ارائه الگوی مدیریت بحران در سوانح دریایی
136 صفحه ورد word
چکیده:
وقوع حوادث غیر قابل پیش بینی و بروز خطرات و سوانح و بحرانهای اقتصادی،اجتماعی، سیاسی، نظامی واقعیتی است که بشر در طول تاریخ با آن آشنا بوده است. در این راستا هرچه قدر بر کسب موفقیت های تکنولوژیکی و اجتماعی افزوده شده است ، میزان بروز این خطرات غیره منتظره نه تنها کاهش نیافته بلکه در بسیاری از موارد افزایش نیز یافته است. صنعتی شدن جوامع و گسترش ارتباطات ماهواره ای و نقل و انتقالات اطلاعات به طور وسیع و همچنین بزرگتر شدن سازمانهای اجتماعی، اقتصادی و بازرگانی باعث شده که بیشتر بحرانها نهادی شود در واقع جزء جدا نشدنی از ماهیت درونی سازمانها گردد. بنابراین مشاهده میشود که در بیشتر مواقع افزایش پیچیدگی و توان تولیدی این سازمانها به طور بالقوه تقویت چنین حالاتی را اجتناب نا پذیر ساخته است. در برخورد اول ممکن است این تصور به وجود آید که بحرانهای صنعتی و اجتماعی ناشی از آنها مختص کشورهای پیشرفته صنعتی بوده و سیستمهای مصون کننده تنها مورد نیاز این گونه کشورهاست، در صورتیکه باید توجه داشت که کشورهای درحال توسعه و روبه رشد نیز به واسطه اینکه در مرحله ی فراگرد و یا انتخاب قرار دارند باید در برنامه ریزی های میان مدت و بلند مدت خود نه تنها در فکر جلوگیری بلکه در صدد ارزیابی ضررهای جبران ناپذیر حوادث پیش بینی نشده باشند.
کلید واژه : سانحه دریایی ، بازرسان ، قدرت قانونی، حقوق کشورها
مقدمه
هدف از واکاوی هر سانحه دریایی کشف دلایل و عوامل وقوع آن و بهره برداری از تجارب حاصله و سعی در جلوگیری از بروز سوانح مشابه در آینده با توزیع و انتشار یافته ها از بررسی هر سانحه دریایی است و همچنین بکارگیری توصیه های ارائه شده برای اهداف آموزشی و اصلاح ساختارها و قوانینی جهت ارتقاء ایمنی دریانوردی می باشد.
بازرسی و تجزیه و تحلیل دقیق سوانح دریایی به آگاهی هر چه بیشتر از علل سوانح منجر می گردد. علاوه بر آن اصلاح رویه های مدیریتی در شناورها ، آموزش مناسب برای ارتقاء ایمنی دریانوردی از دیگر نتایج بررسی سوانح دریایی می باشد.
حقوق و تعهدات کشورهای ساحلی (Port State) و صاحب پرچم (Flag State) براساس مفاد مقرره بیست یکم از فصل اول کنوانسیون بین المللی ایمنی جان اشخاص در دریا،1974 ([1]SOLAS REGULATION 1-21 ) و ماده 23 کنوانسیون بین المللی خط شاهین (LOAD LINE 1966) همچنین ماده هشت و دوازده از کنوانسیون بین المللی جلوگیری از آلودگی دریا توسط شناورها ([2]MARPOL)1973 ، مرجع دریایی هر کشور را موظف نموده که سوانح مربوط به شناورهای تحت پرچم خود را رسیدگی نماید.
همچنین رهنمودهایی در قطعنامه (20 ) A.849 مصوب 27 نوامبر 1997 سازمان بین المللی دریانوردی (IMO)[3] جهت رسیدگی به سوانح دریایی ارائه شده است.
سطح و نوع بازرسی و رسیدگی به سوانح دریایی، به شدت ، اهمیت و پیامدهای آتی بستگی دارد. ممکن است یک سانحه دریایی ساده درسهایی بالقوه برای یادگیری داشته باشد در عین حال تصادم دو فروند کشتی که ناشی از اعمال نادرست قوانین راه به وقوع پیوند ؛ ممکن است درسی برای یادگیری نداشته باشد.
براساس بند 2-6 قطعنامه (20) A.849 مصوب 27 نوامبر 1997 IMO در صورت وقوع سوانح و اتفاقات دریایی در آبهای سرزمینی یک کشور ، با توجه به تعهدات آن کشور نسبت به ملت و وضعیت حقوقی آبهای سرزمینی ، به موجب مفاد [4]UNCLOS و همچنین با توجه به وظایفی که بر عهده کشور صاحب پرچم گذاشته شده است ، کشور صاحب پرچم شناور و کشورهای ساحلی باید حتی الامکان با یکدیگر همکاری کرده و بر طبق توافق طرفین ،کشور بازرسی کننده اصلی را تعیین نمایند.
در صورت وقوع سوانح یا حوادث دریایی در آبهای بین المللی ، کشورصاحب پرچم شناور باید بازرسی لازم را در مورد علل سانحه شناور انجام دهد ، چنانچه سانحه بین دو شناور با ملیتهای مختلف رخ داده باشدکشورهای صاحب پرچم شناورها باید پس از مشورت با یکدیگر ، در زمینه تعیین کشور بازرسی کننده به توافق برسند . اگر کشور دیگری نیز به دلیل ملیت خدمه کشتی ، مسافران و یا دیگر افراد و همچنین محل وقوع سانحه، ذیربط باشد، باید از آن کشور یا کشورها نیز برای شرکت در عملیات بازرسی دعوت بعمل آید.
ضرورت بررسی سانحه دریایی ( بیان مسئله )
هدف بررسی هر سانحه دریایی کشف دلایل وقوع سانحه و انتشار اطلاعات و اقدامات و توصیه ها و در صورت امکان ارائه نظریه برای جلوگیری از سوانح مشابه در آینده می باشد. هر گونه توصیه که از بررسی یک سانحه دریایی ارائه می شود بایستی بر پایه آنالیز دقیق و بر مبنای کاربردی فراهم شود.
بنابراین هر حادثه از مسائل کم اهمیت تا موارد عمده و بزرگ می تواند موضوع بررسی سوانح دریایی باشد . یک حادثه ساده اتفاق افتاده برای یک نفر در روی کشتی که دارای یادگیری بالقوه برای سایرین باشد که بتواند از وقوع مجدد آن جلوگیری کند ممکن است ارزش بازرسی داشته باشد در عین حال تصادم بزرگ که ناشی از اعمال نادرست قوانین راه دریایی باشد ممکن است مطلبی تازه ای را برای یاد گیری نداشته باشد . نتایج یا یافته های بررسی تصادمات دیگر ممکن است مشخص کند تا در زمینه های خستگی ناشی از کار ، رویه های مدیریتی ، آموزش ، گواهیینامه و طراحی پل فرماندهی شناور و ..... بررسی و ملاحظات صورت گیرد.
باتوجه به اهمیت بررسی سوانح دریایی که نتایج حاصل از آن می تواند در پیشگیری سوانح مشابه در آینده کاربرد داشته باشد، سازمان جهانی دریانوردی (IMO) دستورالعمل یکنواخت سازی روشهای رسیدگی به سوانح را تهیه و به کشورهای عضو ارائه نموده است . این دستورالعمل در باره رسیدگی به سوانح دریایی اظهار می کند:
کشور های صاحب پرچم (Port States) از انجام بازرسی سوانح اتفاق افتاده در کشتیهایی که پرچم آن کشور را برافراشته می کنند ، بایستی اطمینان حاصل نمایند . همه سوانح شدید و بسیار شدید بایستی رسیدگی شوند.
برای روشن شدن مفهوم سانحه دریایی ابتدا تعریف واضحی از آن بعمل آورده می شود تا بطور شفاف یک سانحه از ابعاد مختلف شناسایی گردد.
on Law of the Sea
ارائه الگوی مدیریت بحران در سوانح دریایی
