اجرای سیستم HACCP در واحدهای پرورش مرغ گوشتی

اختصاصی از فایل هلپ اجرای سیستم HACCP در واحدهای پرورش مرغ گوشتی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 9

اجرای سیستم HACCP در واحدهای پرورش مرغ گوشتی

روح الله نورمحمدی

کارشناس علوم دامی

کلمات کلیدی: HACCP، مرغ گوشتی، ایران.

مقدمه

با گسترش ارتباطات و پدیده ی جهانی شدن، نیاز ارتباط در کشورمان نیز احساس می گردد. این ارتباطات تابع قوانینی است که برای تمام کشورها تدوین گردیده و نادیده گرفتن آن امکان پذیر نمی باشد. روابط تجاری در آینده تابع قوانین وضع شده توسط سازمان تجارت جهانی(WTO) صورت خواهد گرفت و رعایت استانداردهای بین المللی در مورد کالاهای تجاری امری اجتناب ناپذیر است. در حال حاضر بسیاری از کشورهای جهان به عضویت این سازمان درآمده اند و بسیاری دیگر، منجمله ایران، درخواست خود را برای عضویت در این سازمان ابلاغ کرده اند. کشورهای در حال توسعه 10 سال از زمان ارائه ی درخواست عضویت، وقت دارند تا بتوانند خود را با شرایط تعیین شده توسط سازمان تجارت جهانی وفق دهند. مهمترین اصل این سازمان ایجاد شرایط یکسان برای تولیدکنندگان می باشد، چرا که زمانی رقابت معنا پیدا می کند که شرایط تولید برای تمام رقبا یکسان باشد. کشوری مثل ایران که سیستم پرداخت یارانه از طرف دولت می باشد، واضح است که تولیدکنندگان می توانند محصولات خود را ارزانتر از رقبای خود در سایر کشورها تولید نمایند. براساس قانون سازمان تجارت جهانی ورود و خروج کالاهای تجاری بدون هیچ محدودیتی و براساس تعرفه های تعیین شده انجام خواهد شد. بدین معنی که ورود و خروج کالاهای تجاری مجاز، آزاد خواهد بود. در این شرایط قیمت و کیفیت محصول فاکتور تعیین کننده می باشد. یعنی تولیدکننده ای که بتواند محصول خود را ارزانتر و با کیفیت بالاتر عرضه نماید پیروز می گردد.

شناخت سیستم HACCP، اصول و کاربرد آن در صنعت غذا امری ضروری می باشد چرا که HACCP یک سیستم آگاهی دهنده ی مداوم و جامع درباره ی ایمنی غذا است که برای پیش گیری از پیشرفت خطرات در صنعت طراحی شده و بنابراین درجه ی بالایی از ایمنی غذا را تضمین می کند. با کاربرد سیستم HACCP می توان از فساد محصولات و به هدر رفتن آنها جلوگیری کرده و اقتصاد جامعه را بهبود بخشید.(3)

HACCP (Hazard Analysis Critical Control Point) یک مطالعه ی سیستماتیک روی اجزای تشکیل دهنده ی محصول غذایی، شرایط فرآیند، حمل و نقل، انبارداری، بسته بندی، توزیع و مصرف توسط مصرف کننده را در بر می گیرد. این آنالیز اجازه می دهد که در جریان فرآیند نواحی حساس را که خطرآفرین هستند شناسایی کنیم. با این اطلاعات قادر خواهیم بود که نقاط کنترل بحرانی در سیستم را تعیین کنیم. یک نقطه ی کنترل بحرانی هر نقطه از زنجیره تولید غذایی است که فقدان کنترل در آن نقطه منجر به خطر ایمنی غذایی می شود که غیرقابل پذیرش است.(3)

سیستم HACCP اولین بار در سال 1959 توسط کمپانی PILLSBURY به عنوان یک ابزار مدیریت برای تضمین تولید محصولات سالم برای عرضه به ناسا NASA اجرا شد و بعد از آن در سال 1973، FDA سیستم HACCP را به طور ثبت شده بنا کرد (5 و 10). در این بررسی، اصول و مراحل سیستم HACCP ، رابطه ی آن با TQM (Total Quality Management) و کاربرد HACCP در صنعت پرورش مرغ گوشتی مورد بحث قرار می گیرد.

اصول HACCP

سیستم فوق، خطرات فیزیکی، شیمیایی و میکروبی را توسط پیش بینی و پیش گیری حذف می کند و برای اجرای آن اصول ذیل باید رعایت شود:

اصل 1 ـ تعیین خطرات در ارتباط با مواد خوراکی جیره، اجزای تشکیل دهنده ی خوراک، بهداشت گله، فرآیند، تولید، توزیع، فروش و مصرف. (Hazard Analysis)

اصل 2 ـ تعیین نقاط کنترل برای خطرات تعیین شده. (Critical Control Point)

اصل 3 ـ برقراری حدود بحرانی (Critical Limits).

اصل 4 ـ برقراری روش هایی برای آگاهی از نقاط کنترل بحرانی (Monitoring).

اصل 5 ـ اجرای عمل اصلاحی وقتی که یک انحراف توسط یک نقطه ی کنترل بحرانی تشخیص داده می شود. (Correction)

اصل 6 ـ ایجاد سیستم های ثبت برای مستند کردن طرح HACCP. (Recording)

اصل 7 ـ برقراری روش های تحقیق برای اطمینان از صحیح عمل کردن این سیستم.( Verification)

مراحل اجرای HACCP

برای اجرای این سیستم برقراری یک تیم HACCP متشکل از میکروبیولوژیست، تکنولوژیست تضمین کیفیت، متخصص تولید، متخصص توزیع و مهندس غذا ضروری است (2).

بعد از این مرحله، باید در مورد خصوصیات محصول نظیر بازده لاشه، وزن لاشه، فعالیت آبی و... آگاهی داشته و سپس نمودار جریان فرآیند(Process – Flow Diagram) را تهیه نمود،

مقاله درباره شرکت فرآورده‌های گوشتی آمل (کاله)

اختصاصی از فایل هلپ مقاله درباره شرکت فرآورده‌های گوشتی آمل (کاله) دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک پرداخت و دانلود در "پایین مطلب"

 فرمت فایل: word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

 تعداد صفحات:37

تاریخچه سوسیس و کالباس در ایران

در ایران اولین بار تولید سوسیس و کالباس حدود سال 1300 شمسی و توسط مهاجرین لهستانی انجام شد. کلمة‌ کالباس از زبان لهستانی گرفته شده است. اما بصورت کارخانه‌ای در سال 1982 میلادی (1370 شمسی) شروع شد. به این صورت که یک نفر روسی به نام افو ناسر در بندر انزلی با ماشین کوچک دستی شروع به کار کرد و روزانه مایحتاج عده‌ای اتباع خرجی و عیسویاتی که در آنجا بودند تهیه می کرد.

در سال 1930 یک نفر دیگر از اهالی روسیه به نام لیشینیسکی که نماینده بازرگانی روسیه در بندر انزلی بود و سابقه کالباس سازی در روسیه داشت از آلمان یک کارخانه کوچک برای مصرف روانه 50-40 کیلوگرم کالباس وارد کردند و تا سال 1933 میلادی در بندر انزلی مشغول به کار بود. از آن پس کارخانه را به تهران منتقل و یک نفر متخصص کالباس‌سازی را از آلمان برای یک مک دعوت کرد. زمانیکه کارخانه لیشینیسکی در سال 1312 از بندر انزلی به تهران منتقل شد با آرزومان ؟؟؟ که اطلاعاتی در زمینه تهیه این فرآورده داشت شریک شد و به این ترتیب در پایتخت اولین کارخانه کالباس‌سازی بنا نهاده شد.

تاریخچه شرکت فرآورده‌های گوشتی آمل

شرکت تولدی فرآورده‌ها گوشتی آمل در دیماه 1362 تاسیس شد و در سال 1363 در سالنی به مساحت 250 متر مربع با ظرفیت دو هزار تن در سال به بهره‌برداری رسید تولیدات این شرکت را می توان در گروههای زیر دسته‌بندی کرد:

1- انواع سوسیس و کالباس از گوشت قرمز، سفید و ماهی 2- انواع برگر از گوشت قرمز، سفید و ماهی 3- بسته بندی و عمل آوری گوشت سفید و قرمز 4- غذای آماده

استفاده از آخرین تکنولوژی حضور کارشناسان مجرب شامل 3 نفر دکترا، نیز کارشناس ارشد و 17 نفر کارشناس به اضافه تکنیسین‌ها و افراد با تجربه را می توان از جمله عوامل موفقیت این شرکت دانست. تنوع در بسته‌بندی و تولید و توجه به کیفیت موجب انتخاب این واحد به عنوان نمونه از طرف وزارت بهداشت، انجمن تغذیه ایران و کنگره صنایع غذایی شده و اخیراً  هم جایزه بین المللی تکنولوژی و کیفیت 2003 از کشور سوئیس نصیب شرکت فرآورده‌های گوشتی آمل گردید. برنامه‌های آینده شامل نصب دستگاه‌های جدید جهت محصولات نو و متنوع. ایجاد سیستم SO9001:2000 و HACCPI  جهت تضمین کیفیت و بهداشت و اجرای سیستم  KAIZEN برای بهبود مستمر همگام با سطح توقعات مشتری و پاسخگوئی به خواست مصرف کنندگان می‌باشد.

دانلود پاورپوینت تکنولوژی تولید فرآورده گوشتی کالباسهای حرارت دیده

اختصاصی از فایل هلپ دانلود پاورپوینت تکنولوژی تولید فرآورده گوشتی کالباسهای حرارت دیده دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

دسته بندی : پاورپوینت 

نوع فایل:  ppt _ pptx

( قابلیت ویرایش )

---

 قسمتی از محتوی متن پاورپوینت : 

تعداد اسلاید : 30 صفحه

موضوع: های تکنولوژی تولید فرآورده گوشتی (کالباسهای حرارت دیده) فرآورده های گوشتی به فرآورده هایی اطلاق می شود که حداقل نیمی از آن را گوشت تشکیل داده باشد.
از نظر تکنولوژی فرآورده های گوشتی را به چهار دسته تقسیم می کنند : 1ـ کالباس های حرارت دیده 2ـ کالباس های خام 3ـ کالباس های پخته 4ـ گوشت های عمل آمده تقریباً کلیه کالباس و سوسیس های تهیه شده در کارخانه های فرآورده های گوشتی کشور ما از نوع حرارت دیده می باشند.
کالباس و سوسیس (sausage) از نظر تکنولوژی اختلاف شایانی ندارند ومهمترین اختلاف آنها قطر پوشش است که در کالباس بیشتر بوده و نیز میزان آب افزودنی است که در سوسیس معمولاً بیشتر است.
کالباس های حرارت دیده کالباس های حرارت دیده فرآورده هایی هستند که در تهیه آنها از حرارت (حدود 70 درجه سانتی گراد) استفاده می گردد و متشکل از گوشت، چربی و آب می باشند.
مهمترین مسئله در تولید این گونه فرآورده ها این است که ترکیبات فوق و مواد افزودنی به آن به صورتی آمیخته گردند که هنگام حرارت دادن از یکدیگر جدا نشده و فرآورده تولید شده دارای قوام و قابلیت برش مطلوب باشد.
.
بنابراین نگهداری و جذب آب، پایداری چربی و ایجاد ساختار مناسب سه اصل مهم در تولید این فرآورده محسوب می گردد.
در این رابطه پروتئین های میوفیبریلی نقش بسزایی را ایفا می کنند، زیرا بخش اعظم آنها در حین کوتریزاسیون به صورت قابل حل در آمده، قادر به جذب آب می گردد.
به عبارتی دیگر کالباس های حرارت دیده فرآوردهایی هستند که به وسیله خرد کردن و کوتریزاسیون گوشت، با حضور املاح به ویژه نمک طعام و افزودن مقدار ضروری از آب قادر به فعال کردن پروتئین های میوفیبریلی به صورت فوق الذکر باشند.
با توجه به تکنولوژی معین در تهیه کالباس های حرارت دیده، اختلاف انواع مختلف آن بیشتر به علت تفاوت در نوع ادویه ها، میزان و نوع چربی به کار رفته و میزان آب افزوده شده و درجه خرد و ریز کردن (کوتریزاسیون) گوشت مورد مصرف و همچنین گوشت های نمایشی می باشد.
مواد تشکیل دهنده و افزودنی کالباس حرارت دیده 1ـ گوشت گوشت مورد استفاده باید ظرفیت نگهداری آب بالایی داشته باشد.
بهترین و و مناسب ترین گوشت جهت تهیه کالباس حرارت دیده گوشت گرم می باشد که عبارت است از گوشت حاصله از دام های کشتاری قبل از آغاز جمود نعشی.
به طور متوسط این زمان را تا حدود 6 ساعت پس ازکشتار تخمین می زنند.
آکتین ومیوزین نسبت به آکتومیوزین قابلیت انحلال بیشتری دارند و در نتیجه ظرفیت نگهداری آب در گوشت تازه بالاتر است.
pH بالا نیز موجب حل شدن مقدار بیشتری از پروتئین های میوفیبریلی می گردد.
به علاوه به علت بازکردن ساختار مولکولی پروتئین های میوفیبریلی از یکدیگر، موجب ایجاد فضای بیشتری جهت جذب و نگهداری آب خواهد شد.
برای حفظ ظرفیت بالای نگهداری آب چند کار را می توان انجام داد: - برش دادن گوشت کرم به قطعات کوچک و نمک پاشی و نگهداری تا مدت 3 روز در سردخانه - خرد کردن گوشت به قطعات کوچک ومنجمد کردن بدون نمک یا پس از نمک پاشی موجب حفظ WBC برای چند ماه می شود.
گوشت های گرم منجمد شده بدون نمک را می بایست توسط دستگاه چرخ گوشت زیر صفر درجه چرخ نمود و بلافاصله وارد کوتر نمود تا صلابت

  متن بالا فقط قسمتی از محتوی متن پاورپوینت میباشد،شما بعد از پرداخت آنلاین ، فایل را فورا دانلود نمایید 

---

  لطفا به نکات زیر در هنگام خرید دانلود پاورپوینت:  توجه فرمایید.

• در این مطلب، متن اسلاید های اولیه قرار داده شده است.
• به علت اینکه امکان درج تصاویر استفاده شده در پاورپوینت وجود ندارد،در صورتی که مایل به دریافت  تصاویری از ان قبل از خرید هستید، می توانید با پشتیبانی تماس حاصل فرمایید
• پس از پرداخت هزینه ،ارسال آنی پاورپوینت خرید شده ، به ادرس ایمیل شما و لینک دانلود فایل برای شما نمایش داده خواهد شد
• در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون بالا ،دلیل آن کپی کردن این مطالب از داخل اسلاید ها میباشد ودر فایل اصلی این پاورپوینت،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
• در صورتی که اسلاید ها داری جدول و یا عکس باشند در متون پاورپوینت قرار نخواهند گرفت.
  
• هدف فروشگاه ایران پاورپوینت کمک به سیستم آموزشی و رفاه دانشجویان و علم آموزان میهن عزیزمان میباشد. 
  

---

دانلود فایل  

تحقیق در مورد ارزش تغذیه ای هفت نوع محصول گوشتی ( سوسیس ) تولید شده در ژاپن

اختصاصی از فایل هلپ تحقیق در مورد ارزش تغذیه ای هفت نوع محصول گوشتی ( سوسیس ) تولید شده در ژاپن دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

فرمت فایل word(قابل ویرایش) تعداد صفحات : 25 صفحه

خلاصه . در کشورهای در حال توسعه مثل اردن ، میانگین مصرف سرانه در هر سال kg 1 / 31 می باشد . در اردن بین 2006 و 2008 یک مصرف سرانه 10% فزاینده گوشت و تولیدات گوشتی وجود دارد . این افزایش در مصرف گوشت اساسا به خاطر ارزش تغذیه ای بالایی است که به واسطه گوشت و تولیدات گوشتی به مصرف کنندگان اردنی افزوده می شود .این بررسی کیفیت برخی سوسیس ها مثل مورتدلا ، مورتدلا با زیتون ، مورتدلا با فلفل ، مورتدلا با پسته ، سیلسیسیو ، سوسیس دودی ، سالافی دودی و ترکیب تقریبی و ارزش تغذیه ای را برای مصرف کننده ادنی شرح داد . تحلیل تقریبی مثل درصد کربوهیدرات ، چربی ، پروتئین ، خاکستر ، رطوبت ، و PH سوسیس های محلی اشاره شده به ترتیب 3 / 4 ، 7 / 16 ، 7571 /12 ، 2714 / 2 ، 9429 / 63 ،
3429 / 6 بودند .

مقدمه :

گوشت می تواند به عنوان کل یا بخشی از لاشه بوفالو ، شتر ، احشام ، بز ، خرگوش ، گوسفند ، طیور کشته شده تعریف شود اما شامل تخم مرغ ها یا جنین ها نمی شود . گوشت به عنوان نوع غذایی پر انرژی تصور میشود  به خاطر ارزش غذایی اش غذای ارجح و مورد پسندتر باشد . گ.شت به عنوان یک منبع عالی پروتئین و انرژی برای رژیم های روزانه ما تصور می شود و بعد از هضم مواد مغذی عالی ای فراهم می کند . در اکثر کشورها ، مصرف گوشت زمانی که پیشرفت و توسعه اقتصادی بهبود می یابد ، افزایش می یابد . گ.شت یک منبع عالی بسیاری از مواد مغذی به خصوص پروتئین ، ویتامین B ، آهن و زینک می باشد . گوشت به عنوان یک غذای مغذی متراکم به نسبت مقدار کالری ای که دارد ، کمک های تغذیه ای عمده ای برای رژیم شما فراهم می کند . برای مثال سه اونس گوشت گاوکم چربی پخته شده حاوی 195 کالری ،g 25 پروتئین ،
g 9 چربی ، بیش از یک سوم نیاز روزانه شما به زینک و تقریبا 15% نیاز آهن روزانه شما را فراهم می کند . علاوه بر حجم بالای پروتئین ، گوشت یک منبع مهم پروتئین سیار مرغوب را فراهم می کند .

یک سوسیس غذای آماده است که معمولا از چربی حیوانی گوشت خرد شده ، نمک ، ادویه ها ( گاهی اوقات ترکیبات دیگر مثل چاشنی ها ) درست می شود و به طور خاص در یک پوشش بسته می شود . پوست اغلب می تواند از آن برداشته شود ، سوسیس ها می توانند با در نمک خواباندن ، خشک کردن در هوای سرد و دودی کردن حفظ و نگهداری شوند .

سوسیس ها به عنوان تولیدات گوشتی فرآیند شده بسیار رایج و معمول هستند به طوری که از گوشت تعدیل یافته کم ارزش یک محصول با ارزش تولید می شود . افزودنی های غذایی برای تکمیل عملکردهای خاص مثل رنگ دادن ، ضد میکروب ، ضد اکسایش ، حفظ ، مواد مغذی بهبود یافته ، امولسیون فزاینده و طعم تغییر یافته استفاده می شوند .

بسیاری از تولیدات سوسیس که امروزه از آنها بهره مند هستیم در اصل در اروپا توسعه یافتند . نوع سوسیس تولید شده به واسطه تولید کنندگان سوسیس اولیه اروپایی به واسطه خریداران محلی ، در دسترس بودن ادویه ها ، چاشنی ها و آب و هوای منطقه تحت تاثیر واقع می شد . سوسیس های دودی و تازه در مناطقی که دارای آب و هوای سرد بودند به وجود می آمدند در حالی که بسیاری از سوسیس های خشک در مناطق گرم توسعه می یافتند . امروزه پنج طبقه بندی اصلی سوسیس وجود دارد . این ها سوسیس تازه ، سوسیس دودی نپخته ، سوسیس دودی پخته ، سوسیس پخته و سوسیس های خشک و نیمه خشک می باشند .

سوسیس های خشک تولیدات گوشتی ای هستند که می توانند بدون در نظر گرفتن خطر فاسد شدگی میکروبی در دمای اتاق ذخیره شوند .

سوسیس هایی که در نمک خوابانده شده اند ، دودی و پخته شده اند به عنوان سوسیس های دودی پخته طبقه بندی می شوند . این تولیدات ساختار نرم خرد شده یا درشت و ضخیم دارند و در شکل ها و اندازه های بسیار از قطر زیاد تا سوسیس های باریک و بلند عرضه میشوند . وقتی یک بسته از سوسیس های دودی پخته باز شده است ، معمولا می تواند تا هفت روز در یخچال حفظ و نگهداری شود . هر چند این نوع سوسیس آماده خوردن ( RTE ) است اما برخی قبل از مصرف گرم می شوند . فرانکفورتر ، بوبوگنا و کوتوسالامی ، سالامی آلمانی ریز – ضخیم که از گوشت گاو و خوک درست می شوند و با سیر خوشمزه تر می شوند سوسیس های دودی پخته هستند .

سوسیس های پخته می توانند در نمک خوابانده شوند یا نشوند ، با حرارت فرآیند
می شوند و گاهی اوقات دودی می شوند . آنها اغلب حاوی انواع گوشت یا گوشت اعضایی مثل کبد می باشند .

سوسیس های خشک و نیمه خشک در نمک خوابانده می شوند و گاهی اوقات قبل از خشک شدن دودی می گردند . این سوسیس ها به خاطر تخمیر کنترل شده با باکتری یا افزودن اسید طعم تندی دارند . سوسیس های خشک نسبت به سوسیس های نیمه خشک برای دوره زمانی طولانی تری خشک می شوند و معمولا با حرارت فرآیند نمی شوند . سوسیس های خشک بریده نشده باید دریک مکان سرد خشک ذخیره و نگهداری شوند . سوسیس های سفید خشک مثل سوسیس تابستانی ، معمولا با حرارت فرآیند می شوند و باید در یخچال نگهداری شوند .

بیش از 200 نوع سوسیس ، گوشت های ساندویچی ، ژامبون ها و گوشت های کنسرو شده برای مصرف کنندگان موجود می باشد . استفاده از ترکیبات غیر گوشتی یا افزودنی ها انعطاف پذیری مورد نیاز برای توسعه انواع گسترده محصولات را در اختیار صنعت گوشت می گذارد . تمام تولیدات گوشتی کنسرو شده روی برچسب محصول گزارش ترکیبات را دارند . ترکیبات به ترتیب بیشتر بودن فهرست می شوند به طوری که ترکیب به موجود با بیشتری مقدار نخست فهرست می شود در حالی که ترکیب موجود با کمترین مقدار در آخر است . یک گزارش ترکیب خاص می تواند" گوشت گاو ، گوشت خوک ، آب ، پروتئین گیاهی هیدرولیز شده ، نمک ، دکستروز ، شیره ذرت ، پروتئین شیر هیدرولیز شده ، فسفات سدیم ، ادویه های طبیعی ، طعم دودی ، کربوهیدرات سدیم و نیتریت سدیم " را فهرست کند . هر افزودنی در محصول عملکردهای خاصی دارد .

امروزه دنیا با مشکل ذخیره غذای انبار مواجه است که در کشورهای توسعه نیافته مشکل سوء تغذیه و پیامدهای آن را یک مشکل عمده می سازد .

بین 2006 و 2008 مصرف سرانه گوشت تا 10% افزایش یافت ، مصرف گوشت در کشورهای توسعه یافته که در آن میانگین مصرف سرانه که در هر سال kg 9/82 است بیشترین است . در کشورهای در حال توسعه میانگین مصرف سرانه در هر سال
kg 1/31 است . مردم در دنیا سالانه kg1/42 مصرف می کنند . این تحقیق به تولیدات گوشتی کنسرو شده در نوشتجات اردن محدود می شود ، تحقیق برای اطلاعات
تغذیه ای در مورد گوشت و تولیدات گوشتی محلی برخی اطلاعات در مورد ترکیب مواد غذایی را آشکار می کرد . اما هیچ بررسی ای در مورد ارزش تغذیه ای تولیدات گوشتی محلی انجام نشده است .

مدیریت بستر در سالنهای پرورش جوجه های گوشتی

اختصاصی از فایل هلپ مدیریت بستر در سالنهای پرورش جوجه های گوشتی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 6

مدیریت بستر در سالنهای پرورش جوجه های گوشتی

مقدمه:از اصلی ترین عوامل موثر برای دستیابی به حداکثر تولید اقتصادی، مدیریت پارامترهای محیطی و بخصوص مدیریت یستر در سالن پرورش می باشد. چرا که وجود بستر مناسب خود حکایت از مناسب بودن شرایط محیطی در سالن دارد. بطور کلی بستر به مخلوطی از فضولات دفعی طیور وکاه و کلش که در در ابتدای دوره در سالن پرورش پخش شده، اطلاق می شود. هر دو عامل تهویه و وضعیت حرارتی سالن، از جمله فاکتورهای بحرانی هستند که دائما باید توسط پرورش دهندگان کنترل شوند. به عنوان مثال اگر رطوبت سالن به دقت تحت نظارت قرار نگیرد، بستر موجود در سالن خیس شده و سطح لغرنده و چسبناکی را بوجود خواهد گرفت که اصطلاحا Caked litterنامیده می شود. در چنین وضعیتی، بستر به سادگی از آب اشباع شده و به آب به حالت راکد در سالن می ایستد. یکی چنین بستر مرطوبی عمدتا در سالنهایی که از آبخوریهای فنجانی و قطره ای استفاده می کنند، دقیقا در نزدیکی محل آبخوری به وفور مشاهده می شود. لذا تعبیه شیارهای خروج آب در چنین محلهایی از مسائل مهم مدیریتی محسوب میشود. بهر حال اگر رطوبت بستر ، بیش از حد مجاز باشد شیوع بیماریهای باکتریایی و ایجاد یک محیط غیر بهداشتی پیامدی اجتناب ناپذیر خواهد بود و چه بسا که بوی نامطبوع آمونیاک در سالن منتشر شده و یا عواقبی مانند تجمع حشرات موذی و وارد شدن جراحتی در نواحی کف پاها و تاولهای در سینه را به دنبال داشته باشد. نباید فراموش کرد که تحت چنین وضعیتی، لاشه حاصل از این جوجه هایی، بازارپسندی و تقاضای کمی دارد. یک توصیه کاربردی در این زمینه اینست که میانگین رطوبت بستر، همواره باید در دامنه 25 الی 35 درصد نگهداشته شود. بستر مناسب و عاری از بیماری را می توان مجددا در دوره پرورش آتی نیز مورد استفاده قرارداد. بطور کلی فاکتورهای متعددی در بوجود آوردن یک بستر خیس دخیل می باشند و با رعایت بعضی اصول و توصیه های کاربردی می توان راهکارهای مدیریتی مناسبی در بستر سالن، پیاده کرد.هدف این مقاله بررسی جنبه های مختلف موجود در این زمینه و ارائه راهکارهای مناسب پیشگیری کننده از بروز آنها می باشد.مدفوع خیس:اسهال از جمله مواردی است که تحت تاثیر عدم توازن موادمغذی جیره و یا ابتلا گله به عوامل عفونی دیده می شود . به عنوان مثال افزایش بیش از حد مجاز مواد معدنی مانند پتاسیم و سدیم و منیزیم و سولفور یا کلرور همواره باعث افزایش میزان مصرف آب در سالن و نتیجتاً باعث افزایش دفع فضولات به صورت آبکی می گردد. بهر حال در صورتی که پرورش دهنده با خیسی بستر مواجه شود، در اولین فرصت باید محتوای سدیم و پتاسیم(نمک) جیره را اندازه گیری نمایید. نباید فراموش کرد که ممکن است با وجود اینکه در بالانس جیره، درصد نمک در حد مجاز باشد، ولی مخلوط کردن جیره به درستی صورت نگیرد. مضاعفاُ اینکه آب مورد مصرف طیور نیز همواره از لحاظ غلظت یونها مهمی همانند میزان سدیم و منیزیم مورد آزمون قرار گیرد. جیره های غذائی که حاوی چربی نامطلوب یا چربی فاسد باشد، همیشه منجر به دفع مدفوع به صورت آبکی می شود. همچنین استفاده از ترکیبات غذایی مانند گندم و جو و چاودار و کاساوا معمولا موارد مشابهی از خیسی بستر را متعاقب خواهد شد. بهر حال یکی از راهکارهای موجود برای کنترل خیسی بستر، استفاده و افزودن آنزیمهای تجاری در جیره هایی است که برپایه گندم یا جو و چاودار فرموله می شوندمواد غذایی کپک زده:در صورتی که از اقلام غذایی کپک زده در تغذیه جوجه های گوشتی استفاده شود، حضور مایکوتوسینها در چنین جیره ای، مطمئناً منجر به خیسی بستر خواهد گردید. مایکو توکسینها از جمله عواملی هستند که باعث اختلال در عمل سیستم گوارشی می گردند و قادرند که صدمات جبران ناپذیری را به سیستم کلیوی جوجه های مبتلا وارد نمایند. مایکوتوکسینهای ochratoxin,oosporin,citrinin ازمعروفترین مایکو توکسینهایی هستند که در بروز عفونتهای کلیوی و اختلال در سیستم کلیوی دخیل می باشند. بروز چنین اختلالاتی باعث افزایش بیش از حد مصرف آب شده و نتیجتاً عواقب بعدی مانند خیسی بستر را به دنبال خواهد داشت.لذا برای پیشگیری از بروز چنین مواردی، استفاده از اقلام خوراکی تازه در فرمولاسیون جیره های طیور و همچنین مدیریت نگهداری آنها در سالن توصیه می گردد. تجهیزات و لوازمی که با نگهداری و توزین و آسیاب مواد خوراکی در ارتباط هستند، باید به طور مستمر مورد بازبینی و ضدعفونی قرار گیرد. مواد غذائی کپک زده که گاها در تجهیزات اینچنینی مدتها باقی می ماند به آسانی قادر به آلوده کردن مواد غذایی است که در تماس با این تجهیزات هستند بنابراین هر نوع ماده خوراکی کپک زده باید از تماس با چنین لوازم و تجهیزاتی خارج گردد.

بیماریها:شیوع بعضی از بیماریها، حاوی علائمی همانند خیسی بستر و مدفوع آبکی می گردد.بطور کلی پاتوژنهای ایجاد کننده چنین بیماریهایی با دو مکانیسم فعالیت می کنند:1- این پاتوژنها ممکن است به طور مستقیم باعث اختلال در عملکرد سیستم گوارشی شوند که این حالت علائمی همانند بروز اسهال در گله را به همراه خواهد داشت.2- دسته دیگری از پاتوژنها به طور غیر مستقیم باعث کاهش مصرف خوراک و افزایش مصرف آب شوند و نتیجتاً مدفوع آبکی می شود.پاتوژنهائی مانند کوکسیدی ها از طریق مکانیسم اول مستقیما باعث آسیب سیستم گوارشی می گردند .برای کنترل بیماری کوکسیدیوز معمولا از راهکار افزودن ترکیبات ضد کوکسیدیوز در جیره استفاده می شونند.در صورت عدم موفقیت کنترل آلودگیهای ناشی از کوکسیدیوز در کالبد شکافی آثاری همچون نکروز روده ها دیده می شود و در سالن نیز خیسی بستر غیر قابل اجتناب می باشد از جمله عوامل عفونی باکتریایی دیگر اشریشیاکلی spirochaeter وcamphulobacter jejuni هستند که از عوامل ایجاد کننده مدفوع آبکی هستند.