دانلود تحقیق مسجد جامع اصفهان

اختصاصی از فایل هلپ دانلود تحقیق مسجد جامع اصفهان دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 4

مسجد جامع اصفهان نگین مساجد ایرانی اسلامی

مدتی پس از ورود اسلام به ایران، مردم به ساختن محل هایی برای عبادت یا به بیان دیگر به ساختن مسجد روی آوردند، ولی نه مسجد با فرم و شکل امروزی آن؛ بیشتر این مساجد نیز روی آتشکده ها و یا با تغییراتی روی آنها ساخته می شد. مسجد جامع اصفهان به همراه مسجد جامع فهرج یزد، تاریخانه دامغان و جامع زواره جزو اولین مساجد ساخته شده در ایران است؛ اما نه یک مسجد ساده! مدتی پس از ورود اسلام به ایران، مردم به ساختن محل هایی برای عبادت یا به بیان دیگر به ساختن مسجد روی آوردند، ولی نه مسجد با فرم و شکل امروزی آن؛ بیشتر این مساجد نیز روی آتشکده ها و یا با تغییراتی روی آنها ساخته می شد. مسجد جامع اصفهان به همراه مسجد جامع فهرج یزد، تاریخانه دامغان و جامع زواره جزو اولین مساجد ساخته شده در ایران است؛ اما نه یک مسجد ساده! مسجد جامع اصفهان گنجینه هنر ایران و در شمار شاهکارهای معماری است و جزو افتخارات این سرزمین محسوب می شود. این مسجد، مجموعه کاملی از بیان تاریخ، فرهنگ و هنر این سرزمین است که با معماری، کاربرد مصالح و تکنیک های مختلف ساخت به عرصه ظهور رسیده است. نکته جالب در ساخت مسجد جامع اصفهان سیر تاریخی ساخت آن است که ساخت این مسجد را به یک دوره و سبک معماری محدود نکرده و اجازه مشارکت سبک های معماری ایرانی و حتی اکثر اقوام حکمران این سرزمین را در ساخت این مسجد داده است که البته این مورد را به عنوان یکی از محاسن این بنا می توان منظور کرد. وقتی از میان بازار، گذرگاه هایی نه چندان بزرگ ما را به مسجد می رساند، نمی دانیم که چه گنجینه ارزشمندی در پایان این گذرگاه در انتظارمان است و وقتی وارد حیاط مسجد می شویم، در می یابیم که در کجا هستیم؛ بله! در مکانی با وسعتی نه چندان گسترده ولی با ارزش غیر قابل تصور. ما در مسجد جامع اصفهان هستیم؛ مجموعه ای از تاریخ، فرهنگ، هنر، معماری و عشق ایرانی. به هر کجا می نگریم هنر است و عشق که با تاریخ در آمیخته. باید جلوتر برویم و بیشتر دریابیم. کدام انسان هنردوست و عاشق را می توان یافت که با دیدن این مسجد مجذوب آن نشود و با قرار گرفتن در زیر این گنبدها، ایوان ها و در کنار ستون ها با نگاه به آجرها و کاشی کاری ها چه کسی می تواند زبان به تحسین نگشاید و کدام ایرانی است که غرور، تمام وجودش را فرا نگیرد. آری در وسیع ترین مسجد ایران هستیم؛ مسجدی که نشان از سیزده قرن تحول در فرهنگ و هنر این سرزمین دارد.قدیمی ترین آثار به دست آمده در این مسجد نشان از ساخت این بنا روی یک آتشکده ساسانی دارد. بنای اولیه مسجد در قرن دوم هجری ساخته شده که به صورت شبستان بوده وحدود ۲۰ درجه از جهت اصلی قبله انحراف داشته است. در قرن سوم، مسجد اولیه به کلی ویران شده و مسجدی جدید به جای آن احداث می شود، ولی تغییرات اساسی در قرن پنجم و ششم در مسجد رخ می دهد. افزودن دو گنبد در شمال و جنوب مسجد؛ ابتدا گنبد نظام الملک یا گنبد شمالی که در سال ۴۷۳ هجری قمری به دستور خواجه نظام الملک ساخته می شود و دوم گنبد تاج الملک که در سال ۴۸۱ هجری قمری ساخته شده که به گنبد خاکی معروف است و از شاهکارهای گنبدسازی محسوب می شود. پس از ساخت این گنبدها، مسجد شبستانی به مسجدی با چهار ایوان تبدیل می شود؛ چهار ایوان در چهار جهت اصلی؛ ایوان جنوبی یا صفه صاحب، ایوان شمالی یا صفه درویش، ایوان غربی یا صفه استاد و ایوان شرقی یا صفه شاگرد که هر یک خود بتنهایی شاهکاری در معماری ایران پس از اسلام هستند؛ بویژه ایوان استاد که دیدن آن موجب حیرت است. پس از عبور از صفه درویش و با ورود به شبستان اصلی مسجد، ستون های آجری اولین چیزهایی هستند که خودنمایی می کنند و تابش رشته هایی از اشعه آفتاب به داخل فضا را به سوی معنویت سوق می دهند. آجرکاری های به کار رفته در ستون و سقف، بسیار زیباست و یادگاری از عصر سلجوقیان و سبک معماری رازی ست. برای تماشای زیبایی ها باید بیشتر جلو برویم؛ گنبدی با ارزش های هنری بالا، که حدود ۵/۱۹ متر ارتفاع دارد و قطر آن ۵/۱۰ متر است. تزئینات آجرکاری زیر گنبد که با گچ کاری ترکیب شده، این گنبد را بسیار با شکوه جلوه می دهد. از شمال مسجد به جنوب آن می رویم؛ به ایوان جنوبی یا صفه صاحب که دلیل نامگذاری آن را برگزاری مجالس وعظ صاحب بن عباد در این محل ذکر کرده اند. از ایوان، وارد گنبدخانه جنوبی می شویم؛ گنبد خواجه نظام الملک که در زمان ملکشاه سلجوقی و به دستور وزیرش خواجه نظام الملک ساخته شده است. از بین ایوان های شرقی و غربی، ایوان شرقی به نام صفه شاگرد مشهور است که قاب پیرامونی این ایوان با کاشیکاری های اصیل دوره سلجوقی تزئین شده است. ایوان غربی هم به صفه استاد مشهور بوده و از تزئینات آجری این دوره برخوردار است. شبستان های مختلفی در مسجد جامع عتیق اصفهان ساخته شده، اما چند شبستان این مسجد دارای اهمیت بیشتری است؛ مثل شبستان چهل ستون شاه عباس که در دوره شاه عباس اول صفوی به ضلع جنوب شرقی مسجد افزوده شده و ستون های فراوان از ویژگی های این شبستان است. یکی دیگر از فضاهای دارای اهمیت در این مسجد، شبستان طاقداری است که در ضلع غربی مسجد قرار دارد و به نام شبستان بیت الشتاء عماد معروف بوده و برای ادای فریضه نماز در زمستان بنا شده است؛ فضایی با ابعاد ۲۵*۵۰ متر با طاق های خیمه ای و ستون های کم ارتفاع با نورگیری هایی در سقف از مرمر سفید که نور را به طرز زیبایی به شبستان باز می تابد. این شبستان یادگار دوران تیموری است. شبستان دیگر این مسجد شبستانی است که به وسیله اولجایتو، فرمانروای ایلخانی ساخته شده و در قسمت شمال غربی مسجد قرار دارد؛ این شبستان در قرن هشتم هجری به بنای مسجد ملحق شده است. بر خلاف مساجد دیگر که دارای یک محراب هستند، مسجد جامع اصفهان دارای ۹ محراب است که در مکان های مختلف قرار دارند و مهمترین این محراب ها، محراب اولجایتو است که به عنوان یک شاهکار هنری در شبستان اولجایتو قرار داشته و کار استادی به نام استاد حیدر معمار است؛ این محراب نمونه نفیسی از تزئین گچبری است. لازم به ذکر است که این مسجد دارای دومناره زیبا است که در طرفین ایوان جنوبی قرار دارند و روی آنها مقرنس کاری، همراه با کتیبه هایی از آجر و کاشی خودنمایی می کند. همچنین در داخل مسجد، تزئینات فراوان و اسباب و اثاثیه ای مانند منبر ها و کتاب ها و موارد دیگر وجود دارد که متعلق به مسجد هستند. این مسجد در دوران جنگ تحمیلی عراق مورد اصابت بمب قرار گرفته و آسیب دید که البته این آسیب مختصر بازسازی و مرمت شد. این مسجد با فضاهای متعدد مثل گنبدها و ایوان ها و مناره ها و شبستان ها و ۴۷۷ طاق و قوس، تاریخ خلاصه شده ای از هنر این سرزمین است. اکنون باید سعی کنیم مسجد جامع عتیق اصفهان یا هر بنای تاریخی دیگر را ببینیم، بهتر بشناسیم و به دیگران و نسل های آینده معرفی نموده و با حفظ این بناها از تاریخ و فرهنگ کشورمان حفاظت کنیم تا به ارزش واقعی این بنا ها به عنوان شناسنامه های فرهنگی بیشتر پی ببریم. منابع: سبک شناسی معماری ایرانی کریم پیرنیا معماری ایرانی دوره اسلامی محمدیوسف کیایی بررسی اقلیم و ابنیه سنتی ایران وحید قبادیان تجسم ۱۳ قرن معنویت کدام انسان هنردوست و عاشق را می توان یافت که با دیدن این مسجد مجذوب آن نشود و با قرار گرفتن در زیر این گنبدها، ایوان ها و در کنار ستون ها با نگاه به آجرها و کاشی کاری ها چه کسی می تواند زبان به تحسین نگشاید و کدام ایرانی است که غرور، تمام وجودش را فرا نگیرد؟ آری، در وسیع ترین مسجد ایران هستیم؛ مسجدی که نشان از سیزده قرن تحول در فرهنگ و هنر این سرزمین دارد.

تحقیق در مورد معماری مساجد

اختصاصی از فایل هلپ تحقیق در مورد معماری مساجد دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 14

معماری مساجد

مسجد و جایگاه ویژه آن در اسلام قبل از پرداختن به تحلیل هنر در معماری مساجد، بد نیست که راجع به اصل مسجد و قداست آن و جایگاه خاصش در اسلام و فرهنگ الهی مسلمین، قدری بحث‏شود. مسجد، محل سجود و خضوع و کرنش بندگان خدا در پیشگاه‏«الله‏»است، جائی برای ایجاد رابطه با پروردگار و اظهار عبودیت و کوچکی در برابر ربوبیت و عظمت‏خالق هستی. قداست مسجد، در همین رابطه متقابل‏«عبودیت عبد و ربوبیت رب‏»نهفته است.بنابراین، عظمتش هم در معنویت آن است، نه در ساختمان و بنای رفیع. تلقی و قضاوت سطحی نگران، و استنباطشان از مسجد، این است که مسجد«ماذنه‏ای است‏برای اذان گفتن، و شبستانی برای نماز و حوضی برای وضو و محرابی جهت پیشنماز و منبری که واعظ بر آن بنشیند...» ولی، واقع امر اینست که مسجد، کانون گرم زندگیساز و سعادت آفرینی است که جنبشهای انقلابی از آنجا ریشه می‏گیرد و وسیله و جائی است‏برای اصلاح باطن اجتماع، مسجد، مجلس شورای هر محل است، محل عبادت است، مدرسه و اندرزگاه و کانون خیریه و مرکز تربیت و تعاون اجتماعی است.پایگاه بسیج مردم و آگاه کردن آنانست.محل آشنا شدن به اسلام و کسب اعتماد مردم نسبت‏به یکدیگر است. در مسجد، روحانی با چشم دل، در گوشه محراب، مردم را به خدا می‏خواند و زندگی‏ها را پاک می‏سازد.علماء دین، از این نهاد، بعنوان یک شبکه بی‏نظیر و عظیم و گسترده و مردمی، جهت ارتباط و تبلیغ و پیام رسانی، با رنگ و محتوائی مذهبی، استفاده می‏کنند. مسجد، مقدس‏ترین، پاک‏ترین، سرنوشت‏سازترین و اجتماعی‏ترین مکان و موقعیت‏حضور مسلمین است.و به تعبیر امام خمینی مساجد سنگر است و باید این سنگرها را حفظ نمود. «...مسجدها، اثری روشن در توجیه عمومی مسلمین دارد.مجمع‏های اسلامی است که مردم را در سایه شعار«انما المؤمنون اخوة‏»جمع میکند و مظهر وحدت و برابری مردم است.جائی که برتری فقط با«تقوا»است.مسلمین در مساجد، کنار هم در یکجا می‏نشینند و به نصایح اسلامی در خطبه‏های نماز جمعه و نماز عید گوش می‏دهند و یکدیگر را می‏شناسند.چه بسا که مسلمانی برادر دینی خود را جز در مسجد، جای دیگری نمی‏بیند.اجتماع مسجد، سبب محبت و الفت دلها و تحکیم پیوندها و روابط و آگاه شدن از حال یکدیگر و تبادل افکار در مسائل دینی و دنیائی و همدردی در غم و شادی یکدیگر است.احکام اسلام و شرایع دین را در مسجد می‏آموزند.پایگاه علم و عبادت و امر بمعروف و نهی از منکر و دمیدن روح اخوت بین مسلمین است.» با توجه به اهمیت‏یاد شده، ساختن مسجد و آباد کردن و پرداختن بامور آن در اسلام، مورد تاکید فراوان است. از میان انبوه روایات اسلامی، فقط این نمونه را از رسول گرامی اسلام _ صل الله علیه و آله و سلم _ نقل کنیم که فرموده است: «من اسرج فی مسجد من مساجد الله سراجا لم تزل الملائکة و حملة العرش یستغفرون له ما دام فی ذلک المسجد ضوء من ذلک السراج‏» یعنی:هر کس در مسجدی از مساجد خدا چراغی بر افروزد، تا وقتی که در آن مسجد، پرتوی از آن چراغ می‏تابد، فرشتگان و حاملان عرش، برایش استغفار می‏کنند. از این رو، هر کاری که به رونق و جلای مسجد بیفزاید و مرکزیت آنرا تثبیت کند و به نظافت و طهارت و تمیزی آن کمک کند و محتوای آموزشی و تربیتی آنرا غنی‏تر سازد مورد تشویق اسلام است، و هر چه که به آلودگی و بی اعتنائی و بی حرمتی بیانجامد و عامل غفلت و سرگرمی و دنیا زدگی گردد، مورد نهی و نکوهش‏می‏باشد.دستورات و احکام مربوط به مسجد، به خوبی این مسئله را روشن می‏کند. مسجد آباد کدام است؟ اولین مسجدی که در اسلام ساخته شد مسجد«قبا»بود که پس از هجرت پیامبر از مکه به مدینه، احداث گردید. زیر بنای اساسی این مسجد، «تقوا»بود. (لمسجد اسس علی التقوی من اول یوم...) در قرآن کریم، نسبت‏به آباد کردن مساجد و ساختن آنها، آیه‏ای است که می‏فرماید: «مساجد خدا را، تنها کسانی آباد می‏کنند که به خدا و قیامت ایمان داشته و نماز را برپا می‏دارند، زکات می‏پردازند و جز از خدا، از احدی نمی‏ترسند» . (انما یعمر مساجد الله من آمن بالله و الیوم الآخر و اقام الصلوة و آتی الزکاه و لم یخش الا الله...) امام صادق _ علیه السلام _ هم در حدیثی بیان فرموده است که از جمله سه چیزی که روز قیامت‏به خداوند شکایت می‏کنند، یکی هم مسجد خراب و ویرانی است که اهل آن، در آنجا نماز نمی‏خوانند. نماز نخواندن در مسجد، خرابی مسجد است، در مقابل، عمران و آبادی آن، به حضور فعال مردم برای عبادت و سیاست در مسجد است. پس، عمارت مسجد مورد توجه اسلام است و«مسجد معمور»و آباد، مطلوب دین.ولی چه مسجدی آباد است و کدام مسجد، ویران؟ آبادی مسجد، به نقشه مهندسی و مصالح ساختمانی خوب و خرج زیاد و شکوه ظاهری نیست.بلکه به اثر بخشی آنست، به استفاده صحیح از مسجد است.مهم، شکوه معنوی و جلالت و عظمت عرفانی و الهی آنست، نه کاشیهای معرق و درها و رواقهای بلند و سنگفرش‏های ظریف و قیمتی و در و پیکرهای منبت کاری شده!... آبادی مسجد، به آنست که مرکز معنویت و عبادت برای خدا و ایجاد رابطه با خالق باشد، آموزشگاه دین و حکمت و کانون برپائی شعائر دین باشد.مسجد، به پایگاه بودن برای امور مسلمین و معبد و مصلا بودن آباد است، و به علم و عبادت، به تواضع و عبودیت، به مرکزیت‏حضور دینداران، به تدریسها و تعلیم‏ها، به حلقه‏های آموزشی و درسی، به محافل ادبی و بلاغت و نقد، و به مجمع‏های علمی و اخلاقی بودن، معمور است. آبادی مسجد، به نماز و به دعاست عمران وی از همت و اخلاص شماست آباد کن از نماز، تو خانه حق شکرانه نعمت که خدا داده تو راست آبادی مسجد، به بیان فقه و علوم اهلبیت در آنها، به ارشاد و امر بمعروف و نهی از منکر و دعوت به خیر است، نه به کاشی و گنبد و تزئینات. امام علی _ علیه السلام _ می فرماید: «زمانی بر مردم می‏آید که در میان مردم، باقی نمی‏ماند از قرآن مگر نشانه‏اش، و از اسلام، مگر نامش، در آنروزگار، مساجدشان از جهت‏ساختمانی آباد است ولی از جهت هدایت، خراب است‏». پس، آبادی از نظر معماری، در حال خراب بودن محتوائی از جهت هدایت، سود و ارزشی ندارد.آنروز که مسلمین به مساجد روی می‏آوردند تا خدا را عبادت کنند و آداب اسلام را بیاموزند و دین را فرا گیرند، مساجد، کوچک و ساده بود با دیواری به ارتفاع امت‏یک انسان. مساجد امروزی در جهان اسلام، گر چه هم از جنبه تعداد، افزایش یافته و هم آبادتر است و خرج‏های زیاد و هزینه‏های بیشتر دارد، ولی‏«مسجد رو»کم است و مساجد، کمتر در خدمت اهداف عظیم اسلامی می‏باشد.یکی از محققان می‏نویسد: «...مساجد، کاخهائی برای افتخار نیستند، بلکه برای خضوع و خشوع و عبادت و بیان آداب اسلامی و مناجات و نیایش‏اند.عظمت مساجد، به زنده نگهداشتن آنها، با یاد خدا و امر بمعروف و نهی از منکر و ارشاد مردم براه مستقیم است، نه به دیوارهای بلند و قبه‏های رفیع و ستون‏های برافراشته و گلدسته‏های سر بفلک کشیده...از همینجاست که گرچه شکوه ظاهری و هنری و معماری مساجد افزایش یافته ولی در جان بیننده، آن هیبت و زیبائی و جلال را بر نمی‏انگیزد.مسجد پیامبر در صدر اسلام، با آن وضع ساده‏ای که داشت، آن هیبت و عظمت معروف را دارا بود، بدون اینکه سادگی، از قدر و جلال آن بکاهد.در عین حال، هنر و زیبائی و تزئینات و شکوه معماری و عظمت‏بنای مساجد دیگر هم باعث‏بالا رفتن ارزش مساجد دیگر نشده است...» البته، نباید فراموش کرد:تقدس و محتوای مسجد بوده که باعث می‏شده است تا مسلمین به شکل ظاهری آن هم اهمیت داده و در بنای مساجد با شکوه جهت استفاده‏های خوب، همت گمارند و اگر خراب و فرسوده، یا تنگ و کم ظرفیت می‏شد، تجدید بنا و تعمیر کنند یا بر وسعتش بیفزایند.خود عقیده دینی، بخصوص در زمینه ساختن و آباد کردن و بنای مساجد، نقش مهمی ایفا کرده است. تزئینات هنری در معماری مساجد مسجد الحرام و کعبه‏ای را که حضرت ابراهیم _ علیه السلام _ بنیان نهاد، در آغاز، ساده بود و با گذشت زمان، به حالت امروزی تبدیل شده است. مسجد«قبا»و«مسجد النبی‏»هم که در زمان حضرت محمد _ صل الله علیه و آله و سلم _ ساخته شد، یک چهار دیواری ساده، با ارتفاعی متوسط و حتی بی سایه‏بان بود سادگی از ویژگیهای مساجد اولیه بود و مسجدهای ساخته شده در مدینه و بصره و کوفه و مصر، از محراب‏های فرو رفته در دیوار، و از منبرها و ماذنه‏ها به شکلی که بعدا رواج پیدا کرد خالی بود. مسجد النبی، با گذشت زمان، رفته رفته وسعت پیدا کرد و تجدید بنا شد تا به صورت فعلی در آمد. بساطت و سادگی در بنای مسجد، چیزی است که از آغاز مورد توجه و تاکید اسلام بوده است. علی _ علیه السلام _ مسجدی را در کوفه مشاهده کرد که کنگره دار ساخته شده بود فرمود:گویا این، کنیسه یهود است!.و فرمود:مساجد بصورت ساده ساخته می‏شود نه کنگره‏دار. کنگره‏دار بودن بنای مسجد در آن دوره، نسبت‏به وضعیت‏ساختمان‏ها، نوعی تجمل و تزئین محسوب می‏شده است. و نیز، در حدیث است که:«بما دستور داده شده که شهرها، مزین و کنگره‏دار ساخته شود ولی مساجد، ساده.» حدیث دیگری است که: «مساجد را بسازید و آنها را ساده قرار دهید.» و در احادیث دیگری، از علائم آخر الزمان، تزئین و آرایش مساجد بیان شده و آمده است که:وقتی امام زمان قیام کند، مساجد کنگره دار را خراب می‏کند. البته منظور از تزئین و آرایش مسجد، که ممنوع است، طلا کاری و زر اندود کردن است، نه معماری و کاشیکاری و بکار بردن دقت و هنر در بنای مساجد (آنگونه که در طول قرنها در معماری مسلمین در مساجد معمول بوده و رایج است) . مسجد، نباید به صورت یک نمایشگاه عکس و نقاشی و موزه تزئینی در آید.چرا که این، با روح عبادت خالص و قرب به حق، به سختی سازگار میشود. از امام صادق _ علیه السلام _ در باره مساجدی که در آنها تصویر است، سئوال شد.حضرت پاسخ دادند که:«آنرا خوش نمی‏دارم، ولی امروز، برای شما زیان و اشکالی ندارد.» شاید اشاره به رواج و گسترش معماری و تصویرهای آن در مساجد باشد، که در آن دوره، گسترش پیدا می‏کرد و امام شرایط خاص آنروز را بیان می‏کند.وقتی امر دائر باشد بین ترک مساجد و خالی شدن آنها یا رفتن به مساجد با آن خصوصیات و شرائط مکروه، طبیعی است که ائمه، راضی به ترک مسجد و دوری از اجتماعات بخاطر یک مکروه نمی‏شدند.در عین حال، در این حد که در مساجد، نقش و نگار و هنرهای ترسیمی و تجسمی بکار رود، مورد منع اسلام نیست، بخصوص اگر در زمینه آیات قرآن باشد. در حدیثی، نقوش پدید آمده با گچ و رنگها در طرف قبله مسجد بلا مانع بحساب آمده است. از امام موسی بن جعفر _ علیه السلام _ می‏پرسند از نماز خواندن در مسجدی که در طرف قبله، قرآن یا چیزی از ذکر خدا نوشته شده، حضرت پاسخ می‏دهد: «اشکالی ندارد.»و همچنین از مسجدی که با گچ یا رنگ، در قبله‏اش نقش و نگار شده باشد سئوال شد.فرمود:«مانعی ندارد.» کار برد نقوش و خطوط در زمینه آیات قرآن، بصورت غیر مستقیم، عبادتگاه را به یک کانون تبلیغ و ذکر تبدیل می‏کند.لطف این قضیه در این است که بوسیله این هنر ساده، قرآن و یاد خدا در متن زندگی و عبادت مردم مسلمان، همواره مطرح است و این، اثر تربیتی دارد و پیوند زندگی و مذهب را می‏رساند. اظهار نظر«تیتوس بورکهارت‏»، هنرمند سویسی در این باره چنین است: «تکرار کتیبه‏های ماخوذ از آیات قرآن کریم بر روی دیوارهای مساجد و سایر ابنیه، انسان را یاد آور این حقیقت می‏سازد که تارو پود حیات اسلامی از آیات قرآنی تنیده شده و از لحاظ معنوی متکی بر قرائت قرآن و نیز نماز و اوراد واذکاری است که از آن کتاب آسمانی اخذ شده است.اگر بتوان فیضی را که از قرآن کریم سرچشمه می‏گیرد یک ارتعاش معنوی بخوانیم-و کلامی بهتر از این برای تفسیر آن نداریم-از آنجا که این نفوذ قرآنی، هم معنوی و هم مسموع است‏باید بگوئیم تمام هنر اسلامی باید بالضروره اثر این ارتعاش را داشته باشد..» بی شک، تاثیر معنوی این گونه خط نوشته‏ها و کتیبه‏ها را نمی‏توان انکار کرد.نوعی تذکر و یاد آوری در اینگونه خطها نهفته است.در حدیث موسی بن جعفر _ علیه السلام _ هم، حضرت، نماز خواندن در مسجدی را که بر دیوار قبله‏اش آیات قرآن یا«ذکر الله‏»-هر چه که یاد آور خدا باشد-نوشته شده باشد مجاز دانسته حتی در روایات است که:در خانه امام صادق _ علیه السلام _ دور تا دور خانه، همچنین در طرف قبله سجده گاهش‏«آیة الکرسی‏»نوشته شده بود. و این نوع نوشتن آیة الکرسی بر دورادور ساختمان‏های بلندتر از هشت ذراع، بعنوان یک دستور از طرف ائمه، مورد تاکید و تشویق بوده است. شاید این توصیه، روی این نکته باشد که با یادآوری وجود یکتا و زنده و حی و قیوم خدائی بر هستی، سیطره و احاطه و مالکیت دارد (مفهوم آیة-الکرسی) بناهای مرتفع، انسان را مغرور نسازد. نقش عشق و محبت در این معماری با توجه به اینکه در آنچه بنای مساجد، نهی و تحریم شده، تذهیب و طلاکاری و«زخرف‏»است نه ظرافتکاری‏ها، بنابراین مسلمین در مورد پرداختن ظریفانه به بنای مساجد و آفرینش‏های هنری در معماری آن، مورد نکوهش نیستند. محبت و ایمان و عشق مردم چنین خلاقیت و هنرنمائی‏ها را به ظهور و بروز می‏رساند.این نتیجه عقیده و ایمان است.تاریخ نشان می‏دهد هر جا که مذهب راه پیدا کرده و مردم با ایمان و خلوص کار کرده‏اند و چیزی را بعنوان اعتقاد دینی ساخته‏اند.سرشار از زیبائی‏ها و ظرافت‏های شگفت است. گر چه ممکن است معمار و هنرمند به فرمان صاحب قدرت و امیر و حاکمی‏کار کند، ولی عقیده قلبی او این است که‏«مسجد»می‏سازد و«خانه خدا»بر پا می‏کند.طبیعی است که هنرمند مسلمان و خدا جوی نسبت‏به ساختن مساجد بعنوان اماکن مقدس و معبدهای الهی از ذوق و احساس و هنر و ابتکار و خلاقیت‏خویش مایه می‏گذارد و به هر صورت که بتواند، در رونق و شکوه آن می‏کوشد.در اینجا نقش انگیزه ایمان مذهبی، بسیار قوی و کارساز است. عشق و ایمانی که بعنوان مثال نسبت‏به اولیاء دین و پیشوایان مذهب در دل شیعیان و پیروان ائمه اطهار _ علیه السلام _ وجود دارد چه کارها که نمی‏کند؟!... وقتی که مسلمانان، به پیشوایان دین و پرچمداران انسانیت و فضیلت و هادیان خلق به حق و خیر و آزادی و طاعت‏خدا، آن اندازه ارج می‏دهند که برای بارگاهشان از جان و دل مایه می‏گذارند و هر چه در توان دارند خرج مرقد پاکشان می‏کنند، برای معبد و مسجد چرا نکنند؟!که آنجا را خانه خدا می‏دانند و مقدس‏ترین جا بشمار می‏آورند. این، تجلی زلال ترین عشق و معرفت و خلوص بندگان در پیشگاه والای‏«الله‏»و«اولیاء الله‏»است.مردم مؤمن و حق باور، نسبت‏به هر چه که خدائی باشد و در مسیر پروردگار، ارزش و کرامت قائلند و عملشان عملی احترام آمیز و ایثار گرانه و عاشقانه است. به قول شهید سید رضا پاک نژاد: «اگر به قریه‏های دور و ده‏های کشور ایران و بعضی نقاط دیگر بروید، از دور خانه‏هائی چند، خراب و خشتی، و در آن میان، یک عمارت قشنگ و تمیز می‏درخشد، اگر بپرسید از کیست؟جواب خواهید شنید:از حسین، و بنام‏«حسینیه‏». و درباره عشق مردم به حسین _ علیه السلام _ می‏نویسد: «...مردم، عطشان ستایش آنکسی هستند که لب تشنه با خود مقدار بسیاری انرژی معنوی در دل خاک جای داد و امروز، گنبدش چون آئینه می‏درخشد که درخشش آن چشم هر ستمگری را بسوزاند و هر ستمدیده را مرهمی بر دل باشد. در آنجا تربتی است گویا معدن مغناطیس که افراد عاشق را که قابل جذبند مانندذرات کوچک آهن بسوی خود جذب می‏کند، آنجا مضجع مقدس سرباز فداکاری است که رؤسا جمهور و پادشاهان، قبل از اینکه رسم سرباز گمنام و نهادن دسته گل معمول گردد، عصاره گل، بهترین عطر را آوردند و بوسیدند و بوئیدند و پاشیدند و آرزوی این کردند که کاش در برابرش جنگیده و اسلام را یاری میکردند و کشته می‏شدند....» تلاقی‏«دین‏»و«هنر»در بنای مساجد مسلمین، خود را نسبت‏به ارزش‏های مجسم شده در وجود ائمه، اینگونه وظیفه مند احساس کرده و از اولیاء الله و بندگان خوب خداوند، تجلیل و تکریم می‏کنند، چرا که تعظیم این شعائر و تجلیل از این والا مردان و پیشوایان و شهیدان، گرامیداشت‏حق و فضیلت و صدق و راستی است و تکریم عدل و آزادی و شرف و انسانیت...و چه کسی شایسته‏تر از آنان، برای نثار عاشقانه‏ترین و صادقانه‏ترین اخلاص‏ها و تواضع‏ها و تکریم‏ها؟! در مورد خدا و خانه خدا نیز چنین است و پاک‏ترین احساس‏ها و زیباترین ایثارها نثار بارگاه او می‏شود. ما با این واقعیت روبرو هستیم که هنر توسط مسلمین، در بناهای مقدس مساجد تا اندازه گسترده و عمیقی جا گرفته و به کار رفته است و ذوق‏ها و خلاقیت‏ها در جهت رونق بخشیدن به مساجد، استخدام شده است. بالاخره مساجد، خانه خدا است (و ان المساجد لله بنا بر یکی از تفاسیر) و حدیث امام صادق _ علیه السلام _ در این باره گذشت.بنابراین، تا وقتی که آباد ساختن و حلال بخشیدن به معبد مسلمین و مسجد اسلام، به روح توحید و توجه به خدا ضرر نزند، نه تنها مذموم و نکوهیده نیست، بلکه تشویق هم شده است. و از همینجاست که مساجد، محل تلاقی هنر و مذهب و میعادگاه بروز این دو عنصر می‏باشد. در مورد نقش ایمان و احساس مذهبی و نثار زیبائی‏ها به آستان خداونددر بنای مساجد، به این نقل توجه کنید: «....معمار مسلمان در روزگاران گذشته هر زیبائی را که در اطراف خویش می‏دید، آنرا در خور عظمت و جلال خدا می‏یافت.سعی می‏کرد تا به هنگام فرصت، برای آن در مسجد، جائی باز کند.در بنای بسیاری از مساجد، هنرهای مختلف به هم در آمیخته است. معماری، در توازن اجزاء کوشیده است نقاشی به نقوش و الوان کاشیها توجه کرده است، و خوش‏نویسی، الواح و کتیبه‏ها را جلوه بخشیده است، شعر، موعظه‏ها و ماده تاریخ‏ها را عرضه داشته است و موسیقی هم برای آنکه از دیگر هنرها باز نماند، در صدای مؤذن و بانگ قاری و واعظ، مجال جلوه‏گری یافته است.حتی صنعت‏های دستی هم برای تکمیل و تزئین این مجموعه الهی به میدان آمده‏اند.فرش‏های عالی، پرده‏های گرانبها، قندیل‏های عظیم و درخشان، منبت کاری‏ها و ملیله دوزی‏ها در تکمیل زیبائی و عظمت مسجد، نقش خود را ادا کرده.بدین گونه مظاهر گوناگون فرهنگ و هنر اسلامی در طی قرن‏های دراز، چنان در بنای مسجد، مجال ظهور یافته است که امروز، یک مورخ دقیق روشن بین می‏تواند تنها از مطالعه در مساجد،

دانلود پاورپوینت سبک های معماری مساجد ایرانی 73 اسلاید

اختصاصی از فایل هلپ دانلود پاورپوینت سبک های معماری مساجد ایرانی 73 اسلاید دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

دانلود پروژه درس آشنایی با معماری اسلامی با موضوع سبک های معماری مساجد ایرانی 73 اسلاید

مقدمه :

دراین تحقیق سعی شده خواننده را با سبک های معماری مساجد ایران و نمونه هایی ازآن ها آشنا کنیم .

                                                             

ابتدا با معماری و فضاهای مساجد آشنا می شویم.

سپس با 4 شیوه خراسانی, رازی, آذری  و اصفهانی آشنا می شویم.

در ادامه به بررسی معماری 4 مسجد زیر می پردازیم:

• مسجد جامع اصفهان (به شیوه خراسانی و رازی)
• مسجد جامع اردستان (به شیوه خراسانی و رازی)
• مسجد گوهر شاد مشهد (به شیوه آذری)
• مسجد امام اصفهان (به شیوه اصفهانی)

 

دانلود مقاله معماری مساجد

اختصاصی از فایل هلپ دانلود مقاله معماری مساجد دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

تعداد صفحات : 134 صفحه        -     

قالب بندی : word         

    عناوین:

-مقدمه

-مسجد و مدرسه شهید مطهری ( سپهسالار)

-مسجد (شاه‌ سابق) امام خمینی تهران

-مسجد جامع (عتیق) تهران

-منابع و مأخذ

مساجد

پیش گفتار 1

    در میان اندامهای درون شهری هر شهر و روستا، نیایشگاه همیشه جای ویژه خود را داشته و دارد و از اندامهای دیگر نمایان تر و چشمگیرتر است و از اینروست که همه جا در دل آبادی جای گرفته است.(1)

    نیاشگاه چون بزرگترین ساختمان آبادی بوده در آغاز نیازی بدان نداشته که نشانی ویژه داشته باشد و خود بخود نگاه هر گذرنده‌ای را بسوی خود میکشیده اما پس از گسترش آبادی نخست با افراشتن درگاهها و نهادن ماهرخ و توق بر بلندترین جای آن و سپس با ساختن میل و برج و مناره در کنار و نزدیک آن باشندگان آبادی و گذریان بیگانه را به نیایشگاه راهنمائی میکردند. مسجد بر دیگر نیایشگاهها همان برتری را داشته که اسلام بر دیگر کیشها و چنان خوب بوده و هست که آذینها را می‌آراید و نیازی بستایش ندارد و ما در اینجا تنها میگوئیم که چگونه بوده و چگونه شده است(اگر بتوانیم). هنر اسلامی( بویژه معماری آن) بر پنچ پایه مردم واری، خودبسندگی، پرهیز از بیهودگی، بهره‌گیری از پیمون(مدول) و نیارش (اساتیک) و درون گرائی نهاده و بی آنکه خواسته باشیم خود سنائی کنیم هنرمندان مسلمان ایران بیش از دیگران بدانها پای بند بوده‌اند.

    نخستین مسجدی که بدست پیامبر بزرگوار ما با همکاری یاران گرامیش در مدینه ساخته شد همیشه برگیره و الگوی مسجدهای بیشمار و گوناگونی بوده است که بدست هنرمندان تردست ما در سراسر ایران زمین(و هر جا که فرهنگ اسلامی ایران فرمان میرانده) بنیاد شده است.

    بهمین آفریده و واپسین فرستاده پروردگار (که بر وی و خاندان پاکش درود باد) چون مدینه را با فروغ ایزدی خود روشن ساخت یاران خویش را فرمود تا برای بنیاد مسجدی در خور که پذیرای گروندگان باشد دل نزدیکترین کوهپایه را بشکافند و سنگهای آنرا بشکنند و پستای ساختمان را فراهم آورند آنگاه با دست گرامی خود پاره‌های لاشه سنگ را (خشکه و بی آژند) بر هم می‌انبود تا دیوار شبستان با افراز اندکی بلندتر از بالای مرد بلند بالا برافراشته شد(چنانکه نیای نامدارش ابراهیم (ع) در ساختمان خانه خدا کرده بود که بگفته میبدی اسمعیل ساخت (مصالح) بر دست پدر می‌نهاد و وی (ابراهیم) ساخت‌ها برهم می‌انبود. . . و چون پهناو درازای شبستان بیش از آن بود که فرسبهای چوبین بتوانند آسمانه آنرا یکسره و دیوار بدیوار بپوشانند(2) ستون یا دیرکی از تنه خرما بنی خشکیده در میان آن بر پای ساختند و فرسبها و تیرها و تیرچه‌ها را (که گمان میرود آنها نیز از خرما بن یاشاید از پده یا غربه (سپیدار و کبودار)، که نزدیکهای مدینه کم و بیش میروینده بوده است) بر آن نهادند و روی آنها را بجای فدره (دوخ و بوریای ویژه پوشش) با شوره نی و پیز و آنگاه با پوست چهار پایان پوشاندند و بدینگونه خانه خدا بسیار آشنا و همانند خانه بندگان خدا ساخته شد و همین آموزشی آسمانی و بسیار ارجمند برای هنرمندان مسلمان بود که تا بتوانند از ساختمایه‌های بوم آورد و ایذری( چیزی که در جای ساختمان بدست می‌آید) بهره‌گیری و بهرچه که در دسترس دارند بسنده کنند و پیرامون نو آوری‌های بیهوده نگردند (و دیدم که چنین هم کردند)

پروردگار جهان فرموده است والله جعل لکم من بیوتکم سکنا و جعل لکم من جلودالانعام بیوتا تستحفوتها یوم اقامتکم ومن اصوافها و اویارها و اشعارها اثائا و متا عا الی حین

                      (انخل80)

    در کنار شبستان زیستگاه ساده و بی‌پیرایه‌ای برای یاران پاکباز و سالوکان تهیدست که یکدم بر دوری پیامبر خدا شکیبا نبودند ساخته شد و پیشگاه سر گشاده شبستان نیز هموار و با باروئی کوتاه از کوچه و گذری که پیرامون مسجد میگشت جدا گردید.

    همین ساختمان مردم وار و بی پیرایه چند سالی پس از پایان کار (شاید کمتر از نیم سده) در سرزمینی بسیار دور از مدینه  بر گیره معماری نو مسلمان شد که در پهره یا فهرج (یکی از چهار شهر آنروز یزید) با بهره‌گیری از آنچه در دسترس داشت خدا خانه‌ای برای همشهریان خود بنیاد کرد که خوشبختانه تا کنون از آسیب و ویرانی و دستکاری بر کنار مانده است.

    این مسجد ساده اما با شکوه دارای شبستانی است با پنج کوچه (دهانه) و یک رده پیلیا(ستون و جزر ستبر) و چهار ایوانچه یا چفته و دو راهرو و کناری که ایوانچه‌ها را بشبستان می‌پیوندد و سر پوشیده‌های آن گرد سرائی کوچک سر گشاده را گرفته و دو گرمخانه(شبستان زمستانی) کشیده که هر دو براهروها پیوسته و دربندی که در آیگاه مسجد است و در کنار آن (وجدا از ساختمان مسجد) سرای کوچکی استکه شاید برای پیشنماز یا نگهبان ساخته شده باشد(این سرا دستکاری شده و چهره نخستین خود را ندارد) پیرامون مسجد کوچه و گذر و ساباط و میدانچه است و ساختمان دیگری بآن چسبیده است.

    دیوار مسجد مدینه از سنگ لاشه، آسمانه آن تیرپوش و تخت بوده اما در فهرج که نه سنگی و نه چوبی در دسترس بوده ناگزیر دیوارهای مسجدش از چینه و خشت و خام و پوشش آن سغ(طاق پوش) میباشد و جز در لبه‌ی رخبام خشت پخته در آن بکار نرفته است. پوشش کوچه‌های شبستان طاق اهنگ(3) بیزتند(4) بیزکند(5) و ایوانچه‌ها(چفته‌ها) کنه پوش (نیم گنبد) است و کف شبستان بجای خشت پخته لوئینه است.

    در معماری ایرانی هر گاه چند کوچه طاق پوش در کنار هم جای میگیرد دهانه کوچه میانی یا میان وار بیش از کوچه‌های دیگر است و از دهانه بر وارها یا کوچه‌های دیگر کم کم کاسته میشود و کوچه کناری که طاق آن روی دیوار پرت (دیواری که پشت آن آزاد است) می‌نشیند کمترین دهانه را دارد تا از رانش طاق کم کم کاسته شود و دیوار پرت را نیا‌ندازد نا گزیر نمای میانوار که بر روی سرای سر گشاده باز میشود پردهانه‌تر و بلندتر میشود و ازمردم واری آن میکاهد. معمار هنرمند مسجد فهرج برای پیشگیری از این کاستی در کنار دو جرز میانوار پلیک‌های(6) نغزی افزوده تا در دهانه‌ها یکسان نماید(این نغز کاری یکصد سال پس از آن در تاریخانه دامغان رها شده). کار بهره گیری از ساختمایه‌های بوم آورد در این مسجد بدانجا کشیده است که بجای کاه در کاهگل(که شاید در فهرج کمیاب بوده) ژاژ(خاشتر- آدور) آسیا شده بکار برده‌اند و همین کار اندودها را از آسیب موریانه برکنار داشته است.

نقش معلم در رونق بخشی به مساجد و نماز

اختصاصی از فایل هلپ نقش معلم در رونق بخشی به مساجد و نماز دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

دانلود مقاله نقش معلم در رونق بخشی به مساجد و نماز با فرمت ورد و قابل ویرایش در 25 صفحه

مقاله نقش معلم در رونق بخشی به مساجد و نماز کاملترین و دقیق ترین مقاله پیرامون این موضوع است که توسط تیم تخصصی دانشجو تدوین گردیده است.

با هم بخشی از مقاله نقش معلم در رونق بخشی به مساجد و نماز را در زیر می خوانیم:

چکیده

نیایش نیاز درونی انسان است و بروز این نیاز نیز اجتناب ناپذیر است. هنر مربیان و معلمانی که می‌خواهند چنین رفتاری را به تناسب نیازمندی انسان در افراد فرهنگ سازی نمایند آن است که زیباترین شکل و شیوه آموزش چنین رفتاری را متناسب با رغبت‌های فراگیران جستجو نموده و بر اساس آن اقدام نمایند.اگر معلمان بتوانند بسیاری از رفتارهای مطلوب از جمله شرکت در مساجد و نماز جماعت را به طور غیر مستقیم و یا ضمنی از طریق بهره گیری از وجود الگوهای رفتاری در نوجوانان به وجود آورند فوق العاده موثر و ارزشمند خواهد بود. در یادگیری ضمنی و یا مشاهده ای به جهت آنکه یادگیرنده آگاهانه و داوطلبانه به موضوع یا رفتار خاصی دقت می‌کند از نگرش مثبت و انگیزه قوی برخوردار است.معلمان و مربیان مدارس به مثابه الگوهای مطلوب جوانان زمانی می‌توانند توفیقات چشمگیری در پرورش یا تقویت احساس مذهبی و رفتارهای دینی از جمله اقامه نماز در مساجد داشته باشند که شخصیت مذهبی آنها برای جوانان بسیار دوست داشتنی و محبوب باشد. معلمان متعهد و دلسوز و آشنا به مبانی روان شناختی مذهبی سعی می‌کنند در بیان یا ظهور هر اندیشه و رفتار مذهبی احساس خوشایندی در قلوب پاک جوانان پدید آورند.حضور فعال مربیان به همراه جوانان در مساجد علاوه بر فضیلت‌های معنوی به تقویت اکتساب‌های آموزشگاهی نیز خواهد انجامید و حضور چشمگیر امام جماعت مسجد در مدرسه و گفت و گو با مربیان و دانش آموزان و احساس نزدیکی و قرابت با ایشان به این پیوند مقدس شکوه بیشتری می‌بخشد. معلمان متعهد که بهترین الگو برای جوانان می‌باشند می‌توانند در کلاس‌های درسی خود در کنار تدریس درس مربوطه به آموزش مسائل مذهبی پرداخته و جوانان را نسبت به آنها آگاه و علاقه مند گردانند. از جمله اینکه برای آنها از اجر و پاداش و فواید نماز جماعت در مسجد گفته و هم چنین برای ترغیب بیشتر جوانان به مسجد شرایط لازم را جهت آشنایی و ارتباط آنها با مساجد فراهم آورند و بعضاً می‌توانند فعالیت‌های مذهبی جوانان را در مساجد در دفتر نمره خود ثبت نموده و نمره ای خاص- جهت تشویق جوانان - به آنها اختصاص می‌دهند.

مطرح کردن احادیث و روایات و تعریف خاطراتی از بزرگان در مورد نماز جماعت در مساجد و معرفی کتبی در این مورد به دانش آموزان می‌تواند انگیزه جوانان را برای شرکت در نماز جماعت و مساجد مضاعف کند.

در مقاله حاضر قصد داریم به نقش معلم در رونق بخشی به مساجد و نماز بپردازیم.

کلیدواژه :

معلم-مدارس-نماز0-مسجد-دانش آموزان

 مقدمه

ضرورت عقلی وشرعی اقتضا می کند که قبل از همه باید به محکم سازی واستوار سازی ستون دین پر داخته شود ،وپرداختن به این امر مهم را فرهنگ سازی نماز نام می نهیم . . نماز رکن اصلی دین است و به عنوان نمودی بارز و آشکار از رفتارهای دینی باید اصلی ترین جایگاه ر ادر زندگی مردم داشته باشد . وقتی که خود ر ادر مقام عضوی از پیکره تعلیم وتربیت می بینیم این اندیشه در ذهن ایجاد می شود که واقعاً وظیفه ی تعلیم وترویج اقامه نماز برعهده چه کسی است و با چه کیفیتی وبا چه روش هایی انجام پذیرد ؟ البته در این زمینه نقش معلمان و محققان و مدیران آموزش و پرورش و عالمان فرهنگی به عنوان سکانداران یک نهاد فرهنگ ساز (مدرسه ) حائز اهمیت است .

.................