
بطور کلی در مقیاس جهانی بیشتر بوسیله آتشفشانها و توسط اکسایش گازهای گوگرد حاصل از تجزیه گیاهان تولید می‌شود. این دی‌اکسید گوگرد طبیعی معمولا در قسمتهای بالای جو انتشار می‌یابد. بنابراین غلظت آن در هوای پاکیزه ناچیز می‌باشد. منبع عمده تولید ناشی از فعالیتهای انسانی احتراق زغالسنگ می‌باشد.
دی‌اکسید گوگرد بوسیله صنعت نفت به هنگام پالایش نفت یا تصفیه گاز طبیعی مستقیما یا به صورت در هوا انتشار می‌یابد. بیشتر کانیهای با ارزش در طبیعت به صورت سولفید یافت می‌شود. بنابراین هنگام استخراج و تبدیل آنها به فلز آزاد مقداری در هوا آزاد می‌شود و در اثر ترکیب با ذرات ریز بخار آب به تبدیل می‌گردد و در اثر کاهش دما در قسمتهای بالای جو به صورت باران اسیدی به زمین برمی‌گردد.
منابع تولید اکسیدهای نیتروژن
در هوای غیر آلوده به مقدار کم در اثر ترکیب اکسیژن و نیتروژن موجود در هوا هنگام رعد و برق ، وجود دارد و همچنین مقداری هم از رها شدن اکسیدهای نیتروژن از منابع زیستی حاصل می‌شود، اما که به عنوان آلاینده جوی محسوب می‌شود، از نیروگاهها و دود اگزوز خودروها ناشی می‌شود.

 

باران اسیدی در آمریکای جنوبی
پیرامون معضل باران اسیدی ، به ویژه در مورد مناطق صنعتی که میزان PH کمتر از 3 دارند، تاکنون مقالات زیادی منتشر شده است. با وجود این بعضی از محققین معتقدند که برخی از این مقالات مستند نیستند و PH طبیعی باران توسط فعالیتهای مختلف انسانی ، چنان تغییر می‌کند که تعیین یک استاندارد ، غیرممکن می‌باشد. در ارتباط با این مطلب می‌توان مثالهایی از آمریکای جنوبی زد. جایی که میزان PH آب باران ، هم در جنگلهای آمازون و هم در شهرهای سائوپائولو و ریدوژانیرو و باربر 4،7 است. در جنگل آمازون موارد زیر در اسیدی شدن تاثیر اساسی دارند:
اسیدسولفوریک که خود از اکسید شدن سولفید هیدروژن (از مواد فرار مناطق مردابی) تشکیل می‌شود.
اسید آلی که از سوختن مواد آلی بوجود می‌آید.
عملکرد و آثار بارانهای اسیدی که بطور طبیعی مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است، ما را به سوی رخدادها زیستی فاجعه‌آمیز هدایت می‌کند. با وجود اینکه این پدیده منشا طبیعی دارد، محققان بر این باورند که عملکرد انسان در این رابطه بسیار تاثیر گذار است.
باران قلیائی
نکته مهمی که باید به آن اشاره کرد، این است که در بعضی از مواقع ، PH آب باران حتی در جو بسیار آلوده هم در 5،6 ثابت باقی می‌ماند. دانشمندان این مسئله را به حضور ترکیبات قلیائی در کنار اسید نسبت می‌دهند.
چنانچه میزان ترکیبات قلیائی شدیدا افزایش یابد، PH باران به بیش از 7 نیز می‌رسد. در این صورت به جای باران اسیدی ، باران قلیائی خواهیم داشت. ضمنا گروهی از عناصر شیمیایی در جو وجود دارند که حالت اسیدی را طی واکنشهایی خنثی می‌کنند. خاک بیایانها ، منبع طبیعی و با ارزش این عناصر قلیایی است. از جمله منابع غیرطبیعی عناصر قلیایی آلوده کننده جو می‌توان به کارخانه‌های تولید کننده سیمان و فعالیتهای استخراج معادن اشاره نمود.
اثرات بوم شناختی باران اسیدی
آلاینده‌های نوع اول هوا مانند و آب باران را چندان اسیدی نمی‌کنند، اما این آلاینده‌ها می‌توانند طی چند ساعت یا چند روز به آلاینده‌های نوع دومی مثل و تبدیل شوند که هر دو در آب بسیار انحلال پذیر و جز اسیدهای قوی می‌باشند. در واقع تمام قدرت اسیدی در باران اسیدی ، به علت وجود این دو اسید است.
میزان تأثیر باران اسیدی بر روی حیات زیست شناختی در یک منطقه به ترکیب خاک و صخره سنگی که در زیر لایه سطحی زمین آن منطقه واقع است، بستگی دارد. مناطقی که در زیر لایه سطحی زمین گرانیت یا کوارتز دارند، بیشتر تحت تاثیر قرار می‌گیرند، زیرا خاک وابسته به آن ، ظرفیت کمی برای خنثی کردن اسید دارد. چنانچه صخره سنگی در زیر لایه سطحی زمین از نوع سنگ آهک یا گچ باشد، اسید بطور موثر خنثی می‌شود، زیرا کربنات کلسیم به صورت باز عمل کرده و با اسید وارد واکنش می‌شود.
تاثیر روی اکوسیستم آبی
دریاچه‌های اسیدی شده به علت شسته شدن سنگها بوسیله یون هیدروژن دارای غلظتهای بالای آلومینیوم هستند. قدرت اسیدی بالا و غلظتهای بالای آلومینیوم عامل اصلی کاهش جمعیت ماهیهاست. ترکیب زیست شناختی دریاچه‌های اسیدی شده به شدت دچار تغییر می‌شود و تکثیر ماهیها در آبهای دارای قدرت اسیدی بالا کاهش می‌یابد. وقتی PH خیلی پایین‌تر از 5 باشد، گونه‌های اندکی زنده مانده و تولید مثل می‌کنند. آب دریاچه‌های اسیدی شده اغلب زلال و شفاف می‌باشد و این به علت از بین رفتن زندگی گیاهی و جانوری این دریاچه‌ها می‌باشد.
تاثیر روی گیاهان و جنگلها
تاثیر باران اسیدی بر روی جنگلهای و محصولات کشاورزی را به دشواری می‌توان تعیین کرد. ولی با این وجود بررسیهای آزمایشگاهی حاکی از این هستند که گیاهان زراعی رشد یافته در شرایط بارانهای اسیدی رفتار متفاوتی نشان می‌دهند. محصولات برخی افزایش یافته و محصولات گروهی کاهش می‌یابد.
آلودگی هوا اثرات بدی روی درختان دارد. اسیدی شدن خاک ، مواد غذایی موجود در آن را شسته و از بین می‌برد. باران اسیدی که در جنگلها می‌ریزد، ازن و سایر اکسنده‌های هوا ، که درختان جنگلی در معرض آنها قرار دارند، تاثیر نامطلوبی روی درختان و پوشش گیاهی می‌گذارد و این تاثیرات نامطلوب وقتی با خشکسالی ، دمای بالا و بیماری و … همراه باشد، ممکن است باعث خشک شدن درختان شود.
جنگلهای ارتفاعات بالا بیش از همه تحت تاثیر ریزش باران اسیدی هستند. قدرت اسیدی در مه و شبنم بیش از باران است، زیرا در مه و شبنم آبی که موجب رقیق شدن اسید شود، کمتر است. درختان برگ ریز که با باران اسیدی آسیب می‌بینند، به تدریج برگهای خود را از بالا به پائین از دست می‌دهند و اکثر برگهای خشک شده در بهار بعدی تجدید نمی‌شوند.
بعضی از اثرات مهم باران های اسیدی که « فومارو » در سال 1997 نیز به آنها اشاره کرده است، عبارتند از:
مضر برای انسان : ایجاد تنگی نفس ، برونشیت ، التهاب ریه ، آنفلوآنزا و سرماخوردگی
تخریب جنگلها : ریختن برگها ، تخریب ریشه توسط باکتریها، کاهش روند رشد ، تقلیل میزان محصول دهی ، کم شدن قدرت حیات.

 

 

 


دید کلی
چند بار تا به حال دوده خفه کننده ماشین‌ها را در خیابان دیده‌اید؟
چرا در روز روشن آسمان آبی را نمی‌بینید؟
فوران دوده از کارخانجات صنعتی چه فوایدی دارد؟
پناهگاه بیماران تنفسی در شهر آلوده کجا می‌تواند باشد؟
این آلودگی هواست که طبیعت زیبا را در خود گم می‌کند و زندگی سالم را نه تنها از انسان‌ها بلکه از تمام موجودات سلب می‌کند.
موضوع چیست؟
ازن که جز اصلی مه دود است، گازی است که از ترکیب اکسید نیتروژن و هیدروکربنها در حضور نور آفتاب بوجود می‌آید. در اتمسفر ، ازن بطور طبیعی به صورت لایه‌ای که ما را از اشعه ماورای بنفش محافظت می‌کند، وجود دارد. ولی زمانی که در سطح زمین تولید شود، کشنده است.

 

 

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  22  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

 


دانلود با لینک مستقیم


دانلودمقاله آلودگی هوا و باران های اسیدی

آلودگی هوا

اختصاصی از فایل هلپ آلودگی هوا دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

آلودگی هوا


آلودگی هوا

مقاله های مربوط به آلودگی هوا به زبان فارسی (تعدادفایل 7در فرمت pdf)


دانلود با لینک مستقیم


آلودگی هوا

پایان نامه کارشناسی ارشد رشته محیط زیست ارزیابی آلودگی خاک به فلزات سنگین در اراضی کشاورزی مجاور کوره های آجرپزی

اختصاصی از فایل هلپ پایان نامه کارشناسی ارشد رشته محیط زیست ارزیابی آلودگی خاک به فلزات سنگین در اراضی کشاورزی مجاور کوره های آجرپزی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

پایان نامه کارشناسی ارشد رشته محیط زیست ارزیابی آلودگی خاک به فلزات سنگین در اراضی کشاورزی مجاور کوره های آجرپزی


پایان نامه کارشناسی ارشد رشته محیط زیست ارزیابی آلودگی خاک به فلزات سنگین در اراضی کشاورزی مجاور  کوره های آجرپزی

دانلود پایان نامه آماده 

دانلود پایان نامه کارشناسی ارشد رشته محیط زیست ارزیابی آلودگی خاک به فلزات سنگین در اراضی کشاورزی مجاور  کوره های آجرپزی با فرمت ورد وقابل ویرایش تعدادصفحات 70

پیشگفتار

همراه با افزایش شهرسازی و صنعتی شدن، کیفیت محیط¬زیستی رو به کاهش است. مقدار زیادی از آلاینده¬ها در اثر فعالیت¬های گوناگون صنعتی به محیط زیست وارد می¬شوند که تعداد زیادی از آن ها دارای ترکیبات سمی هستند. این ترکیبات به شدت اکوسیستم¬های اطراف مناطق شهری را به خطر می¬اندازند. بنابراین تعیین و پایش مواد سمی و عنصرهای سنگین در زمین¬های اطراف مناطق شهری به منظور آگاهی از وضعیت فعلی این آلاینده¬ها به دلیل درک و ارتباط آن¬ها با خطرهای محیط¬زیستی و سلامتی اهمیت دارد. فلزات سنگین یکی از مهم¬ترین منابع آلوده کننده خاک به شمار رفته و خطرات بسیاری برای سلامت انسان دارند. با توجه به اثرات زیان آور این فلزات و سمیت بسیار بالای برخی از آنها، تشخیص میزان این فلزات در نمونه¬های خاک به ویژه در خاک های کشاورزی نقش مهمی در پایش آلودگی محیط زیستی دارا می¬باشد. از بین فلزات سنگین، سرب و کادمیوم بسیار خطرناک بوده و در مقدارهای اندک نیز بسیار سمی می باشند. شهرستان ملایر یکی از قطب¬های کشاورزی در منطقه غرب کشور به ویژه در تولید محصولاتی از قبیل انگور و گندم محسوب می¬شود که دارای مزارع کشاورزی زیادی در اطراف شهر می¬باشد. افزون بر این، از گذشته تا کنون کوره¬های آجرپزی زیادی در این شهرستان و به ویژه در مسیر حرم آباد و آورزمان فعالیت داشته¬اند؛ به طوری که فعالیت برخی از آنها تا کنون نیز ادامه دارد. این کوره¬های آجرپزی از سوخت نامرغوبی برای فعالیت استفاده می¬کنند که می¬توانند آلودگی بسیار زیادی را وارد هوا و همچنین فلزات سنگین سمی را وارد خاک کنند. با توجه به نزدیکی بسیاری از این کوره¬های آجرپزی به خاک¬های کشاورزی، اطلاع از میزان آلودگی خاک¬های کشاورزی به فلزات سنگین در اثر فعالیت این کوره¬ها بسیار دارای اهمیت و ضروری می¬باشد، زیرا اگر میزان آلاینده¬های فلزات سنگین در نواحی اطراف این کوره-ها از حد بحرانی تجاوز کند، خطری جدی برای فرآورده¬های کشاورزی بوده و در پایان وارد زنجیره غذایی می¬شود و سلامت انسان را به خطر می¬اندازند. این موضوع بسیار مهم تا¬کنون در این شهر و حتی در کشور به انجام نرسیده است. در این پژوهش به دنبال دستیابی به: 1)    اندازه گیری غلظت فلزات سنگین (سرب و کادمیوم) در خاک سطحی اراضی کشاورزی مجاور کوره¬های آجر¬پزی. 2)    ارزیابی اثرکوره¬های آجرپزی بر غلظت فلزات سنگین در خاک اراضی کشاورزی مجاور کوره¬های آجرپزی. 3)    بررسی اثر فاصله از منبع آلودگی و جهت باد در میزان غلظت فلزات سنگین (سرب و کادمیوم) در خاک؛ بودیم.  در پژوهش حاضر غلظت دو فلز سنگین سرب و کادمیوم در 68 نقطه نمونه برداری در فاصله¬های مختلف از محل تجمع کوره¬های آجرپزی ملایر مورد بررسی قرار گرفت. در میان فلزات سنگین، کادمیوم دارای اهمیت ویژه¬ای است، زیرا به راحتی به وسیله ریشه گیاهان جذب می-شود و سمیت آن برای گیاه تا 20 برابر سایر فلزات سنگین است. بررسی یافته¬های غلظت کادمیوم در این پژوهش نشان داد که، افزایش میانگین غلظت آن با افزایش فاصله از محل تجمع کوره¬های آجرپزی رابطه مستقیم دارد که می¬تواند به این دلیل باشد که همانقدر که فاصله از محل تجمع کوره¬ها افزایش می¬یابد، فاصله به محیط شهری نزدیک¬تر می¬شود. بر اساس یافته¬های بالا می¬توان نتیجه گرفت که یکی از دلایل حضور کادمیوم در خاک می¬تواند به خاطر احتراق سوخت¬های فسیلی باشد؛ بدین ترتیب تردد وسایل نقلیه می¬تواند یکی از عوامل تأثیر¬گذار بر افزایش غلظت کادمیوم در خاک¬ ایستگاه¬های 2000 متری باشد. علاوه بر مورد ذکر شده،  استفاده از کودهای شیمیایی در اراضی می¬تواند عامل تأثیر گذاری باشد. استفاده از کودهای شیمیایی به ویژه کودهای فسفاته گاهی 5/. تا 0005/. میلی گرم بر کیلوگرم کادمیوم در خود به صورت ناخالصی دارند که این مقدار وارد خاک شده و به مرور زمان جذب گیاه می¬شود.     برخی از مهم¬ترین یافته های کلی حاصل از این پژوهش نشان داد که: افزایش میانگین غلظت کادمیوم با افزایش فاصله از محل انباشت کوره¬های آجرپزی می باشد، بیشترین میانگین انباشت سرب در فاصله 500 متری از کوره¬های آجرپزی وجود دارد، افزایش غلظت سرب به دلیل تردد خودروها و اشتعال سوخت¬های فسیلی در اراضی نزدیک محل انباشت کوره¬ها می باشد. بنابراین، می توان نتیجه گرفت که براساس یافته ها ی این پژوهش فعالیت های این صنعت در حال حاضر تهدید کننده نیست ولی افزایش مقادیر این فلزات در آینده و تجاوز از سطوح بحرانی غیرممکن نیست.  از آنجایی که ارزیابی اثرات محیط زیستی پروژه¬های توسعه یکی از اقدامات در راستای حفظ پایداری محیط زیست است و فرآیند ارزیابی در مراحل قبل از اجرا، هنگام اجرا و پس از اجراء پروژه باید صورت پذیرد، می¬توان در نظر داشت آلودگی ناشی از احداث و اجرای کوره¬های آجرپزی در دراز مدت می¬تواند سبب ورود عناصر سنگین به خاک، گیاه و در نهایت زنجیره¬های غذایی شود. بدین ترتیب برای جلوگیری از این مخاطره محیط زیستی، باید اقدامات لازم از قبیل نصب فیلتر در دودکش¬های کارخانه¬ها و عملیات مربوط به پایش محیط زیستی به صورت دوره¬ای صورت گیرد.    فصل اول مقدمه وکلیات   1-1- مقدمه و بیان مساله انسان در مواجهه با محیط¬زیست که بقای وی به طور چشم¬گیری بدان وابسته است، شیوه عاقلانه¬ای را انتخاب ننموده و به جای جامع¬نگری، حال¬اندیشی و به جای برنامه¬ریزی جهت بهره¬برداری دیرپا از محیط پیرامونش، به بهره¬گیری آنی و سود جویی گذرا دل¬خوش کرده است. به ویژه طی سال¬های اخیر و در نتیجه اجرای بعضی برنامه¬های توسعه اقتصادی، صنعتی، کشاورزی و خدماتی در مناطق مختلف جهان، تعادل و توازن طبیعت در مواردی بر هم خورده است که این امر آ سیب هایی را در مقیاس¬های محلی و یا منطقه¬ای و حتی جهانی به همراه داشته است. آلودگی محیط¬زیست یکی از آ سیب های مهم به هم خوردن تعادل و توازن طبیعت است و آلاینده¬ها از جمله عوامل به هم زننده  محیط-زیست به شمار می¬روند (عباسی تبار، 1392). در حال حاضر پژوهش¬های گوناگون نشان می¬دهند که مناطق مجاور با فعالیت¬های صنعتی با آلودگی قابل توجه هوا، خاک و آب برخورد کرده اند. از این رو، چنین فعالیت¬هایی در هوایی که ما تنفس  می¬کنیم، آبی که استفاده می¬کنیم و خاکی که روی آن زندگی می¬کنیم؛ اثرگذار است و در پایان می¬تواند موجب  بیماری و یا آسیب به ساکنان منطقه شود (سلگی و همکاران، 1392). همچنین همراه با افزایش شهرسازی و صنعتی شدن، کیفیت محیط¬زیستی رو به کاهش است. مقدار زیادی از آلاینده¬ها در اثر فعالیت¬های گوناگون صنعتی به محیط زیست وارد می¬شوند که تعداد زیادی از آن ها دارای ترکیبات سمی هستند. این ترکیبات به شدت اکوسیستم¬های اطراف مناطق شهری را به خطر می¬اندازند. بنابراین تعیین و پایش مواد سمی و عنصرهای سنگین در زمین¬های اطراف مناطق شهری به منظور آگاهی از وضعیت فعلی این آلاینده¬ها به دلیل درک و ارتباط آن¬ها با خطرهای محیط¬زیستی و سلامتی اهمیت دارد (نوروزی فرد، 1392). مهم-ترین آلاینده¬های خاک شامل فلزات سنگین، بارش¬های اسیدی و مواد آلی می-باشند که در این میان فلزات سنگین به علت غیر قابل تجزیه بودن، سمیت زیاد، اثرات انباشتگی و سرطان¬زایی مورد توجه می¬باشند (موسوی و همکاران، 1390). در میان مواد مختلف سمی پراکنده شده توسط فعالیت¬های صنعتی، فلزات سنگین به عنوان شاخص کلیدی هستند که به طور اثر گذار و مداوم در اکثر ماتریس¬های محیط زیستی تجزیه و تحلیل شده¬اند .بر خلاف آلاینده¬های آلی که ممکن است در نتیجه فرآیندهای بیولوژیکی یا شیمیایی به اجزای کمتر زیان آ ور تجزیه شوند، فلزات سنگین توسط فرآیندهای طبیعی و زیستی قابل تجزیه نیستند، به ویژه هنگامی که فلز به صورت عنصری باشد (سلگی و همکاران، 1392).  مهم ترین فلزات سنگین و آلوده کننده محیط زیست شامل جیوه (Hg)، کادمیوم (Cd)، سرب (Pb)، کروم (Cr) و روی (Zn) هستند. فلزات به طور طبیعی در بیشتر خاک ها در مقدارهای اندک وجود دارند. اما به طور عادی این مقدار طبیعی از فلزات سنگین به ندرت توسط گیاهان و موجودات زنده جذب شده و بیشتر وارد زنجیره غذایی نمی¬شوند (عمویی و همکاران، 2012). پژوهش های گوناگون نشان می دهند که مشکلات انباشت فلزات سنگینی از جمله سرب، کروم و کادمیوم در بدن انسان، سبب مشکلات جدی برای سلامتی انسان می شوند. فلزات سنگین در محیط بسیار پایدار بوده و تجزیه پذیر نمی باشند، در نتیجه به آسانی در محیط و بافت موجودات انباشته شده و به حد سمی می¬رسند (Eshaq و همکاران، 2010).  وجود فلزات سنگین در خاک از دو منبع اصلی طبیعی و انسانی است. منابع طبیعی ورود فلزات سنگین شامل فرسایش مواد مادری خاک و هوا زدگی سنگ¬ها است و بنابراین با زمین شناسی منطقه در ارتباط است .از منابع انسانی ورود فلزات سنگین به خاک می¬توان به فاضلاب های شهری و صنعتی، پسماندهای شهری و صنعتی، کودهای شیمیایی (Li، AL، 2013) اشاره کرد، از دیگر منابع انسانی می توان خروجی های حاصل از فرآیندهای در دمای بالا از قبیل سوزاندن زغال سنگ ، معدن کاری ، فعالیت های ذوب و ریخته گری، کوره¬های آجرپزی را نام برد (pandhija ، Rai ، 2009). فلزات سنگین یکی از مهم¬ترین منابع آلوده کننده خاک به شمار رفته و خطرات بسیاری برای سلامت انسان دارند. با توجه به اثرات زیان آور این فلزات و سمیت بسیار بالای برخی از آنها، تشخیص میزان این فلزات در نمونه¬های خاک به ویژه در خاک های کشاورزی نقش مهمی در پایش آلودگی محیط زیستی دارا می¬باشد. از بین فلزات سنگین، سرب و کادمیوم بسیار خطرناک بوده و در مقدارهای اندک نیز بسیار سمی می باشند (Tuzen، 2003). سرب جایگزین کلسیم استخوان شده، در تولیـد آنـزیم هـم اخـتلال ایجـاد مـی کند. همچنین باعث اختلال در تولید آنزیم های کلیـوی شـده، مشکلات استخوانی، خونی و کلیـوی را بـه همراه خواهد داشت. سـرب باعث عقب مانـدگی ذهنـی نـوزادان  می¬گردد. کادمیوم، پس از ورود به بـدن جایگزین روی شده، باعـث بی نظمی در کـار بعـضی آنزیم¬هـا از جمله آدنوذین تری فسفاتاز می-گـردد. آ سیب های جسمیکادمیوم شامل افزایش فـشار خـون، تخریـب کلیـه¬ها، تخریـب بافت¬های بیضه و تخریـب گلبول¬هـای قرمـز، برونـشیت و آمفیـزم مزمن و غیره می¬باشد (سلگی و یارحمدی، 1390). با نگرش به اینکه تا کنون پژوهشی در زمینه آلودگی خاک به فلزات سنگین در اطراف کوره¬های آجرپزی ملایر انجام نشده است و هیچ گونه داده ای در این زمینه موجود نمی باشد؛ این پژوهش به بررسی آلودگی فلزات سنگین در خاک اطراف کوره¬های آجرپزی ملایر می¬پردازد.  1-2- ضرورت انجام پژوهش شهرستان ملایر یکی از قطب¬های کشاورزی در منطقه غرب کشور به ویژه در تولید محصولاتی از قبیل انگور و گندم محسوب می¬شود که دارای مزارع کشاورزی زیادی در اطراف شهر می¬باشد. افزون بر این، از گذشته تا کنون کوره¬های آجرپزی زیادی در این شهرستان و به ویژه در مسیر حرم آباد و آورزمان فعالیت داشته¬اند؛ به طوری که فعالیت برخی از آنها تا کنون نیز ادامه دارد. این کوره¬های آجرپزی از سوخت نامرغوبی برای فعالیت استفاده می¬کنند که می¬توانند آلودگی بسیار زیادی را وارد هوا و همچنین فلزات سنگین سمی را وارد خاک کنند. با توجه به نزدیکی بسیاری از این کوره¬های آجرپزی به خاک-های کشاورزی، اطلاع از میزان آلودگی خاک¬های کشاورزی به فلزات سنگین در اثر فعالیت این کوره¬ها بسیار دارای اهمیت و ضروری می-باشد، زیرا اگر میزان آلاینده¬های فلزات سنگین در نواحی اطراف این کوره¬ها از حد بحرانی تجاوز کند، خطری جدی برای فرآورده¬های کشاورزی بوده و در پایان وارد زنجیره غذایی می¬شود و سلامت انسان را به خطر می¬اندازند. این موضوع بسیار مهم تا¬کنون در این شهر و حتی در کشور به انجام نرسیده است. با توجه به اهمیت بالای فلزات سنگین سرب و کادمیوم در ایجاد خطر برای سلامتی انسان، آگاهی از توزیع این عناصر در خاک دارای اهمیت می¬باشد. همچنین، با توجه به اینکه احتمال دارد یکی از منابع آلوده کننده خاک به این دو عنصر کوره¬های آجرپزی باشند و تعداد این کوره¬ها در اطراف شهرستان ملایر زیاد است، ارزیابی اثر این کوره¬ها در آلودگی خاک به فلزات سنگین دارای اهمیت است. 3-1- اهداف تحقیق 4)    اندازه گیری غلظت فلزات سنگین (سرب و کادمیوم) در خاک سطحی اراضی کشاورزی مجاور کوره¬های آجر¬پزی. 5)    ارزیابی اثرکوره¬های آجرپزی بر غلظت فلزات سنگین در خاک اراضی کشاورزی مجاور کوره¬های آجرپزی. 6)    بررسی اثر فاصله از منبع آلودگی و جهت باد در میزان غلظت فلزات سنگین (سرب و کادمیوم) در خاک. 4-1- فرضیه های پژوهش 1)    مقدارهای غلظت فلزات سنگین در خاک¬های کشاورزی در اطراف کوره¬های آجرپزی بالا¬تر از استاندارد¬های جهانی است.  2)    میزان فلزات سنگین (سرب و کادمیوم) در خاک¬های اراضی کشاورزی نزدیک کوره¬های آجرپزی اختلاف معنی داری با زمین های کشاورزی در فواصل دورتر «شاهد»دارد. 3)    با افزایش فاصله از کوره¬های آجرپزی غلظت فلزات سنگین در ایستگاه¬های مورد مطالعه کاهش می یابد  5-1- کلیات  1-5-1- آلودگی خاک در حال حاضر خارج کردن ضایعات به طریق ایمنی از محیط¬زیست انسان برای ادامه تمدن به عنوان ضرورت شناخته شده است. برای به حداقل رساندن آلودگی، ضایعات باید به سرعت به چرخه طبیعی خود بازگردانده شوند. خاک یک واسطه برگشت مجدد این ضایعات محسوب می-شود. قابلیت خاک برای جذب سطحی، تبادل، اکسید کنندگی و رسوب دادن مواد، به همان اندازه که برای دفع مواد آلوده با ارزش است، برای تغذیه گیاهان نیز اهمیت دارد. آلودگی شیمیایی از یک نظر به معنای انحراف عناصر شیمیایی از چرخه¬های طبیعی خود است. کربن، نیتروژن و فسفات¬هایی که از زباله شهرها به آب¬های روان منتقل می-شوند، در حقیقت از چرخه خاک و گیاه خارج شده¬اند. هنگامی که از هوا و آب به عنوان محل تخلیه فاضلاب¬ها استفاده شود، آلودگی ایجاد می¬گردد، زیرا آب و هوا می¬توانند به آهستگی اجزای زباله را به چرخه¬های طبیعی خود بازگردانند. از سوی دیگر ذرات خاک با وسعت سطوح و فعالیت¬های کاتالیزوری خود همراه با آب و اکسیژن موجود می¬توانند آلوده کننده¬ها را بی¬اثر کنند. خاک¬ها زباله و پسماندها را با سرعت زیادی تجزیه می¬کنند و اجزای آن¬ها را به چرخه¬های طبیعی خود باز می¬گردانند و در نتیجه اختلال و به ¬هم¬خوردگی محیطی حاصل از فعالیت انسان را به حداقل کاهش می¬دهند. مصرف آب، چوب، فلزات و سوخت توسط انسان نیز انحراف از چرخه¬های طبیعی است (دبیری، 1379). آلاینده¬ها از راه¬های مختلفی تولید و وارد طبیعت می¬شوند. در یک تقسیم¬بندی می¬توان آلاینده¬ها را بر اساس منبع  ایجاد به دو دسته آلاینده¬هایی طبیعی که در ساختار کانی¬های خاک وجود دارند و آلاینده¬هایی غیرطبیعی که منبع انسانی دارند، تقسیم نمود (عرفان منش و افیونی، 1388). 1-5-2- آلودگی ناشی از منابع طبیعی  غلظت طبیعی عناصر در پوسته زمین و در خاک بستگی به تغییرات زمین شناسی و جغرافیایی منطقه دارد. پوسته زمین از 95 درصد سنگ های آذرین و 5 درصد سنگ¬های رسوبی تشکیل شده است. تعداد زیادی از سنگ¬های آذرین بازیک دارای غلظت های بالایی از فلزات سنگین مثل مس، روی، کروم، کبالت و نیکل هستند. شیل ها رسوبات ریزی هستند که دارای مقادیر زیادی از فلزات سنگین نظیر مس، روی، منگنز، آهن، سرب، آرسنیک، نقره، کادمیوم، مولیبدن، اورانیوم و وانادیوم هستند. به طور کلی رس¬ها و شیل¬ها به دلیل توانایی جذب یون های فلزی، حاوی مقدارهای بالایی از فلزات سنگین هستند و ماسه سنگ¬ها به طور عموم دارای مقدارهای کمتری می¬باشند. فرآیندهای هوازدگی فیزیکی و شیمیایی در لایه¬های سطحی خاک از شدت بیشتری برخوردار می¬باشند، در نتیجه فلزات سنگین در لایه سطحی خاک تجمع بیشتری می-یابند. فرآیند¬های خاکسازی نظیر آب شویی و انتقال ذرات خاک در طول پروفیل خاک سبب توزیع و پراکنده شدن فلزات سنگین در طول پروفیل خاک می¬گردند (چراغی، 1393). 1-5-3- منابع انسانی ورود آلاینده¬ها در دهه گذشته ورود آلاینده¬ها با منبع انسانی مانند فلزات سنگین، فراورده  های نفتی و سموم به داخل اکوسیستم¬های خاکی به مقدار زیادی افزایش یافته است که در بخش¬های زیر به طور جداگانه مورد بررسی قرار می¬گیرد.  1-5-3-1-  آلودگی ناشی از فعالیت¬های صنعتی و نفتی معدن¬کاوی و فعالیت¬هایی مانند استخراج فلزات، ریخته¬گری، تصفیه نفت و فرآورده¬های نفتی، ساخت باتری، تولید فولاد و آلیاژ، تولید رنگ و صنایع رنگ¬کاری، ساخت الکترودها و ساختن فیلم¬های عکاسی و بسیاری از فرآورده¬های دیگر منابع تولید فلزات سنگین و انواع آلاینده¬های آلی نفتی در طبیعت به شمار می¬روند. شدت آلودگی محیط-زیست در اثر فعالیت¬های صنعتی بستگی به موقعیت زمانی و مکانی فعالیت، نوع فعالیت، ظرفیت تولید و تمرکز فعالیت در منطقه دارد. فرونشت¬های جوی، پسماندها، نشت مخازن و لوله¬های نفتی و پساب¬های صنعتی از جمله مهم¬ترین راه¬های آلودگی محیط¬زیست از طریق فعالیت-های صنعتی و نفتی می¬باشد (نجات الهی، 1392).  استفاده از سوخت¬های فسیلی، ذوب فلزات و کارخانجات تولید سیمان، گچ و سایر پودرهای معدنی و سنگ¬های ساختمانی سبب ورود بخش قابل ملاحظه¬ای از فلزات سنگین نظیر روی، سرب، مس و کادمیوم به جو می-شود. در پایان بخش زیادی از ترکیبات وارد شده به جو به صورت فرونشت¬های خشک و یا تر به همراه آب باران به سطح خاک اضافه می-گردند. غلظت بالای برخی از عناصر سنگین به ویژه در لایه سطحی در مناطق شهری و صنعتی در مقابل غلظت کمتر این عناصر در مناطق روستایی و به دور از مناطق آلاینده، دلیل وجود فرونشت¬های جوی فلزات سنگین می¬باشد. پساب¬های خروجی از برخی از کارخانجات صنعتی، فرآوری و تغلیظ فلزات، بخش زیادی سرشار از فلزات سنگین با ترکیبات زیادی می¬باشد که اگر به درستی مدیریت نشود، ممکن است مشکل زیادی را برای سلامت محیط زیست ایجاد کند.   1-5-3-2 - آلودگی ناشی از فعالیت¬های شهری  شهری نشینی و انباشت جمعیت در یک منطقه سبب افزایش ورود آلاینده¬ها به محیط زیست شده است. جوامع صنعتی امروزه هزاران نوع تولیدات آلی و معدنی را برای نیازهای خود تولید می¬کند که پیامد آن ورود سالانه مقدارهای زیادی از مواد شیمیایی و صنعتی به محیط زیست می¬باشد. زباله¬های خانگی، بهداشتی، آرایشی و نیز فعالیت¬های راه و ترابری بخش اصلی آلاینده¬ها در این دسته می¬باشند. زباله¬های بهداشتی و آرایشی شامل خطرناک¬ترین نوع آلاینده¬های شهری به حساب می¬آ یند. آلودگی مربوط به خودروها نقش بسیار مهمی در آلودگی مناصق شهری و اطراف جاده¬ها بر عهده دارد. این نوع آلاینده¬ها به آلاینده¬های غیر نقطه¬ای تقسیم شده و دارای مقیاس مکانی گسترده¬ای از نظر عملکرد  می¬باشند (Shirnashan، 2013). 1-5-3-3 - آلودگی ناشی از فعالیت¬های کشاورزی  بشر به منظور تهیه نیازهای روز افزون خود ناچار به استفاده از زمین¬های کشاورزی قابل کشت و استفاده از کود و سموم می¬باشد. همچنین آبیاری اراضی کشاورزی با آب آلوده به فاضلاب شهری و صنعتی از مسیرهای ورود آلاینده¬ها به اراضی کشاورزی می¬باشند. افزایش جمعیت و به دنبال آن افزایش مصرف مواد غذایی کشاورزان را بر آن داشته است که میزان فراورده های خود را افزایش دهند که در پایان امر افزایش سموم و آفت کش¬ها را به همراه داشته است. هرچند کنترل عامل بیماریزا با استفاده از آفت¬کش¬ها در بخش کشاورزی سودمند است ولی آفت¬کش¬ها می¬توانند باعث ایجاد بیماری و مرگ در انسان‌ها شوند. این مشکلات از تماس مستقیم و غیرمستقیم انسان با آفت‌کش‌ها بوجود می¬آ ید که تماس غیر مستقیم با آفت‌کش¬ها از طریق خوردن غذاها و فراورده های کشاورزی که سموم آفت‌کش در آنها نفوذ کرده‌اند، صورت می¬گیرد. کودهای کشاورزی نیز یکی از نهاده¬های مهم و پرمصرف در افزایش کمی و کیفی فراورده های کشاورزی می¬باشند. کودهای شیمیایی دارای ترکیبات مختلفی و بسته به نوع آنها و شرکت سازنده از ناخالصی¬های مختلفی برخوردارند. بیشتر کودهای شیمیایی بخصوص کود-های فسفره دارای درصد متفاوتی از ناخالصی فلزات سنگین هستند که خود ناشی از وجود ناخالصی در سنگ¬های معدن فسفاته می¬باشد. میزان ورود آلاینده¬ها از طریق کودهای شیمایی بستگی به نوع کود مصرفی، میزان مصرف و سابقه کشت و کار دارد.  همچنین استفاده از لجن فاضلاب و برخی کودهای آلی نیز می تواند باعث ورود فلزات سنگین به خاک شود (نوروزی فرد، 1392).   6-1- آلودگی خاک به فلزات سنگین فلزات سنگین یکی از مهم¬ترین منابع آلوده کننده خاک به شمار رفته و خطرات بسیاری برای سلامت انسان دارند. با توجه به اثرهای  بد این فلزات و سمیت بسیار بالای برخی از آنها، تشخیص میزان این فلزات در نمونه¬های خاک به ویژه در خاک¬های کشاورزی نقش مهمی در پایش آلودگی محیط زیستی دارا می¬باشد. از بین فلزات سنگین، سرب و کادمیوم بسیار خطرناک بوده و در مقدارهای اندک نیز بسیار سمی می¬باشند(Tuzen، 2003).  در میان آلاینده¬های محیطی، فلزات سنگین به دلیل غیرقابل تجزیه بودن و اثرهای فیزیولوژیکی که بر موجودات زنده در غلظت¬های کم دارند، از اهمیت خاصی برخوردارند . این عناصر به دلیل تحرک کم به مرور در خاک انباشته می-شوند . انباشت این عناصر در خاک در پایان باعث ورود آنها به چرخه غذایی و تهدید سلامت انسان و سایر موجودات  می¬شود.  از این رو بررسی توزیع غلظت عناصر سنگین جهت پایش آلودگی خاک و حفظ کیفیت محیط زیست ضروری است. فلزات سنگین عناصری هستند که به طور طبیعی به مقدار بسیار کم در بوم سازگان¬های زنده یافت می-شوند. این عناصر از آلاینده¬های بسیار پایدار هستند و طی فرآیند-های بیولوژیک تجزیه نمی¬شوند (عباسی تبار، 1392) و به مرور زمان به صورت ترکیب¬های مختلف انباشت پیدا می¬کنند. حتی اثر زیان¬آور آنها در نقاط دور از منبع نیز مشاهده شده است  (Guagliardi، 2013). در نتیجه غلظت آنها ممکن است به حدی برسد که فعالیت¬های زیستی و حیاتی موجودات زنده را با چالش روبرو سازند. بنابراین، این آلاینده¬ها خطری بالقوه برای سلامتی انسان و سایر موجودات زنده به حساب می¬آ یند (Canli et al ، 2003). فلزات سنگین از عناصر طبیعی در پوسته زمین هستند که به صورت طبیعی غلظت بسیار کم منبع مختلفی دارند (امینی رنجبر،1377). آلودگی به فلزات سنگین به دلیل اثر زیان آور  این مواد سمی بر موجودات زنده، مشکل جهانی است (باقری و همکاران،1389).  فلزات سنگین در طی هزاران سال، توسط انسان وارد محیط زیست شده-اند. با این حال، از زمان آغاز انقلاب صنعتی غلظت¬های زیادی از فلزات وارد شده به محیط زیست به دلیل فعالیت¬های شدید انسان است. برخی از فلزات سنگین(به عنوان مثال جیوه، کادمیوم، سرب) حتی در غلظت کم بسیار سمی هستند( Zaborska، 2014). فلزات سنگین به دلیل سمی بودن و تجمع پذیری از اهمیت محیط¬زیستی بالایی برخوردار هستند.


دانلود با لینک مستقیم


پایان نامه کارشناسی ارشد رشته محیط زیست ارزیابی آلودگی خاک به فلزات سنگین در اراضی کشاورزی مجاور کوره های آجرپزی