اثرات تنش خشکی در مراحل انتهای رشد ارقام بهاره کلزا

اختصاصی از فایل هلپ اثرات تنش خشکی در مراحل انتهای رشد ارقام بهاره کلزا دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 36

مقدمه:

این روزها جمله «وابستگی 90 درصدی روغن، ورشکستگی ملی» به واژه ای تکراری تبدیل شده و در هر محفل و نشریه ای این کلمات به کرات بیان می‎شود. این جمله زمانی حیرت انگیزتر می‎شود که در کنار بحث خودکفائی گندم نیز قرار بگیرد. ایرانی که تا چند سال پیش بزرگ ترین وارد کننده گندم جهان بود طی چند سال، تنها چند سال، به خودکفائی رسیده و حتی زمزمه های صادرات نیز به گوش می رسد. مسئولان جهاد کشاورزی طی همین سالها با توجه به این موفقیت به فکر برنامه ریزی برای تأمین نیازهای کشور به دانه های روغنی از داخل افتاده اند تا شاید روزی هم بتوان از این سرشکستگی ملی رهایی یافت. این مدیران امیدوارند اجرای طرح ده ساله دانه‌های روغنی نیز مثل گندم باعث افتخار و مباحاتشان شود (ماهنامه روغن نباتی، 1383 الف). کشور ایران معادل 000، 800 ، 164 هکتار مساحت دارد که از این مقدار، 15 الی 18 میلیون هکتار شوره‌زار، 20 الی 22 میلیون هکتار بیابان و تقریباً یک میلیون هکتار نیمه خشک است. ایران با متوسط نزولات آسمانی 240 میلی متر که از یک سوم میزان نزولات سالانه جهانی (700 میلی متر) کمتر می باشد، دارای اقلیم خشک و نیمه خشک است. در مناطق خشک، میزان باران سالانه، کمتر از تبخیر و تعرق بوده و بروز دوره خشکی در طول سال امری عادی است (کافی و همکاران، 1379 ب). تحقیقات انجام شده نشان داده است که متوسط افت عملکرد سالیانه به واسطة خشکی در جهان 17 درصد بوده که تا بیش از 70 درصد در هر سال می‎تواند افزایش یابد(Edmeades et al, 1994). با توجه به این موضوع کشاورزان و دست اندرکاران کشور، اصولاً باید با تلاش فراوان و مدیریت صحیح و اقتصادی منابع آبی و استفاده بهینه از آب در تولید هر چه بیشتر محصولات زراعی، مشکل غذایی جمعیت را رفع سازند. دانه های روغنی پس از غلات، دومین ذخایر غذایی جهان را تشکیل می دهند. این محصولات علاوه بر دارا بودن ذخایر غنی اسیدهای چرب، حاوی پروتئین نیز می باشند (شیرانی راد و دهشیری، 1381). دانه های روغنی به دلیل تولید روغن های با کیفیت بالا و درصد زیادی از اسیدهای چرب و مرغوب از اهمیت شایانی در تغذیه انسان برخوردارند (آلیاری و همکاران، 1379). در حال حاضر، مصرف سرانة روغن خوراکی کشور بیش از 16 کیلوگرم برآورد شده است. لذا با توجه به جمعیت کشور، نیاز به حدود یک میلیون تن روغن در سال می‎باشد که بیش از 90 درصد آن از طریق واردات تأمین می‎شود (شیرانی راد و دهشیری، 1381). میزان واردات روغن خام در سال 1382 در جدول (1-1) درج گردیده است

(ماهنامه روغن نباتی، 1383 ب). به این لحاظ، لزوم برنامه ریزی بلندمدت و منسجم با هدف نیل به خودکفائی در تولید روغن خوراکی غیرقابل انکار خواهد بود (شیرانی راد و دهشیری، 1381).

جدول(1-1) - میزان واردات روغن خام در سال 1382

ردیف

شماره تعرفه

نام کالا

وزن

ارزش دلاری

1

15071000

روغن خام سویا

777,431,497

436,268,054

2

15091000

روغن زیتون بکر

802,482

699,146

3

15111000

روغن خام نخل

53,108,436

25,127,238

4

15121100

روغن خام آفتابگردان

183,477,357

116,593,314

5

15122100

روغن خام پنبه دانه

4,647,000

2,879,924

6

15141100

روغن خام کلزا

19,973,625

12,374,815

جمع

1,039,440,397

593,942,491

مأخذ: (گمرک جمهوری اسلامی ایران)

در حال حاضر سالانه 2/1 میلیارد دلار صرف واردات روغن نباتی و کنجاله سویا می‎شود و اگر روند کنونی مصرف و رشد جمعیت ادامه یابد، تا چند سال آینده سالانه دو میلیارد دلار صرف واردات روغن خوراکی خواهد شد (ماهنامه روغن نباتی، 1383 ب).

در این میان، کلزا به عنوان یکی از مهم ترین گیاهان روغنی برای کشت در شرایط آب و هوایی کشور مورد توجه قرار گرفته است. تولید جهانی روغن کلزا در مقایسه با دیگر روغن های گیاهی در مقام دوم بعد از روغن سویا قرار دارد و میزان آن بیش از 42 میلیون تن می‎باشد. همچنین، پس از استحصال روغن، کنجاله باقی مانده سرشار از پروتئین بوده و برای تغذیه دام مناسب است (آلیاری و همکاران، 1379). با توجه به اینکه در حال حاضر میزان روغن تولیدی در داخل کشور ناچیز بوده و عمدتاً با کشت گیاهان سویا، آفتاب گردان، پنبه دانه، بادام زمینی، زیتون و کنجد تأمین می‎شود و همچنین با عنایت به اینکه همه ساله مقدار قابل توجهی از زمین های آبی و دیم کشور به منظور تقویت بنیه خاک، بدون کاشت باقی می ماند، لذا کلزا بویژه نوع پائیزه آن با داشتن بیش از 40% روغن و در حدود 40% پروتئین در کنجاله، از لحاظ زراعی می‎تواند در تناوب با غلات که زراعت عمده کشور می باشد، قرار گیرد و سهم ارزنده ای را در رفع کمبود روغن گیاهی موردنیاز کشور ایفا کند (احمدی، 1371). یکی از عوامل بسیار مهم که توسعه سطح زیر کشت و تولید موفقیت آمیز گیاه کلزا در کشور با خطر مواجه می سازد، کمبود رطوبت خاک در انتهای دوره رشد می‎باشد (شکاری، 1380). در دورة انتهایی رشد در فصل بهار در کلزا به دلیل همزمانی این گیاه با دیگر زراعت های اصلی از جمله غلات امکان فراهم نبودن آب (دورة خشکی) مهیاست. کم آبی از مهمترین عوامل محدود کنندة رشد گیاهان و تولید آنها به حساب می‎آید و در حال حاضر، هیچ راه منطقی برای افزایش نزولات جوی در طول دوره های خشکی وجود ندارد. لذا بهترین راه مقابله با خشکی، به کارگیری عملیات زراعی مناسب و استفاده از ارقامی است که تحمل به خشکی بیشتری داشته باشند (احمدی و جاویدفر، 1379).

تحقیق حاضر نیز به منظور بررسی اثرات تنش خشکی در مراحل انتهایی رشد ارقام بهاره کلزا انجام گرفت.

مقاله اثرات تنش خشکی در مراحل انتهای رشد ارقام بهاره کلزا

اختصاصی از فایل هلپ مقاله اثرات تنش خشکی در مراحل انتهای رشد ارقام بهاره کلزا دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 36

مقدمه:

این روزها جمله «وابستگی 90 درصدی روغن، ورشکستگی ملی» به واژه ای تکراری تبدیل شده و در هر محفل و نشریه ای این کلمات به کرات بیان می‎شود. این جمله زمانی حیرت انگیزتر می‎شود که در کنار بحث خودکفائی گندم نیز قرار بگیرد. ایرانی که تا چند سال پیش بزرگ ترین وارد کننده گندم جهان بود طی چند سال، تنها چند سال، به خودکفائی رسیده و حتی زمزمه های صادرات نیز به گوش می رسد. مسئولان جهاد کشاورزی طی همین سالها با توجه به این موفقیت به فکر برنامه ریزی برای تأمین نیازهای کشور به دانه های روغنی از داخل افتاده اند تا شاید روزی هم بتوان از این سرشکستگی ملی رهایی یافت. این مدیران امیدوارند اجرای طرح ده ساله دانه‌های روغنی نیز مثل گندم باعث افتخار و مباحاتشان شود (ماهنامه روغن نباتی، 1383 الف). کشور ایران معادل 000، 800 ، 164 هکتار مساحت دارد که از این مقدار، 15 الی 18 میلیون هکتار شوره‌زار، 20 الی 22 میلیون هکتار بیابان و تقریباً یک میلیون هکتار نیمه خشک است. ایران با متوسط نزولات آسمانی 240 میلی متر که از یک سوم میزان نزولات سالانه جهانی (700 میلی متر) کمتر می باشد، دارای اقلیم خشک و نیمه خشک است. در مناطق خشک، میزان باران سالانه، کمتر از تبخیر و تعرق بوده و بروز دوره خشکی در طول سال امری عادی است (کافی و همکاران، 1379 ب). تحقیقات انجام شده نشان داده است که متوسط افت عملکرد سالیانه به واسطة خشکی در جهان 17 درصد بوده که تا بیش از 70 درصد در هر سال می‎تواند افزایش یابد(Edmeades et al, 1994). با توجه به این موضوع کشاورزان و دست اندرکاران کشور، اصولاً باید با تلاش فراوان و مدیریت صحیح و اقتصادی منابع آبی و استفاده بهینه از آب در تولید هر چه بیشتر محصولات زراعی، مشکل غذایی جمعیت را رفع سازند. دانه های روغنی پس از غلات، دومین ذخایر غذایی جهان را تشکیل می دهند. این محصولات علاوه بر دارا بودن ذخایر غنی اسیدهای چرب، حاوی پروتئین نیز می باشند (شیرانی راد و دهشیری، 1381). دانه های روغنی به دلیل تولید روغن های با کیفیت بالا و درصد زیادی از اسیدهای چرب و مرغوب از اهمیت شایانی در تغذیه انسان برخوردارند (آلیاری و همکاران، 1379). در حال حاضر، مصرف سرانة روغن خوراکی کشور بیش از 16 کیلوگرم برآورد شده است. لذا با توجه به جمعیت کشور، نیاز به حدود یک میلیون تن روغن در سال می‎باشد که بیش از 90 درصد آن از طریق واردات تأمین می‎شود (شیرانی راد و دهشیری، 1381). میزان واردات روغن خام در سال 1382 در جدول (1-1) درج گردیده است

(ماهنامه روغن نباتی، 1383 ب). به این لحاظ، لزوم برنامه ریزی بلندمدت و منسجم با هدف نیل به خودکفائی در تولید روغن خوراکی غیرقابل انکار خواهد بود (شیرانی راد و دهشیری، 1381).

جدول(1-1) - میزان واردات روغن خام در سال 1382

ردیف

شماره تعرفه

نام کالا

وزن

ارزش دلاری

1

15071000

روغن خام سویا

777,431,497

436,268,054

2

15091000

روغن زیتون بکر

802,482

699,146

3

15111000

روغن خام نخل

53,108,436

25,127,238

4

15121100

روغن خام آفتابگردان

183,477,357

116,593,314

5

15122100

روغن خام پنبه دانه

4,647,000

2,879,924

6

15141100

روغن خام کلزا

19,973,625

12,374,815

جمع

1,039,440,397

593,942,491

مأخذ: (گمرک جمهوری اسلامی ایران)

در حال حاضر سالانه 2/1 میلیارد دلار صرف واردات روغن نباتی و کنجاله سویا می‎شود و اگر روند کنونی مصرف و رشد جمعیت ادامه یابد، تا چند سال آینده سالانه دو میلیارد دلار صرف واردات روغن خوراکی خواهد شد (ماهنامه روغن نباتی، 1383 ب).

در این میان، کلزا به عنوان یکی از مهم ترین گیاهان روغنی برای کشت در شرایط آب و هوایی کشور مورد توجه قرار گرفته است. تولید جهانی روغن کلزا در مقایسه با دیگر روغن های گیاهی در مقام دوم بعد از روغن سویا قرار دارد و میزان آن بیش از 42 میلیون تن می‎باشد. همچنین، پس از استحصال روغن، کنجاله باقی مانده سرشار از پروتئین بوده و برای تغذیه دام مناسب است (آلیاری و همکاران، 1379). با توجه به اینکه در حال حاضر میزان روغن تولیدی در داخل کشور ناچیز بوده و عمدتاً با کشت گیاهان سویا، آفتاب گردان، پنبه دانه، بادام زمینی، زیتون و کنجد تأمین می‎شود و همچنین با عنایت به اینکه همه ساله مقدار قابل توجهی از زمین های آبی و دیم کشور به منظور تقویت بنیه خاک، بدون کاشت باقی می ماند، لذا کلزا بویژه نوع پائیزه آن با داشتن بیش از 40% روغن و در حدود 40% پروتئین در کنجاله، از لحاظ زراعی می‎تواند در تناوب با غلات که زراعت عمده کشور می باشد، قرار گیرد و سهم ارزنده ای را در رفع کمبود روغن گیاهی موردنیاز کشور ایفا کند (احمدی، 1371). یکی از عوامل بسیار مهم که توسعه سطح زیر کشت و تولید موفقیت آمیز گیاه کلزا در کشور با خطر مواجه می سازد، کمبود رطوبت خاک در انتهای دوره رشد می‎باشد (شکاری، 1380). در دورة انتهایی رشد در فصل بهار در کلزا به دلیل همزمانی این گیاه با دیگر زراعت های اصلی از جمله غلات امکان فراهم نبودن آب (دورة خشکی) مهیاست. کم آبی از مهمترین عوامل محدود کنندة رشد گیاهان و تولید آنها به حساب می‎آید و در حال حاضر، هیچ راه منطقی برای افزایش نزولات جوی در طول دوره های خشکی وجود ندارد. لذا بهترین راه مقابله با خشکی، به کارگیری عملیات زراعی مناسب و استفاده از ارقامی است که تحمل به خشکی بیشتری داشته باشند (احمدی و جاویدفر، 1379).

تحقیق حاضر نیز به منظور بررسی اثرات تنش خشکی در مراحل انتهایی رشد ارقام بهاره کلزا انجام گرفت.

ارزیابی تاثیر تنش خشکی انتهای فصل بر خصوصیات زراعی، فیزیولوژیک و کیفیت دانه ارقام گندم

اختصاصی از فایل هلپ ارزیابی تاثیر تنش خشکی انتهای فصل بر خصوصیات زراعی، فیزیولوژیک و کیفیت دانه ارقام گندم دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

به منظور ارزیابی تاثیر تنش خشکی پایان فصل بر عملکرد، اجزا عملکرد و نیز خصوصیات زراعی و کیفی پانزده ژنوتیپ گندم نان و همچنین تشخیص رقم­های متحمل و حساس به خشکی، دو آزمایش مجزا در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان در منطقه خاتون­آباد اصفهان در سال زراعی 91-90 اجرا شد. در آزمایش تنش خشکی، آبیاری تا زمان 50 درصد سنبله دهی به صورت نرمال و پس از این مرحله بر اساس میزان 140 میلی لیتر تبخیر از تشتک کلاس A انجام شد. در این تحقیق صفات مختلف از قبیل عملکرد دانه، وزن هزار دانه ، تعداد دانه در سنبله، وزن دانه در سنبله، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، طول سنبله، وزن سنبله، ارتفاع بوته، روز تا گرده افشانی، روز تا گلدهی، روز تا سنبله دهی، روز تا رسیدگی فیزیولوژیک، طول و عرض برگ پرچم، طول پدانکل، RWC،RWL ، ELWR ، LWC ، وزن گلوتن تر، وزن گلوتن خشک، شاخص گلوتن، حجم رسوب SDS، ارزش نانوایی، میزان جذب آب آرد، درصد پروتئین، عدد زلنی، میزان رطوبت دانه و شاخص سختی دانه اندازه گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس و مقایسات میانگین بیانگر وجود تفاوت معنی­دار بین ژنوتیپ­ها برای اکثر صفات مورد اندازه­گیری بود که نشان دهنده وجود تنوع ژنتیکی بین ارقام از نظر صفات مورد مطالعه بود که در پی آن عکس­العمل مختلف ارقام گندم را در دو محیط به همراه داشت. تنش خشکی موجب کاهش صفات مهمی چون عملکرد دانه، وزن سنبله و همچنین وزن هزار دانه شد. زودرس ترین ارقام در شرایط تنش سپاهان و در شرایط بدون تنش مهدوی و چمران بودند و رقم بهار به عنوان دیررس ‌ترین رقم درهر دو شرایط محیطی شناخته شد. برای صفات وزن دانه در سنبله، وزن هزار دانه و عملکرد دانه در شرایط بدون تنش رقم افلاک بیشترین میزان را به خود اختصاص داد اما در شرایط تنش بهرنگ و سپاهان از نظر وزن دانه در سنبله و سپاهان و روشن ازنظر وزن هزار دانه و عملکرد دانه برترین شناخته شدند. همچنین رقم سپاهان از لحاظ صفات کیفی نظیر پروتئین دانه، عدد زلنی و ارزش نانوایی در شرایط تنش از نظر عددی مقدار بالایی را به خود اختصاص داد این در حالی بود که در شرایط بدون تنش بالا ترین میزان پروتئین مربوط به چمران شد ولی همچنان رقم سپاهان از نظر عدد زلنی و ارزش نانوایی مقادیر بالایی را نشان داد. بیشترین تفاوت میانگین ژنوتیپ در دو محیط تنش و بدون تنش مربوطه صفت ELWR و کمترین تفاوت مربوط به صفت RWL بود. در شرایط تنش رقم افلاک دارای بیشترین و رقم بهار دارای کمترین مقدار آب نگهداری شده در برگ­های جدا شده بودند. برای صفت RWC بیشترین و کمترین مقدار در شرایط تنش به ترتیب مربوط به رقم سرداری و پیشتاز بود. مطالعه ضرایب همبستگی نشان داد که عملکرد با صفت‌های تعداد بوته در متر مربع، وزن دانه در سنبله، وزن هزار دانه و شاخص برداشت بالاترین همبستگی­های مثبت و معنی‌داری را در محیط تنش نشان داد. نتایج تجزیه رگرسیون گام به گام نشان داد که در شرایط تنش به ترتیب شاخص سختی دانه و عملکرد بیولوژیک و در شرایط بدون تنش تعداد بوته در متر مربع و وزن هزار دانه صفات وارد شده به مدل رگرسیون بودند. نتایج حاصل از تجزیه عامل­ها در محیط تنش نشان داد که شش عامل پنهانی 66/80 درصد از تغییرات داده‌ها را توجیه می‌کنند. در محیط تنش عامل اول به نام عملکرد دانه 6/21 درصد از تغییرات را توجیه کرد. در شرایط بدون تنش نیز عامل اول با توجیه 72/23 درصد تغییرات عامل عملکرد نامیده شد. در تجزیه خوشه­ای به روش WARD در هر دو شرایط محیطی ژنوتیپ­ها به پنج گروه دسته بندی شدند بهترین گروه در شرایط تنش گروه چهارم بود که رقم روشن به تنهایی در این گروه قرار گرفت. در شرایط بدون تنش نیز گروه چهارم و پنجم بهترین گروه از نظر عملکرد شناخته شدند. ژنوتیپ بهرنگ به تنهایی در گروه چهارم قرار گرفت و ژنوتیپ‌های (روشن، ترتیکاله و افلاک) در گره پنجم جای گرفتند. بر اساس تجزیه همبستگی شاخص­ها، بهترین شاخص­هایی که بالاترین همبستگی را با عملکرد دانه داشتندSTI , MP, GMP معرفی شدند. برآورد حاصل از شاخص­های تحمل حاکی از حساسیت رقم سرداری و معرفی ژنوتیپ سپاهان به عنوان برترین و متحمل ترین رقم بود. نتایج حاصل از تجزیه به مولفه­های اصلی بر اساس شاخصها نشان داد که مؤلفه­های اول و دوم، به ترتیب 36/70 و 43/29 درصد از واریانس کل را توجیه نمودند. به طوری که مولفه اول در ارتباط با شاخص­های MP، GMP، STI، YI، YSI و HAM و مولفه دوم نیز در ارتباط با شاخص­های SSI، TOL بود. در مجموع دو مؤلفه اول 79/99 درصد از تغییرات مربوط به شاخص­ها را توجیه نمودند.