از آنجا که مربی ورزش درتماس نزدیک با ورزشکار است و بیشترین تأثیر را روی او دارد ، توجه به کیفیت و کمیت آموزش مربیان از اهمیت خاصی برخوردار است . این آموزش‌ها ، چنانچه از ابتدا و در زمینه های متنوع به اجرا در آیند ، بی‌شک میتوانند پایه‌ریزی ورزشی صحیح وعلمی در رشته‌های گوناگون باشند . مربیان در درجات متفاوت تحصیلی ، خصوصاً تحصیل کنندگان دانشکده‌های تربیت بدنی میتوانند در کنار درسهای عملی و تئوری مختلف ، از زمینه‌های علمی مکمل ورزش نیز بهره جویند .
در بخش طب ورزشی که جزء لاینفک علوم ورزشی می‌باشد ، اهمیت موضوع بسیار بالاست . آموزش زمینه های مختلف طب ورزشی شامل تغذیه ورزشی ، روانشناسی ورزشی ، علم تمرین ، حرکات اصلاحی ، بیماریها و ورزش ، دوپینگ ، آسیب شناسی در رشته‌های ورزشی و نحوه برخورد با آسیبها و نوع درمان آنها در صورت اجرای مناسب ، میتواند ورزش علمی و جذاب را که از نظر پزشکی هم ضامن سلامتی باشد ، رقم بزند .
اگر به تعریف ورزش ازدیدگاه پزشکی توجه کنیم که عبارت است از فعالیت با نشاط جهت زندگی سالم در می‌یابیم که زمینه‌های ایجاد این نوع حرکات را ، در آموزش صحیح ورزش با توجه به اصول علمی و طب ورزشی خواهیم یافت . متاسفانه در حال حاضر ، یا به موضوعات ذکر شده توجه نمیشود یا در صورت وجود سرفصل‌های طب ورزش در آموزش مربیان ، تدریس مباحث آن توسط افراد غیر متخصص صورت می‌گیرد .
لذا شاهد آن هستیم که جامعه ورزشی به شکل غیر علمی به ورزش می‌پردازد . یا مربیان ورزش ، بدون آگاهی لازم به افرادی که دارای سنین متفاوت و مشکلات جسمی مختلف هستند ، ورزش یکسانی را توصیه می‌کنند و آموزش می‌دهند که منجر به صدمات جسمی و حتی تهدید سلامت ورزشکار و در نهایت ترک ورزش مناسب میشود .
مسئولان محترم تربیت بدنی ، باید توجه خاصی نسبت به امر آموزش طب ورزش ، در حد پایه برای مربیان و دانشجویان این رشته‌ها در دانشگاه مبذول دارند ، بدیهی است نتایج مثبت و سازنده این حرکت علمی به نفع جامعه ورزشی خواهد بود و به ایجاد زمینه‌های صحیح ورزش همگانی و تحقق جامعه سالم منجر خواهد شد .
معاینات پزشکی کودکان و نوجوانان ورزشکار
با گسترش و توسعه ورزش در جوامع بشری ، توجه به ورزش در دوران کودکی و سنین بلوغ ، جایگاه خاص خود را یافته است ، اما علم ورزش و طب ورزشی نیز در راستای توسعه ورزش در این سنین همراه و همگام با ورزش در جهت معرفی اصول علمی و ارائه راهکارهای مناسب حرکت کرده است . معاینات پزشکی قبل از شرکت در مسابقات و تمرینات ورزشی ( PSE) با گرفتن شرح حال و انجام معاینات بویژه سیستم عضلانی اسکلتی شروع میشود . این مرحله میتواند در 8-1% کودکان ورزشکار مشکلات احتمالی را پیش‌بینی نموده و مانع از شرکت کمتر از یک درصد آنان در فعالیتهای ورزشی گردد.
هدف از معاینات پزشکی کاهش میزان آسیبهای ورزشی یا مرگ ناگهانی ناشی از ورزش در کودکان دارای بیماریهای جسمی زمینه ای است که قبلاً تشخیص داده نشده‌اند . لذا این موضوع از ورزش در کودکان دارای بیماریهای جسمی زمینه‌ای است که قبلاً تشخیص داده نشده‌اند . لذا این موضوع از لحاظ مسائل قانونی و بیمه ورزشی نیز مهم می‌باشد . لازم به ذکر است انجام بیمه ورزشی جهت حضور در کلیه تمرینات و مسابقات برای کودکان ورزشکار الزامی است .در صورت امکان باید معاینات پزشکی (PSE) با ویزیت های سالیانه کودکان با تأکید بر مراقبتهای پیشگیری همراه باشد .بهترین زمان برای انجام معاینات پزشکی 6-3 هفته قبل از شروع مسابقات است که طی این مدت در صورت وجود آسیبهای قبلی زمان کافی جهت بهبودی و شناسائی موارد جدید آسیب دیدگی وجود داشته باشد . در صورت عدم وجود علامت بالینی در معاینات نیاز به انجام آ‌زمایش نیست . 75 درصد یافته‌های مهم براساس شرح حال کودک مشخص می گردد که در این مرحله پرسیدن سوالاتی راجع به گذشته کودک ورزشکار از والدین نقش اساسی دارد .
این سئوالات بیشتر در ارتباط با سابقه پزشکی قبلی ، جراحی ، اختلالات قلبی عروق ، ریوی ، پوستی ، بینائی ، عضلانی اسکلتی ، سلامت روحی و روانی - عصبی و اختلالات قاعدگی در دختران ورزشکار می‌باشند . همچنین وضعیت واکسیناسیون ، آلرژی و تغذیه نیز اهمیت دارد .
شایعترین مشکلی که در معاینات پزشکی دیده می شود آسیبهای ورزشی قبلی است که مورد بررسی و درمان قرار نگرفته اند . بنابراین ارزیابی وضعیت عملکرد سیستم عضلانی اسکلتی بویژه زانو و مچ پا مهم است .
مرگ ناگهانی در کودک ورزشکار بیشتر ناشی از مشکلات شناخته نشده قلبی شامل بزرگی قلب ، ناهنجاری عروق کرونری یا پارگی آئورت است .در بسیاری موارد بیماری قلبی زمینه ای بدون علامت فقط با مرگ ناگهانی حین ورزش بروز می کند .
رادیوگرافی قفسه سینه ، نوار قلب (ECG) و اکوکاردیوگرافی
( Echocardiography) بصورت روتین توصیه نمی شود ولی در صورت شک به وجود اختلال زمینه‌ای قلبی در کودک ورزشکار براساس شرح حال ومعاینات با مشاوره متخصص قلب و عروق یا فوق تخصص بیماریهای قلبی کودکان انجام موارد فوق الزامی است که اهمیت موضوع بویژه در صورت وجود سابقه‌ای از سنکوپ ، طپش قلب ، تنگی نفس حین ورزش ، بیماری قلبی در بستگان درجه یک ، سندرم Q-T طولانی ، کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک و سندرم مارفان چند برابر خواهد بود .
جدول1-01 معاینات پزشکی کودکان قبل از شرکت در مسابقات و تمرینات ورزشی (PSE)
توصیه‌های فدراسیون جهانی طب ورزشی
1) باید قبل از شروع ورزش هر شرکت کننده مورد معاینات پزشکی وسیعی قرار گیرد تا اطمینان حاصل شود که فقط کودکان بدون عوامل خطر برای سلامتی به ورزش رقابتی پذیرفته شوند . برای جلوگیری از صدمات ناشی از فشار و تمرین بیش از حد که در نوجوانان شایعتر است ، نظارت طبی کامل و منظم لازم است .
2) مربی علاوه بر مربیگری ، مسئولیت تربیت و آموزش کودکانی که به او اعتماد کرده‌اند را نیز بر عهده دارد مربی باید در مورد مسایل بیولوژیکی ، جسمی و اجتماعی خاص رشد کودکان اطلاعاتی داشته باشد و بتواند از آنها در حرفه‌اش استفاده نماید .
3) مربی باید خصوصیات فردی و فرصتهای بیشتر رشد کودکان را شناسائی نماید و آنها را به عنوان معیار اصلی در طراحی برنامه‌های ورزشی مورد نظر قرار دهد . احساس مسئولیت نسبت به رشد همه جانبه کودکان باید بر نیازهای تمرینی و مسابقات ارجحیت یابد .
4) اگر مربیگری کودکان تحت نظارت طبی و آموزشی انجام شود ، فرصتهای رشد ارزشمندی را برای کودکان شرکت کننده ایجاد خواهد نمود ولی اگر این مساله بصورت انجام تمرین برای رسیدن به حداکثر کارایی ورزشی به هر قیمتی تبدیل شود ، از لحاظ قانونی و پزشکی محکوم است . البته این مورد تا حد زیادی برای نوجوانان صدق می کند .
5) تنوع فعالیتهای ورزشی سبب افزایش موفقیت و احساس لذت از ورزش در کودکان خواهد شد . باید از اختصاصی شدن زودرس و پیش از موقع فعالیت ورزشی جلوگیری شود .
6) باید کودکان شرکت کننده در ورزشهای دارای برخورد را براساس بلوغ ، مهارت وقدرت بدنی تقسیم بندی کرد نه براساس سن تقویمی آنها .
7) جهت کاهش خطر آسیب دیدگی کودکان باید مدت زمان و قوانین بازی را متناسب با سن شرکت کنندگان تغییر داد و جلسات تمرین را به خوبی طراحی و برنامه‌ریزی نمود .
8) نباید کودکان را قبل از کامل شدن بلوغ به مسابقات وزنه برداری تشویق نمود .
9) انجام مسابقات دوی خیلی طولانی از نظر مسافت برای کودکان قبل از سن بلوغ توصیه نمیشود .
جمع بندی جهت یک کیف پزشکی و وسائل
• راه هوائی ووسائل تهویه
سیم چین یا قیچیهای سنگین جهت برداشتن وسایل در صورت لزوم
راههای هوائی دهانی حلقی (دهانی ) در اندازه‌های مختلف
راههای هوائی بینی حلقی ( بینی )
کولار سفت گردنی با اندازه مناسب بیماران
ماسک جیبی جهت تهویه
کیسه ، دریچه ، ماسک ( ماسک و کیسه تهویه )
لوله های داخل تراشه با میله مربوطه
فورسپس‌های بزرگ ( فورسپس مک گیل )
لارنگوسکوپ با تیغه ( و باتری‌ها )
کاتتر شماره (14) برای کریکوتیروئیدوتومی سوزنی
سرنگ (cc 10)
چرب کننده
ساکشن قابل حمل( دستی )
مخزن اکسیژن و ذخیره کننده
• وسایل گردش خون
کاتترهای داخل رگی
مایعات داخل رگی ( نرمال سالین یا رینگر لاکتات)
لوله گذاری داخل رگی
نوار چسب برای محکم کردن کاتتر داخل رگی درمحل خود
نوار کشی جهت تورنیکه
وسیله دفیبریلاسیون اتوماتیک خارجی
• متفرقه
دستکش‌های معاینه ( جفت های استریل و غیر استریل )
قیچیهای تروما و بانداژ ( بریدن لباسها ، نوار)
گازهای استریل جذب کننده ( 4× 4)
پانسمان و بانداژ استریل
فشار دهنده های زبان
اپلیکاتورهای نوک پنبه‌ای
سرنگ ها و سرسوزن‌ها
بی‌حس کننده‌های موضعی
پاک کننده‌های الکلی
محلولهای ضد عفونی
کیت بخیه ( گیره‌ها ، مواد بخیه ، سوزن گیر ، قیچی )
چراغ قوه
گوشی پزشکی
کاف فشار خون
اتوسکوپ ، افتالمسکوپ با فیلتر آ‌بی
دماسنج مقعدی و دهانی
آتل سریع ( جهت بازو یا پا )
چکش رفلکس
محافظ چشم
آئینه
پتوی Foil برای گرم کردن مصدوم
قطره‌های چشمی فلوئورسین
نوارهای کاغذی ادرار
کیسه‌های پلاستیکی برای یخ وزباله های زیستی
پد یا نرم‌های تجویزی
فهرست مواد ممنوعه
جهت انتقال
تخته مهره‌ای با محافظ طرفی سر
برانکارد
• داروها
اپی نفرین تزریقی ( محلول یک در ده هزار ، سرنگهای از قبل پر شده )
قند ( پنجاه درصد ، سرنگ های از قبل پر شده )
اسپری Nitro
بخور Ventolin
چادر تهویه
داروهای ضد التهابی
داروهای آنتی بیوتیک
سایر داروها
وضعیت‌های نیازمند انتقال اورژانس
اقدامات کنار زمین برای ورزشکار مصدوم * داخل وریدی = IV
پرسشنامه وضعیت سلامت کودکان ورزشکار
سوالات
1) آیا از زمان آخرین معاینات ، بیماری یا آسیب داشته است ؟
2) آیا سابقه بیماری مزمن، بستری در بیمارستان یا جراحی وجود دارد ؟
3) آیا سابقه مصرف دارو وجود دارد ؟
4) آیا سابقه حساسیت دارویی ، آلرژی غذایی یا نیش حشرات وجود دارد ؟
5) آیا سابقه مرگ ناگهانی در بستگان درجه اول در سن زیر 50 سال وجود دارد ؟
6) آیا سابقه افزایش فشار خون وجود دارد ؟
7) آیا سابقه محدودیت فعالیت ورزشی توسط پزشک وجود دارد ؟
8) آیا مشکلات پوستی وجود دارد ؟
9) آیا سابقه تشنج ،سردرد ، اختلال حافظه و ضربه مغزی وجود دارد ؟
10) آیا سابقه گزگز یا بیحسی انگشتان وجود دارد ؟
11) آیا سابقه مشکلات حین ورزش در گرما وجود دارد ؟
12) آیا سابقه آسم ، آلرژی ، اختلال تنفس و درد قفسه سینه وجود دارد ؟
13) آیا سابقه استفاده از وسایل و تجهیزات حفاظتی حین ورزش وجود دارد ؟
14) آیا سابقه استفاده از عینک ، لنز یا اختلالات چشم وجود دارد ؟
15) آیا سابقه درد یا تورم مفصل ، شکستگی و کشیدگی عضلات و تاندون‌ها وجود دارد ؟
16) آیا سابقه ک اهش یا افزایش وزن وجود دارد ؟
17) آیا سابقه احساس ترس یا استرس وجود دارد ؟
18) آیا سابقه واکسیناسیون اخیر ( کزاز ، هپاتیت B ، MMR) وجود دارد ؟
19) آیا سابقه پریود ماهانه ( دختران ورزشکار ) وجود دارد ؟
دلایل
• هدفمند نمودن معاینات فیزیکی
• تعیین برنامه‌ریزی درمانی و مشاوره
• شناخت داروهایی که مصرف آنها با فعالیت ورزشی تداخل دارد .
• آگاهی پزشکان نسبت به واکنشهای آلرژیک
• شناسایی علل مرگ ناگهانی مربوط به اختلالات قلبی عروقی
• شناسایی اختلالات قلبی عروقی
• شناسایی مشکلات جسمی
• شناسایی بیماریهای قابل سرایت از طریق تماس پوستی در ورزش
• شناسایی اختلالات نورولوژیک
• شناسایی اختلالات نورولوژیک
• شناسایی بیماریهای ناشی از گرما حین ورزش
• شناسایی عوامل مرتبط با EIA ( آسم ناشی از ورزش )
• شناسایی عوامل خطر توسط پزشک جهت پیگیری (Follow up)
• شناسایی اختلالات بینایی
• شناسایی اختلالات عضلانی - اسکلتی
• شناسایی اختلالات تغذیه‌ای
• شناسایی مشکلات کودک در مدرسه یا منزل ، مصرف دارو ، اختلالات تغذیه‌ای
• بررسی وضعیت سلامت کودک
• شناسایی آمنوره ، اولیگومنوره ، تغذیه ضعیف و شکستگی ناشی از استرس
فرم معاینات پزشکی کودکان ورزشکار
نحوه ارزیابی کودکان ورزشکار با آسیب مهره های گردنی
ارزیابی کودکان مبتلا به آسم ناشی از ورزش
عوارض سوء مصرف ( دوپینگ ) استروئیدهای آنابولیک بر اعضای بدن
پوستی
• افزایش آکنه
• طاسی با الگوی مردانه
قلبی عروقی
• افزایش فشار خون
• افزایش کلسترول
• کاهش HDL
• احتمال کاردیومیوپاتی
عضلانی - اسکلتی
• بسته شدن اپی فیز
• کشیدگی تاندون
روحی -روانی
• روحیه تهاجمی
• ناپایداری هیجانی
• تغییر میل جنسی
• افسردگی
کبد – مجاری صفراوی
• افزایش آنزیم‌های کبدی
• افزایش بیلی روبین ( زردی )
• پلئوزیس هپاتیس
• تومورهای کبدی
ادراری - تناسلی
• هیپرتروفی کلیتوریس ( دختران )
• آتروفی بیضه
• کاهش تعداد اسپرم
بسمه تعالی
آسیبهای ورزشی
و
کمک‌های اولیه در ورزش
استاد : دکتر بهنام ثبوتی
آمار صدمات حاصل از فشار ورزشی بیش از حد در کودکان شرکت کننده در ورزشهای سازمان ی افته در حال افزایش است . فشار ورزشی بیش از حد ، صدمات مختصر ( میکروتروما ) ولی مکرری به بافتهای اندامهای فوقانی و تحتانی وارد میکند و باعث آسیب می‌گردد.
کودکان نسبت به صدمه ناشی از فشار بیشتر از حد ، حساستر از بالغین هستند و خود بافتهای در حال رشد و غضروف رشد ، عدم تعادل عضلانی را در اطراف مفاصل ایجاد می‌کنند که به نوبه خود احتمال آسیب دیدگی را می افزاید .
مطالعات بیومکانیک نشان داده که غضروف رشد کودکان نسبت به بزرگسالان در مقابل فشار حساستر و آسیب‌پذیرتر است . میکروترومای مکرری که در اثر فشار مفرط ایجاد میشود ، در اثر تمرین بیش از حد هم اتفاق می‌‌افتد . عوامل ایجاد کننده صدمه شامل افزایش شدت تمرینات ، روشهای نامناسب تمرین واستفاده از وسایل ورزشی نامناسب هستند . مربیان با تجربه می‌دانند که در دوره‌های رشد سریع باید از شدت تمرین کاسته شود وبجای آن از برنامه‌های ورزشی جبرانی اختصاصی استفاده نمود تا عدم تعادل عضلانی را جبران کرده و جلوی صدمات را بگیرد .
زمینه‌های تئوری ذکر شده نشان می‌دهند که رشد ، ریسک فاکتوری برای صدمات ناشی از فشار بیش از حد می‌باشد ومشخص میکند که ورزشکاران در حال بلوغ و نابالغ نیاز به مراقبت دقیقی دارند .
به خوبی مشخص است که مقدار قابل تحمل فعالیت ورزشی ، باعث تحریک رشد طبیعی جسم می‌گردد. در افراد سالم و جوان اثرات مثبت و تحریک کننده رشد ، آثار بالقوه و منفی فعالیت بدنی و خطرات ناشی از آن را خنثی میکند . این احتمال وجود دارد که با افزایش فشار تمرین اثرات مفید ورزش بر ساختار اسکلتی از بین رود و رشد طبیعی را مختل کند در مورد اثرات تمرین بدنی شدید و ورزش بر روی دستگاه گردش خون اطلاعات زیادی در دست نیست .انجمن آمریکایی متخصصین کودکان (ACP) هشدار میدهد که وزنه‌برداری میتواند باعث افزایش فشار خون شود وبلند کردن بارهای خیلی سنگین در سنین قبل از نوجوانی باعث صدمه اپی فیزها میشود .
سطوح متفاوت کارایی ورزش در هر گروه سنی غالباً به علت درجات متفاوت بلوغ است و نه به علت تفاوت مهارتهای فردی ، تقسیم بندی براساس سن تقویمی کافی نیست وباید از سایر تقسیم‌بندی‌هایی که سن را بر حسب مقدار ظهور صفات ثانویه جنسی تخمین می‌زند ، استفاده گردد.
در حال حاضر اطلاعات خیلی کمی درباره آثار استرس مفرط فیزیکی بر رشد دستگاه‌ها و سیستم‌های مختلف بدن در اطفال و نوجوانان بدست آمده است . در چنین شرایطی شاید بتوان از تجربه چندین ساله طب کار استفاده نمود . در بسیاری از کشورهای جهان انجام کارهای استریوتیپ (تکراری و یکنواخت ) و وارد آوردن فشار مفرط به کودکان ونوجوانان از نظر قانونی ممنوع شده است .
آسیبهای ورزشی در کودکان ابتدا باید توسط فرد معاینه کننده بویژه از نظر نبض‌های محیطی کنترل شوند تا در صورت بروز هر گونه اختلال در وضعیت خونرسانی عضو با پزشک متخصص ارتوپدی مشاوره گردد . این موضوع بویژه در صورت وجود شکستگی‌های باز یا آسیب اعصاب محیطی اهمیت بیشتری خواهد یافت .
جدول 1-02 تقسیم‌بندی ورزش‌ها براساس میزان برخورد ورزشکاران
وظایف نه گانه قانون مربیگری
1) طرح‌ریزی مناسب فعالیتهای ورزشی
• اطمینان از شرایط مناسب ورزشکار
• آموزش پیشرفته مهارتهای ورزشی
2) آموزش مناسب
• اجرای تکنیک های ورزشی مناسب با شرایط روز
• آموزش فوائد و مهارتهای صحیح ورزشی
3) تدارک محیط ورزشی ایمن
• زمینه مسابقه / تمرین ، لوازم ورزشی مناسب
• جلوگیری از استفاده نادرست و یا بدون نظارت از تجهیزات
4) تهیه تجهیزات کافی و مناسب
• کنترل مرتب وسایل وتجهیزات ورزشی
5) گروه بندی ورزشکاران
• تقسیم بندی ورزشکاران براساس رشد فیزیکی ، سطح مهارت و میزان تجربه
6) ارزیابی ورزشکاران از نظر آسیب‌پذیری و توانایی جسمی
7) نظارت دقیق بر انجام فعالیتهای ورزشی
8) آگاهی از خطرات
9) تأمین اقدامات اولیه درمانی در محیط ورزشی
نقش تیم طب ورزشی
شما به عنوان مربی، بهترین عضو تیم ورزشی هستید . شما میتوانید به پزشک تیم با انجام اقدامات زیر کمک کنید :
1) کمک به پیشگیری از ضایعات ورزشی با روشهای مناسب تمرین ، آموزش تکنیک ورزشی موثر و مطمئن و تحت نظارت پیوسته
2) جلوگیری از ایجاد ضایعات بیشتر در ورزشکار مصدوم
3) اطمینان از اینکه ورزشکار مصدوم تحت مراقبتهای لازم پزشکی قرار گرفته است.
4) اطلاعات لازم در مورد آسیبهای ورزشی و برنامه‌های توانبخشی
5) برقراری ارتباط مناسب بین پزشک تیم و ورزشکار مصدوم
آسیبهای ورزشی و عوامل موثر در آن
وقوع حوادث در حین ورزش امری اجتناب ناپذیر است . آسیبهای ورزشی گاهی در پی ضربات شدید به وجود می‌‌آید ( مانند شکستگی استخوانهای ساق پا در بازیکنان فوتبال ) و گاهی به علت ضربات بسیار جزئی است ( میکروتروما ) که در دراز مدت تکرار میشود ( شکستگی استخوان ران) ماهیت آسیب ورزشی به عوامل متعددی بستگی دارد که به دو گروه تقسیم می‌شوند :
1) عوامل داخلی : با ساختمان بدنی از جمله سن ، جنس ، قدرت عضلانی و...ارتباط دارد این نکته که آماده سازی بدنی وتمرینات ورزشی شاید برخی از این عوامل را تغییر دهند در طب ورزشی بسیار مهم است .
2) عوامل خارجی : عواملی هستند با منشاء خارجی که در آسیب ورزشی دخالت دارند .( کفش ورزشی ، زمین تمرین یا مسابقه ، روش تمرینات و ...)
عوامل داخلی موثر بر آسیبهای ورزشی
• سن، جنس، ساختار بدنی ، قدرت عضلانی
• ضعف عضلانی ، سفتی عضلات
• افزایش دامنه حرکتی مفصل یا کاهش آن به طور مادرزادی
• انحراف قسمت جلوی پا به داخل
• صاف بودن کف پا
• قوس زیاد کف پا
• بالا یا پایین قرار گرفتن کشکک زانو بطور غیر طبیعی
• اختلاف طول اندام تحتانی
عوامل خارجی موثر بر آسیب های ورزشی
• روشهای آموزش و تمرین ورزشکاران ، افزایش حجم و روش تمرینات ، تمرین فاقد برنامه‌ریزی صحیح ، بازی خشونت آمیز ، تغییر ناگهانی روش تمرینات
• سطح زمین ورزشی ( چمن طبیعی ، پیست مصنوعی ، چمن مصنوعی)
• تجهیزات ورزشی ( کفش نامناسب و ...)
• محیط ورزشی ( آب و هوا ، نور کم و ...)
آب و هوای سرد : کاهش قدرت ارتجاعی آب و هوای گرم : گرمازدگی
هنگامی که ورزشکار ، دچار آسیب میشود این آسیب با صدمه ای که فرد دیگری از اجتماع می‌بیند تفاوت چندانی ندارد ، اما در هر رشته ورزشی آسیب‌هایی رخ میدهد که کم و بیش خاص آن رشته است . این نکته در پیشگیری آسیبهای ورزشی از اهمیت فراوانی برخوردار است و در زمان درمان نیز باید در نظر گرفته شود . در شرایط مطلوب و استاندارد باید فردی برای کمک به ورزشکار آسیب دیده اقدام کند که اطلاعات کافی درباره موضوعات زیر داشته باشد :
1) نوع تمرینات و روشهای مورد استفاده در رشته ورزشی مورد نظر
2) اساس فیزیولوژیک فعالیتهای بدنی در آن رشته ورزشی
3) جنبه‌های مختلف رقابت ورزشی .
در چنین شرایطی اطمینان ورزشکار جلب میشود و می توان در جهت بازگشت وی به صحنه ورزش بصورت فعال عمل کرد .
روشهای مهم در پیشگیری از بروز آسیبهای ورزشی
1) معاینات پزشکی قبل از شروع فصل مسابقات ( آزمایشات ، بیماریابی ، وضعیت جسمانی )
2) گرم و سرد کردن بدن بطور صحیح و علمی
3) تجهیزات حفاظتی متناسب با نوع رشته ورزشی
4) آموزش تکنیک و تاکتیک‌های مناسب و صحیح
5) راهنمای مناسب تغذیه
6) ممنوعیت بازی خشونت آمیز
ارزیابی ورزشکار مصدوم
1) نخستین اقدام فوری شما باید این باشد که از وارد شدن صدمه بیشتر به ورزشکار جلوگیری نمائید .
2) ابتدا به سایر ورزشکاران و تماشاگران تذکر دهید تا اطراف ورزشکار مصدوم را خالی نمایند زیرا تجمع آنها میتواند موجب افزایش جراحات وارده هنگام انتقال شود.
3) سپس سعی کنید ورزشکار مصدوم را آرام نموده ، از تحریک بیش از حد او قبل از ارزیابی جلوگیری نمائید .
4) اکثر ورزشکاران پس از بروز ضایعه به دلیل درد به اطراف غلطیده یا بالا و پایین می‌پرند .این حرکات اضافی ممکن است سبب افزایش صدمات ورزشی شود .
5) همواره باید به خاطر داشته باشید که در آسیبهای شدید ورزشی نباید ورزشکار حرکت داده شود مگر اینکه در معرض صدمات بیشتر باشد (مصدومیت در وسط زمین ) این نکته بویژه در آسیبهای ورزشی که خطر عوارض ستون فقرات ( گردن و کمر ) را دارد حائز اهمیت است ( حمل با گروه های چهار نفره )
6) باید وسایل ورزشی را از بدن ورزشکار مصدوم خارج نمود مگر اینکه باعث آسیب بیشتر وی گردد ، زیرا این امر باعث اتلاف زمانی میشود که برای ارزیابی در درمان مصدوم ضروری است . اما در صورتی که کلاه یا ماسک بازیکن مانع تنفس مصنوعی شود باید آنها را خارج کنید .
7) در صورت بروز خونریزی بلافاصله با دستکش ابتدا در محل خونریزی یا کمی بالاتر با دست فشار مستقیم وارد نمائید بطوریکه در عرض چند دقیقه خونریزی متوقف شود . سپس زخم را با گاز استریل پوشانده وورزشکار مصدوم را جهت ارزیابی بیشتر به مراکز درمانی بفرستید .
کمک‌های اولیه در ورزش
1) مربیان نقش مهمی در سیستم طب ورزشی ایفا می‌کنند . چنانچه پرسنل پزشکی در دسترس نباشد تأمین مراقبتهای فوری برای ورزشکاران صدمه دیده به عهده مربیان خواهد بود .
2) والدین کودکان ورزشکار از شما بعنوان مربی انتظار دارند که برانجام اقدامات اولیه درمانی نظارت داشته باشید .
3) یکی از وظایف نه گانه مربی تأمین اقدامات اولیه پزشکی برای ورزشکاران مصدوم است . قانون از شما برای تأمین مراقبت پزشکی استاندارد مطابق با برنامه تعلیمی مربیگری انتظار دارد . اگر شما در انجام وظایف ضعیف عمل کنید بیانگر غفلت شماست .
4) مهمترین نقش مربی در درمان ورزشکار مصدوم ارائه اطلاعات لازم در مورد چگونگی آسیب دیدن ورزشکار و میزان پیشرفت او در برنامه‌های توانبخشی است .
5) شما باید چگونگی آماده سازی یک ورزشکار آسیب دیده را برای انتقال به مراکز پزشکی ونحوه ارتباط مناسب با پرسنل این مراکز بدانید .
6) شرکت در سمینارها تکنیکهای کمک‌های اولیه و طب ورزشی و کارگاه آموزشی اطلاعات شما را افزایش داده و پیشرفت شما را تضمین خواهد نمود .
7) اقدامات درمانی اولیه را در ضایعات ورزشی بیاموزید و از آن برای کمک به ورزشکاران استفاده نمائید .
مراحل اقدامات اورژانس در آسیب های ورزشی
اگر آسیب ورزشی اتفاق افتاد طرح اورژانسی شما باید به ترتیب شامل موارد زیر باشد :
1) ارزیابی آسیب ورزشی
2) فردی رابط جهت فعال کردن سیستم پزشکی اورژانسی فرستاده شود
3) اجرای کمک‌های اولیه
4) همکاری با پرسنل پزشکی اورژانس در جهت آماده سازی ورزشکار برای انتقال به مراکز پزشکی
5) همراهی مربی یا سرپرست یا والدین با مصدوم از جنبه روانی هم تأثیر دارد
6) تکمیل فرم گزارش حوادث ورزشی فدراسیون پزشکی ورزشی
انجام بیمه ورزشی جهت حضور در کلیه تمرینات و مسابقات برای هر ورزشکار الزامی است.
اقدامات درمانی اولیه هنگام بروزآسیبهای حاد ورزشی
• در موارد ز یادی ورزشکار هنگام انجام فعالیتهای ورزشی دچار عارضه پیچ خوردگی یا آسیب شدید زانو، صدمات حاد مچ پا و... میشود ، آیا می‌دانید اولین اقداماتی که هنگام بروز این گونه آسیبها باید صورت گیرد چیست ؟
• اقدامات درمانی اولیه ، در واقع عکس‌العمل‌هایی به چگونگی پاسخ بدن و واکنشهای التهابی ایجاد شده هستند . در حقیقت تلاش ما این است که تورم را کنترل کرده و میزان هماتوم (خونریزی داخل ضایعه ) را کاهش دهیم . به این ترتیب فرایندهای بهبودی سریعتر و بهتر وارد عمل می‌شوند . آنچه در اولین برخورد با ورزشکار مصدوم باید انجام شود به صورت اصولی استاندارد شده با علامت اختصاری PRICE یا ICERS نشان داده میشود .
P: Protection/ R: Rest /I: Icebag / C: Compression /E: Elevation /S: Support
1) سرما درمانی (Cryotherapy)
• بعد از توقف فعالیتهای ورزشی ورزشکار ، اولین قدم هنگام بروز آسیب حاد اندام‌ها ، سرما درمانی است . این کار با استفاده از کیسه یخ مخصوص اسپری‌های سرمازا وکیسه معمولی که مقداری یخ در آن قرار داده شده انجام پذیر است .البته توجه کنید که هیچ گاه یخ را مستقیماً روی بدن ورزشکار قرار ندهید . زیرا سرمای مستقیم روی پوست اندام میتواند عوارض نامطلوبی ایجاد نماید .( لیوان یکبار مصرف ، در صورت نبودن سایر موارد ) مهمترین فوائد سرما درمانی عبارتند از :
A: کاهش سرعت واکنشهای التهابی
B: انقباض مویرگهای منطقه وکاهش جریان خون و جلوگیری از ادامه روند خونریزی
C: کاهش حرارت بافت و نیاز متابولیک
D: کاهش سرعت انجام واکنشهای شیمیایی در سلولهای مجاور منطقه آسیب دیده و افزایش امکان زنده ماندن سلولهای بافتی در شرایط کاهش موقت O2
E: کاهش میزان گرفتگی و اسپاسم عضلات اطراف ضایعه و کاهش درد و ناراحتی ورزشکار مصدوم
*استفاده از سرما درمانی در 24 ساعت اول پس از آسیب ورزشی ، هر یک ساعت 20-10 دقیقه توصیه میشود . می توان تا 72 – 48 ساعت نیز از آن استفاده نمود .
2) فشار (Compression)
اعمال فشار مختصر جهت کاهش تورم بافت و ایجاد یک وضعیت حفاظتی مناسب لازم است . این کار با استفاده از باندهای کشی یا نوارهای مخصوص انجام می‌گیرد . این بانداژ باعث میشود میزان فشاری که از بیرون بر عروق خونی وارد میشود نسبت به فشار داخلی آنها افزایش یابد . لذا جلوی انتشار مایع به بیرون پلاسما گرفته میشود .بطور طبیعی فرد آسیب دیده بعد از بانداژ عضو احساس راحتی بیشتری میکند و همین فشار مختصر در کاهش درد ورزشکار مصدوم تأثیر بسزائی ایفا میکند .
* بانداژ با باند کشی باید بصورتی باشد که حدود 20 سانتی‌متر بالا و پایین ناحیه آسیب دیده را بپوشاند و هر لایه ، لایه دیگر را بپوشاند .
3) بالا نگه داشتن عضو آسیب دیده(Elevation)
• مهم ترین فوائد بالا نگه داشتن عضو‌آ‌سیب دیده عبارتند از :
A: کاهش تجمع مایعات در منطقه آسیب دیده و تسریع بازگشت وریدی
B : در صورت امکان سعی کنید اندام آسیب‌دیده را در سطحی بالاتر از قلب نگه دارید .
C : کنترل تورم ناحیه آسیب دیده باعث میشود فضای کوچکتری نیاز به ترمیم و بازسازی پیدا کند .
D: بالا نگه داشتن عضو آسیب دیده روی ساک ورزشی ، بالش ، صندلی ، میز و ... امکانپذیر است .
* زاویه عضو آسیب دیده با خط افق باید حدود 45 درجه باشد .
4) استراحت (Rest)
• استراحت عضو آسیب دیده برای آنکه بدن فرصت مناسب جهت ترمیم ضایعه داشته باشد و از آسیب بیشتر بافتی جلوگیری کند امری الزامی است اینکه چقدر به اندام مربوطه استراحت دهیم به نظر پزشک تیم و شدت ضایعه بستگی دارد .
* طول مدت استراحت از 10 دقیقه تا چند روز متغیر است. هنگامیکه ورزشکار بعد از آسیب همچنان به تمرین یا مسابقه ادامه بدهد ، میزان خونریزی زیر پوستی ناحیه افزایش یافته و تخریب بافتی بیشتری ایجاد میشود وبدین ترتیب میزان و شدت پاسخ‌های ثانویه مانند تورم و تجمع مواد زائد به دلیل آسیبهای بافتی ناشی از کمبودO2 و ... نیز زیادتر میشود . تمامی این وقایع ، بزرگتر شدن هماتوم و آهسته شدن روندی بهبودی و دوره طولانی بازتوانی را برای ورزشکار به همراه دارد .
5) حفاظت از اندام (Support)
• گاهی ضرورت دارد به منظور جلوگیری از آسیب بیشتر ، اندام را بی‌حرکت نمود یا دامنه حرکت آن را محدود کرد ، بدین منظور پزشک تیم می تواند از مواردی مانند آتل ، Brace ، گچ گیری و بانداژ استفاده کند .گاه در تمام طول درمان نیاز به حفاظت از اندام وجود دارد . ( زانو بند طبی Palembo یا انواع وسایل مصنوعی محافظت کننده پاک سمن یا Lp Support)
* هدف از درمانهای فوق کاهش آثار ضایعه ، فراهم آوردن شرایط مناسب برای بهبود سریع ضایعه و کاهش طول درمان و زمان استراحت ورزشکار است . انجام به موقع این موارد در روند درمان بعدی ورزشکار کمک‌های شایانی میکند .
سئوال : چگونه متوجه می‌شوید که آسیب دیدگی کودک ورزشکای جدی است ؟
• چند علامت شایع به شما هشدار می‌دهند که نیاز به توجه بیشتر و مشاوره پزشکی وجود دارد . مسلماً شدت بسیاری از آسیبها کاملاً مشخص است اما بعضی دیگر بصورت آهسته پیشرفت میکند و بدتر میشود . اگر به هر دو نوع آسیبها توجه نکنید ممکن است کودک مصدوم دچار ضایعات مزمن شود . علائم زیر را جدی بگیرید :
1) درد مفصل : خصوصاً در مفاصلی مانند زانو ، مچ پا ، آرنج ، مچ دست نباید هیچگاه نادیده گرفته شود زیرا این مفاصل پوشش عضلانی خوبی نداشته و لذا احتمال منشاء عضلانی درد نادر است ، درد مفصلی اگر بیش از 48 ساعت باقی بماند نیاز به تشخیص پزشک دارد .
2) حساس بودن یک نقطه خاص : اگر شما میتوانید محل درد را به خوبی روی استخوان ، عضله یا مفصل یا یک انگشت مشخص نمایید احتمال دارد آسیب دیدگی جدی باشد . بخصوص اگر همین نقطه در طرف مقابل بدن هیچ حساسیتی ندارد ، بهتر است با پزشک مشاوره کنید .
3) تورم : تورم معمولاً قابل مشاهده بوده وعلامت شایعی در آسیبهای ورزشی است که هرگز نباید از آن چشم پوشی کرد گاهی تورم در یک لحظه منجر به درد وسفتی میشود .
4) کاهش دامنه حرکتی : اگر تورم مشخص نیست با معاینه دامنه حرکت یک مفصل می‌توان آن را کشف کرد . اگر تورم واضحی در داخل یک مفصل وجود داشته باشد دامنه حرکت آن مفصل کاهش می یابد . اندام دو طرف را با هم مقایسه کنید تا متوجه تفاوت واضح آنها بشوید . اگر این تفاوت وجود داشت ورزشکار شما با آسیبب ورزشی مواجه شده است که نیاز به توجه ودقت دارد .
5) ضعف قابل مقایسه : تشخیص ضعف یک عضو و مقایسه آن با طرف دیگر غالباً کارمشکلی است اما میتواند کلید خوبی برای تشخیص آسیب جدی باشد . یک راه این است که قدرت اندام هر دو طرف با یک وزنه مشخص مقایسه شود . فیزیوتراپها این کار را با دست و یا وسایل خاصی میتوانند انجام دهند .
6) گزگز و خواب رفتگی : هرگز خواب رفتگی یا گزگز و مورمور اندام‌ها را دست کم نگیرید . گاهی این علامت تحت فشار قرار گرفتن عصبی را نشان می دهند که باید حتماً توسط یک پزشک مورد معاینه قرار گیرد .
سئوال : وقتی متوجه شدید که آسیب دیدگی کودک شما جدی است چه کار باید انجام دهید ؟
• وقتی براساس علائم گفته شده متوجه جدی بودن آسیب ورزشی شده‌اید اولین اقدام آن است که از ادامه آسیب دیدگی پیشگیری نمائید . اجازه ندهید مشکل بدتر شود و تورم ادامه یابد . بهتر است فعالیت ورزشی را متوقف نموده و درمانهای اولیه را آغاز نمایید . اولین اقدام در هر آسیب حاد ورزشی کاهش تورم است . تورم موجب درد و از دست رفتن دامنه حرکتی میشود که به نوبه خود بکارگیری عضلات را نیز محدود می‌نماید . اگر عضلات بکار گرفته نشوند ضعیف و کوتاه شده و به فرایندهای ترمیم خوب پاسخ نمی‌دهند . هرگز از پمادهای گرم کننده پیروکسیکام ، دیکلوفناک و سالیسیلاتها برای آسیبهای حاد ورزشی استفاده نکنید زیرا گرما ج ریان خون عضو آسیب دیده را زیاد کرده ، تورم را افزایش داده وشدت و و سعت آسیب را می افزاید . موارد زیر را هنگام بروز آسیب دیدگی جدی رعایت کنید :
1) فعالیت ورزشی را بلافاصله متوقف کنید .
2) از یخ جهت کاهش تورم استفاده نمائید ( نحوه استفاده و زمان آن در بحث قبلی توضیح داده شده است )
3) از یک بانداژ فشاری استفاده نمائید .
4) عضو آسیب دیده را بالا نگه دارید .
5) جهت تشخیص و ادامه درمان به پزشک مراجعه نمائید .
آسیبهای سر و گردن در ورزش
آسیبهای سر وگردن در ورزش علت حدود 90 درصد مرگهای ناشی از ضربه بوده که منجر به ناتوانی دائم و عدم شرکت در فعالیتهای ورزشی می‌گردد . شیوع آسیبهای خطرناک سر وگردن بدلیل استفاده از تجهیزات ایمنی ورزشی استاندارد طی سالهای اخیر کاهش چشمگیری داشته است .
حدود 63 درصد آسیبهای خفیف سر در دبیرستانها ناشی از فوتبال است که در 10 درصد موارد با ضایعات مغزی همراه می باشد ودر این حالت علائمی مانند اختلال بینائی ، عدم تعادل ، فراموشی ، سردرد واختلال شناختی دیده می‌شوند . توصیه شده است ورزشکارانی که دچار آسیب سر شده‌اند از انجام ورزشهائی که احتمال برخورد با حریف در آنها بالا است اجتنای نمایند . میزان محدودیت به تعداد وشدت ضربات بستگی دارد ( جدول 2-2 و3-2) .
جدول 2-2 . راهنمای ارزیابی شدت ضربات سر در ورزشکار
جدول 3-2 راهنمای حداقل زمان بازگشت به ورزش پس از ضربات سر
زمانی که یک ورزشکار با آسیب مهره‌های گردنی مراجعه میکند بویژه در صورت وجود کاهش سطح هوشیاری ، درد خط وسط گردن و محدودیت حرکات گردن ، معاینه دقیق و مراقبتهای لازم با دقت بیشتری باید انجام شوند . در این موارد ثابت نگهداشتن گردن و انجام رادیوگرافی در نمای قدامی خلفی ، مایل و با دهان باز (Open – mouth) الزامی است .
اگر مصدوم نتواند گردن خود را به بالا یا پایین حرکت دهد ، انجام CT Scan ضرورت دارد . با این شرایط بررسی و مایعات عصبی دقیق توصیه میشود فلج موقت چهار اندام ( کمتر از 36 ساعت ) بدنبال ضایعات گردنی در ورزشکار بدون شکستگی مهره‌های گردن یا آسیب طناب نخاعی دیده شده است که در صورت تداوم آن جهت رد تنگی مادرزادی کانال نخاعی ، مهره های بهم چسبیده و سایر اختلالات ساختمانی انجام MRI را باید در نظر داشت ورزشکانی که آسیب گردنی ناشی از ورزش وتنگی کانال نخاعی دارند در معرض خطر ناتوانی دائم قرار دارند لذا باید از ورزشهای پر برخورد ( جدول 1-2) اجتناب نمایند (Contact Sports).
ورزشکاران با آسیب خفیف گردن که معاینات عصبی و بررسیهای رادیوگرافیک آنها طبیعی است زمانی می توانند به ورزشهای پر برخورد بپردازند که شرایط زیر را داشته باشند :
1) دامنه حرکتی گردن در تمام جهات طبیعی باشد .
2) احساس درد یا ناراحتی درناحیه ستون فقرات گردنی نداشته باشند .
3) معاینه حسی عصبی و قدرت عضلانی طبیعی باشد .
4) انحنای طبیعی مهره‌های گردنی (Lordosis) وجود داشته باشد .
آسیبهای شبکه بازوئی (C5-T1) در فوتبال با ضربات سر شدید که گردن به طرفین خم شده یا حرکت تکل (Tackling) می تواند پدید آید که در موارد خطرناک با احساس گزگز ، سوزش ، بی حسی یا ضعف عضلات بازو وشانه ظاهر می‌گردد . این علائم در آسیبهای ضعیف طی چند دقیقه خود بخود برطرف می‌شوند . در صورت شدید و دو طرفه بودن علائم ، انجام MRI ضرورت دارد .
15% ورزشکاران زیر 20 سال بویژه آنهایی که به سندرم داون ( مونگول ) مبتلا هستند دچار ناپایداری مفصل استخوان پس سری با مهره اول گردنی "Atlanto axial instability (AAI)" هستند که با توجه به نداشتن علائم بالینی ، توجه و دقت مربیانی که به آموزش ورزش این افراد اشتغال دارند بسیار حائز اهمیت است .
در نحوه برخورد با ورزشکارانی که دچار آسیب سرو گردن شده است رعایت نکات زیر ضروری است :
1) رعایت قانون (Airway , Breathing , Circulation) ABC و آشنایی با اصول احیاء قلبی ریوی
2) ثابت نگهداشتن گردن با گردن بند طبی (Collar) یا کیسه شن
3) در صورت شک به آسیب نخاع گردنی ، کلاه یا تجهیزات ایمنی ورزشکار را خارج نکنید .
4) در صورت نیاز به بر قراری راه هوایی برای مصدوم ، محافظ صورت را میتوانید خارج نمائید .
5) ارزیابی و انتقال ورزشکار مصدوم با آرامش کامل و بدون عجله به نزدیکترین مرکز پزشکی
6) انجام معاینات عصبی مکرر توسط پزشک ( توجه به محدودیت حرکات گردن ، درد واحساس ناراحتی و ایجاد علائم جدید پس از چند ساعت مهم است )
7) ورزشکار دچار شکستگی جمجمه ، تغییر سطح هوشیاری ( کاهش سطح هوشیاری بیش از 5 دقیقه ) ، سردرد شدید پیشرونده ، تشنج ، گیجی بیش از 30 دقیقه ، علائم عصبی موضعی و استفراغ مداوم حتماً باید در یک بیمارستان مجهز تحت نظر قرار بگیرد تا در صورت لزوم اقدامات تخصصی انجام شود .
جدول 4-2. الگوریتم نحوه ارزیابی ورزشکاری که با آسیب گردن مراجعه می‌نماید.
ضربات مغزی
• اصابت هرگونه ضربه فیزیکی به ناحیه سر را که باعث تغییر سطح هوشیاری شود ، ضربه مغزی گویند . ضربه مغزی اگر چه بسیار خطرناک است ولی اگر اقدامات اولیه انجام گیرد ، از عوارض بعدی آن جلوگیری به عمل می آید . نکته مهم در ضربه مغزی وجود آسیب مغزی وآسیب‌های گردنی است که باید همیشه در هر ضربه مغزی نکته فوق مدنظر باشد .
• سردرد شدید در ناحیه پس سری در ورزشکاران ممکن است به علت شکستگی مهره های گردن باشد .
• شایعترین علت ضربه مغزی ، اصابت ضربه پر قدرت به ناحیه سر است . ضربه مغزی ـسیب شایعی در ورزشهای فوتبال ، هاکی ، بوکس ، کشتی ، راگبی و ورزشهای بدون برخورد بیس بال ، دوچرخه سواری ، اتومبیل رانی ، موتور سواری و ژیمناستیک ) است .مثال :
• برخورد سر دروازه‌بان فوتبال با تیرک دروازه
• برخورد سرشناگر (شیرجه ) با کف استخر
• ضربه‌ناک اوت در بوکس
وظایف مربی در برخورد با ورزشکار دچار ضربه مغزی
• تمامی مربیان باید از علائم و عوارض ضربه مغزی آگاهی کامل داشته باشند .خطرناک بودن آن را جدی بگیرند و بدون اتلاف وقت اقدام کنند . آسیب سلولهای مغزی به دنبال 4 دقیقه قطع تنفس ورزشکار حتمی است . لذا تمام مربیان باید احیای قلبی - تنفسی را در ذهن داشته باشند .
• ورزشکار آسیب دیده‌ای را که روی شکم خوابیده ، باید به پشت برگردانید . به این منظور بهتر است سر وگردن او توسط شخص کمکی و همزمان با چرخش بدن توسط مربی ، هماهنگ ، همزمان و توأم انجام شود . سپس گردن ورزشکار مصدم را با بالشتک حفاظتی در دو طرف گردن حمایت کنید وسریعاً تیم اورژانس را خبر کنید . در مورد ورزشکارانی که دچار ضربه به ناحیه سر شده اند ولی هوشیاری و عوارض بیهوشی یا فراموشی ندارند ، موارد زیر را به والدین ورزشکار اطلاع دهید :
1) به سر ورزشکار ضربه وارد شده است ( از لحاظ مسائل قانونی) .
2) در صورت بروز حالت خواب و بیداری ورزشکار را سریعاً نزد متخصص جراحی مغز و اعصاب ببرید .
3) در صورت بروزگیجی، استفراغ و سردرد افزایشس یابنده سریعاً ورزشکار مصدوم را به مرکز اورژانس منتقل نمائید . (علائم هشدار دهنده )
• مربیان ورزشی باید دقیقاً مراقب باشند اگر گیجی ورزشکار دچار ضربه مغزی بیش از 10 دقیقه طول کشید ، سریعاً او را به مرکز اورژانس اعزام کنند . ورزشکاری که دچار ضربه به ناحیه سر شده ولی بیهوشی نداشته واختلال حافظه نیز پیدا نکرده است .میتواند به میدان بازی برگردد و ورزش خود را از سر بگیرد .
• در ورزش بوکس ، هرگاه ورزشکار 3 ناک اوت در طول یک سال داشته باشد ، باید به مدت یک فصل به استراحت بپردازد .
• در ورزشهای رزمی و بوکس ، ورزشکاری که یکبار ناک اوت داشته باشد باید 4 هفته استراحت کند .
• هنگام تمرین یا مسابقه بوکس، هرگاه بیش از 40 ضربه به سر ورزشکار وارد شود این حالت برای بوکسور خطرناک خواهد بود .
جدول 5-2 شیوع ضربه مغزی درورزشهای مختلف که منجر به بستری شدن ورزشکاران شده است .
آسیبهای فک و صورت در ورزشکار
ضرباتی که منجر به آسیبهای دندانی می‌شوند بصورت مستقیم ( ضربه توپ ، گوی ، چوبف سر یا مشت ) و غیر مستقیم ( ضربات وارد شده به دهان ، لب ، فک و اطراف سر ) پدید می‌‌آیند .
بسیاری از این موارد در فوتبال ، هاکی ، چوگان ، کاراته ، بوکس ، جودو و تکواندو دیده می‌شوند که ریسک بروز این آسیبها با استفاده از محافظ دهانی و دندانی کاهش می‌یابد . درمان عمومی آسبیهای فک وصورت شامل بازسازی عملکرد وظاهر صورت ، حفظ راههای هوایی ، کنترل خونریزی ، درمان شوک و کنترل سایر آسیبهای همزمان ( طناب نخاعی) می‌باشند .آسیبهای شایع فک وصورت در ورزشکار به سه گروه تقسیم‌بندی می گردند :
1) آسیبهای بافت نرم ( کوفتگی ، بریدگی ، کبودی و سائیدگی) : ابتدا خونریزی کنترل شده و سپس پاک کردن ناحیه از م
دانلود مقاله ضرورت آموزش مربیان تربیت بدنی در زمینه طب ورزشی