دانلود مقاله بیدل

اختصاصی از فایل هلپ دانلود مقاله بیدل دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مقدمه :
انتشار حداقل دو مقاله درباره میرزا بیدل تحت عنوان های «بیدل دهلوی» و «نقد بیدل» توسط محقق گرانسنگ استاد دکتر شفیعی کدکنی که جزو اولین مقالاتی است که در باب بیدل و شعر او به صورت جدی به معرفی و تبیین جنبه های مثبت و منفی شعرش پرداخته اند، موفقیت و مقدمه بزرگی بود که جامعة ادبی ایران توانست از خود بروز دهد، تا اندازه ای از بی مهری ها و کوتاهی های خویش را جبران کند و دیدگاه روشن و مناسبی را نسبت به بیدل آشکار سازد و زمینه ای فراهم نماید که پس از آن اهل شعر و ادب با مبنایی روشن و علمی به آثار بیدل نظر اندازد.
از این پس آثاری که به تدریج به طبع رسید چه به صورت مقاله و چه کتاب حاکی از این بلوغ و معرفت جدید بود. شوق شناخت واقعی بیدل و کنجکاوی در باب چند و چون شعر او باعث شد تا تأملات پنهان موجود در جامعة ادبی، مایه و انگیزه بروز پیدا کند و کسانی که با شعر و آثار بیدل، آشنایی لازم را داشتند، بخواهند حاصل مطالعات، تأملات و نظرگاه های خود را به نمایش گذارند.
به نظر می رسد، جامعة شعرا که علی القاعده در نوجوان و کنجکاوی برای تجربه های نوی شعری و هنری، هشیارتر، مطلع تر و پذیرا تر از هر قشری از طبقات هستند و خود از پیش خود و در اثر مطالعات و تجربه های شخصی یا در اثر ارتباط های صنفی و جمعی نسبت به این امر آمادگی و زمینه های لازم را داشتند، دست به قلم شدند و به سرعت به این ندا پاسخ دادند

بیدل کسیت ؟‌
سال 1367 یک سال بعد از انتشار کتاب«شاعر آینه ها» کتاب «بیدل» سپهری و سبک هندی، اثر شاعر و استاد دانشگاه دکتر حسن حسینی انتشار یافت.
ایشان در شروع کتاب در فصل (بیدل کیست)، ضمن ذکر عین شرح احوالی بسیار موجز که از بیدل در تذکرة شعرای پنجاب و سایر منابع مورد مراجعة خود، بدان دست یافته است، ضمن اذعان به سودمندی این قبیل تذکره ها و قابل استفاده بودن یعنی از نکات روشنگر و ظرایف دلنشین آنها، در نقد شعر، از عیب همگانی آنها که عادت به یکسان سازی مقام ادبی و ارزش شعری، کلیه شعرای عالی ، از حیث مقام و رتبه سخن دارند و ناشناخته ماندن قدر و پایمال شدن شاعر مرتبه برجسته ای، چون بیدل را نیز معلول عدم نقد صحیح و علمی، می شمارد و سپس ادامه می‌دهد:«بیدل را باید به مثابه قطعه الماس درخشان از لابلای خروارها زغال که به مرور زمان تلنبار شده است، بیرون کشید و سر حوصله و با فراغت کامل در تراش سحرانگیز و خداداد آن، محو تماشا و تأمل شد و این کاری است که کم و بیش فارسی گویان و شیفتگان غیر ایرانی ادب فارسی در افغانستان و پاکستان، هندوستان و تاجیکستان انجام داده اند، اما متأسفانه در ایران ما هنوز اقدام جدی در این مورد صورت نگرفته است.»
این کتاب نیز در نوع خود، در راه شناخت بیدل و کم و کیف شعر او، اثری مغتنم بوده و نسبت به طرح و توضیح پاره ای از موضوعات برای آشنایی با شعر بیدل و سبک هندی و بیان علل پیچیدگی شعر سبک فوق اشعار و شاعر مورد بحث، اقدام موفقی به عمل آورده است، در بحث کتاب تحت عنوان (سپهری و سبک هندی) و (سورئالیسم، سرپناه سپهری و بیدل)قرابت ها و تأثیر خلاق شعر سبک هندی را در اشعار سهراب سپهری و نسبت و نزدیکی بین این دو را که احساس کرده است، بیان داشته:«به هر حال نشانه های شعر هندی در اشعار سپهری فراوان است، که خوانندة اهل، با بذل خوصله می تواند، نمونه های بیشتری به دست دهد و به بهره برداری های خلاق سپهری از این سبک مطرود بیش از پیش آگاه شود .

سپهری و سبک هندی
در بخش گذشته گفتیم که زبان شعری سپهری، به لحاظ ژنتیک به شعر سبک هندی تعلق دارد و درخور مجال بحث، نمونه هایی نیز برای اثبات این مدعا ارائه کردیم. در اینجا برآنیم تا پای این ادعا را به میان بکشیم که از میان شعرای سبک هندی، شباهت سپهری به عبدالقادر بیدل بیش از دیگران است و این شباهت به گونه ای است که شعر سپهری، در یک بازخوانی دقیق، تأثیر پذیری غیر قابل انکاری را از زبان، محتوا و سورئالیسم بیدل نشان می دهد.
بدون این که بخواهیم در چند و چون این اعتقاد و نظرهای ایشان وارد شویم، موضوع از این دیدگاه برای ما مورد اهمیت و توجه است که صرف طرح موضوع تأثیر پذیری شاعر مورد بی توجهی چون سهراب(بخصوص این که بعد از انقلاب اسلامی، به نسبت فزاینده ای، با اقبال عمومی روبه رو گردید و دربارة او و شعر او، آثار متعددی نوشته شد. این احتمال تأثیرگذاری بیدل در شعر شهراب و تشابه بین آثار او با سبک هندی، خواه ناخواه، هیجان و کنجکاوی زیادی را خصوصاً در میان شعرای آن دوره، برای شناخت بیدل و آشنا شدن با آثار او به وجود آورد و حضور بیدل را در اذهان آشنایان به شعر و ادب بیشتر کرد و این درست همان چیزی است که پس از انتشار کتاب شاعر آینه ها به وجود آمد ، چرا که در جای جای مقاله های مندرج در بخش های قبل از نمونه اشعار بیدل در آغاز این کتاب ضمن بیان نقدها و نکته ها و اشاره ها و توصیه هایی خطاب به شعرای جوان شده بود که لاجرم توجه طبقه شعرای جوان و اهل ذوق و ادب را، با شدت هرچه تمامتر مشغول میرزا بیدل نمود:«این مجموعه را به شاعران جوان که در گسترة زبان فارسی دری می کوشند با ابتذال(فکر) و (زبان) به گونه ای سنجیده مبارزه کنند، تقدیم می کنم.»

سبک هندی
پس از دو کتاب اشاره شده، که توانستند بخوبی زمینه ذهنی مناسبی را نسبت به سبک هندی و شعرای این سبک در بین اهل مطالعات ادبی به وجود بیاورند، در سال 1372، کتاب برگزیده ای از شعرای سبک هندی چاپ شد، به نام گزیده اشعار سبک هندی از آقای ذکاوتی قراگوزلو» که حاوی شرح احوال مختصر، داوری در مورد شعر شاعر و گزیده ای از اشعار هر شاعر منتخب کتاب بود، که به نحو بسیار موجز و متین به معرفی همه جانبه بیست و شش شاعر مورد انتخاب مؤلف محترم اختصاص یافته بود. همان گونه که ذکر شد، بنای کار مؤلف محترم بر اختصار و ایجاز است و کتاب از هر حیث اثر مطلوبی است. داوری و قضاوتی که در مورد بیدل کرده است، قابل استفاده و در حد مجال سخن کامل می باشد و کتاب راهنمای بسیار خوبی، برای مطالعه در آثار شعرای سبک هندی است.
از کتاب هایی که به تدریج و در سال های بعد انتشار یافتند و اندک اندک جای خالی منابع نو و جدید را که بتوانند پاسخگوی نیاز جامعه، در این مورد باشند، پر نمودند، می توان از انتشار کلیات بیدل دهلوی تصحیح آقایان اکبر بهداروند و پرویز عباسی که در سه جلد و در سال 1376 چاپ شد، یاد کرد.همچنین (غزلیات بیدل دهلوی) تصحیح آقای اکبر بهداروند، سال 1380یا انتشار کتاب نقد بیدل صلاح الدین سلجوقی در همین سال، که در حقیقت نشر دومی است که چاپ اول آن در سال 1343 در کابل صورت پذیرفته است و در نوع خود، در شناساندن بیدل در ایران، کتاب موفقی بوده و چاپ آن سال ها مورد استفاده علاقمندان و محققان قرار داشت و در آثار و نوشته های بیدل شناسان از آن به خوبی یاد شده است.

شناخت بیدل
سال 1376 از لحاظ انتشار کتاب در مورد بیدل شاید سال- در حد خود- پرباری بوده باشد. در این سال حداقل چهار کتاب در خصوص شاعران سبک هندی به زیور طبع آراسته شد «برگزیده اشعار صائب و دیگر شعرای معروف سبک هندی از آقای محمد قهرمان، کلیات بیدل دهلوی آقایان اکبر بهداروند و پرویز داکانی که ذکر شد همچنین در کتاب «عبدالقادر بیدل دهلوی» به قلم پروفسور نبی هادی و بالاخره «بیدل شناسی از دکتر عارف پژمان که مجموعه مقالاتی است از آثار خود ایشان و محققین مختلف حوزه بیدل شناسی از ایران و کشورهای مختلف. در مورد بیدل آثار دیگری نیز ولو اندک به چاپ رسیده است که همه این موارد جریان بسیار آرام و ملایمی است که در شناخت بیدل البته هر کدام به اندازه خود - اثر داشته اند و در کل اثر آنها از لحاظ کیفی قابل توجه است چرا که زمینه این قبیل کتابها در ایران بسیار محدود و تنگ بوده است و آنچه که انتشار می یافته بسیار مؤثر و مفید واقع می شده بهتر است از کتاب، گل چهار برگ که برگزیده ای از رباعیات بیدل است و احتمالاً تنها کتابی باشد که در سال 1377 از آثار بیدل به چاپ رسیده است یک کتاب گزیده رباعی هم قبلاً از آقای عبدالغفور آرزو داشته ایم با عنوان (گزیده رباعیات بیدل دهلوی)(اثر دیگر ایشان در زمینه بیدل شناسی:بوطیقای بیدل می باشد)و همچنین لازم است از کتاب شعر پارسی که بنا به نوشته مؤلف و گردآورنده محترم این کتاب با این نیت فراهم آمده است که برگزیده ای باشد از شعر فارسی در همه اعصار و در همه قلمرو جغرافیایی. از آنجایی که این گزینه اشعار (دیروزیان و امروزیان) را در بر می گیرد، در بحث «سیر اجمالی شعر فارسی» بخش اول کتاب تحت عنوان «شعر فارسی در یک نگاه به پیش می رویم و نوبت به شاعر مورد بحث ما می رسد و در این بحث مؤلف محترم به خوبی به معرفی بیدل می پردازد و در حقیقت این کتاب از آثار تاریخ ادبی است که به نحو شایسته از عهدة معرفی بیدل برآمده است و در بخش نمونه های اشعار شعرا نیز:(دفتر شعر)اشعاری متنوع و مناسب از بیدل ذکر نموده اند. این کتاب در سال 79 به چاپ رسیده است یکی دیگر از کتابهایی که در این اواخر درباره بیدل چاپ شده است کتابی است از آقای عبدالغفور آرزو تحت عنوان خوشه هایی از جهان بینی بیدل که کتابی وزین و قابل استفاده است و آثار ایشان در ابهر بیدل همیشه مورد استفاده علاقمندان بوده است. همانگونه که پیش از این اشاره گردیده با چاپ کتابهای (بیدل سپهری و سبک هندی) و شاعر آینه ها، همچنین انتشار مقاله های(بیدل دهلوی) و(نقد بیدل) روشنگریهایی که توسط مؤلف محترم در خصوص آشنایی با شعر بیدل در مباحث فصل (دریچه آشنایی یا بیدل) مطرح نمودند و در مطاوی این بحث ها و آنچه از توانائی ها و قدرت بیدل در شاعری برای علاقمندان روشن شد، یا در ادامه فصول آن کتاب، از قدرت و نفوذ معنوی و سحر کلام بیدل، نزد مردم اقالیم مختلف نکته هایی آشکار گردید؛ همه و همه تبلیغی از موجودیت افسانه ای شاعر را در پیش چشم خوانندگان قرارداد. این موارد و علاوه بر آن کشش و قدرت ذاتی سبک هندی که برای شاعران معاصر که در آن قدرت خارق العاده ای برای کسب تجربه های شاعرانه نو و حصول تخیل تصویرسازی های شگرف و مدرن را سراغ دارند، باعث آن آمد که انگیزه هایی قوی. برای توجه و تمایل به این سبک و راه صائب و بیدل در آنها پدید آید . این همه موقعیتی مناسب برای تجدید حیات عناصر و زمینه هایی از سبک هندی را به وجود آورد. نقطه نظر نویسنده (بیدل سپهری و سبک هندی) که خود از جناح دوستداران این سبک در شعر معاصر است، این آرمان درونی شعرای معاصر را به خوبی باز می‌شکافد «از دیگر سو، نوآوران پیرو نیما هم، غافل از این مهم مانده اند که نحوة نوآوری های نیما، در زبان و ورود او به حوزه زبان و محتوای غیر درباری، در شعر و استفاده از عوامل طبیعی و بومی در طرح عواطف درونی بیش از هرچیز دیگر، با تلاش شاعران سبک هندی، شباهت و همخوانی و همخونی دارد »یا:«سبک هندی و اوج آن، در محتوا و فرم یعنی بیدل دهلوی، از سوی دو جناح دانشگاهیان و نوآوران پیرو نیما، مورد غفلت شدید قرار گرفته است.
علاوه بر این ها، به حقیقت غنای تصاویر و ابداعی و مدرن بودن آن و کثرت عوالم جدید حاکم بر شعر او، و این که بیدل، شاخص ترین و برجسته ترین شاعر سبک هندی است، توجه شعرا و شعرای جوان و به تبع آن جوانان روشنفکر و تحصیل کرده بدین سو گرایش پیدا می کند. اقبال به شعر سهراب، به صورت. بی سابقه، نشان از این گرایش تواند بود. گذشته از این، شعر معاصر ایران، به نوعی انتظار یک تحول و دگرگونی را در خود می پروراند و انتظاری برای حرکت تازه را در خود نهفته میدارد. و از شعر بسیار غنی بیدل با توجه به کثرت و تنوع اشعار او، کم کم ما به اتکا خاطر، و محل توجهی برای نه همة شعرا که برای بسیاری از شعرای معاصر در حال فراهم آمدن است.
این ارادت و توجه شعرای نوپرداز به بیدل و صائب و شعر سبک هندی امر جدیدی نیست، اما بسیار پوشیده و مخفی و گنگ و ناشناخته که اصولاً از اوایل انقلاب اسلامی که گرایش به سنت و قالب های کهن کمابیش، اهمیت و عنایت بیشتری را به خود جلب کرد، حاصل آمد.
هم اکنون، بیشتر در مورد شعرایی که گرایش به قالب کهن نشان می دهند و در همان حال در قالب آزاد نیز شعر می سرایند، بیشتر مشهود است.

طرح تأیید بیدل
«اما اولین نغمه های طرح تأییدآمیز بیدل، پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران به گوش می‌رسد... در کتاب (رجعت سرخ ستاره )آقای علی معلم که در مقطع یکی از غزل‌هایش از بیدل ستایش می کند و اولین سند ارادت شاعران ایرانی را به این پارسی گوی مغول- البته به شیوه قدمایی- به ثبت می رساند:
بر سخن غالب نشد چون ما معلم تا کسی ریزه خوار خوان عبدالقادر بیدل نشد
و بعدها، برای نخستین بار، دیوان غزلیات بیدل در ایران، به طریق افست، به کوشش یوسفعلی میر شکاک، چاپ و منتشر می شود و اولین حجاب مظلومیت بیدل به کنار می رود.
حقیقت این است که اظهار ارادت مستند آن گونه که ایشان دربارة آقای علی معلم گفته اند، در شعر معاصر چه از نوع کهن یا نوع آزاد، شاید آن زمانی تازگی داشت(بخصوص در قالب آزاد، نشانه هایی که دیده می شود، اگر کسی بر شاعر بگیرد که آیا تحت تأثیر ولوناخودآگاه سبک هندی است؟ ای بسا که با انکار رو به روشود. 

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   15 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید