مقاله کامل بعد از پرداخت وجه
لینک پرداخت و دانلود در "پایین مطلب"
فرمت فایل: word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحات: 21
از جمله ویژگی های اساسی بشر، احترام گزاردن او به دانش است. واژه دانش در زبان لاتین scientica است. و واژه علم، science، سرانجام نام یکی از معتبرترین انواع دانش بشر شد. کاربرد صفت عالی در جمله قبل این پرسش را بر می انگیزد که تمایز علم از خرافات، ایدئولوژی و شبه علم در چیست؟ کلیسای کاتولیک کوپرنیک را تکفیر و طرد کرد، حزب کمونیست دانشمندان مدافع نظریه مندل را صرفاً بر مبنای اینکه نظریه های آنان شبه علمی است مورد اذیت و آزار قرار داد. پس تشخیص تمایز میان علم و شبه علم مسأله ای صرفاً در صلاحیت فلاسفه صاحب کرسی نیست: اهمیت اساسی آن برای مسائل اجتماعی و سیاسی نیز بدیهی است.
بسیاری از فلاسفه تلاش کرده اند تا مسأله تمایز میان علم و شبه علم را به صورت زیر حل کنند: هر حکم هنگامی علمی است که تعدادی کافی از افراد جامعه به شدتی کافی به آن باور داشته باشند. لیکن تاریخ اندیشه به ما نشان می دهد که بسیاری بوده اند که با تعصب به باورهایی بی پایه اعتقاد داشته اند. اگر قرار بود شدت اعتقاد به باور، نشان دانش باشد، ما باید بسیاری از حکایت های گوناگون درباره ارواح خبیثه، فرشتگان، شیاطین. و بهشت و جهنم را هم تحت عنوان دانش دسته بندی کنیم. از طرف دیگر، دانشمندان حتی به بهترین نظریه های خود با دیده شک می نگرند. نظریه نیوتون قوی ترین نظریه ای بوده که علم تا کنون آفریده است، اما خود نیوتون هرکز نتوانست باور کند که اجرام دور از یکدیگر بتوانند همدیگر را جذب کنند. نتیجه می گیریم که شدت اعتقاد به باوری معین هر اندازه هم که زیاد باشد آن را به دانش تبدیل نیم کند. در حقیقت، خصیصه بارز علمی نوعی شک گرایی در برابر همه نظریه ها است- حتی در برابر عزیزترین نظریه های خود. اعتقاد تمام و کمال کورکورانه، به هر نظریه ای که باشد، مبین فضیلت فکری نیست؛ بلکه جنایتی فکری است.
بنابراین هر حکم معینی می تواند شبه علمی باشد حتی اگر کاملاً قابل قبول باشد و همه به آن باور داشته باشند، و می تواند از نظر علمی ارزشمند باشد حتی اگر باور نکردنی باشد و هیچکس به آن باور نداشته باشد. هر نظریه معینی می تواند از ارزش علمی والایی برخوردار باشد حتی اگر کسی آن را نفهمد چه رسد به اینکه به آن باور داشته باشد.
ارزش معرفتی یک نظریه هیچگونه ارتباطی با شدت نفوذ روانی آن در افراد ندارد. باور، اعتقد تام. فهم، همه صرفاً انواعی از حالات گوناگون ذهن بشر هستند. لیکن ارزش علمی و عینی هر نظریه مستقل از ذهن بشری است که آن را می آفریند یا می فهمد. ارزش علمی هر نظریه فقط به پشتوانه عینی که این حدسیات در عالم واقعیات دارند بستگی دارد. همان طور که هیوم گفته است:
هرگاه کتابی را در دست گرفتید؛ چه درباره امور مقدس چه درباره متافیزیک مکتبی، همیشه باید پرسید، آیا شامل استدلال هایی مجرد در مورد کمیت یا مقدر است؟ خیر. ایا شامل استدلال تجربی در مورد امور واقع و وجود است؟ خیر. [پس] آن را در آتش افکنید. چون نمی تواند شامل چیزی جز سفسطه و توهم باشد.
اما مسأله این است که استدلال «تجربی» چیست؟ چنانچه به نوشته های وسیع قرن هفدهم درباره جادوگری حتی نگاهی سطحی بیفکنیم، می بینیم که تمام آن ها سرشار از گزارش های مختلف درباره مشاهدات دقیق و واقعیات متکی به سوگند- و یا حتی آزمایش های گوناگون- می باشند. گلن ویل، فیلسوف مذمور در انجمن سلطنتی نوپا، اعتقاد داشت که جادوگری بهترین الگوی استدلال تجربی است. بنابراین پیش از آنکه به کتاب سوزانی هیوم وار بپردازیم، باید استدلال تجربی را تعریف کنیم.
مقاله در مورد علم و شبه علم
