توضیحات:
فرمت فایل : pptx
تعداد اسلایدها :24
با خرید این محصول از ما حمایت کنید.
با تشکر :AlirezA
دانلود پاورپوینت آماده کشاورزی ارگانیک
توضیحات:
فرمت فایل : pptx
تعداد اسلایدها :24
با خرید این محصول از ما حمایت کنید.
با تشکر :AlirezA
ژنتیک "Genetics"
ژنتیک علم جدیدی است که در سالهای اخیر پیشرفتهای قابل توجهی داشته است، به طوریکه امروزه هسته اغلب علوم بیولوژیکی را تشکیل می دهد. درواقع ژنتیک از چگونگی انتقال صفات از والدین به نتاج (اولاد) و از نسلی به نسل دیگر بحث می کند. انتقال صفات از والدین به فرزندان از قوانین خاصی پیروی می کند که در مورد تمام موجودات زنده یکسان می باشد.
تاریخچه علم ژنتیک
در قرون گذشته وراثت را امری تصادفی می دانستند و پایه و اساسی برای آن قایل نبودند. ژنتیک به عنوان یک علم نوین دارای قدمتی در حدود یک قرن می باشد. در اولین فرضیه وراثت که توسط بقراط ارائه شد، آمده است: پدر و مادر در تشکیل جنین دارای سهم مساوی هستند. پس از بقراط نیز ارسطو در فرضیه خود اینطور آورد: پدر و مادر در تشکیل جنین سهم مساوی دارند، ولی نقش پدر مهم تر است.
لامارک (1829-1744) بیولوژیست فرانسوی، تئوری صفات اکتسابی را در سال 1802 مطرح کرد و معتقد است بعضی از موجودات زنده جهت تنازع بقاء ناچارند عضوی را بیشتر از عضو دیگر برای تغذیه مورد استفاده قرار دهند، در نتیجه عضو مورد استفاده به تدریج قوی شده و عضو فاقد استفاده احتمالاً به تدریج از بین می رود. چارلز داروین(1882-1809) در تئوری تکامل خود، معتقد است موجودی که خود را با محیط بهتر وفق می دهد، امکان بیشتری برای زنده ماندن دارد. به علاوه اظهار داشت که دو نوع تغییرات در طبیعت دیده می شود: تغییرات پیوسته؛ که منجر به تکامل می شود و تغییرات ناپیوسته که به جهش ژنی (موتاسیون) می انجامد.
وایزمن بیولوژیست آلمانی (1892) به اهمیت تکامل پی برد و تئوری صفات اکتسابی لامارک را با استفاده از آزمایش بر روی موشها رد کرد. او در طی 20 نسل دم موشها را برید و مشاهده کرد که در هر نسل دم موشها ظاهر می شود.
ژنتیک در قرن اخیر
از حدود 140 سال پیش که مندل (1884-1822) کشیش اتریشی، تحقیقات خود را بر روی نخود فرنگی (Pisum Sativum L.) انجام داد، قوانین وراثت کشف شد و پیشرفتهای فوق العاده ای در علم ژنتیک مشاهده گردید، به طوریکه درتاریخ علوم طبیعی به کمتر علمی برمی خوریم که در چنین مدت کوتاهی به این سرعت پیشرفت داشته باشد.
کشفیات مندل درزمان خودش مورد توجه واقع نشد، لیکن درسال 1900 سه دانشمند معروف به نامهای Devries در هلند، کورنز Cornes در آلمان و چرمارک (Techermarh) در اتریش تحقیقاتی در رابطه با دو رگ گیری انجام دادند و به اهمیت مطالعات ارزشمند مندل که 35 سال پیش صورت گرفته بود، پی بردند و از روی قدرشناسی قوانین هیبریداسیون رابه نام کاشف اصلی آن، قوانین مندل نامگذاری کردند.
بیستون(Biston) با مطالعات خود بر روی لینکاژ یا پیوستگی ژنی (Linkage) و کراسینگ اور (Crossing Over) پایه های علم ژنتیک را محکم تر ساخت. اساس ژنتیکی هتروزیس (قدرت هیبرید) اولین بار توسط ایست (East) و شول(shull) در سال 1908 بیان شد، بدین مفهوم که هیبرید بدست آمده از تلاقی دو والد، از لحاظ ژنتیکی برتر از والدین خود است.
مورگان و همکارانش (.Morgan et al ) نیز در اوایل قرن 19 میلادی، عوامل انتقال دهنده صفات از نسلی به نسل دیگر را کشف کردند و آنها را ژن نامیدند. بیدل و تاتوم ( Beadle& Tatum) در سال 1941 فرضیه "یک ژن - یک آنزیم" راعنوان کردند و به خطاهای مادر زادی متابولیسمی پی بردند.
در سال 1953، مدل مارپیچی مولکول DNA توسط واتسون و گریک (Watson & Grick) مطرح شد و در سال 1961 ، نیز نخستین کشف در باره وجود خواص سه حرفی کد ژنتیک و یا رمز ژنها توسط نیرنبرگ Nirenberg)) صورت پذیرفت و بدین ترتیب از زمان انتشار نظریه مندل تا کنون، علم وراثت آنقدر پیشرفت کرده است که در حال حاضر تخصص درهر یک از رشته های آن محتاج سالیان دراز تحصیل می باشد.
شناخت ماهیت و نقش ماده ژنتیکی و چگونگی انتقال ژنها از یک نسل به نسل دیگر از اهم مسائلی است که در علم ژنتیک به آن می پردازند. روشن است که آگاهی به علوم دیگر نظیر بیوشیمی،فیزیولوژی و تکامل، درک مفاهیم ژنتیکی را راحت تر خواهد کرد.
علم سیتولوژی نیز با ژنتیک قرابت زیادی دارد و به کمک این علم مورفولوژی، فیزیولوژی و وظایف مختلف یک یاخته گیاهی مورد بررسی قرار می گیرد. از سویی سیتوژنتیک نیز بخشی از علوم زیستی است که بر روی کروموزومها، ضمایم یاخته وارتباط آنها با پدیده های ژنتیکی بحث می کند و در واقع علم دورگی از سیتولوژی و ژنتیک به شمار می آید.
براثر رشد تسلسلی مفاهیم ژنتیکی یافته های زیر بخشی ازمراحل رشد علم ژنتیک راخاطر نشان می سازند:
-توارث از صفات ویژه تمام موجودات زنده است.
-در تولید مثل عامل یا عواملی از والدین به نتایج منتقل می شود.
- در داخل یک گونه تغییرات توارثی وجود دارد.
- تغییرات ژنتیکی رامی توان از تغییرات محیطی جدا نمود.
- ماده ای که از یک نسل به نسل دیگر منتقل می شود حاصل کلیه اطلاعات و خصوصیات یک فرد بالغ به صورت رمز می باشد.
- تغییرات آنی، نادر و غیرقابل پیش بینی در ماده ارثی موجود به وجود می آید.
-ژنها واحدهای ارثی هستند که خود از سلول کوچکترمی باشند.
- عوامل ارثی یا ژنها روی کروموزم ها قرار دارند.
- طبق قوانین مندل واحدهای ژنتیکی به صورت جفت وجود دارند و تفرق صفات در طی نسلها مستقل از هم و به صورت تصادفی است. البته متمم قوانین مندل آنست که ژنها همیشه به صورت دسته های دو تایی ممکن است یافت نشوند و در یک مکان ژنی ممکن است بیش از دو آلل (چند آللی) دیده شود.
- وظیفه یک ژن تولید یک نوع پروتئین یا یک نوع آنزیم می باشد.
- ژنها قسمت های کوچکی از ملکول DNA هستند که در طول کروموزوم گسترده شده اند .
- واحدهای ارثی دیگری نیز وجود دارند که خود از ژن کوچکترند (کدون و رکون).
چکیده
منابع آب کره زمین در حال حاضر با بحران ها و چالش های نگران کننده ای همچون کمبود آب، عدم دسترسی به آب شرب بهداشتی و تمیز، کنترل منابع آب، درهم گسیختگی شبکه مدیریت منابع آب، کاهش در منابع مالی اختصاص داده شده، فقدان آگاهی در تصمیم گیران و عموم و در معرض خطر بودن صلح و امنیت جوامع دست در گریبان است. با توجه به بحران ها و چالش های پیش آمده رهیافت های گوناگون مدیریت منابع آب همچون مدیریت مبتنی بر عرضه آب، مدیریت یکپارچه منابع آب و رهیافت راهبردهای با گذشت زمان نشو و نما یافته اند. در حال حاضر حفظ پایداری منابع آب از اهداف نظام های مدیریت منابع آب می باشد. در کشاورزی به عنوان بزرگترین مصرف کننده منابع آب، مدیریت در دو بخش عرضه و تقاضای آب اعمال می گردد که با توجه به محدودبت های موجود در عرضه منابع آب توجه ویژه ای به بخش تقاضا و مصرف کنندگان می گردد. در ادامه روش ها و فنون بهره برداری بهینه از منابع آب کشاورزی با تاکید بر مناطق خشک آورده شده است.
مقدمه
هم اکنون آب یک عنصر کمیاب می باشد. توزیع نامتقارن بارندگی در مناطق مختلف منجر به ظهور اقلیم های خشک و نیمه خشک در مناطق مختلف گردیده است. این مناطق علیرغم برخورداری از توانمندی های بالقوه، در توسعه و پیشرفت خود با عوامل محدودکننده بی شکاری مواجه هستند. برای رشد و پیشرفت در این مناطق راه ها را نباید بسته دید بلکه با برنامه ریزی دقیق و اعمال مدیریت همه جانبه در این مناطق می توان شاهد شکوفایی اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی بود. امروزه آب به عنوان یک نعمت لایتناهی و فراوان تلقی نمی شود بلکه دولت ها و دانشمندان پی به این نکته بردان اند که از ذخایر آبی باید حداکثر بهره برداری را با کمترین اتلاف و ضایعات به عمل آورد. مدیریت منابع آب بخشی از برنامه ریزی توسعه کشورها تلقی می شود و هر کشوری بر مبنای میزان منابع آب در دسترس، استراتژی و برنامه خاصی را برای بهره برداری بهینه از منابع آب موجود اجرا می نماید. به علت ارتباط مستقیم کشاورزی با آب و طبیعت لذا به شدت از تنش های آبی تاثیر می پذیرد. عموما مناطق خشک که از خصیصه کم آبی و بارندگی کم، رنج می برند در مقایسه با مناطق پرباران از شرایط کشاورزی متفاوتی برخوردار هستند. کشاورزی در مناطق خشک به علت بروز خشکسالی، سیل و بیابان زایی در سال های مختلف نیازمند استراتژی و برنامه های سازگار با این نوع اقلیم ها می باشد. اما کشورهای در حال توسعه به علت فقدان مدیریت هوشمند بر منابع آب و عدم به کارگیری راهکارها و عملیات فوق به مراتب بیشتر از تنش های آبی و خشکسالی ها آسیب می بینند.
وضعیت منابع آب در کره زمین
97% منابع آب کره زمین را آبهای شور اقیانوس ها تشکیل می دهند. از 3 درصد باقیمانده، دو سوم آن به صورت توده های یخ در قطب ها و برف در مناطق کوهستانی انباشته شده است. با این حساب یک درصد آبهای کره زمین را آب شیرین جاری تشکیل می دهد که 98% آن شامل آبهای زیرزمینی می شود(2000،Bouwer) در کشورهای غربی و صنعتی سالانه هر فرد حداقل به 2000 مترمکعب آب برای برخورداری از یک استاندارد مطلئب نیاز دارد. اگر سرانه آب هر فر بین 1000 تا 2000 مترمکعب باشد آن کشور تحت تنش آب است ولی سرانه از 500مترمکعب در سال کمتر باشد کشور مذکور با کم آبی مواجه است. در حال حاضر منابع آب موجود می تواند سالانه 7000 مترمکعب برای هر فرد آب فراهم نماید. اگر چه آب کافی حداقل برای سه برابر جمعیت کره زمین موجود است ولی عدم تعادل بین توزیع جمعیت و بارندگی موجب کمبود آب در بعضی از مناطق شده است (2000،Bouwer). امروزه 26 کشور جهان جزء کشورهای کم آب قلمداد می شوند که در اکثر آنها نرخ رشد جمعیت بالاست. از این 26 کشور 9 کشور در خاورمیانه با کم آبی مواجه می باشند. آفریقا بالاترین تعداد کشورهای کم آب را شامل می شود(11 کشور). در سال 2000تعداد آفریقایی هایی که در کشورهای کم آب زندگی می کردند بالغ بر 300 میلیون نفر بود(پوستل، 1375)، اقلیم های خشک حدود یک سوم سطح کره زمین و 15 درصد جمعیت کره زمین را در بر می گیرند. سه چهارم مناطق خشک در قاره های آسیا، آفریقا و استرالیا پراکنده می باشند. گیاهان مناطق نیمه خشک، خشک و بسیار خشک به ترتیب5، 23 و 4 درصد اراضی کره زمین را به خود اختصاص داده اند(علیها، 1380).
وضعیت منابع آب در ایران
مطالعات و بررسی نشان می دهد که در حال حاضر از کل منابع آب تجدیدشونده کشور 5/88 میلیاردمتر مکعب جهت مصارف بخش های کشاورزی، صنعت و شرب برداشت می شود. از این میزان حدود 83 میلیارد مترمکعب (5/93 درصد) در بخش کشاورزی، 5/4 میلیارد مترمکعب برای مصارف شرب و بهداشت و مابقی در صنعت و نیزهای متفرقه دیگر مصرف می شود( کشاورز و صادق زاده، 1379). ایزان با متوسط نزولات آسمانی حدود 252 میلیمتر در سال در زمره مناطق خشک جهان محسوب می شود. 65 درصد کشور ما را مناطق خشک و نیمه خشک تشکیل می دهد که به طور متوسط مقدار بارندگی در آنها از 150میلیمتر در سال کمتر است (شریعتمداری، 1380).
بحران ها و مسائل موجود پیرامون منابع آب
امروزه جهان برای تامین آب مورد نیاز با مسائل و مشکلات معتنابهی مواجه می باشد. محیط زیست و اکوسیستم های مبتنی بر منابع آب شیرین با وقوع خشکسالی های متعدد و برداشت بی رویه از ذخایر آبی با بحران ها و چالش های زیادی روبرو شده اند. عادل ردیف (1999) مسائل و مشکلات زیر را در سیستم های آبی ذکر می کند:
1- توزیع نابرابر منابع آب
2- رشد جمعیت
3- تنش های آبی
4- کمیابی وسیع منابع آب
5- کنترل کیفیت آب
6- سیل و خشکسالی.
همچنین، ابوزید(1998) نیز چالش های زیر را مورد بررسی قرار می دهد و معضلات جهان در زمینه تامین آب را به شرح زیر اعلام می نماید:
1- کمبود آب: با توجه به روند کنترل میزان منابع آب پیش بینی می شود که دوسوم جمعیت جهان با کمبود آب در سال 2025 روبرو شوند.
2- عدم دسترسی به آب شرب تمیز و بهداشتی: علیرغم تلاش های بین المللی تخمین زده می شود 72 میلیارد نفر فاقد دسترسی به آب شرب تمیز و 2/2 میلیارد نفر فاقد دسترسی به آب بهداشتی باشند.
3- کنترل کیفیت آب: صنعتی شده، شهرنشینی، رشد کلان شهرها و کشاورزی فشرده همگی باعث آلودگی آبراهه ها و آبهای زیرزمینی شده اند و کاهش کیفیت آب را به همراه داشته است.
4- درهم گسیختگی شبکه مدیریت منابع آب: مدیریت ملی و بین المللی منابع آب در یک مسیر درهم گسیختگی خرکت می کند. در آن به جای توجه به محدودیت آب و ارتباط درونی اجزای چرخه آب در طبیعت، صرفا با تامین نیازهای آنی توجه می شود.
5- کاهش در منابع مالی اختصاص داده شده: در حال حاضر سیستم های تامین آب، آبیاری، زهکشی، کنترل سیلاب، تصفیه و حفاظت آبخیزها به علت فقدان سرمایه گذاری با مشکلات مالی زیادی روبرو هستند.
6- فقدان آگاهی در تصمیم گیران و عموم: تو هم فراوانی آب و کیفیت لامتغیر منابع آب باعث اغفال عمومی شده است. این توهم می تواند آنقدر ادامه یابد تا کمبود منابع آبی به یک واقیت تبدیل شود و باعث تنزل کیفیت به سطح غیرقابل استفاده ای گردد.
7- در معرض خطر گذاشتن صلح و امنیت جوامع: آب یک عنصر اساسی در حیات و بنیان اقتصادی – اجتماعی جامعه و محیط اطرافش می باشد. کاهش دسترسی به آب به طور فزاینده ای صلح و امنیت را در بسیاری از نقاط کره زمین تهدید می کند. بسیاری از کشورهایی که با کمبود آب روبرو می شوند از ناآرامی های سیاسی، تنش های اجتماعی و ناراحتی عمومی رنج می برند.
مدیریت منابع آب
با توجه به بحران ها و چالش های ذکر شده امروزه استفاده بهینه از منابع آب از برنامه های اصلی کشورها می باشد. برنامه ریزی برای حفظ و بهره برداری بهینه از منابع آبی نیازمند به کارگیری ضوابط خاص خود می باشد. عادل ردیف (1999) رهیافت ها و خط مش های مدیریت منابع آب را به صورت رهیافت های زیر ذکر می کند:
1- مدیریت مبتنی بر عرضه آب: با توجه به رشد جمعیت از دو به سه میلیارد نفر در طی سال های 1900 الی 1960 و فراوانی منابع آب، دولت ها تاکید بر برداشت از منابع آب جهت تامین نیازهای آبی می کردند. در واقع محور این روش عرضه منابع آب در پاسخ به تقاضای در حال رشد بود.
2- مدیریت یکپارچه منابع آب: در این روش ابعاد اقتصادی، اجتماعی و محیطی همگی در منابع آب در نظر گرفته می شوند. هدف این روش حفظ پایداری آب و اکوسیستم از طریق اعمال مدیریت یکپارچه می باشد.
3- رهیافت راهبردی(استراتژیک): در این رهیافت سه هدف دنبال می گردد: 1- حفظ کارایی اکوسیستم های منابع آب شیرین 2- مدیریت مبتنی بر اکوسیستم 3- بررسی نحوه اختصاص آب در آینده.
یکی از مباحث مهم در مدیریت منابع آب اعمال روش مدیریت یکپارچه منابع آب می باشد. اجزای مدیریت آب یکپارچه شامل موارد زیر است:
1- کیفیت آب 2- کمیت آب 3- آب زیرزمینی 4- آب سطحی.
در این شیوه سیاست ها بر سه محور متمرکز است: 1- آب 2- برنامه ریزی 3- محیط (1995،Tolkaup Rooy, Sluis and).
امروزه یکی از مباحث مهم در امر مدیریت منابع آب، حفظ پایداری این منابع می باشد. سیستم های منابع آبی پایدار، برای دستیابی کامل به اهداف جامعه در حال و آینده طراحی و اداره می شوند. این در حالی است که به ملاحظات اکولوژیکی این سیستم ها توجه گردد. سیستم های منابع آبی پایدار به نحوی طراحی و اجرا می شوند که در مقابل تغییرات مختلف سازگار، قدرتمند ودارای توانایی واکنش باشند.
(2000، Loucks, stakhiv and Martin).
پرییرا و همکاران(2002) نیز حفاظت از منابع آب، توجه به ملاحظات محیطی، استفاده از تکنولوژی های مناسب، حفظ توان اقتصادی و پذیرش اجتماعی مباحث توسعه منابع آب در ارتقاء سطح پایداری این سیستم ها ضروری می دانند.
مدیریت منابع آب در کشاورزی
کشاورزی به علت ماهیت بیولوژیکی آن و وابستگی شدید آن به طبیعت بزرگترین مصرف کننده منابع آبی بیشترین کشورها می باشد. در کشور ما 5/93 درصد منابع آبی در کشاورزی مورد بهره برداری قرار می گیرد (کشاورز و صادق زاده، 1379) آبیاری امروزه نقش مهمی را در اقتصاد کشورها بازی می کند برای مثال جین و یانگ (2001) برای آبیاری در کشاورزی چنین نقش های زیر را ذکر می کنند:
1- امنیت غذایی: تامین امنیت غذایی مردم چین به میزان زیادی به آبیاری بستگی دارد.
2- فقرزدایی: آبیاری نقش مهمی را در افزایش درآمد کشاورزان چین بازی می کند. افزایش درآمد کشاورزان با تولید و عملکرد بالا و با کشت بسیاری از محصولات نقدی تحقق پیدا می کند.
3- اهمیت بین المللی: چین در بازار غله جهان نقش مهمی را ایفا می کند. 75 درصد تولید غله چین از زمین های آبی به دست می آید.
در کشورهای خشک و کم آب حفظ پایداری سیستم های آبی نیازمند به کارگیری اصول و برنامه ریزی دقیق تری می باشد. خشکی و کم آبی بر روی کشاورزی مناطق خشک تاثیر قابل توجهی دازند. امروزه مدیریت منابع آب کشاورزی در دو بخش اعمال می گردد. بخش اول شامل مدیریت عرضه آب و بخش دوم شامل مدیریت تقاضای آب می باشد. محدودیت منابع آب و فشار زیاد بر ذخایر آبی موجب شده است تا توجه زیادی به مدیریت کارآمد و بهینه منابع آبی در بخش تقاضا گردد. مدیریت عرضه شامل عملیاتی همچون انتقال آب را از طریق کانال، استفاده از آب زیرزمینی در آبیاری، استفاده تلفیقی از آب کانال ها و زیرزمینی می شود. مدیریت تقاضا مواردی همچون کاهش مقدار آب مصرفی در آبیاری، تغییرات نهادی و اصلاحات سازمانی، مشارکت کشاورزان در امر مدیریت منابع آب می گردد(2001، Kijne). امروزه کشاورزی با بحران هایی همچون کمبود آب و آلودگی ذخایر آبی انتقال آب کشاورزی به سایر بخش ها و کارایی پایین مصرف آب در کشاورزی روبرو است که نیازمند نگاه دقیق به این موضوعات می باشد(2001Jin and Young,). در ادبیات منابع آب و آبیاری دو واژه پرمعنا دیده می شود اولی بازده آبیاری می باشد. بازده آبیاری حاصل نسبت مقدار آبی که مفید واقع می شود به مقدار آبی که مصرف می گردد، می باشد. مثلا گفته می شود بازده آبیاری در ایران رقمی حدود 32% است. واژه دوم بهره وری آب می باشد. بهره وری آب مفهومی است مربوط به مقدار درآمدی که از هر واحد آب مصرفی در کشاورزی عاید می شود. نزدیک ترین واژه به بهره وری آب، کارایی مصرف آب می باشد. کارایی مصرف به مقدار محصولی گفته می شود که از هر واحد حجم آب به دست می آید. ارتقای بازده آبیاری، بهره وری اب و کارایی مصرف آب در بخش تقاضای منابع آب از جمله اهداف مهم و قابل توجه دولت ها می باشد (علیزاده، 1380)و بهره وری آب نقش هر واحد آب را در تولید ناخالص ملی تحت پوشش قرار می دهد. بهره وری آب را به چهار روش می توان افزایش داد:
1- بخشی از منابع آب را که تبخیر شده و از دسترس خارج می شود کاهش دهیم و آب صرفه جویی شده را در بخش های دیگر مورد استفاده قرار می دهیم.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 13 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
پروژه آماده: نقش سد شیرین دره در توسعه کشاورزی دهستان اترک از بخش مانه شهرستان مانه و سملقان در استان خراسان شمالی
۲۹۹ صفحه به همراه ۴۵ اسلاید
چکیده:
پژوهش حاضر با عنوان نقش سد شیرین دره در توسعه کشاورزی دهستان اترک از بخش مانه شهرستان مانه و سملقان در استان خراسان شمالی میباشد. این دهستان در شمال شرقی دهستان واقع شده است و از شمال به بخش راز و جرگلان و دهستان شیرین سو، از مشرق به شهرستان بجنورد، از جنوب به دهستان حومه و شهر آشخانه و از غرب به بخش مرکزی شهرستان مانه و سملقان محدود است. طبق آمار ۱۳۸۵ جمعیت این دهستان ۱۸۶۹۸ نفر بوده و مساحت آن ۵/۱۴۵۰۰ کیلومتر مربع وسعت دارد و دارای ۴۴ آبادی میباشد.
بر اساس مطالعات انجام شده، کشاورزی مهمترین بخش فعالیتهای اقتصادی است و منابع درآمد بیشتر مردم، از این طریق میباشد. بنابراین رساله حاضر به بررسی تأثیر سد در تأمین آب مورد نیاز کشاورزی منطقه مورد مطالعه پرداخته و نتایج بدست آمده حاکی از آن است که تأمین آب مورد نیاز کشاورزی منطقه بر رضایت مندی مردم از زندگی در روستا، افزایش درآمد روستاییان، افزایش سطح زیر کشت، تأثیر مثبت داشته و تا حدودی نیز از مهاجرتهای بی رویه کاسته شده است، اما توسعه کشاورزی به تنهایی نمیتواند پاسخگوی اقتصاد جامعه روستایی باشد بلکه باید بخشهای صنعت و خدمات نیز در روستاها توسعه یابد تا موجبات بهبود زندگی و رفاه اجتماعی روستاییان را فراهم آورده و از مهاجرت آنها به شهرها جلوگیری شود.
مقدمه:
روستا و روستا نشینی در ایران از جایگاه و اهمیت بسیار برخوردار است. عدم توجه به این فضاهای روستایی، بی توجهی به توان و امکانات تولیدی نواحی روستایی؛ از نظر طبیعی و نیروی انسانی پرتوان این نواحی میباشد (مطیعی لنگرودی، ۱۳۸۲:۲۰).
در تاریخ گذشته سرزمین ما، روستا به عنوان سکونتگاه اولیه بشر اینگونه تعریف گشته است:« پهنهای جغرافیایی که معیشت اکثر سکنه آن از طریق داد و ستد متقابل انسان با عوامل تجدید پذیر طبیعی حاصل میشود». (حسینی ابری، ۱۳۸۳:۲).
سابقه و قدمت روستا نشینی در ایران طی مطالعات و تحقیقات علمیو باستان شناسی بعمل آمده، عمر روستانشینی را به پنج هزار سال قبل از میلاد برآورد مینماید (هومن، ۱۳۷۳: ۵۶).
بررسی علمیروستا اگرچه به عنوان زمینه تحقیقاتی از دیرباز مورد توجه بوده است، تنها در دهههای اخیر مورد توجه قرار گرفته است (سعیدی، ۱۳۸۴:۱)
بدون شک روستاهایی که عمده فعالیتهایشان بر امر کشاورزی متکی است، جایگاه خاصی را در اقتصاد کشور دارا میباشند (قره نژاد، ۱۳۶۹: ۵۴) برخی روستاها دارای کارگرد عمدتاً صنعتی، برخی کشاورزی و در مواردی سکونتگاهی و یا اداری میباشند. نیازهای هر یک از این روستاها متفاوت و شیوه اداره امور آنها نیز مختلف است. با این همه تولید محصولات کشاورزی اساسی ترین وجه از کارکردهای اقتصادی هر روستا و یا منطقه روستایی را تشکیل میدهد (طالب، ۱۳۷۴: ۱۰)
کشاورزی نخستین و قدیمیترین فعالیت اقتصادی به شمار میرود و تاریخ شناخت آن طولانی تر از سایر رشتههای اقتصادی است (صدرالاشراقی، ۱۳۶۵:۵۳).
بدین منظور در این رساله کوشش میگردد با شناخت کامل از وضعیت روستاهای دهستان اترک و ارائه راهبردها، گامیهرچند ناچیز به سوی توسعه روستایی با تأکید بر توسعه کشاورزی برداشته شود.
۱-۱-بیان مسئله:
مرحله اول هر تحقیق علمی، انتخاب، تحلیل و تبیین مسئله تحقیق با موضوع تحقیق است (حافظ نیا، ۱۳۷۷:۲) بیان مسئله باعث ایجاد هدف برای تحقیق میشود. در هر کار تحقیقی، مهم است که ما به دقت بدانیم محقق چه میخواهد بکند و چه کاری نمیخواهد انجام دهد. برای درک محقق از مسئله تحقیق، ضروری است که او دقیقاً معانی اصطلاح بکار برده شده در بیان مسئله و مسائل فرعی را بداند (بیرجندی و همکار، ۱۳۸۲:۲۷) از طرفی « اولین مرحله یک تحقیق علمیاحساس وجود یک مشکل است. به این معنی که پژوهشگر در کار خویش با مانع و با مشکلی روبرو گردیده است که در حل آنها ابهام دارد (نادری و همکار، ۱۳۷۹: ۵۱)
طرح مسئله تحقیق چهارچوب نظری شخص محقق است که بر مبنای پرسش آغازی صورت دقیقتری پیدا میکند و پاسخ به آن شکل میگیرد (کیوی، ۱۳۷۸:۱۱۱)
عدم برنامه ریزی در نواحی روستایی و ضعف امکانات زیستی، سبب مهاجرتهای شدید روستا – شهری گردید و هر ساله تعداد کثیری از جمعیت روستایی، بویژه جمعیت غیر ماهر و بدون امکانات تولیدی نواحی روستایی به سوی شهرها مهاجرت مینمایند (مطیعی لنگرودی، ۱۳۸۲: ۲۰).
اشتغال در روستاها به عنوان یکی از عوامل اصلی توسعه روستایی سبب جذب نیروهای کار در روستا گردیده و زمینه مهاجرت را کاهش میدهد (رهنما، ۱۳۷۵: ۲۰) بخش کشاورزی دارای توانمندیهایی است که علاوه بر قدرت جذب تولیدات و ثمرات فعالیت سایر بخشها، مناسب ترین و وسیع ترین زمینههای استقلال اقتصادی را فراهم میکند (آسایش، ۱۳۷۲: ۶۷)
بنابراین در تحقیق حاضر اصلی ترین سوال عبارتست از: آیا احداث سر توانسته است به توسعه کشاورزی منطقه کمک نماید، به عبارت دیگر تأثیر سد بر شاخص اصلی توسعه یعنی کشاورزی و افزایش درآمد چگونه است ؟
فهرست مطالب دانلود پایان نامه نقش سد شیرین دره در توسعه کشاورزی دهستان اترک:
چکیده
فصل اول: کلیات تحقیق
مقدمه
۱-۱- بیان مسئله
۱-۲- پیشینه تحقیق
۱-۳- فرضیات تحقیق
۱-۴- اهمیت موضوع تحقیق
۱-۵- اهداف تحقیق
۱-۶- روش تخقیق
۱-۷- مشکلات
منابع
فصل دوم: مباحث نظری توسعه روستایی
مقدمه
۲-۱- تعاریف و مفاهیم روستا
۲-۲- مفاهیم و تعاریف توسعه
۲-۳- تفاوت رشد و توسعه
۲-۴- توسعه روستایی
۲-۵- اهداف توسعه روستایی
۲-۶- برنامه ریزی توسعه روستایی
۲-۷- کشاورزی و ضرورت توسعه آن
۲-۸- نظریههای توسعه روستایی
۲-۸-۱- نظریه صنعتی کردن روستاها
۲-۸-۲- ناحیه اگروپلیتین
۲-۸-۳- نظریه توسعه همه جانبه روستایی (مکتب رهووت)
۲-۹- موانع توسعه روستایی
منابع
فصل سوم: جغرافیای طبیعی
مقدمه
۳-۱- موقعیت و وسعت جغرافیایی مانه و سملقان
۳-۱-۱-موقعیت جغرفیایی، حدود و وسعت دهستان
۳-۲- توپوگرافی منطقه مورد مطالعه
۳-۳- زمین شناسی
۳-۴- ژئومورفولوژی دهستان
۳-۵- آب و هوای دهستان اترک
۳-۵-۱- درجه حرارت (دما)
۳-۵-۲- میانگین حداقل و حداکثر دما
۳-۵-۳- بارندگی
۳-۵-۴- توزیع فصلی بارش
۳-۵-۵- نم نسبی
۳-۵-۶- تبخیر و تعرق
۳-۵-۷- یخبندان
۳-۶- طبقه بندی اقلیمی منطقه مورد مطالعه
۳-۶-۱- روش دومارتن
۳-۶-۲- روش آمبرژه
۳-۶-۳-آمبروترمیک
۳-۶-۴- هایتروگراف
۳-۶- منابع آب
۳-۶-۱- منابع آبهای سطحی
۳-۶-۲- منابع آبهای زیرزمینی
۳-۷- خاکشناسی دهستان
۳-۸- پوشش گیاهی
منابع
فصل چهارم: ویژگیهای جمعیتی دهستان اترک
مقدمه
۴-۱- تعداد و توزیع جمعیت
۴-۲- تراکم جمعیت
۴-۲-۱- تراکم نسبی
۴-۲-۲- تراکم بیولوژیک
۴-۳- ترکیب جمعیت
الف- ترکیب جنسی جمعیت
ب- ترکیب سنی جمعیت
۴-۴- سواد
۴-۵- فعالیت و اشتغال جمعیت
۴-۶- حرکات جمعیت
۴-۶-۱- ولادت
۴-۶-۲- مرگ و میر
۴-۶-۳- مهاجرت
۴-۷- بررسی تحولات جمعیتی
الف- نرخ رشد طبیعی
۴-۸- برآورد و آینده نگری جمعیت
منابع
فصل پنجم: ویژگیهای اقتصادی دهستان اترک
مقدمه
۵-۱- کشاورزی
۵-۲- انواع مالکیت اراضی کشاورزی
۵-۲-۱- مالکیت خصوصی
۵-۲-۲- مالکیت دولتی
۵-۲-۳- مالکیت وقفی
۵-۳- منابع تأمین آب کشاورزی
۵-۳-۱- آبهای سطحی
۵-۳-۲- چشمهها
۵-۳-۳- چاهها
۵-۴- روشهای آبیاری
الف- آبیاری کرتی
ب- آبیاری نشتی
۵-۵- زراعت
۵-۵-۱- گندم
۵-۵-۲- جو
۵-۵-۳- برنج
۵-۵-۴- گیاهان صنعتی
۵-۵-۴-۱- پنبه
۵-۵-۴-۲- چغندر قند
۵-۵-۵- هندوانه
۵-۶- درآمد حاصل از زراعت
۵-۷- باغداری
۵-۸- دامداری و دامپروری در دهستان اترک
۵-۹- صنعت
۵-۱۰- خدمات
منابع
فصل ششم: امکانات خدماتی دهستان اترک
مقدمه
۶-۱- امکانات آموزشی
۶-۲- امکانات بهداشتی و درمانی
۶-۳- خدمات زیربنایی
۶-۳-۱- آبرسانی
۶-۳-۲- برقرسانی
۶-۳-۳- راههای ارتباطی
منابع
فصل هفتم: سد شیرین دره و نقش آن در توسعه کشاورزی دهستان اترک
مقدمه
۷-۱- تاریخچه سد شیرین دره
۷-۲- موقعیت جغرافیایی سد شیرین دره
۷-۳- سطح حوزه آبریز سد
۷-۴- مساحت منطقه
۷-۵- اهداف سد
۷-۶- مشخصات سد و سرریز
۷-۶-۱- مشخصات مخزن
۷-۶-۲- مشخصات سیستم انحراف
۷-۶-۳- احجام عمده عملیات اجرایی سد
۷-۶-۴- مشخصات آبگیرها
۷-۶-۵- هزینه اجرایی سد
۷-۷- نقش سد شیرین دره در توسعه کشاورزی منطقه مورد مطالعه
۷-۷-۱- تغییر در نوع محصولات زراعی قبل و بعد از احداث سد در روستاهای نمونه
۷-۷-۲- تغییر در سطح زیر کشت و میزان محصولات زراعی قبل و بعد از احداث سد در روستاهای نمونه
۷-۷-۳- تغییر در وضعیت اشتغال روستائیان قبل از احداث سد
۷-۷-۴- تغییر در میزان درآمد روستائیان قبل و بعد از احداث سد در روستاهای نمونه
۷-۷-۵- تغییر در میزان مهاجرت روستائیان قبل و بعد از احداث سد در روستاهای نمونه
۷-۷-۶- تأثیر احداث سد در میزان رضایتمندی روستائیان از زندگی در روستاهای نمونه
منابع
فصل هشتم: یافتههای تحقیق، آزمون فرضیهها و ارائه راهبردها
۸-۱- توصیف آماری یافتههای پرسشنامه
۸-۲- آزمون فرضیهها
۸-۲-۱- فرضیه اول
۸-۲-۲- فرضیه دوم
۸-۳- ارائه راهبردها
منابع و مأخذ