دکتر علی‌اکبر جلالی ، کارشناس فناوری اطلاعات و ارتباطات - بزرگراه فناوری - ایران عضو جامعه اطلاعاتی جهانی است و تا کنون مشارکتهای خوبی در تصمیم سازی برای این جامعه هزاره سوم داشته است. هدف از این اجلاسهای تاریخی که تکرار آنها بعید بنظر می‌رسد، خلق یک دیدگاه مشترک در مورد عصر اطلاعات تحت عنوان جامعه‌ی اطلاعاتی بوده است. از جمله دستاوردهای مهم این دو اجلاس اعلامه اصول و برنامه عمل آن بوده است که با مشارکت 192 کشور از جمله ایران بدست آمده است. در برنامه اصول به موارد زیادی از جمله فقرزدایی، توانمند سازی زنان، جوانان، محرومان، تحصیلات ابتدایی برای همه، جها‌ن‌شمولی، همبستگی ملل جهان، آزادیهای اساسی، حق توسعه برای همه، آزادی بیان، رعایت آزادی دیگران، دسترسی همه به اطلاعات، حق حاکمیت کشورها، تنوع‌فرهنگی، حفظ و توسعه زبانهای محلی، چند زبانی در محیط‌های مجازی، کاهش شکاف دیجیتالی، رشد سلامت و پیشگیری بیماری‌ها و موارد بسیار دیگر پرداخته شده است. علاوه بر موارد فوق در اعلامیه اصول به مواردی پرداخته شده است که نیاز به مطالعه و مشارکت بیشتر کشورها را دارد تا ابعاد مختلف آن بیشتر مشخص و برای اجرا به اطلاع جامعه جهانی برسد. مثلا در یکی از بندهای اصول اساسی جامعه اطلاعاتی برای همگان به موضوعی تحت عنوان "دسترسی به اطلاعات و دانش" اشاره شده است. در بندهای دیگر به مواردی مانند: ظرفیت‌سازی و توانمند سازی، پرداختن به ابعاد اخلاقی جامعه اطلاعاتی، تشویق همکاریهای بین‌المللی، بهبود دسترسی ارزان، عمومی، فراگیر و عادلانه به فناوری و زیرساختهای ارتباطی اشاره شده است. اینگونه موارد باید در سطح جهانی معرفی و راهکارهای مناسب برای اجرایی شدن آن تهیه شود. سئوال اساسی آن است که چگونه می‌توان بدون ایجاد یک محیط مناسب و تربیت شهروندان با تفکری بر اساس توسعه کاربردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات چنین آرزوهایی بزرگی را تحقق بخشید؟ چگونه می‌توان جوامع کوچکتر اطلاعاتی را شکل داد و از مجموعه این جوامع کوچک به جامعه اطلاعاتی جهانی رسید؟ مطمئنا توسعه شهرهای الکترونیک بهترین ایده برای تمرین ورود به جامعه اطلاعاتی جهانی خواهند بود.
درایران فرهنگ شهرهای الکترونیکی و اینترنتی در حال گسترش ا ست و کم‌کم باور مسئولین در درک نیاز حرکت به سمت و سوی شهرهای الکترونیکی در حال شکل گیری است. شاید در سال 1379 که برای اولین بار بحث شهرهای الکترونیکی مطرح و متاقب آن همایش جهانی شهرهای الکترونیکی و اینترنتی با جضور بیش از 1500 نفر از مسئولین و متخصصین ارشد کشور در حوزه‌های مختلف برگزلر شد موضوع برای کشورمان خنده دار و باور نکردنی بود و یا حداقل باور نداشتیم که فقط 5 سال بعد باید راهکار برون رفت از چالشهای شهر بزرگی مانند تهران را در ایجاد شهر الکترونیک جستجو کنیم. باید در هزاره سوم و شروع قرن 21 تسلیم پدیدههای حاصل تغییرات فناوریهی جدید باشیم و شهر الکترونیک را به عنوان یک نیاز و ضرورت هزاره سوم بپذیریم.
شهر الکترونیک یک اختراع و یا یک پیشنهاد نوآورانه نیست بلکه واقعیتی است که بر اساس نیاز جای خود را باز می‌کند. اگر امروز چشم خود را بر نیاز ببندیم فردا باید با پرداخت هزینه بیشتر قدم در اجرای آن بگذاریم.
شهر الکترونیک عبارت از شهری است که اداره امور شهروندان شامل خدمات و سرویسهاس دولتی و سازمانهای بخش خصوصی بصورت برخط (online) و بطور شبانه‌روزی، در هفت روز هفته با کیفیت و ضریب ایمنی بالا با استفاده از ابزار فناوری اطلاعات و ارتباطات و کاربردهای آن انجام می‌شود. شهر الکترونیک ما را از دنیای یک بعدی که شهرهای سنتی و امروزی ما هستند، به دنیای دو بعدی می‌برد که دستاورد فناوری‌های نوین اطلاعات و ارتباطات دنیای اینترنتی می‌باشند. توجه کنیم که فناوریها همچنان به سرعت توسعه می‌یابند و بزودی دنیای سه بعدی را عرضه می‌کنند که در آن‌صورت، ما شاهد شهرهای مجازی سه بعدی خواهیم بود که حتی تصور آن برایمان سخت است. شاید سئوال شود که آیا امکان ایجاد شهر الکترونیک برای کشور مانند ایران که با ساختارهای سنتی عجین شده است و در مقابل تغییر فناوریها همواره دنباله رو بوده است مقدور میباشد؟
اگر به خود اعتماد داشته باشیم و علمی فکر کنیم و دانش و علم را در کلیه امور زندگیمان بکار گیریم قطعاً نه تنها ایجاد شهر الکترونیک که پروژه‌های بزرگتر و پیچیده‌تر را که بر اساس توسعه ابزارهای نوین مانند فناوری اطلاعات و ارتباطات است به راحتی می‌توانیم انجام دهیم. یکی از مشکات اساسی در کشور ما در توسعه اینگونه پدیده‌ها پذیرش مسئولیت افرادی است که هیچ آشنایی به این موضوعات نداشته و گاها مخالف هم هستند و به عمد مسئولیت می‌پذیرند تا جلو آنرا بگیرند. اگر مسئولیت اینگونه خدمات به افراد متخصص، علاقمند و توانمند سپرده شود قطعا مشکل خاصی برای توسعه پدیده‌هایی مانند شهر الکترونیک نداریم.
اجرای شهر الکترونیک در چند مرحله انجام می‌شود، مراحل پیدایش، ا رتقاء، تعامل، تراکنش و یکپارچه‌سازی پنج مرحله توسعه اینگونه شهرها می‌توانند باشند. در اجرای شهر الکترونیکی باید به ارایه سبک زندگی الکترونیک و در خور عصر توجه داشت و باید توجه کرد که سبک زندگی سنتی برای جامعه اطلاعاتی، تضادها و نابهنجاری‌های خاصی را به دنبال خواهد داشت. بنابراین یک الگوی مناسب زندگی با توجه به شرایط فرهنگی و اجتماعی جامعه مورد نظر و مناسب در جامعه اطلاعاتی، یکی از برنامه‌های شهرهای الکترونیک است. توسعه شهرهای الکترونیک، دستاوردهای بسیاری را برای شهروندان، سازمانهای شهری و دیگر ذینفعان شهر به همراه داشته است. بعضی از فعالیتهای شهرهای الکترونیکی عبارتند از:
1. فعالیتهای بانکی: مثل پرداخت قبوض، برداشت پول از حساب، انتقال پول و غیره
2. فعالیتهای اداری: مثل ثبت اسناد و املاک، درخواست پاسپورت و امثال آن
3. فعالیتهای تجاری: مثل خرید و فروش کالا، موسیقی، فیلم و مواد غذایی
4. فعالیتهای تفریحی: مثل بازیهای رایانه‌ای، بازدید از موزه‌ها و پارک‌ها
5. کسب اطلاعات: اخبار، روزنامه‌ها، نشریات، وضعیت آب‌و‌هوا، ترافیک شهری، ساعات پرواز هواپیماها و...
6. فعالیتهای علمی: تحقیق در مورد پروژه‌ها، یافتن مقاله‌ها، دسترسی به منابع معتبر، کتابخانه‌‌ها و کتاب‌ها و تالیفات جدید
7. فعالیتهای آموزشی: مدرسه، دانشگاه و سایر آموزشگاه‌ها
8. فعالیتهای سیاسی: شرکت در انتخابات، اعلام نظر به مجلس و بخشهای سیاسی باز
9. فعالیتهای مسافرتی: رزرو بلیط سفر، رزرو هتل و کرایه اتومبیل
10. کاریابی و درخواست کار: آگاهی یافتن از فرصت‌های کاری، پر‌‌کردن فرم درخواست کار، ارسال و گرفتن نتیجه.
11. فعالیتهای درمانی: مراجعه به پزشک، دریافت دستورالعمل‌‌های ایمنی و اطلاع از تازه‌های پزشکی
12. فعالیتهای تصمیم‌گیری: بهترین و خلوت‌ترین مسیر در شهر برای رسیدن به مقصد، بهترین رستوران برای صرف غذا، بهترین اماکن تفریحی و سایر بهترین‌ها
مطمئن هستم در صورتی که در کشور برنامه‌ریزیها بر اساس اولویتهای جهانی و واقعیتهای موجود جهان که حرکت بسوی جامعه اطلاعاتی است انجام شود، اجرای شهر الکترونیک در اولویت قرار می‌گیرد.
شهرداری الکترونیک ، سازمانی است که با بهره گیری از فناوری اطلاعات ، خدمات خود را در حوزه وظایف شهرداری به صورت سریع ، قابل دسترس و امن به شهروندان ارائه می کند .خدمات این شهرداری به صورت 24 ساعته و فارغ از محدودیت های زمانی و مکانی در شهر واقعی است.
ویژگی های شهرداری الکترونیک
حذف پرونده های کاغذی و تبدیل آن به اطلاعات دیجیتالی .
حذف بخش های مربوط به پاسخگویی تلفنی در سازمان.
توجه به ارتباطات الکترونیک و لزوم به کارگیری آن در بخش های پاسخگویی.
ایجاد محلی برای تبادل نظرات شهروندان درباره عملکرد شهردار و سازمان شهرداری.
پرداخت عوارض های مربوط به نوسازی و ... از طریق اینترنت.
حذف روند های مربوط به پرونده های شهرداری و کاهش افزایش رفت وآمد فیزیکی به سازمان.
اطلاع رسانی روزبه روز فعالیت های شهرسازی وامور مربوط به شهر.
ضرورت ایجاد شهرداری الکترونیک
در دنیای امروز که هر بیشتر به سمت ماشینی شدن قدم می گذاریم دیگر روابط چهره به چهره و مستقیم نمی تواند پاسخگوی مشکلات ما باشد در شهرهای امروز ما با افزایش جمعیت ودر نتیجه آن افزایش ترافیک شهری رو به رو هستیم . هم چنین روش های بروکتراتیک گذشته و کاغذ بازی های پیشین نمی تواند روشی مناسب در جهت رسیدگی به کارهای اداری شهروندان باشد از این سازمان های مهم نظیر شهرداری ها در شهرهای بزرگ که به نوعی قلب تپنده شهر محسوب می شوند باید دست از روش های پیشین برداشته و وارد دنیای الکترونیک و مجازی شوند . دنیای که در آن فعالیت ها بسیار سریعتر و مطمئن تر انجام می گیرد و نیازی به تراکم جمعیت در دنیای فیزیکی نیز نیست. باید برای کاهش ترافیک شهری ، هزینه های انجام کار ، برخوردها و ناراحتی های روانی ، فساد اداری و دهها مشکلی که همه روزه درادارات و سازمان های بزرگ با آن روبرو هستیم چاره ای اندیشید وبهترین راه حل ایجاد سازمان های مجازی است که از مشکلات یاد شده می کاهند و حتی به بهبود روند کاری نیز منجر می شوند .
برای کاهش بسیاری از معضلات شهری از جمله ترافیک، آلودگی‌های زیست محیطی و هزینه‌های سنگین ناشی از ترددهای غیر ضروری شهروندان کشور در آینده‌ای نه چندان دور باید خدمات شهرداری از طریق شبکه اینترنت و پایگاه‌های الکترونیکی این نهاد دریافت گردند .این اقدام خود یکی از گام هایی است که در مسیر ایجاد دولت الکترونیک نیز می تواند بسیار موثر باشد .
شهر الکترونیک
نوشته شده توسط مهندس منوچهر فریدونی
شهر الکترونیک چیست و چگونه ایجاد می‌گردد؟ این سوال و آمال همه شهروندانی است که با توجه به گسترش روز افزون تکنولوژی و نیاز به امکانات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری در شهرها به آن محتاج می‌گردند.اما به نظر می‌رسد در پاسخ به این نیاز، متولیان امر و کسانی که مدعی اجرا هستند راه را به اشتباه رفته‌اند و از این بابت میلیارد تومان هزینه مادی و معنوی به شهر تحمیل کرده و نتوانسته‌اند آن را اجرا نمایند. در این یادداشت سعی می‌شود راهکاری ارائه گردد تا شاید متولیان بتوانند این مهم و این خواسته را اجرا نمایند.
با اینکه بودجه‌های گزافی صرف اجرای پروژه‌های تعریف شده، می‌گردد اما هنوز خلاء ارتباط بین مراکز اطلاعاتی و بستر ارتباطی (دغدغه دست‌اندرکاران) در این حوزه که خواست اصلی شهروندان برای سهولت و افزایش کارآیی، دقت و کسب اطلاعات لا‌زم جهت تصمیم‌گیری بهتر و دقیق‌تر است متاسفانه به دست نیامده‌است.شهر الکترونیک یعنی شهری که شهروندان بتوانند به راحتی با مراکز خدمات‌رسان شهری ارتباط برقرار کنند و سرویس بگیرند. مدیریت شهر الکترونیک یعنی اینکه مدیریت بتواند به سهولت از کلیه درخواست‌ها و نیازها و مشکلات شهروندان و شهر مطلع گردد و حتی پا را فراتر گذاشته با جمع‌آوری نیازهای آتی و درخواست‌های آتی و مشکلات آتی که پیش روی شهروندان است با اجرای پروژه‌های کوتاه مدت و بلند مدت خود را آماده نماید.اولین گام در تحقق شهر الکترونیک یکپارچگی مدیریت جمع‌آوری تقاضاهای شهروندان است. شاید بتوان درخواست‌های امدادی شهروندان از راهنمایی و رانندگی، آتش‌نشانی، اورژانس بیمارستان و خدمات شهری را از طریق مدیریتی واحد توزیع کرد. در این صورت می‌توان انتظار داشت در هنگام بروز حوادث اورژانس و آتش‌نشانی، راهنمایی و رانندگی، نیروی انتظامی به سرعت در محل حاضر و اقدام به ارائه خدمات نمایند و لا‌زم نباشد ابتدا به ۱۱۰، ۱۱۵ و یا ۱۳۷ و... تماس گرفت، در حالی که ممکن است خدمات‌رسانی هماهنگ این نیروها انجام نشود و این نیروها تنها تاخیرها را به گردن یکدیگر بیاندازند. با اتخاذ این راهکارها می‌توانیم موجب افزایش بهره‌وری و بکارگیری بهتر از امکانات و نیروها شویم.گام دیگر ایجاد سیستم‌های ارتباطی بین دستگاه‌های ذیربط است که در ارتباط با مردم هستند مثلا‌ً برای صدور مجوز حفاری در شهرداری کافیست دستگاه‌های درخواست کننده همچون آب و فاضلا‌ب، برق، مخابرات و گاز و ... به نیابت از متقاضی حقیقی و حقوقی وارد سیستم شده و درخواست خود را ثبت کنند و این تقاضاها پس از کنترل‌های اولیه در سیستم و اعمال پیش فرض‌ها در محدوده زمان و مکانی (مثلا‌ً عدم صدور مجوز در ایام بازگشایی مدارس و یا عدم صدور مجوز حفاری تا شعاع خاصی اطراف بعضی مراکز خاص و عبور خطوط گاز، برق، آب و فاضلا‌ب و مخابرات و نیاز به بررسی بیشتر) بلا‌فاصله در شهرداری ثبت و اعلام هزینه شده و در صورت پرداخت وجه مجوز آن جهت اجرا اقدام گردد، دیگر نیازی به مراجعه حضوری و یا چند مرحله‌ای نباشد.انجام این مهم باعث خواهد شد اولا‌ً مراجعات به شهرداری کاهش یافته و ثانیاً ادارات مستقیماً مجوز کسب شده از شهرداری را با لحاظ تمامی جوانب درخواست‌ها دریافت نموده و از عواقب احتمالی کار مطلع بوده و تأثیر آن را در اختلالات احتمالی شهری از جمله ترافیک و مزاحمت برای شهروندان را تا حد امکان کنترل نمایند. تیم‌های لکه‌گیر دارای اطلاعات کامل حفاری‌ها و کنترل پیک تقاضاها بوده و از نیرو و امکانات خود با توجه به این امکانات در آینده بهتر بهره خواهند برد.سومین گام تهیه سیستم‌های نظارتی بر سیستم‌های فوق و جمع‌آوری اطلاعات مرکز طرح و توسعه حوزه شهری است تا بتوان با ایجاد هماهنگی و انسجام در طرح‌ها و پروژه‌ها، سریعتر و روان‌تر خدمت‌رسانی به شهروندان را اجرا نمود و این نکته را در نظر داشت که شهر یک موجود زنده است بنابراین شهر الکترونیک هم نیاز به داشتن اطلاعات به روز و برنامه‌های تصمیم‌گیر و تصمیم‌ساز به روز و فراگیر و آینده‌نگر دارد تا بتواند پاسخگوی مشکلات امروز شهروندان باشد و شهروندان بتوانند در سایه ثمرات شهر الکترونیک اعتماد بیشتری به مدیران خدمت‌گذار شهری داشته باشند.
اقتصاد بسته عاملی در پیشرفت نکردن IT در کشور است
اولین کنفرانس بین‌المللی شهرداری الکترونیکی صبح امروز با حضور مدیران شهرداری کشور، مسوولان، اساتید و کارشناسان حوزه‌ی فن‌آوری اطلاعات و با هدف بررسی چگونگی پیاده‌سازی شهرداری الکترونیکی، ارایه‌ی راهکار و بررسی زیرساختهای ICT کشور در سالن همایش‌های سازمان صدا و سیما برگزار شد.
به گزارش خبرنگار فن‌آوری اطلاعات خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، رییس سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور در اولین کنفرانس بین‌المللی شهرداری الکترونیک اظهار کرد: کارت هوشمند چند منظوره ملی با نام «ملی کارت» و یا «ایران‌کارت» از نیمه اول سال آینده به صورت آزمایشی در کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد.
سیدمحمد هاشمی افزود: طراحی این کارت که مراحل نهایی خود را طی می‌کند، از سال گذشته مطرح بوده و وزارت کشور به جدیت این بحث را دنبال کرده است.
وی بیان کرد: بیش از 15 نهاد دولتی و غیردولتی در ارائه خدمات با این کار مشارکت دارند؛ بطوریکه این کارت علاوه بر مشخص کردن هویت افراد، دسترسی به پرونده پزشکی و سلامت فرد، پرداخت‌های بانکی، بحث گذرنامه و گواهینامه، مسائل تحصیلی و سوخت افراد را فراهم می‌کند.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 17 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود مقاله شهر الکترونیکی چیست
