فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت) تعداد صفحه:173
مقطع آموزش پایه
تاریخچه
در سال 1842 همزمان با حکمرانی کارل چهاردهم مدارس ابتدائی درکشور سوئد احداث گردید.
در مورخه 18 ژوئن همان سال، فرمان حکومتی مبنی براحداث مدارس پیش دبستانی توسط کلیساها صادرگردید. مدارس ابتدائی برای مدت زمان مدیدی مختص خانوادههای کم درآمد میبود که هیچ راهی به آموزش عالی نداشتند.گفتنی است که عمده مدارس مذکور در قالب مدارس دولتی دستور زبان احداث گردید.در بدو تاسیس، دورههای آموزش ابتدائی به صورت مختلط برگزار شده و مدارس گرامر و مراکز مقدماتی متوسطه مختص دانشآموزان پسر بوده و دانشآموزان دختر روانه مدارس جداگانهای میگردیدند. این درحالی بود که مدارس مقدماتی متوسطه از آغاز قرن20 آغاز به فعالیت نمود. اگر چه در آن زمان مدارس دخترانه زیادی وجود داشت اما با این وجود، مدارس دخترانه با سیستم 9 ساله آموزشی از میان برداشته شد.در سال 1962 ، مقطع آموزش پایه با آموزش 11 ساله (ترکیبی از دوره ابتدائی 7 ساله و دوره مقدماتی 4 ساله) سازماندهی گردید. در همان اثناء نخستین برنامه پیشرفته آموزشی مدارس طراحی گردید. برنامههای آموزشی نیز طی سالهای1969 و1980 و 1994 تغییر یافت.
مطابق جدیدترین قوانین آموزشی کشور، کلیه کودکان و نوجوانان سوئدی میبایستی به طور یکسان و بدون توجه به جنسیت ،محل سکونت و شرایط اقتصادی و اجتماعی از سیستم آموزشی یکسان برخوردار گردند. در اول ژانویه 1998، نوع جدیدی از آموزش پیش دبستانی به ساختار سیستم آموزشی کشور اضافه گردید. مقطع مذکور جانشین فعالیتهای ویژه آموزشی مختص کودکان رده سنی 6 سال که در چارچوب آموزش پیش دبستانی به آنان ارائه میگردید شد. هدف از اعمال چنین اصلاحاتی مراقبت از کودکان سوئدی بود. مطابق چنین اصلاحاتی ، شهرداریهای کشور ملزم به احداث مراکز آموزش پیش دبستانی برای کلیه کودکان رده سنی6 سال میباشند و این در حالیاست که حضور در کلاسها اختیاری است.از حدود 8 درصد از افراد رده سنی6 سال در مدارس پایه و از مابقی در مدارس پیش دبستانی ثبت نام به عمل میآید.
چارچوبهای قانونی
سیستم ملی آموزشی کشور سوئد تحت قوانین آموزشی مصوب مجلس ملی سوئد (ریکسدک) اداره میگردد. از سال 1995، برنامه درسی مشترکی برای سیستم آموزشی پایه کشور اتخاذ گردیده است. از اول آگوست 1998، برنامه آموزشی مشترک با اعمال تعدیلات مختصری، برای مدارس پایه و مراکز آموزش پیش دبستانی طراحی گردید . در سال 1999 دولت سوئد به بازنگری قوانین آموزشی کشور توسط کمیته پارلمانی مبادرت نمود. بازبینی برنامههای آموزشی به کمیته مذکور تفویض گردیده و کمیته نیز به ارائه گزارش کار خود در اکتبر 2001 به وزارت آموزش ملی مبادرت نمود.
ساختار آموزش پایه
شهرداریهای مناطق مختلف کشور موظف به برگزاری کلاسهای پیش دبستانی برای کلیه کودکان سوئدی رده سنی 6 سال میباشند.با وجودیکه فعالیتهای آموزشی پیش دبستانی اختیاری است، با این حال اکثریت قریب به اتفاق کودکان رده سنی شش سال سوئدی در این کلاسها حضور مییابند. مطابق قوانین آموزشی کشور سوئد گذراندن دوره آموزشی 9 ساله برای کلیه کودکان ردههای سنی 7 تا 16 سال اجباری است. قوانین مذکور هم چنین به بهره مندی کودکان و نوجوانان سوئدی از سیستم مدارس ملی تأکید دارد. آغاز سنوات آموزشی کودکان سوئدی متغیر بوده اما بهطورکلی از سن 6 سالگی آغاز میگردد.
این در حالیاست که میتوان حضور در آموزش پایه را تا سن 8 سالگی به تعویق انداخت.حضور در آموزش پایه 9 ساله بدون احتساب سن آغازین مدرسه رفتن کودک، الزامی است.
گفتنی است طی سال تحصیلی 98-97 این فرصت درکلیه شهرها فراهم آمد. طی سال تحصیلی 92-93 در70% از شهرها فرصت بهره مندی کودکان رده سنی 6 سال از حضور درمدارس پایه فراهم آمد.در اکتبر1993، 5.3 % از دانش آموزان مدرسه ای6 ساله یا کوچکتر بودند . دولت نیز درقالب کمیسیون ویژهای به تحقیق درخصوص نتایج افزایش سنوات تحصیلی مدارس پایه به مدت زمان10سال مبادرت نموده است. گزارش نهایی کمیسیون درجهت بازنگری به آژانس های ملی و منطقهای ارسال میگردد. مدارس ابتدایی سوئد نخستین بار در سال1824 معرفی گردید. در سال1962مجلس ملی سوئد دوره9ساله مدارس پایه فراگیر را تصویب نمود. در سال تحصیلی1973- 1972 این ظرح به طور کامل به مرحله اجرا در آمد. درحال حاضر این طرح بر اساس قوانین تحصیلی مصوب سال 1985به فعالیت خود ادامه داده و طی سالهای1994- 1991 نیز اصلاحاتی در آن اعمال گردید.سیستم آموزش پایه بر آموزش پایه GRUNDSKOLAN ، آموزش پایه SAMI ویژه کودکان سامی زبان ، مدارس استثنایی ویژه کودکان مواجه با معلولیتهای خاص و مدارس پایه ویژه کودکان مواجه با عقب ماندگی ذهنی تقسیم میگردد.
کل دوره آموزش پایه بصورت آموزش مختلط و رایگان ارائه شده و هر سال تحصیلی از2 ترم تحصیلی(40 هفته معادل 178روز تحصیلی و12روز تعطیل) متشکل میگردد.ترم تحصیلی پاییز از پایان آگوست تا پایان دسامبر وترم تحصیلی بهار نیز از ابتدای ژانویه تا ابتدای ژوئن بطول میانجامد.حضور در مدارس پایه برای حداکثر190روز در سال و8 ساعت در روز اجباری است و این درحالیست که درشرایط خاص،دانش آموزان از گذراندن برخی آموزشهای پایه معاف میگردند. به عنوان مثال دانش آموزانی که از مذاهب دیگری برخوردار میباشند میبایستی به مطالعه دروس مذهبی مربوطه مبادرت نمایند.
مطابق قوانین اول ژانویه سال 2002، آندسته از کودکانی که تحت عنوان پناهنده یا به دلایل مشابه درکشور سوئد اقامت دارند نیز مشمول قوانین آموزش پایه ( اجباری )میگردند. مطابق چنین قوانین کودکان مذکور نیزمیبایستی از فعالیتهای پیش دبستانی،امکانات مراقبتی کودکان و آموزش در نظام آموزشی عمومی برخوردار گردند. نرخ جمعیتی مدارس پایه متغیر میباشد، به نحوی که 3 /1 درصد مدارس تحت نظارت شهرداریها و 3 /2 درصد مدارس خصوصی از کمتر از100 دانشآموز برخوردار میباشند.
شرایط پذیرش تحصیلی
طبق قوانین آموزشی کشور سوئد امکان حضور در مدارس پایه برای کلیه کودکان مقیم کشور فراهم آمده است. قوانین مذکور با قوانین آموزشی ویژه کودکان ردههای سنی16-7 سال جهت برخورداری از تحصیل در مدارس دولتی همسو میباشد. دوره آموزشی مدارس پایه در انتهای فصل بهارهنگامی که افراد به رده سنی16 سال و چنانچه در کلاس پیش دبستانی حاضر شده باشد به رده سنی 17 سال میرسند، به انتها میرسد. تا قبل از سال 1991 سن آموزش جهت ورود به مدارس پایه رده سنی 7 سال میبود و این در حالیاست که در پی تصمیم سال 1991 مجلس ملی سوئد (ریکسدگ) والدینی که مایل باشند میتوانند به ثبت نام کودکان خود1 سال زودتر از موعد مقررمبادرت نمایند. شهرداریها موظف به تحت پوشش قرار دادن کلیه کودکان سوئدی رده سنی6 سال در مدارس پایه کشور میباشند.گفتنی است که تحت شرایط خاصی میتوان حضور کودکان در مدارس پایه را تا سن 8 سالگی به تعویق انداخت. از کودکان سوئدی معمولا در نزدیکترین مدارس به محل زتدگی آنان ثبت نام به عمل میآید.
این در حالیاست که والدین ممکن است به ثبت نام کودکان در مدارس دیگر اعم از مدارس شهرداری یا خصوصی مبادرت نمایند. شهرداریهای محلی نیز به تقبل هزینه تحصیلی دانشآموزان بدون توجه به نوع مدارس انتخابی والدین مبادرت مینمایند.چگونگی اتخاذ این تصمیمات درشهرداریها متفاوت بوده و میزان قدرت انتخاب والدین به شهرداری محل سکونت آنان بستگی دارد.در برخی از شهرداریها نیز والدین به انتخاب مدارس قبل از مبادرت کودکان به تحصیل اقدام مینمایند.
در سایر شهرداریها، کودکان ابتدا توسط شهرداری به مدارس منتقل شده و سپس والدین از حق انتخاب سایر مدارس برخوردارمیگردند.کودکان سوئدی با والدین شاغل از حق مراقبت ویژه از کودکان مدارس پایه برخوردار میباشند.
متدهای آموزشی
در مقطع آموزش پایه، مدارس پایه از امکان اتخاذ تصمیماتی درخصوص نحوه اداره مدارس،تدوین دروس، ابعاد کلاسهای آموزشی و تعداد دانشآموزان و … از آزادی عمل برخوردار میباشند. مطابق قوانین آموزشی کشور سوئد، ایده و نظرات دانشآموزان نیز در تنظیم دروس آموزشی لحاظ گردیده و با بالاتر رفتن سنوات آموزشی مسئولیتهای بیشتری به دانشآموزان واگذار میگردد. ارزیابیهای ملی نشان میدهد که شیوه تدریس درمدارس سوئد بخصوص طی سالهای پایانی آموزش، نسبت به رده سنی دانشآموزان متفاوت میباشد. به عبارت دیگر برنامههای درسی بر طبق متد پژوهشی ارائه شده و تدریس موضوعی و میان موضوعی دروس آموزشی رواج یافته است. ساختار برنامههای درسی ثابت بوده و این درحالی است که اهداف و خطوط کلی آن تغییر یافته است.
ارزیابی تحصیلی
در طول مدت تحصیل دانشآموزان درمدارس پایه، روسای مدارس میبایستی مداوما دانشآموزان و والدین آنان را در جریان پیشرفت تحصیلی کودکان قرار دهند. شکل اصلی ارتباط میان اولیاء و مربیان به صورت مشاورههای شفاهی درخصوص پیشرفت تحصیلی دانشآموزان درمدارس و تلاش درجهت افزایش دانش و مهارت دانشآموزان میباشد.این گونه مشاورات همچنین در صورت درخواست والدین به صورت مشاورات کتبی نیز صورت میگیرد.از سوی دیگر، معلمین پیوسته به ارزیابی پیشرفت تحصیلی دانشآموزان از طریق برگزاری امتحانات پیاپی مبادرت مینمایند. از ترم تحصیلی پاییز 1995،سیستم نمرهای جایگزین سیستم نمرهگذاری نسبی سابق گردید.گفتنی است که سیستم مذکور بر اساس سیستم نمرات سه تایی محاسبه میگردد. حضور در آزمون دروس مذکور طی سال 9 آموزش اجباری است. آزمونهای ملی زبان سوئدی، انگلیسی و ریاضیات در سال 5 آموزش و همزمان با ارائه نز تحقیقاتی برگزار میگردد. طی سالهای اولیه آموزش، آزمونهای گزینشی ویژه زبان سوئدی و ریاضیات به صورت اختیاری برگزار میگردد.
ارتقاء تحصیلی
ارتقاء تحصیلی دانشآموزان به ردههای بالاتر آموزشی به طور خودکار صورت میگیرد.با این حال امکان تکرار مجدد یک سال تحصیلی برای دانشآموزان وجود دارد. به عبارت دیگر پس از مشاوره با والدین، مدیران مدارس به تصمیمگیری درخصوص ارتقاء یا عدم ارتقاء تحصیلی دانشآموزان به کلاسهای بالاتر مبادرت مینمایند. مدیران مدارس نیز ممکن است که در طول سال تحصیلی به انتقال دانشآموزان به کلاسهای بالاتر مبادرت نمایند.لازم به ذکر است که ارتقاء تحصیلی منحصرا در صورت توانایی دانشآموزان در سازگاری با کلاسهای بالاتر و رضایت والدین با اجرای آن میسرمیباشد.
اعطاء مدارک آموزشی
گواهینامه اتمام دوره آموزشی پایه پس از پایان دوره آموزش پایه به دانشآموزان اعطا میگردد.
مدرک پایان دوره آموزش پایه بر جزئیاتی از وضعیت تحصیلی دانشآموزان سال آخرو نمرات پایانی دروس اجباری و اختیاری دانشآموزان مشتمل میگردد.گفتنی است که مدرک پایانی توسط مدیران مدارس پایه تایید میگردد.
سطوح آموزشی
از سال 1995 تقسیمبندی مدارس پایه به سطوح ابتدائی،متوسطه و تکمیلی منسوخ گردید.
سهم عمدهای از کودکان سوئدی به گذراندن تحصیلات خود در یک مدرسه مبادرت مینمایند. پس از گذراندن سالهای اولیه آموزشی،کودکان سوئدی معمولا تحت تعلیم معلم جدید قرار میگیرند.
طی سالهای اولیه آموزش پایه، کودکان معمولا تحت تعلیم معلمینی آموزش میبینند که در دو یا سه رشته متخصص میباشند. قانون خاصی جهت گروهبندی دانشآموزان در مراکز اوقات فراغت وجود ندارد.گفتنی است که مراکز مذکور به فراهم آوردن فعالیتهای خارج از ساعات آموزشی مدارس برای دانشآموزان کلاسهای مختلف در سنین مختلف مبادرت مینمایند. طی سالهای اخیر، به طور روزافزونی در مراکز خصوصی اوقات فراغت برای کلیه دانشآموزان کلاسهای 6-4 تدارک دیده شده است.
اهداف نهایی آموزشی
اهداف نهایی مدارس پایه در فصل اول قوانین آموزشی کشور لحاظ گردیده است.کلیه مدارس پایه بیتوجه به جنسیت، محل سکونت و شرایط اجتماعی و اقتصادی دانشآموزان ملزم به ارائه امکانات آموزشی یکسان به آنان میباشند.لازم به ذکر است که برنامههای درسی و جدول زمانبندی آموزشی به صورت ملی طراحی میگردد.کلیه فعالیتهای آموزشی مدارس میبایستی با ارزشهای بنیادی محلی منطبق باشد. کادر آموزشی کشور سوئد ملزم به احترام گزاردن به ارزشهای درونی و محیطی کودکان بویژه اجرای سیاستهای برابری جنسی و مبارزه با نژادپرستی میباشند.
برنامههای آموزشی مدارس پایه توسط عالیترین مقام تصمیمگیرنده شهرداریها تدوین و نبیین میگردد. کمیتههای محلی شهرداریهای سراسر کشور به تعیین معیارهای لازم جهت حصول اهداف آموزش ملی درمدارس پایه کشور مبادرت مینمایند. برنامههای محلی، بیانگر چگونگی اجرا و اداره فعالیتها میباشد. برنامههای درسی مدارس پایه از سال 9/1998 اصلاح گردیده و کلاسهای آموزش پیش دبستانی و مراکز اوقات فراغت را نیز در بر میگیرد. این درحالی است که برای کلاسهای آموزش پیش دبستانی، سیلاب آموزشی خاصی وجود ندارد. طی سال1999 در سوئد اولویت به اجرای ارزشهای بنیادی آموزشی در مدارس معطوف شده و از این سال به عنوان سال ارزشهای بنیادی یاد میگردد.
تحقیق ساختار کلی نظام آموزش سوئد