دانلود تحقیق بررسی رابطه باورهای خودکارآمدی و تعهد سازمانی با رضایت شغلی کارکنان ادارات شهرستان اسفراین

اختصاصی از فایل هلپ دانلود تحقیق بررسی رابطه باورهای خودکارآمدی و تعهد سازمانی با رضایت شغلی کارکنان ادارات شهرستان اسفراین دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

دانلود تحقیق بررسی رابطه باورهای خودکارآمدی و تعهد سازمانی با رضایت شغلی کارکنان ادارات شهرستان اسفراین

این مطالعه با هدف بررسی رابطه بین باورهایخودکارآمدی و تعهد سازمانی با رضایت شغلی کارمندان ادارات شهرستان اسفراین انجام شد.

روش پژوهش از نوع توصیفی، همبستگی می باشد.جامعه مورد پژوهش شامل کلیه ی کارکنان ادارات شهرستان اسفراین در سال 94-93 مشغول به خدمت در ادارات بودند را تشکیل می‌دهند که از بین آن ها248 نفر، با استفاده از نمونه گیری روش تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. جمع آوری داده ها از طریق اجرای سه پرسشنامه، خود کارآمدی شرر، تعهد سازمانی مایر و آلن و رضایت شغلی بری فیلد و روث انجام گرفت.

نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها،با استفاده از همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغییره نشان داد، به طور کلیباورهای خودکارآمدی و تعهد سازمانی رابطه مثبت و معناداری با رضایت شغلی کارمندان دارند و آن را به طور مثبت پیش بینی می کنند.در انواع تعهد سازمانی تعهد عاطفی،مستمر و هنجاری رابطه مثبت و معناداری با رضایت شغلی کارمندان دارد اما فقط تعهد عاطفی و مستمر آن را به طور مثبت پیش بینی می کنند. همچنین نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون t دو نمونه مستقل نشان داد،بین زنان و مردان در رضایت شغلی تفاوت معنادار وجود ندارد، و نتایج آمون واریانس یک راهه نشان داد تفاوت معنادار در سطوح، گروه های سنی مختلف، سوابق خدمتی متفاوت و تحصیلات مختلف، برای رضایت شغلی کارمندان وجود ندارد.

نتیجه پژوهش حاکی از آن بود، کارمندانی که باورهایخودکارآمدی و تعهد سازمانی بالاتری دارند رضایت شغلی بهتری دارند.

کلید واژه ها: باورهای خود کارآمدی ، تعهد سازمانی ، رضایت شغلی، کارکنان ادارات

توجه به منابع انسانی پدیده ای است که در دو دهه اخیر توسعه فراوان یافته است . پارادایمها و چارچوبهای فکری جدید و دگرگونیها ی عمیقی که در حوزه و عرصه منابع انسانی پدید آمده ، راه را برای بهره گیری بیشتر از توان و تخصص کارکنان سازمانها هموار کرده است . بسیاری از رخدادهای سالهای اخیر که در چارچوب عدم تمرکز و کاهش لایه های سازمانی ، مدیریت مشارکتی[1] ، مدیریت عملکرد و نظایر آن پدید آمده اند رمز افزایش بهره وری منابع انسانی محسوب می شوند. این مفاهیم بدین معنا است که نگرش سازمانها نسبت به نیروی کار دگرگون شده و از آن به عنوان ”سرمایه های هوشمند“ یا دارایی و منابـع پــر ارزش یاد می کنند ( مارکوس و کافمن ، 2002).

عواملی که در بقای سازمان ‏ها بسیار مؤثر است و همواره مد نظر مسئولان و مدیران ‏سازمان‏ ها می‏باشد، نیروی انسانی است. مطالعه و بررسی تاریخچه توسعه و تحول جوامع ‏صنعتی [2]نشان می‏دهد که نیروی انسانی ماهر و پرورش یافته در فرایند تحول جامعه ی سنتی به ‏جامعه ی صنعتی تأثیر انکار ناپذیری داشته است، به نحوی که نیروی انسانی را مهم ‏ترین و اصلی ‏ترین عامل توسعه جوامع و سازمان ‏ها قلمداد نموده‏اند. زمانی تصور می‏شد که ارضای نیازهای افراد از منابع و امکانات سازمان ‏ها می‏کاهد. بر اساس این تصور برای اینکه به حداقل بازدهی برسیم باید حداقل نیازها ارضا شود، اما امروزه این نظریه به کلی منتفی شده است. هم اکنون کارشناسان مدیریت معتقدند چنانچه ‏نیازهای واقعی کارمندان به درستی درک و به آن‏ها بها داده نشود و مدیران در صدد ارضای ‏آن‏ ها برنیایند، بهره‏وری[3] در سازمان کاهش می‏یابد زیرا علاقه‏مندی و نگرش مثبت به شغل‏ سبب تلاش و کوشش کاری بیشتر و در نتیجه باعث کاهش هزینه‏ها می‏شود (الوانی، ۱۳۷۰).

از سوی دیگر با توجه به اینکه افراد در سازمان ‏ها دارای نگرش‏های شغلی متعددی ‏هستند، بررسی نگرش‏های کارمندان به دلیل نتایج قابل ملاحظه‏ای که می‏تواند بر بهبود رفتار سازمانی داشته باشد طی چند دهه ی گذشته مورد توجه پژوهشگران و صاحبنظران ‏بوده است. پژوهش ‏ها ی انجام شده در مورد نگرش اعضای سازمان‏ها باعث می‏شود تا مدیران از نوع نگرش کارکنان نسبت به خود آگاه شوند و دریابند که آیا سیاست و رویه ‏ای که ‏به اجرا در می‏آورند منصفانه است یا خیر؟ بنابراین مدیران بایستی به نگرش اعضا و کارکنان ‏سازمان توجه زیادی داشته باشند. زیرا این نگرش‏ ها موجب تأثیر بر رفتار افراد در سازمان ‏می‏شود (رابینز، به نقل از پارسائیان وهمکاران،۱۳۷۷).

به بیانی دیگر، نیروی انسانی مهم ترین سرمایة سازمانهاست وهرچه این سرمایه کیفیت مطلوبتری داشته باشد، احتمال موفقیت، بقا و ارتقای سازمان بیشتر خواهد شد. لذا باید در مورد بهبود کیفی نیروی انسانی سعی فراوان کرد؛ چرا که این اقدام هم به نفع سازمان است و هم به نفع افراد. نیروی انسانی وفادار، خشنود، سازگاربا اهداف و ارزشهای سازمانی و متمایل به حفظ عضویت سازمانی که حاضر است فراتر از وظایف مقرر، فعالیت کند، می تواند عامل مهمی در اثربخشی سازمان باشد. وجود چنین نیرویی در سازمان توأم با بالا رفتن سطوح عملکرد و پایین آمدن میزان غیبت، تأخیرو ترک خدمت کارکنان است و وجهة سازمان را در اجتماع مناسب جلوه داده، زمینه را برای رشد و توسعة سازمان فراهم می آورد. برعکس نیروی انسانی با احساس رضایت، و تعهد سازمانی کم و متمایل به ترک سازمان، نه تنها خود درجهت نیل به اهدف سازمانی حرکت نمی کند، بلکه در ایجاد فرهنگ بی توجهی نسبت به مسائل و مشکلات سازمان در بین دیگر همکاران مؤثر می باشد. به همین دلیل در دو دهة اخیر به تحقیقات در این زمینه و درابعادمختلف مرتبط با ان توجه زیادی شده است (حسینیان وهمکاران ،1386).

در بین مباحث علوم رفتاری، یکی از عمده‌ترین و شاید جنجال برنگیزترین مفاهیمی که از یک سو تلاش‌های نظری و بنیادی بسیاری را به خود معطوف ساخته، و از دگرسو در تمام سطوح مدیریت و منابع نیروی انسانی سازمان‌ها اهمیت زیادی پیدا کرده،رضایت شغلی است. این اهمیت از یک سو به دلیل نقشی است که این سازه در پیشرفت و بهبود سازمان و نیز بهداشت و سلامت نیروی کار دارد و از دگر سو، به علت آن است که رضایت شغلیعلاوه بر تعاریف و مفهوم پردازی‌های متعدد و گاه پیچیده، محل تلاقی و نیز سازه مشترک بسیاری از حوزه‌های علمی مانند آموزش و پرورش، روان شناسی، مدیریت، جامعه‌شناسی، اقتصاد و حتی سیاست بوده است. به اعتقاد بسیاری از صاحبنظران، از بین تمام مفاهیمی که متخصصان رفتار سازمانی، مدیریت و روانشناسان سازمانی و صنعتی در موقعیت‌های سازمانی مختلف مورد مطالعه قرار داده‌اند، رضایت شغلی از مهم‌ترین زمینه‌های پژوهشی بوده است. به همین دلیل دیدگاه‌ها و مفهوم سازی‌های متعدد و گاه متناقضی در باره آن شکل گرفته و توسعه‌یافته است ( زیرک آبدار لو (1391).

تحقیقات نشان می‌دهد عدم رضایت شغلی یکی از مهمترین مشکلات استرس زا در زندگی فرد است که می‌تواند جنبه‌های دیگر زندگی او را تحت تاثیر قرار دهد. به عنوان مثال فرض کنید فردی را که به شغل خود علاقمند نیست یا تواناییهای لازم برای انجام آن را بطور مفید ندارد، خستگی او مسلماً بیشتر از فردی خواهد بود که با رضایت و لذت کامل آن شغل را انجام می‌دهد. فرد اول با دامنه‌ای از استرس و خستگی شدید وارد منزل می‌شود و میزان تحمل و مقاومت او در برابر جنبه‌های مختلف زندگی پایین‌تر از فرد دوم خواهد بود، که شغل خود را کامروا بخش تلقی می‌کند. علاوه بر تاثیرات فردی مشاوره شغلی، تاثیرات اجتماعی آن را نیز نباید از نظر دور داشت. کارائی فرد در حرفه‌ای که به او واگذار شده است بسیار تحت تاثیر توانایی، استعداد و علاقه او به آن شغل دارد (عباس پور، 1386).

یکى دیگر از مؤلفه هاى اثرگذار در رضایت شغلی سازمان ها میزان تعهد سازمانى اعضاى سازمان است (کریم زاده، 1378 ). از آنجا که تعهد سازمانى تأثیر قابل ملاحظه اى بر بازدهى و بهره ورى دارد ، در سال هاى اخیر، تعهد سازمانى بخش مهمى از مطالعات سازمانى و کانون مطالعات بوده است. پژوهش هاى انجام گرفته نشان داده است که تعهد سازمانى در نیروى کار، علاوه بر اینکه یک نیروى قوى و مؤثر در موفقیت سازمان ها به نظر مى رسد که داراى یک اعتبار بین فرهنگى است (کالورسون، 2002).

تعهد سازمانی، نگرش سازمانی مهمی است که در طول ده ههای گذشته، مورد علاقه بسیاری از محققان رشته های مدیریت، روان شناسی و علوم تربیتی بوده است. مطالعات، نشان می دهد تعهد سازمانی در مقایسه با دیگر نگرش های شغلی و سازمانی مثل رضایت شغلی و وابستگی شغلی، سازه ثابت تر و پایدارتری است و پیش بینی کننده بهتری برای پیامدهای رفتاری چون غیبت، ترک سازمان و تأخیر محسوب میشود ( سومر و همکاران،1996).

لذا تعهد سازمانی یکی از نمودهای نگرش است و به عنوان نوعی ارتباط روحی و عقلانی نسبت به برخی مسائل تعریف می شود. پس با بهبود نگرش در رابطه با یک مسئله، امکان افزایش تعهد وجود دارد. درک فرایند ایجاد تعهد برای سازمان و جامعه مفید است زیرا موجب نوآوری کارکنان، ماندگاری بیشتر در مؤسسه و قدرت رقابت بیشتر مؤسسه شده و با این حال جامعه نیز از بهره وری بیشتر سازمانها و کیفیت بهترفرآورده ها بهره مند می شود (قاسمی،۱۳۸۴ ).

افراد متعهد به سازمان ، همچون منبعی از انرژی و توان هستند که با قدرت به سمت ارمان و هدف خویش پیش می روند.افراد متعهد به قوانین و ساختار های موجود اکتفا نمی کنند و خود را در چاچوب آن محدود نمی سازند. آن ها اگر قانون یا ساختاری در مقابل آرمان خود ببینند سعی در تغییر آن و رفع موانع موجود می کنن.گروهی از انسان های متعهد می توانند نیرویی خلق کنند که هر ناممکن را ممکن میسازند (امین بید ختی و همکاران ،1386).

یکی دیگر از مولفه های که تعهد ورضایت شغلی در سازمان ها را افزایش می دهد باورهای خودکارامدی [9]می باشد. مطالعه فرا تحلیلی منتشر شده در زمینه ی خودکارآمدی که بین سال های 1997 تا 1989 انجام شده اند نشان داده اند باورهای خودکارآمدی به طور مثبت با اقدامات افراد رابطه دارند (به نقل از احمدیان، 1384 ). چنانچه کارمندی به سازگاری با خود و سازگاری با دیگران دست یافته باشد، این امر موجب ارضاء روانی، عاطفی و آرامش روحی آنها می شوند و هم چنین موجب ارتقاء روحیه مسئولیت پذیری، مشارکت و فعالیت اثر بخش و نهایتاً موجب تحقق اهداف فردی، گروهی و سازمانی می شود. به همین دلیل شناخت نیازها، انگیزه ها، تمایلات، و عوامل رضایت کارمندان نه تنها لازم است بلکه جهت اتخاذ سیاست های صحیح، راهبردهای مناسب و برنامه های مناسب ضروری می باشد (صلب صیادی، 1388 ).

مفهوم خودکارآمدی یا توانایی ادراک شده افراد یا قضاوت افراد درباره توانایی خودشان در انجام یک کار و انطباق با محیط یکی دیگر از ابعاد خویشتن است که توجه باندورا را به خود جلب کرده باورهای خود کارآمدی بر پاسخهای فیزیولوژیکی بدن به استرس از جمله نظام ایمنی بدن تاثیر می گذارد (اولری[10] و براون[11] ، 1995 به نقل از مادوکس[12] 2002 به نقل از علی نیا،1382).

خودکارآمدی در مفاهیم رفتار سازمانی نقش بسیار مهمی درباره ی کارکنان ومدیران دارد ،این افراد هستند که با شناخت جنبه های از خود ،به توانایهای خود آگاهی کسب می کنند وبا فایق آمدن بر فشارهای روانی [13]در دست یابی به اهداف فردی ،سازمانی کمک بزرگی محسوب می شوند (اثرزاده و همکاران،1384) .

با توجه به مطالب فوق در این پژوهش سعی میشود که رابطه میان خودکار آمدی و تعهد سازمانی بر رضایت شغلی کارکنان ادارات شهرستان اسفراین در سال 1393بررسی شده و مولفه هایی از خودکارآمدی وتعهد سازمانی که بر رضایت شغلی کارکنان ادارات موثر واقع میشوند مشخص گردد.

(1-2) بیان مسئله

اهمیت رضایت شغلی از آنجا ناشی می شود که بیشتر افراد تقریباً نیمی از ساعات بیداری خود را در محیط کاری می گذرانند ( هالند ،1985) .

امروزه مدیریت منابع انسانی در پیشبرد فعالیتهای سازمان نقش گسترده و حساسی ایفا مینماید. سرنوشت کامیابی سازمان چنان با سرنوشت مدیریت منابع انسانی در هم آمیخته که جایگاه این حوزه وظیفهای سازمان را تا حد شریکی راهبردی ارتقا بخشیده است. این نقش راهبردی در عمل به کارکرد خرده نظامهای مدیریت منابع انسانی یعنی جذب و گزینش، آموزش و توسعه، به کارگیری مؤثر و نگهداری منابع انسانی تبدیل میشود. قلمرو موضوعی این نگارش به رویکرد راهبردی در نظام نگهداری منابع انسانی محدود گردیده است. اهمیت نیروی انسانی درسرنوشت و توفیق ملت ها به حدی است که اگرسایر منابع هم در دسترس باشد و یا به حداقل وجود داشته باشد آن جامعه می تواند با قدرت ایمان و اراده در اندک مدتی وسایل ترقی و رفاه خود را فراهم سازد.به همین صورت باید تمهیداتی را به کار برد تا انسان را فعالانه به خدمت درآورد (کریم یزدانی راد ،1389 ).

کارائی و رضایت شغلی از عوامل مهمی هستند که باید در توسعه جامعه صنعتی مورد توجه قرار گیرد. مطالعه و بررسی تاریخچه‌ی توسعه و تحول جامعه صنعتی نشان می‌دهد که نیروی انسانی ماهر و تعلیم یافته در تبدیل جوامع سنتی [14]به جوامع صنعتی تأثیر انکارناپذیری داشته است. هر فردی سعی دارد شغلی را انتخاب کند که علاوه بر تامین نیازهای مادی از نظر روانی نیز او را ارضاء نماید. بدین لحاظ برای نیل به این هدف یعنی گماردن افراد در مشاغل مناسب، مطالعه فردی و بررسی خصوصیات آنها لازم و ضروری است. در غیر این صورت با سپردن مشاغل به افرادی که یا علاقه‌ای به انجام شغل مورد نظر ندارند و یا فاقد توانایی و استعداد لازم برای انجام آن هستند علاوه بر آنکه فردی عاطل و باطل بر سر کاری گمارده می‌شود موجب از بین رفتن سرمایه مملکت نیز می‌گردد(خدایی،1378).

نقش عامل انسانی در پیشبرد امور جامعه، دارای اهمیتی خاص است و مؤثرترین رکن تحولات اقتصادی[15]، اجتماعی و فرهنگی محسوب می‌شود . پیشرفت‌های اقتصادی و اجتماعی لازمه توجه خواص به آموزش نیروی انسانی متعهد، متخصص، ماهر وکوشش در افزایش عوامل موثر در رضایت شغلی او دارد. رضایت شغلی باعث بهره وری فرد و تعهد به سازمان می شود و در این تحقیق کارکنان ارزشمندترین دارایی های سازمان می باشند و با احساس رضایت و جوی آرام می توانند در جهت اهداف سازمان گام بردارند لذا خودباوری شخصی و تعهد به سازمان و احساس رضایت داشتن از دغدغه های همه جوامع امروز می باشد (کریم یزدانی راد ،1389 ).

رضایت ، پیشرفت و ثبات در شغل را مبتنی بر همگونی شخصیت [16]و محیط فرد می داند (گرینبرگ ،1990).

رضایت شغلی جنبه های مختلفی دارد جنبه های درونی شامل ویژگیهای شخصیتی ،احساسات عاطفی ،حالتهای انگیزش وهیجانی وجنبه های بیرونی شرایط وویژگیهای سازمانی ،اجتماعی وفرهنگی(کروس وهمکاران ،2006).

اغلب گفته می شود که (( کارمند خوشحال یک کارمند کارا است )) و یک کارمند خوشحال بایستی با شغلش ارضا شود. وقتی یک شخص می گوید دارای رضایت شغلی بالایی است، این بدان مفهوم است که او واقعاً شغلش را دوست دارد، احساسات خوبی درباره کارش دارد و برای شغلش ارزش زیادی قائل است. نتایج تحقیقات نشان می دهد که کارکنان با رضایت شغلی بالاتر، از نظر فیزیک بدنی و توان ذهنی در وضعیت خوبی قرار دارند.رضایت شغلی نتیجه ادارک کارکنان است که محتوا و زمینه شغل آن چیزی را که برای کارمند ارزشمند است، فراهم می کند. این حالت احساسی مثبت، کمک زیادی به سلامت فیزیکی و روانی افراد می کند. از نظر سازمانی، سطح بالای رضایت شغلی منعکس کننده جو سازمانی بسیار مطلوب است که منجر به جذب و بقاء کارکنان می شود (ناظم رعایا،1387) .

توسعه ی هر سازمانی تا حدود زیادی به کاربرد صحیح نیروی انسانی بستگی دارد،آلبرت انیشتین می گوید: همه افراد با استعداد هستند، اما اگر شما یک ماهی را بر اساس توانایی هایش در بالا رفتن از درخت بسنجید، آن ماهی تمام عمرش را بر این باور است که یک بی دست و پای احمق است (قاسم زاده، 1391).

اگر چه امروزه کارکنان به دلیل اینکه زیر فشار مالی زیادی به سر می برند، بیشتر توجه و تمایل آن ها به مسائل اقتصادی کار است؛ولی به تدریج کارکنان علاقه مند به انجام کارهایی با امنیت بیشتر و استقلال شغلی [17]بیشتر هستند تا بدین طریق احساس با ارزشمندی به آن ها دست دهد. از مهمترین مسائل انگیزشی که امروزه با حجم گسترده ای در مطالعات روان شناسی صنعتی [18]و سازمانی در غرب گسترش یافته است، رضایت شغلی است(اسماعیلی، 1381).

رضایت شغلی از مفاهیم بنیادی است که تاثیر بسزایی بر سلامت روانی افراد جامعه در سازمانها دارد که در این میان، با بکارگیری افراد در شغلی مناسب و افزایش میزان سرمایه های روانی و شناخت ویژگیهای شخصی کارکنان ، توان رضایت و متعهد شدن آنها را می توان افزایش داد و میزان بازدهی و کارآمدی را نیز در محیط کاربالا برد. رضایت شغلی وعوامل مؤثربر آن ازجمله مهمترین موضوعات اجتماعی است که در دو دهه گذشته مورد توجه بسیاری از محققان وروانشناسان قرارگرفته است (بهادری خسروشاهی و همکاران ، 1391).

عدم رضایت شغلی باعث کاهش روحیه کارکنان و عدم تعهد [19]فنسبت به سازمان می شود لذا فرد در صورتی که به باورهای خودکارآمدی در شغل مورد نظر نرسد به کارهای مانند غیبت کاری، تاخیر در کار، ترک خدمت، بازنشستگی زودرس تن درمی دهد. لذا رضایت شغلی مفهومی است که با پیامدهای مثبتی هم چون عملکرد شغلی، تقویت رفتارهای مدنی سازمان وخشنودی شغلی رابطه مثبت و با قصد ترک شغل رابطه منفی بالای دارد (هاکانن، بیکرو دمروتی، 2005). از این رو رابطه بین رضایت شغلی و تعهد سازمانی یکی از موضوعات اساسی و مورد توجه مدیریت مفاهیم انسانی و کمیت کار و نیل به اهداف سازمانی که در جهت اهداف کلی جامعه است تاثیر بسزایی دارد (ناظم رعایا،1387).

از عوامل بسیار مهم اثر گذار بر سلامتی فرد شغل اوست که از طریق در معرض قرار دادن وی با عوامل مختلف،سلامتی فرد را مورد تهدید قرار می دهد. برخی از مشاغل از طریق در معرض قرار دادن فرد با عوامل تنش زای متعدد ومختلف فیزیکی،جسمی،روان شناختی و اجتماعی بیش از سایر مشاغل سلامتی فرد را مورد تهدید قرار می دهند(چوبینه 2001به نقل از امید زاده ،1387). شغل و اشتغال در زندگی و سعادت وی نقش مهمی بازی می کند . زیرا بیشتر عمر افراد در محل کار و با شغلشان سپری می شود و چنانچه اشتیاق شغلی [20]و علاقه به شغل مفهومی گمشده در ذهن انان باشد انتظار پیامدهای مثبت شغلی همچون تجربیات مثبت، شادی و بهزیستی روانشناختی، عملکرد شغلی مطلوب، تقویت رفتارهای مدنی سازمانی و خشنودی شغلی امری نا ممکن است و در عوض قصد ترک شغل ،فرار از مسئولیت های شغلی ،غیبت از کار و دیگر پیامدهای منفی این عدم علاقه و اشتیاق بروز می یابند. کارکنان مشتاق به طور کامل مجذوب شغلشان می شوند و تکالیف شغلیشان را به طرز مطلوبی به انجام می رسانند (باکر و کلی ،2010).

یکی از مسائل و مشکلات سازمان ها ی امروزی کمبود تعهد سازمانی بین کارکنان و مدیران است . در سازمان ها ی ما به خصوص ، سازمان ها ی دولتی، شکاف قابل توجهی بین کارکنان و مد یریت و خواسته های این دو وجود دارد تعهد سازمانی کارکنان ادارات بعنوان یک عامل، تأثیر بسزایی در عملکرد آنان دارد؛ و از این رو روند آن می تواند بسیاری از مسائل را تحت تأثیر خود قرار دهد. اگر کارکنان، نسبت به شغل و سازمان وفادار و متعهد باقی بماند، بطور قطع موجب بالا رفتن راندمان کاری و آموزشی می گردد (ذوالقدرنسب ،1383 ).

وجود تعهد و خودکارآمدی می تواند به عوامل سازمانی، شغل، محیط کار یک رابطه متقابل داشته باشد که در این زمینه رضایت شغلی کارکنان از جایگاه خاصی برخوردار است. یکی از مولفه های که رضایت شغلی را عمق می بخشد باورهای خودکارآمدی می باشد که از مهمترین و اصلی ترین عوامل بر رفتارهای انسان محسوب می شود. محققان نشان داده اندکه باورهای خودکارآمدی مهمترین تعیین کننده انگیزش، عاطفه، تفکر و عملکرد فرد می باشد (بندورا، 1997).

خودکارآمدی باورها ، انتظارات و قضاوت درباره توانایی های خود در انجام وظایف به منظور مهار مشکلات آینده، موقعیت ها و حیطه های خاص است (بندورا، 1982، 1986، 2001 به نقل از ژورسالیم و چن، 2009).

رابطه خودکارآمدی با انواع مفاهیم و خصوصیات انسان مورد تحقیق و بررسی قرارگرفته و نتایج بدست آمده در تعلیم و تربیت، صنعت، مدیریت مورد استفاده واقع شده است. به طور کلی افرادی که دارای خودکارآمدی بالایی هستند در مشاغل خود از کارایی بالایی نیز برخوردارند این افراد در مواجهه با رویدادها و شرایط موثر عمل می کنند و از آن جایی که در غلبه بر مشکلات انتظار موفقیت دارند، در انجام تکالیف استقامت نموده و اغلب عملکرد آنها در سطح بالایی است، به توانایی های خود اعتماد دارند و نسبت به خود کمتر تردید می کنند. آنها مشکلات را چالش می بینند و نه تهدید و فعالانه موقعیت های جدید را جستجو می کنند. به طور کلی این افراد تکالیف چالش برانگیز را بیشتر انتخاب می کنند (میجر1996، به نقل از مجیدیان،1390).

تعهد سازمانی با تلاش وعملکرد ارتباط دارد. یعنی هر چه تعهد کارمندان نسبت به سازمان خود بیشتر باشد ،تلاش آنان برای بهتر انجام دادان کار بیشتر است و فرد به این دلیل در سازمان می ماند چون میداند رفتن به سازمان دیگر هزینه بر است (قلی پور ،1386).

از آنجا که تحقیقات انجام شده در شهرستان اسفراین بخصوص در ادارات شهرستان حاکی از عدم احساس رضایت شغلی افراد را دارد وبا توجه به اینکه کارکنان ،نقش اصلی ،حساس و تاثیر گذاری در تداوم تعهد سازمانی وایجاد رضایت مندی شغلی دارند وهمچنین تعهد سازمانی شخص به سازمان احساس وفاداری قوی به فرد دارد ونگرش ،وابستگی ورضایت شغلی فرد را ارتقا، می دهد لذا سعی گردیده است تا اولا میزان رضایت شغلی افراد مجددا در شهرستان مورد سنجش قرار گیرد وثانیا نقش تعهد سازمانی ومیزان آن وهمچنین خود کارآمدی فرد در میزان افزایش یا کاهش رضایت شغلی بررسی گردد.

(1-3) ضرورت واهمیت تحقیق

در عصر اطلاعات و ارتباطات ، انسانها بزرگترین سرمایه های هر سازمانی می باشند . بسیاری از دانشمندان دانش مدیریت سرمایه های انسانی را یگانه منبع پایدار مزیت رقابتی سازمانها می دانند و همچنین به دلیل ماهیت عصری که در آن به سر می بریم تفاوت بسیاری میان سازمانهای امروز ی و گذشته وجود دارد و در این ارتباط چارلز هندی از صاحبنظران رشته مدیریت می گوید: مدیران امروز با سازمانهایی سر و کار دارند که شباهتی به سازمانهای گذشته ندارند، یکی از ویژگی های اساسی سازمانهای جدید شکل گیری آنها بر اساس یادگیری است . بنابراین مدیران وکارکنان همواره در حال یادگیری بوده و مهارتهای جدید کسب می کنند، چرا که قدرت هر سازمان متناسب با میزان آموزش دایمی مدیران و کارکنان آن است (ابزاری و همکاران، 1385).

بنا بر این حق مسلم هر انسانی است که شغلی را به طور آزادانه انتخاب نماید. تصمیم گیری درباره انتخاب شغل و حرفه یکی از مهمترین و سرنوشت‌سازترین موضوعات در زندگی هر فرد به حساب می‌آید، امروزه پیچیدگی و دگرگونی دنیای کار، سرعت فزاینده رشد تکنولوژی، تقاضاهای روزافزون برای ورود به برخی مشاغل و نیاز به کسب دانش و مهارتها با توجه به تفاوتهای فردی، موجب برهم خوردن تعادل آموزش و بازار کار شده و مشکلاتی را وجود آورده (شفیع آبادی،1390).

به طور کلی پیشرفت جامعه در گرو استفاده بهینه از نیروی انسانی آن جامعه می‌باشند، افراد از لحاظ تواناییها، استعدادها، علائق و دیگر خصوصیات شخصیتی با یکدیگر متفاوتند، موفقیت در انجام کار نیز مستلزم تواناییها و استعدادهای خاصی است. اگر بتوان برنامه ریزی دقیق و منظمی طرح ریزی کرد نه تنها به پیشرفت جامعه کمک شده است بلکه رضایت فردی نیز حاصل می‌گردد، جهت حصول به برنامه‌ای دقیق و منظم لازم است با توجه به ویژگی‌های فرهنگی و نیازهای جامعه از تحقیقات مختلف و ابزارهای مناسب شناخت استعدادها و علایق استفاده شود(یوسفیان وهمکاران،1383).

پرسنل هرسازمان به عنوان اصلی ترین وماندگارترین سرمایه های آن سازمان به حساب می ایند ، بنابراینآگاهی از میزان نیازهای آنان در جهت اجزای برنامه های سازمان ضروری است (سعید عزیزی،1390).با کمی دقت در سیر تحولات مدیریت منابع انسانی به راحتی درخواهیم یافت که توجه به انسان در دنیای مدیریت وسازمان از دیر باز موردنظر صاحب نظران مدیریت بوده است (ابطحی ،1383) .

نیروی انسانی مهمترین سرمایه سازمانهاست هر چه این سرمایه از کیفیت بالاتری برخوردار باشد موفقیت وبقا، سازمان بیشتر خواهد بود ،اما بدون تردید همه ی سازمانها با تلاشهای جسمی وروانی نیروی انسانی خود اداره و هدایت می شوند ( روح اله فتحی وهمکاران ،1392).

رضایت شغلی مسأله‌ای است که بسیاری از افراد با آن دست به گریبانند چه افراد جویای کار که می‌خواهند برای اولین مرتبه محیط کار را تجربه کنند و چه کسانی که سالهاست در حرفه خود مشغولند و از مشکلات آن رنج می‌برند اگرچه عوامل متعددی از جمله عوامل سازمانی مانند (میزان درآمد و یا دستمزد، ایمنی شغلی، ارتقاء شغلی و ترفیعات) عوامل محیطی مانند (سبک سرپرستی، گروه کاری، ماهیت کار و...) و عوامل فردی در میزان رضایت شغلی فرد تاثیر دارد(سودانی،1384).

شغل و حرفه از آنجایی که بخش عمده‌ای از زندگی انسانها را به خود اختصاص می‌دهد و به عبارتی انسان ساعات زیادی از وقت خود را در محل کار خویش و درگیر حرفه خویش می‌گذارند، اهمیت بسزایی دارد. چنین شرایطی اگر چنانچه با شرایط و تواناییها و علائق فرد همخوانی نداشته باشد، به عدم رضایت شغلی خواهد انجامید)آریانپور،1370).

تحقیقات نشان می‌دهد عدم رضایت شغلی یکی از مهمترین مشکلات استرس‌زا در زندگی فرد است که می‌تواند جنبه‌های دیگر زندگی او را تحت تاثیر قرار دهد (ابراهام1994به نقل شکرکن،1384) .

یکی از جدیدترین نظریه ها در این باره متعلق به ترز است. ترز در نظریه خود تحت عنوان «جستجوی معنا در محیط کار» تلاش کرده است از دیدگاه روانشناختی عواملی را که می توانند به محیط های کاری و سازمانی معنا بخشیده و آنها را مطلوب سازد شناخته و راه های عملی ساختن آنها را تبیین کنده رهبران سازمان ها برای نیل به این هدف(رضایت شغلی) با چند منبع عمده رو به رو هستند: تجهیزات و ماشین آلات و ابزارهای تولید، پول و سرمایه و نیروی کار در سازمان، مدیران برای استفاده بهینه از این منابع ساز و کارهای متفاوت را به کار می گیرند، مثلاً درجهت حفظ و نگهداری ماشین آلات و ابزار تولید، سیستم تعمیر و نگهداری را مورد استفاده قرار می دهند و همه ساله مبالغ هنگفتی را در این راه هزینه می کنند.علاوه براین در پی دستیابی به آخرین اطلاعات در بخش فن آوری هستند، ولی با این همه تلاش و کوشش که در جهت حفظ و نگهداری ماشین آلات، بهینه سازی و تغییر تکنولوژی به کار می برند متأسفانه در جهت حفظ و نگهداری نیروی انسانی به عنوان اصلی ترین و اساسی ترین منبع، چندان فعال نیستند (ترز 2008به نقل از مهداد، 1380).

با این حال نمی شود انتظار داشت که کارمندان رضایت کاملی از شغل خود داشته باشند در بعضی از مواقع عکس آن را می بینیم. نمود این مطلب در بازنشستگی پیش از موعد کارکنان یکی از ادارات ( آموزش و پرورش )به عینه مشاهده گردید.که به محض اعلام شرایط بازنشستگی پیش از موعد شاهد حضور گسترده کارکنان و تقاضای بازنشستگی آنان بودیم ،لذا در تحقیق حاضر سعی گردیده تا اولا میزان رضایت شغلی کارکنان شهرستان و ثانیا نقش تعهد سازمانی وخود کارآمدی دو مولفه تاثیر گذار بر رضایت شغلی در شهرستان بررسی گردد و با کمک یا فته‌های این تحقیق به مسئولین و برنامه‌ریزان در تنظیم دقیق‌تر برنامه‌های آتی کمک شود.

(1-4) هدف تحقیق

رضایت شغلی مفهومی پیچیده و چند بعدی است که با عوامل روانی، اجتماعی و جسمانی ارتباط دارد. تنها یک عامل موجب رضایت شغلی نمی شود و ترکیب معینی از مجموعه عوامل گوناگون سبب می‌شود که فرد شاغل در لحظه معینی از زمان از شغل خود احساس رضایت کند که از شغل خود راضی است و از آن لذت می‌برد. فرد با تاکیدی که بر عوامل مختلف از قبیل میزان درآمد، ارزش اجتماعی شغل، شرایط محیط کار و اشتغال در زمانهای متفاوت دارد به طرق گوناگون از شغلش احساس رضایت می‌کند ( رابرت هاپاک ، ۱۹۳۵ ).

در شروع کار تحقیق، قبل از هرگونه مطالعه و برآوردی باید هدف محقق از مسئله ای که برای مطالعه انتخاب کرده است، روشن شود. بی هدف بودن و ابهام موضوع تحقیق، موجب خواهد شد در طی تحقیق و همچنین پس از آن، نتایج رضایت بخش نبوده و محقق نداند باید به کدام سمت و به چه جهتی گام بردارد.

لذا تحقیق پیشرو در پی آن است تا در نگاه اول بتواند آماری از کارکنان ادارات شهرستان اسفراین که شغل آنها با علایقشان تناسب دارندبررسی شودوبعد میزان رضایت مندی آنان را در شغلی که دارندبدست اورد وآنگاه به نقش خود کارآمدی وتعهد سازمانی بر رضایت مندی وعدم رضایت مندی آنان ریشه یا بی کرده و سپس از نتایج آن برای رفع این معضلاتتا سر حد امکان استفاده نموده و پیشنهادات مربوطه راتقدیم مراجع نماید تا شاید رهنمودی گردد برای اصلاح معایب روز و فراهم آوردن شرایط بسیار بهتر برای آیندگان در زمینه رضایت شغلی .

فهرست مطالب:

(1-1) مقدمه. 2

(1-2) بیان مسئله. 5

(1-3) ضرورت واهمیت تحقیق. 9

(1-4) هدف تحقیق. 11

(1-5) اهداف.. 12

(1-6) فرضیه های تحقیق. 12

(1-7) تعاریف مفهومی وعملیاتی متغیر های تحقیق. 12

فصل دوم:ادبیات و پیشینه تحقیق

(2-1) رضایت شغلی.. 15

(2-1-1) مقدمه. 15

(2-1-2) تعاریف رضایت شغلی.. 15