فرمت فایل : word (قابل ویرایش) تعداد صفحات : 30 صفحه
چکیده
ارزیابی کارایی واحدها همواره امری مورد توجه و چالش برانگیز برای مدیران بوده است. تحلیل پوششی داده ها (DEA) یک مدل برنامه ریزی خطی است که به منظور ارزیابی و مقایسه کارایی واحدهای همگن با چندین عامل ورودی و خروجی، در زمینه های بسیار متنوع مورد استفاده قرار گرفته است. امروزه عوامل متعددی سبب ایجاد محیطی پویا و بی ثبات و مملو از عدم قطعیت در زمینه های گوناگون کسب و کار گردیده است. تئوری مجموعه های فازی به منظور برخورد با این محیط پویا مورد استفاده قرار می گیرد. در این مقاله ابتدا فرایندهای تصفیه فاضلاب مورد بررسی قرار گرفته، عوامل ورودی و خروجی آنها تعیین شده است. سپس با استفاده از اعداد فازی مثلثی و ذوزنقه ای و نیز مدل پیشنهادی DEA کارایی فرایندها مورد ارزیابی قرار گرفته است. تکنیک فاصله ای مرکز ثقل اعداد فازی به عنوان تکنیک مورد استفاده برای دیفازی نمودن داده ها، پیشنهاد گردیده است.
مقدمه
در قوانین و مقررات زیست محیطی توجه ویژه ای بر آگاهی های عمومی در خصوص آلودگی آب وجود دارد. این موضوع لزوم ساختن تصفیه خانه های فاضلاب جدید را نشان می دهد. یکی از مهمترین موضوعات قبل از طراحی و اجرای هر تصفیه خانه فاضلاب، انتخاب بهترین فرایند تصفیه است. به طور معمول در برخی از کشورهای در حال توسعه، ارزیابی گزینه های تصفیه تنها بر اساس معیار اقتصادی صورت می گیرد. در سالهای گذشته، مطالعات و مدلهای بهینه سازی زیادی برای یافتن بهترین گزینه تصفیه فاضلاب ارائه شده که بیشتر آنها تنها هزینه های سرمایه گذاری و بهره برداری را مورد توجه قرار داده اند. اما، گزینه با حداقل هزینه، ممکن است بهترین گزینه نباشد. انتخاب بهترین فرایند تصفیه معمولا پیچیده بوده، دارای عدم قطعیت های زیادی است. اگرچه تنوع تصفیه خانه های فاضلاب، به خصوص از نظر ظرفیت و شرایط خاص محلی اجازه نمی دهد که در انتخاب فرایند تصفیه یک حکم کلی مطرح شود که در تمام موارد صادق و کاربردی باشد، ولی از نظر اولویت در انتخاب فرایند تصفیه، ممکن است نکاتی ملاک عمل قرار گیرد که در بیشتر تصفیه خانه ها قابل استفاده باشد. هر چند انتخاب بهترین فرایند برای تصفیه فاضلاب دارای اهمیت است، اما در این راستا مطالعات کمی با استفاده از تکنیکهای علمی و ریاضی صورت گرفته است [1]. در این مطالعه از هزینه های ثابت و متغیر و نیروی انسانی متخصص و ساده به عنوان شاخصهای ورودی مدل استفاده شده است. همچنین حفاظت از بهداشت عمومی (شامل شاخصهای میکروبی و شیمیایی) و استفاده از پساب حاصل از فرایند، شاخصهای خروجی مدل DEA را تشکیل می دهند. DEA معیارها را وزن دهی نمی کند، بلکه این کار به وسیله مدل به گونه ای انجام می گردد که طی آن هر واحد تصمیم گیرنده (DMU) صاحب بالاترین میزان ممکن کارایی خود گردد. در واقع، تحلیل پوششی داده ها تکنیکی برای اندازه گیری کارایی نسبی واحدهای تصمیم گیرنده می باشد و این کار را از طریق محاسبه نسبت مجموع موزون متغیرهای خروجی به متغیرهای ورودی انجام می دهد. از آنجا که این کارایی، شاخص خوبی برای شناسایی واحدهای بهینه می باشد. ارتقاء تکنولوژی، رسانه ها و وسائل ارتباط جمعی، تشدید فضای رقابتی و بسیاری عوامل دیگر سبب ایجاد محیطی پویا و بی ثبات و مملو از عدم قطعیت در زمینه های گوناگون کسب و کار گردیده است که نیازمند به کارگیری ابزارهای انعطاف پذیر در تصمیم گیری می باشد. تئوری مجموعه های فازی به منظور برخورد با این محیط پویا مورد استفاده قرار می گیرد.
در این مقاله ابتدا فرایندهای تصفیه فاضلاب مورد بررسی قرار گرفته، شاخصهای ورودی و خروجی آنها تعیین شده است. سپس با استفاده از مدل DEA و نیز اعداد فازی مثلثی و ذوزنقه ای، عملکرد گزینه ها با یکدیگر مقایسه و ارزیابی گردیده است. تکنیک فاصله ای مرکز ثقل اعداد فازی به عنوان تکنیک مورد استفاده برای دیفازی نمودن داده ها، پیشنهاد گردیده است
تحقیق درباره ارزیابی کارایی فرایند های تصفیه فاضلاب با مدل پیشنهادی DEA فازی
