لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه7
بخشی از فهرست مطالب
چکیده
مقدمه
نابرابریهای اجتماعی در جوامع سرمایه‌داری
نابرابری اجتماعی در جوامع درحال پیشرفت
دیدگاه چالمرز جانسون
نابرابری دیجیتالی ) Digital inequality )
جهانی شدن و نابرابری
بحث و نتیجه‌گیری
نابرابریهای اجتماعی
نسرین صفوی‌زاده – احمد مختاری
گروه علوم اجتماعی استان اصفهان
چکیده
دراین مقاله پس از تعریف مفهوم نابرابری و مفاهیم مرتبط با آن مفهوم نابرابری از دیدگاه کارکرد گرایان ، تضادگرایان و دیدگاههای ترکیبی مورد بحث قرار گرفته است . در پاسخ به این پرسش که چرا افراد احساس نابرابری می‌کنند از دیدگاههای جانسون ، توکویل و دیویس استفاده شده است .
به نظر توکویل زمانی که در اوضاع اقتصادی رونقی مشاهده شود توقعات با سرعت بیشتری افزایش می‌یابد و فاصله بین آنچه مردم به دست آورند و آنچه فکر می‌کنند باید به دست آورند موجب احساس نارضایتی از وضع موجود می‌شود .
به نظر چالمرز جانسون آنچه باعث احساس نابرابری می‌شود رونق یا رکود اقتصادی به تنهایی نیست بلکه عدم تعادل بین ارزش‌ها و محیط موجب احساس نابرابری می‌شود . روند رو به افزایش استفاده از تکنولوژی و گسترش نظام سرمایه‌داری و پدیده جهانی شدن ابعاد تازه‌ای به نابرابری اجتماعی در جهان داده است . امروزه نابرابری دیجیتالی نیز فاصله کشورهای فقیر و غنی را افزایش داده است . ارتباط جهانی شدن و نابرابری در بخش پایانی مقاله مورد بحث قرار گرفته است .
مقدمه
نابرابری اجتماعی ، پدیده‌ای جهانی است که بر همه روابط اجتماعی میان انسان‌ها اثر می‌گذارد و از سوی دیگر به دلیل گسترده بودن عوامل مؤثر بر نابرابریهای اجتماعی ، کنکاش در این مسأله اجتماعی را پیچیده‌تر می‌نماید . یکی از پرسشهایی که ذهن اکثر جامعه‌شناسان را به خود مشغول کرده است این است که نابرابریهای اجتماعی ، بنیاد آنها چیست و چگونه به وجود می‌آیند ؟
پاسخ به این پرسشهای بنیادی ، عدم حصول به پاسخهای جهان مشمول و تنوع انواع نابرابریهای اجتماعی در جوامع و سطح جهان ، نظرات متعددی را مطرح کرده است از جمله ریشه نابرابریهای اجتماعی را باید در شیوه توزیع ثروت ملی در میان افراد جامعه جستجو کرد . برخی نیز بر این باورند که تفاوتهای میان اقشار مختلف بر شیوه‌های گوناگون زندگی آنان از جمله شاخص حقوق و پایگاه اجتماعی آنان در جامعه اثر می‌گذارد . بعضی دیگر از جامعه‌شناسان براین باورند که پاره‌ای از سنجه‌های اجتماعی ، اقتصادی و جهانی چون فرهنگ ، مذهب ، نژاد ، قومیت ، جنس ، ثروت و قدرت سبب جدا شدن افراد از یکدیگر می‌شوند و در نتیجه به پیدایش نابرابریها دامن می‌زنند . مقاله حاضر نیز در صدد است نابرابریهای اجتماعی را به طور عام از دیدگاههای جامعه شناختی مورد بررسی قرار دهد .
اهمیت موضوع
به دنبال رام کردن حیوانات و یکجانشین شدن ،انسان با تلاش بیشتر به مازاد محصول دست یافت . همراه با رشد گسترش تولیدات و محصولات کشاورزی دو قطب در برابر هم قرار گرفتند . صاحبان وسایل کار و افراد فاقد سرمایه ( تنهایی ، 1373 ص 107 ) با گذشت زمان و گسترش جوامع ابعاد نابرابریها توسعه یافت . به طوری که نابرابریهای طبیعی بشر را بیش از نابرابریهای اجتماع اقناع نمود . ذهن انسان همیشه به این سؤال مشغول بوده است که چرا اقلیت افرادجامعه باید ازحداکثر ثروت و قدرت و امکانات زندگی برخوردار باشند و عده دیگر با فقر ، جهل ، فساد و بیماری دست به گریبان باشد . موسکا ، اندیشمند بزرگ اجتماعی معتقد است : در تمامی جوامع ،ازجوامعی که بسیارکم توسعه یافته‌اند تا پیشرفته‌ترین و قدرتمندترین اجتماعات دو طبقه از مردم مشاهده می‌شود طبقه‌ای که حکم می‌راند و طبقه‌ای که حکم می‌برد . (باتامور ، 1371 ص 7 ) واقعیت این است که نظام‌های قشربندی بیشترین امتیازات را برای اشخاصی فراهم می‌کنند که رده‌های بالای سلسله مراتب اجتماعی را اشغال کرده‌اند و بیشترین سهم پاداشها را دریافت می‌کنند .
در جامعه‌ای که اصل را بر تملک حداکثر گذاشته است . اشخاص بی‌وقفه سعی می‌کنند سهمشان را از آنچه در دسترس است افزایش د هند . وقتی که الگوهای فرهنگی جامعه همه مردم را در جهت افزایش رفاه مادی و برتری بر دیگران سوق می‌دهد چگونه می‌توان انتظار داشت که نظام انگیزشی‌دیگری ، جز نظام پاداش تفاضلی قابلیت‌اجرایی‌پیداکند ؟ ( تأمین ، 1373 – ص 182 – 181 )
اکثرجامعه‌شناسان به پدیده اجتماعی نابرابریها ،طبقات ، منابع نابرابری ، سبک زندگی ، فرصتهای زندگی توجهی خاص داشته‌اند و تقسیمات متعدد و موجود در جوامع را تحت عنوان، تفکیک اجتماعی از آن یاد می‌کنند . ( آگیرون و نیمکف 1342 )
جامعه معاصر بر پایه نابرابری قرار گرفته است . از این رو نابرابری به عنوان پدیده جهانی نیز مورد توجه اندیشمندان قرار می‌گیرد . نابرابری در بعد ملی آن نیز در برخی دیدگاهها از نظر سطوح فردی ، گروهی و نهادی مورد بررسی قرار گرفته است به طور خلاصه :
نابرابری فردی که از طریق جامعه پذیری ، نقشها ، هنجارها و فرامین یادگرفته می‌شوند نابرابری گروهی به طور فیزیکی ، فرهنگی ،اقتصادی و رفتاری ، نابرابری تعریف می‌شود و به صورت امزؤالات که این نابرابریها چگونه بر ساختار نهادهایی چون خانواده ، آموزش و پرورش ، اقتصاد ، … تأثیر می‌گذارند ؟ روابط متقابل ابعاد مختلف نابرابریهای سیاسی ، اقتصادی‌واجتماعی چگونه‌است؟ وچگونه جزءقسمتی‌از جریانهای مداوم تغییر اجتماعی می‌شود .
دسترسی تعداد اندکی از شهروندان یک جامعه به موقعیتهای مساعد اقتصادی ، سیاسی و اجتماعی بازتاب‌های منفی را به دنبال دارد از جمله نبود عدالت اجتماعی ، گسترش فقر که با افزایش بیکاری ، تورم ، جرم و جنایت متلاشی شدن خانواده‌ها بدون ارتباط نیست . (کمالی 1379، ص 332 )
جامعه شناسی نابرابری اجتماعی به منظور بررسی علمی نابرابریها در جامعه و سطح جهان باید به دو محور اساسی توجه داشته باشد :
1- بررسی میزان تأثیر ویژگیهای شخصی و خانوادگی که سبب پیدایش و گسترش نابرابریها در جامعه می‌شوند .
2- بررسی میزان تأثیر ویژگیهای ساخت اجتماعی ، سیاسی و اقتصادی که موجب پیدایش و گسترش نابرابریها در جامعه و جهان می‌شود
تحقیق در مورد نابرابریهای اجتماعی
