اکریل آمید یک مونومر مهم صنعتی است که از اواسط سالهای 1950 بصورت تجارتی به بازار عرضه گردید. این ترکیب یک ماده جامد کریستالی بدون رنگ و بو بوده که از قابلیت حلالیت بسیار خوبی در آب برخوردار است. اکریل آمید همراه با پلیمر آن کاربردهای متنوعی در صنایع مختلف از جمله تصفیه شکر و تولید ژلهای مورد استفاده در آنالیزهای شیمیایی دارد. پلیمرزدایی از پلی اکریل آمید باعث وارد شدن مونومر اکریل آمید در محیط و آلودگی آب و خاک می شود. در سال 1980 سرطان زایی اکریل آمید در حیوانات آزمایشگاهی محرز شد و در ادامه از طرف آژانس بین المللی تحقیقات سرطان بعنوان ماده ای با خصوصیات احتمالاً سرطانزا برای انسان معرفی گردید. در اوایل سال 2002 برای اولین مرتبه حضور آن در غذاهای فراوری شده در درجه حرارت های بالا گزارش گردید. تولید این ماده در شرایطی مشابه قهوه ای شدن میلارد و با مکانیسم های مختلفی بین گروههای آمینی و آلدئیدی غذاهای غنی از کربوهیدرات و پروتئین صورت می گیرد. آسپارژین عمده ترین اسید آمینه شرکت کننده در تولید اکریل آمید می باشد. تولید اکریل آمید در مقادیر زیاد در چیپس سیب زمینی،خلال سرخ شده سیب زمینی، مارچوبه سرخ شده و سوپ های آماده پیاز گزارش شده است. نان و سایر فراورده های غله ای که دمای بالایی تحمل می کنند نیز قابلیت تولید اکریل آمید را دارند که با توجه به مصرف مقادیر زیاد آنها در کشورهای جهان سوم و عدم توجه کافی در فرآوری این محصول می تواند زنگ خطری برای سلامتی این جوامع باشد. اکریل آمید دارای گروههای آمینی و کربونیل بوده که بطور انتخابی گروههای سولفیدریل پروتئین‌های سازه ای و عملکردی را تغییر داده و بر ساختمان و عمل پروتیئن ها اثر می گذارد. چنین عملکردی در انسان و حیوان موجب صدمه دیدن هموگلوبین و اختلال در سیستم عصبی شده و در مواردی باعث صدمه زدن به DNA و ایجاد سرطان می گردد. راه حل های مختلفی در جلوگیری از مشکلات مذکور وجود دارد که مهترین آنها تغییر در شرایط فرآوری محصول، انتخاب رقم های مناسب گیاهی از لحاظ مقدار آسپارژین، غیر فعال کردن آسپارژین و تخریب اکریل آمید بعد از تولید آن است.
دانلود مقاله مکانیسم های تولید اکریل آمید در غذا، خطرات و جلوگیری از تولید آن
