فرمت فایل :word (لینک دانلود پایین صفحه) تعداد صفحات 21صفحه
آفتابگردانگیاهی است یکساله که با توجه به اهمیت دانه های روغنی آن ، مطالعه راههای افزایش عملکرد و استفاده از حداکثر امکانات محیطی ، از اهمیت ویژه ای برخوردار است که یکی از روشهای افزایش عملکرد دانه آفتابگردان ، تعیین بهترین میزان آبیاری و کود ازته سرک در این گیاه می باشد .
نتایج بدست آمده در این آزمایش نشان داد که حداقل و حداکثر عملکرد به ترتیب با مقادیر 45/0 و 65/0 نسبت آب آبیاری به تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A با احتساب 10 درصد رطوبت حدوداً برابر 5066 و 6380 کیلوگرم در هکتار می شود .
عملکرد دانه در دو سطح کودی 100 و 150 کیلوگرم در هکتار از نظر آماری در سطح احتمال 5 درصد برابر و بیشتر از دو تیمار صفر و 50 کیلوگرم ازت در هکتار گردید . در این آزمایش مشخص شد که افزایش میزان آبیاری تا سطح 65/0 باعث افزایش عملکرد دانه گردید و افزایش بیش از آن اثر معنی داری بر عملکرد دانه نداشت . در هر صورت ، افزایش میزان آبیاری از 65/0 تا 75/0 نسبت آب آبیاری به تبخیر از تشتک تبخیر باعث کاهش راندمان مصرف آب شد . بطور کلی در نسبت 65/0 آبیاری ، راندمان مصرف آب حدوداً 18/1 کیلوگرم دانه در متر مکعب و در نسبت 75/0 معادل 98/0 کیلوگرم دانه در متر مکعب گردید . رابطه مثبت و قوی بین CGR در زمان گرده افشانی و عملکرد دانه نشان داد که تخمین عملکرد دانه در مرحله گرده افشانی با محاسبه CGR قابل پیش بینی است .
بطور کلی ،در این آزمایش مشخص گردید که در شرایط اقلیمی و ادافیکی محل آزمایش با استفاده از میزان آبیاری 65/0= IW/EP و بکار گیری 100 کیلوگرم کود ازته سرک، میزان عملکرد دانه بادر نظر گرفتن خسارت پرندگان (حدود 30 درصد) به بیش از 5/4 تن درهکتار می رسد .
مقدمه
آفتابگردان گیاهی است یکساله از تیره کمپوزیته ، بی تفاوت نسبت به طول روز و از خانواده گیاهان گلدار از جنس هلیانتوس بوده که دارای گونه های یکساله و چند ساله می باشد .(1 ,7و10)
آفتابگردان گیاهی دگرگشن و خود ناسازگار است که میزان عملکرد آن به شدت تحت تاثیر وجود و فعالیت حشرات گرده افشان ، بخصوص زنبور عسل می باشد . پس از سویا و کلزا ، آفتابگردان سومین گیاه یکساله زراعی است که جهت تهیه انواع روغن در دنیا کشت می شود (14) . آفتابگردان در بیشتر نقاط دنیا رشد و نمو خوبی داشته و در هر یک از قاره های پنج گانه تولید قابل قبولی دارد . اروپا با بیش از 28 درصد تولید جهانی اولین تولید کننده آفتابگردان می باشد . از کشورهای بزرگ تولید کننده آفتابگردان می توان آرژانتین ، روسیه ، اکراین ، فرانسه و رومانی را نام برد (14) در ایران دلایل عمده پایین بودن عملکرد آفتابگردان را به کشت دیم در بیشتر مناطق کم آب کشور نسبت داده اند . به طور کلی با افزایش میزان و یا دفعات آبیاری ، رشد گیاه بهتر و بیشتر شده و در نتیجه قسمت های مختلف از جمله برگ ها و طبق نیز رشد زیادتری نموده و به این ترتیب با افزایش سطح برگ فتوسنتز نیز افزایش یافته و انتقال مواد به دانه ها بهتر صورت می گیرد که این امر در بهبود عملکرد بسیار موثر است .
مصرف کودهای شیمیایی از جمله کودهای فسفاته قبل از کاشت و کود از ته بصورت سرک در طول فصل رشد ، امکان تغذیه بهتر گیاه را فراهم می آورد . کود ازته رشد رویشی گیاه را افزایش داده و در نهایت سطح سبز محصول و میزان فتوسنتز را بالا می برد . افزایش مصرف کود ازته ، درصد روغن دانه را کاهش داده ولی این کاهش از طریق افزایش عملکرد دانه در هکتار که دانه های روغنی در تهیه روغن ، نیاز به بررسی در مورد راه های افزایش عملکرد و استفاده از حداکثر امکانات محیطی برای رشد بیشتر ضروری به نظر می رسد. آفتابگردان با داشتن درصد روغن و پروتئین بالا می تواند یکی از محصولات مهم در تامین نیازهای داخلی به روغن نباتی و کنجاله باشد.
برای رسیدن به اهداف گفته شده می توان در تعیین بهترین میزان آبی و کودی تحقیق و بررسی نمود .
نام عمومی و نیز نام علمی گیاه آفتابگردان از خصوصیت چرخش آفتابگردان بطرف خورشید منشاء گرفته است . کلمه یونانی هلیانتوس متشکل از دو کلمه هلیوس به معنی آفتاب و آنتوس به معنای گل می باشد . حرکت آفتابگرایی گیاهان جوان آفتابگردان نتیجه خم شدن ساقه در طی دوره رشد سریع می باشد ( 16,13,10) . قطر طبق بیشترین تاثیر را بر بازدهی بـذر دارد . معمولاً برای تولید حداکثر بذر در مزرعه یک قطـر مناسـب وجود دارد ( 15 ) . بطور کلی رطوبت خاک ، استفاده از کود را در حالت کلی بدو طریق توسعه افزایش جذب مواد غذایی و ازدیاد تولید ماده خشک تحت تاثیر قرار می دهد (8 ).
برای تعیین دور آبیاری توجه به مساله تبخیر و تعرق حائز اهمیت است . در مناطقی که با محدودیت آب روبرو هستند ، این امکان وجود دارد که زمان آبیاری با مراحل رشد گیاهی ارتباط داده شود (21) . نیاز بیشتر آفتابگردان به آب ، از موقع گل کردن به بعد بوده و چنانچه در موقع گل کردن ، گل آب بموقع صورت نگیرد ، دانه ها پوک می شوند(6) باجپایی و همکاران ( 12 ) با آزمایشی بر روی خردل نشان دادند که با افزایش سطح آبیاری و کود ازته بکار رفته بترتیب با 8/0 نسبت آب آبیاری به تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A و 80 کیلوگرم در هکتار بالاترین عملکرد دانه حدود 13/1 تن در هکتار بدست آمد . واکنش آفتابگردان به آبیاری با افزایش عملکردی متجاوز از 100 درصد در خاک های خشک امری عادی است . آبیاری ، کود ، آبیاری + کود عملکرد را بترتیب 35 ، 72 ، 474 درصد افزایش داد و تیکوف و گریوف ( نقل از مرجع 5 ) گزارش کردند که بیشترین عملکرد از آبیاری + کود حاصل شد .معلوم شده آفتابگردان هائی که آبیاری می شوند ، حدود 130 کیلوگرم در هکتار ازت را برای تولید عملکردی معادل 3500 کیلوگرم در هکتار مصرف می کنند (4) .
تحقیق در مورد بررسی اثرات سطوح مختلف آبیاری و کود ازته سرک بر عملکرد و اجزاءعملکرد دانه آفتابگردان
