پایان نامه کارشناسی ارشد علوم سیاسی
گرایش روابط بین الملل
221 صفحه
چکیده:
با روی کار آمدن دولت نهم و سپس دهم به ریاست محمود احمدی نژاد به نظر می رسد که سیاست خارجی ایران به افزایش سطح همکاری های خود با برخی از کشورها اهمیت بیشتری قایل است در این میان تلاش مسئولان جمهوری اسلامی به افزایش سطح روابط با چین کاملا پدیدار است؛ در این سیاست افزایش همکاریها با کشورهای همسایه، به ویژه کشورهای آسیایی و شرقی مورد توجه خاص قرار گرفته و مسئولان دولت نهم و دهم، سیاست خارجی این دولت را ادامه سیاست تنش زدایی با رویکردی جدید، در محور تعامل سازنده می دانند. از دیگر سو، با توجه به سند چشم انداز 1404 جمهوری اسلامی ایران ونیز الزام کشور جهت دستیابی به اهداف مدنظر در این سند( که از جمله اسناد مهم توسعه پس از انقلاب اسلامی بوده) لذا همکاری ایران در منطقه ی آسیا دارای ضرورت روشنی است. همانطور که می دانیم ایران درموقعیت ژئوپولیتیک قرار دارد که با کشورهای آسیای مرکزی، خاورمیانه، شورای همکاری خلیج فارس و... همسایه است اما به دلایل متعددی از جمله وجود اختلافات و منازعات کشورهای منطقه با یکدیگر و با ایران و بحران های داخلی،تفاوت ایدوئولوژی و نگرش شیعیان ایران با مسلمانان منطقه و نحوه ی مقابله با غرب از قابلیت ایجاد یک اتحادیه قوی و توانمند با کشورهای همجوار برخوردار نیستند. در این چارچوب و وضعیت فعلی، ایران چگونه می تواند با دنیای عرب، کشورهای جنوب و آسیای مرکزی ائتلاف نماید؟ و از موقعیت موجود در راستای مصالح و منافع خود و امنیت ملی کشور استفاده نماید. نهایتا همه ی این عوامل موجب شکل گیری رویکرد سیاست نگاه به شرق در سیاست خارجی ایران شد. برخی از تحلیل گران بر این باورند که گرایش ایران به شرق و اتحاد با کشورهای قدرتمند آسیایی می تواند منافع ملی ایران را تامین و مساله فقدان متحد استراتژیک برای ایران را حل کند. در این خصوص اغلب به چین و روسیه اشاره می شود، که طی سال های گذشته تمایل خود را به گسترش روابط اقتصادی با ایران کمابیش نشان داده اند. بر این اساس، به خصوص کشور چین در عرصه بین المللی الگوهای جدیدی از گرایش های موازنه گرایی و تعامل با بازیگران منطقه ای را ارایه کرده است.همچنین چین به دنبال گسترش ارتباط با خاورمیانه و بهره برداری از منافع موجود در این منطقه است بخصوص کشورهایی همچون ایران که زیر نفوذ امریکا نیست، برای کشور چین مهم است.گسترش روابط ایران و کشورهای شرقی بخصوص چین هر چند محدود اما منجر به ایجاد شرایط وابستگی متقابل شده است. لذا دغدغه ی اصلی این تحقیق این می باشد که چه عواملی موجب شکل گیری سیاست نگاه به شرق جمهوری اسلامی ایران شده است و از سوی دیگر چرا در میان کشورهای شرق ، چین برای ایران حائز جایگاه مهمی است . نگاه کشور چین به ایران چگونه است و از روابط با ایران چه بهره ای را می برد. به همین دلیل تمامی این تحقیق بر دو پایی ی اصلی استوار است . بررسی دلایل شکل گیری رویکرد سیاست نگاه به شرق و جایگاه چین در این سیاست .همه ی این مباحث فوق در چهار فصل آمده است و نهایتا در نتیجه گیری تحقیق به یک جمع بندی نهایی رسیده ایم.
جایگاه چین در سیاست نگاه به شرق جمهوری اسلامی ایران
