انواع پوشش سقف :
سیستم نیمه جدید اجرای سقف های (سنگین) و سقف های سبک (پیش ساخته)
1) سقف چوبی (سقف های قدیمی)
2) سقف طاق ضربی یا طاق آجری
3) سقف تیرچه بلوک
سیستم جدید اجرای سقف ها در صنعت ساختمانی ایران
1) سقف کرمیت
2) سقف سبک یونولیتی (فوم)
3) سقف کامپوزیت (مرکب)
1) سقف چوبی (Wood Of Ceiling)
علل رویکرد و روی آوری به سقف چوبی
امروزه این نوع سقف کمتر جایی کاربرد دارد. هنوز هم، این قبیل، سقف ها در مناطق کویری ایران و روستاها بر اساس یک سنت کاربرد دارد.
موضوعی که بیش از همه در خصوص مسکن به جغرافیا مربوط می شود، تأثیر مصالح ساختمانی تأمین شده از محیط اطراف بر روی ساختمان مسکن و شکلی است که، جهت وفق با شرایط محیط به آن داده می شود. به بیان دیگر، انسان برای ساختن خانه خود مصالحی را مورد استفاده قرار می دهد که، از محیط اطراف خود تدارک می بیند.
به طور مثال: اگر در بعضی از جنگل های پرباران منطاق مرطوب استوایی مسکن از شاخ، برگ و درختان ساخته می شود این، مسکن ها در قطبین از یخ و برف، در مناطق استپی از خاک، در مناطق سنگی از سنگ و در نی زارها از نی ساخته می شوند و با توجه به شرایط جغرافیایی محیط به آن شکل داده می شود. در مناطق خاص خشک و نیمه خشک ایران مساکن روستایی تحت تأثیر عوامل فیزیکی (آب، هوا، خاک و ...) و انسانی (آداب و رسوم، استطاعت مالی و ...) و از لحاظ مصالح به کار برده شده بسیار متفاوت هستند.
با فراوانی و سهل الوصول بودن مصالح در ان ناحیه اهمیت داردف بنابراین با توجه به اینکه در ساختمان های روستایی رابطه نزدیکی یک یا چند نوع از این مسکن ها در قسمت های معین از نظر تعداد و هم از نظر وسعت پراکندگی از دیگر اشکال مسکن از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشند.
به علت فقدان جنگل، در قسمت اعظمی از مناطق خشک و نیمه خشک ایران تعداد مسکن های چوبی بسیار اندک می باشد (7/0% کل مسکن های روستایی) و تنها قسمت های جنوبی این مناطق به علت حاکم بودن آب و هوای گرم و خشک و به خصوص وجود درختان خرما زمینه را برای ساختمان این مسکن ها آماده می سازند.
استعمال چوب در اغلب مسکن های گنبدی (به استثناء مسکن های خشتی و گلی) با سقف های گنبدی شکل چه در ساختن سقف و چه در استحکام بخشیدن به بنا، و در و پنجره به طور گسترده به کار برده می شود. اگر چه، در مناطق خشک و نیمه خشک ایران به مسکن های ساخته شده، از نی نیز هر چند محدود برخورد می شود.
وجود این مسکن ها رابطه مستقیمی با شرایط آب و هوای گرم و خشک و موقعیت باتلاقی محیط دارد. اغلب، در مناطق جنوبی کشور در استان های کرمان، سیستان و بلوچستان، بوشهر، هرمزگان، فارس و خوزستان مشاهده می شوند.
این نوع مسکن ها با توجه به شرایط آب و هوایی، اقتصادی وفور مصالح ساختمانی (نی) به صورت کلبه های ساده مورد استفاده افراد کم درآمد و همچنین کوچ نشینان قرار می گیرد.
محیط روی مسکن (از نظر مصالح ساختمانی) رابطه مستقیمی با .ضع اقتصادی و امکانات ارتباطی مناطق روستایی دارد. بنابراین، اتخاذ تدابیری از جمله: افزایش درآمد روستائیان و گسترش شبکه های ارتباطی، موجب جایگزینی بناهای مقاوم (در مقابل بلایای طبیعی از جمله سیل و زلزله) با استفاده از مصالح مرغوب و با دوام همچون آهن آلات، آجر، سیمان، بتن آرمه و ... به جای بناهای خشتی و گلی خواهند شد.
در این میان این نکته را نباید فراموش نمود که، در ساختمان مسکن های روستایی تبعیت کورکورانه از معماری شهری و بدون در نظر گرفتن شرایط جغرافیایی و استانداردهای معماری سنتی هر منطقه نتایج نامطلوبی برجای خواهد گذارد.
متأسفانه این سقف ها در برابر خطرات ناشی از زلزله هیچ گونه مقاومتی از خود نشان نداده و فرو می ریزند.
مصالح به کار رفته در سقف های چوبی از لایه بالا به لایه پایین به ترتیب شامل:
1) توفال
2) سقط یا حصیر
3) گل رس
4) شفته آهکی
5) خاک رس کوبیده
6) کاه گل
7) شیره انگور
روش اجراء سقف های چوبی
اگر زیر سقف چوبی اندود شود (مرحله نازک کاری) از چوب های کوچکی استفاده می گردد. چون چوب های کوچکی که با اره بریده نشده اند و به وسیله تیشه به چوب های نازک تر تبدیل شده اند دارای سطوح ناصاف می باشند اندود، به خوبی به آن گیرش می یابد.
طول چوب ها تقریباً 30 cm الی 40 cm می باشد. فاصله چوب ها از یکدیگر برای نگاهداری اندود حائز اهمیت است. اندود این فاصله ها نفوذ نموده و سبب گیرایی اندود به توفال می گردد.
به منظور عدم ترک خوردگی اندود، چند تیر چوبی از وسط بریده شده و پایین تر از تیرهای اصلی نصب می شوند. زیرا این تیرهای چوبی تیرهای نازک کاری که از وسط بریده شده اند نصب می شوند.
در این حالت توفال ها به لایه های مزبور میخ می شوند. در این روش، اندود ترک نخورده و فضای خالی بین سقف و اندود از نقطه نظر عایق حرارتی، عایق بسیار خوبی برای جلوگیری از سرما و گرما می باشد و سطح اندودکاری صاف اجرا می شود.
البته لازم به ذکر است، چون این سقف تابع اصول خاصی از طرف سازنده نبوده و بیشتر تابع سلیقه است ممکن است در نوع مصالح اجراء سقف، مصالح دیگری به کار گرفته شود. در مواردی به منظور عدم ترک خوردگی اندود به آن موی بز نیز اضافه می شود.
مواردی در مورد استفاده از تیرهای چوبی
الف) چوب مورد استفاده کاملاً خشک باشد
ب) تیرهای چوبی هم قطر باشند
پ) حداکثر فاصله دو تیر پوشش 50 cm سانتی متر بوده و با قیر یا روغن ایزوله می شوند. (مازوت) در طرفین دیوار ابتدا و انتهای تیز قرار داده شده و پس از کشیدن ریسمان در زیر تیر به موازات دیوار حمال عمل تیرریزی راشروع می نمایند.
سقط گذاری بر روی تیرها (پروازکوبی)، شفته ریزی
کلیه دیوارها به موازات دیوار حمال شروع به پروازکوبی می گردند. پس از سقط گذاری حصیر بافته شده را چند ساعت جهت نرمی در داخل آب قرار می دهند.
هر حصیر حداقل 10 cm روی حصیر بعدی را پوشش می دهد. به منظور آن که، حصیرها جابه جا نشوند مقدار کمی شفته روی حصیرها پهن و آنگاه شیب بندی از روی این مبناء تا پایان کار ادامه می یابد. شیب بندی به صورت کرم بندی شده به سمت ناودانی با مقدار شیب لازم که مورد نیاز است زیر ریسمان با کمک شمشه پر می شود.
توضیح: در بعضی مواقع، روی پوشش نهایی به هنگام ورز دادن به کاه گل نمک اضافه شده و همزمان غلطک زده می شود تا از رشد گیاهان جلوگیری به عمل آید. اگر این مهم صورت نگیرد تخم یا بذر موجود در شفته به مرور زمان سبب رشد گیاهان شده و ریشه گیاه به صورت شکاف از زیر سقف نمایان می گردد.
2) سقف طاق ضربی یا طاق آجری (Jack Arc of Ceiling)
مقدمه (نکات عمومی)
در یک پروسه زمانی، کاربرد این سقف بسیار بالا بود و به دلایل ذیل از آن استقبال می شد:
الف) سرعت عمل بالا
ب) در دسترس بودن مصالح مورد نیاز
پ) نیاز به تخصص اجرای خاص نبود
تیرآهن و طاق ضربی بیش از سایر سقف ها در ایران ساخته می شد و هوز نیز، در برخی نقاط از این سقف استفاده می گردد. خیز داخلی طاق های ضربی بین تیرآهن ها، با اندود آستر پر می شود. پس از خشک شدن اندود آستر نازک کاری در دو قشر گچ زنده و گچ کشته انجام می گیرد.
باید توجه داشت که تیرآهن ها، قبل از پوشش با تور سیمی پوشیده شده و قبلاً با ضدزنگ عمل سرنج زنی روی آنها صورت پذیرد.
این مهم در اکثر آئین نامه ها تأکید فراوان شده است. در طاق ضربی قوس نیم آجره می باشد. در قدیم، به منظور ساخت پل ها از قوس های یک آجره، یک و نیم آجره، دو آجره، سه آجره و بیشتر استفاده می شد. بهترین فاصله بین دو تیرآهن 90 cm می باشد. بهتر است قسمت زیرین تیرآهن ها توری گالوانیزه با چشمه های ریز پوشیده شوند.
بعد از اتمام طاق زنی، روی طاق از گچ پرمایه (غلیظ) استفاده می گردد تا، تمامی درزهای بندها گرفته و مسدود شوند. بهترین خیز مورد قبول طاق، 3cm است. اگر این مقدار خیز از حد معمول کمتر گردد احتمال ریزش طاق افزایش خواهد یافت. خود، این خیز سبب اتصالات رج به رج طاق آجری خواهد بود. اگر مقدار این خیز زیاد شود اولاً، ملات زیادی به منظور اندودکاری نیاز خواهد بود و این امر غیراقتصادی است و احتمال خطر ریزش اندود را در آینده به همراه خواهد داشت.
روش اجرای سقف طاق ضربی
الف) استفاده از آجرهای جوش و یا خام باعث ریزش طاق خواهد شد. آجرهای مطلوب، آجرهای پخت متعادل وسط کوره می باشند.
معمولاً، همان لحظه که کارگر تصمیم دارد آجر را، به محل کار برده، همان لحظه آجر را بلافاصله در آب غوطه ور نموده و از زنجاب نمودن آجر خودداری می نماید و این مهم غیراصولی است. (در نشریه شماره 55 این میزان 60 دقیقه ذکر شده است)
ب) حتی الامکان تمام دهانه ها یک جا و به طور مساوی شروع می شوند تا، در اثر پر شدن یک یا دو دهانه فشار نامطلوبی به قسمت های پر نشده وارد نشود.
پ) میزان و مقدار قوس مناسب در تمام طول دهانه ها رعایت می گردد چون، قوس زیاد باعث هدر رفتن اندود زیاد به منظور پر نمودن خواهد شد.
ت) ملات مصرفی در اجرای طاق ضربی ملات، گچ و خاک به نسبت 2/1 می باشد
ث) مطابق آئین نامه 2800 ایران، تیرآهن ها به وسیله میلگرد و یا تسمه فولادی به صورت ضربدری به یکدیگر بسته می شوند. به صورتی که، اولاً طول مستطیل ضربدری شده بیش از 5/1 برابر عرض آن نباشد و ثانیاً مساحت تحت پوشش هر ضربدری از 25 m2 مترمربع تجاوز ننماید.
حداقل سطح مقطع میلگرد و یا ستمه که برای مهاربندی ضربدری تیرآهن سقف آخرین دهانه به کار می رود میلگرد 14 میلی متر می باشد
مصالح اجرای سقف طاق ضربی
مصالح اجرایی در سقف طاق ضربی از لایه پایین به بالا در طبقات ساختمان (به جز سقف بام) عبارت است از:
1) اندود رویه (سفیدکاری)
2) اندود گچ و خاک 1cm تا 2cm سانتی متر
3) سقف طاق ضربی
4) پوکه معدنی 10cm
5) ملات ماسه سیمان 2cm
6) موزائیک یا سنگ 2cm
روش اجرای سقف طبقه آخر، شیب بندی و قیرگونی بام
به منظور اجرای گام به گام سقف (طاق ضربی) در سقف طبقه آخر مراحل ذیل انجام می گیرد:
الف) پس از اتمام طاق ضربی، اگر هوا ابری باشد، یعنی احتمال این که شب بارندگی خواهد شد، روی طاق دوغاب غلیظ گچ ریخته نخواهد شد.
اما اگر، هوا مناسب بود سر تا سر سقف طاق ضربی دوغاب غلیظ گچ پخش خواهد شد تا، تمام روزنه ها و درزها پر شوند. اگر احتمال بارندگی داده شود اکیداً دوغاب ریزی انجام نخواهد شد زیرا، در اثر حجم آب جذب شده طاق خیس و پایین خواهد آمد.
ب) اقدام به دور چینی بام، به ضخامت 10cm و ارتفاع حدود 40cm می گردد.
این مقدار ازتفاع به دلیل آن است که، در زمستان به علت بارش برف و زمانی که برف آب می شود در اکثر نماهای آجر سه سانتی خسارت وارد شده، و در سطح نما، سبب ایجاد سفیده و شوره خواهد شد. اگر ارتفاع دورچینی بام کمتر از مقدار فوق باسد به نما آسیب رسانده و ضرر و زیان مالی فراوان به نمای ساختمان تحمیل می گردد.
پ) پس از دور چینی بام، اقدام به کرم بندی می گردد. شیب کرم بندی بسته به نوع شهر محل اجرا، متغیر است ولی اصولاً این شیب بین 1% تا 5/1% اجرا می گردد.
نکته: محل آبرو جایی انتخاب می گردد که، در صورت گرفتگی کمترین خسارات مالی به ساختمان وارد شود. محل آبرو در بهینه ترین حالت محلی است که، آب باران در کمترین زمان ممکن به ابرو هدایت شود. اگر طول زیاد باشد، فاصله تا محل آبرو، زیاد و طبعاً اگر شیب زیاد گردد میزان مصرف پوکه بالاتر رفته و سقف سنگین می شود. میزان شیب 5/1% در نظر گرفته شده در آنجا غیرمنطقی و توجیه اقتصادی ندارد. در آنجا بهتر است همان شیب 1% اجرا شود. اما اگر فاصله تا محل آبرو کوتاه بود شیب 5/1% اجرایی و منطقی است.
نتیجه: اگر فاصله بلندترین نقطه شیب، تا محل آبرو زیاد باشد، بهترین شیب 1% و اگر فاصله کم باشد بهترین شیب 5/1% است.
این فواصل بستگی به تعداد آبروهای بام دارند هر چه، تعداد آبرو بیشتر باشد فواصل کمتر انتخاب می گردد.
ت) داخل کرم بندی ها از مخلوط پوکه معدنی و سیمان پر می شود. این مخلوط همزمان، آب پاشی شده و غلطک کوبی صورت می گیرد، تا پوکه ها در محل مورد نظر فشرده شده و جاسازی شوند.
ث) روی کرم بندی به ضخامت 2cm الی 3cm سانتی متر ملات پر سیمان یا ماسه شسته، تخت اجرا می گردد.
ج) پشت دیوارهای جان پناه ماهیچه سیمانی اجرا می گردد.
چ) دور تا دور جان پناه بام اندود ماسه سیمان لیسه ای اجرا می گردد (پلاستر سیمانی)
ح) در محل آبرو عمل عایق کاری رطوبتی از نکات مهم اجرایی تلقی میشود. یعنی، ابتدا یک لایه زیر نشیمن کف خواب عمل عایق صورت می گیرد.
روش عمل بدین صورت است که، زرکار قیر مذاب روان ریخته شده، گونی به ابعاد 70 * 70cm با کاتر برش داده شده (به اندازه قطر آبرو) و گونی روی قیر قرار داده می شود. کف خواب روی این گونی نصب می شود. سپس در ادامه عمل، گونی ها از محل کف خواب به سمت بالا پهن شده و به بالا حرکت داده می شوند.
مرحله بعد گونی ها 10cm روی گونی قبلی را پوشش می دهند، و هنگام یکه، این مرحله به پایان می رسد این بار به حالت عمود به حالت قبلی گونی ها پهن می شوند.
خ) بعد از، اتمام عمل قیر و گونی، به منظور تست و امتحان، روی بام به مدت 24 تا 48 ساعت آب بسته می شود یعنی، عمل آبن بندی صورت می گیرد و زیر سقف
بازبینی و کنترل می گردد. اگر از زیر سقف
نم و رطوبت نمایان شد بلافاصله، مجدداً همان محل مورد نظر ترمیم می گردد. در بیشتر مواقع پیمانکاران حاضر به انجام این عمل نیستند اما، یک مهندس ناظر ماهر و آگاه در تعیین کنترل قصور نمی ورزد.
د) روی دست انداز دور بام دو تا سه رج اضافه، اجرا گردیده و دیوار محافظ 10cm جلو عایق کاری اجراء و سپس درپوش سنگ به ضخامت 4cm کار گذارده می شود.
ذ) بهترین کف سازی روی قیر و گونی، موزائیک فرش است یعنی، یک لایه ماسه بادی به ضخامت 1cm پهن و سپس موزائیک فرش اجرا می گردد.
علت استفاده از ماسه بادی در زیرکار به این دلیل است که، اگر احیاناً عایق نم داد بلافاصله، همان محل مورد نظر را ترمیم می نمایند. ماسه باعث عدم چسبندگی موزائیک به قیر و گونی می گردد. اگر موزائیک فرش، مستقیم روی قیر و گونی اجرا شود موقع، مرمت و بلند نمودن موزائیک عایق قیر و گونی سبب از هم گسیختگی می شود.
3) سقف تیرچه بلوک (Joists And Filler Block Ceiling)
این نوع سقف، امروزه یکی از متداول ترین، سقف های اجرایی در کارگاه های ساختمانی می باشد. سقف تیرچه بلوک عایق بسیار خوبی در برابر صدا و حرارت می باشد. سبک بودن یکی از ویژگی های این سقف بوده و به دلیل توخالی بودن بلوک ها بار مرده سقف کاهش می یباد، در عین حال، مقاوم تر از سقف طاق ضربی بوده و از نقطه نظر اجراء حائز اهمیت می باشد.
اجزای تشکیل دهنده سقف تیرچه بلوک
Joists And Filler Block Ceiling Consist of Elements
یک سقف تیرچه بلوک از اجزای ذیل تشکیل می گردد:
الف) تیرچه
ب) بلوک
پ) میلگردهای حرارتی
ت) میلگردهای ممان منفی
ث) بیم عرضی یا ریپ توزیعی (Tie Beam)
الف) تیرچه (Joist)
کفشک زیر تیرچه (فوندوله) نامدارد. فوندوله صفالی است که به شکل (U) یو مانند که به صورت پیش ساخته در بازار موجود است. تیرچه ها بر اساس طول دهانه ها و مقدار بارهای مرده و زنده طراحی می شوند که، مهندس محاسب سازه معمولاً در جدولی در نقشه های استراکچر قطر و میلگرد داخل تیرچه ها شامل: میلگردهای کششی، زیگزاگی و تقویتی را محاسبه می نماید.
سقف های تیرچه بلوک داریا فضای خالی طولی است. این فضاهای خالی توسط بلوک مجوف پر می شوند. میلگردگذاری به صورت خر پا بوده که، در پایین میلگردهای ناحیه کششی با قطر بزرگ تر و در بالا میلگردهای فشاری مونتاژ می شود.
خاموت زیگزاگی تشکیل شبکه مثلث شکلی را می دهد که، میلگردهای بالا و پایین را در برگرفته و مهار می نماید. تیرچه ها به وسیله کارخانه سازنده که نام کارخانه روی تیرچه ها حک شده است تهیهو به بازار عرضه می گردند.
به منظور مقاومت بیشتر و رسیدن به مقاومت نهایی، تیرچه ها داخل حوضچه هایی از آب به مدت معین نگهداری می شوند. قطعات سقف تیرچه بلوک را می توان، در کارگاه های صحرایی خیلی کوچک هم تهیه نمود بنابراین، سقف تیرچه بلوک در هر نقطه ای به خصوص در شهرستان ها و روستاها نیز قابل اجراء است. فاصله تیرچه ها از آکس تا آکس 45cm است.
ساخت تیرچه ها به دو روش صورت می گیرد:
1) کفشک سفالی (فوندوله)
2) قالب فلزی
1) کفشک سفالی (فوندوله)
در تیرچه های سفالی قالب نگهدارنده، از جنس آجرهای ناودانی (فوندوله) است. میلگردها که، قبلاً بافته و جوش شده اند داخل قالب فوندوله قرار می گیرند و داخل قالب با بتن پر می شود. عمل بتن ریزی با ملاقه مخصوص، داخل قالب سفالی انجام می شود. این عمل تا پر شدن کامل فوندوله ادامه می یابد.
2) قالب فلزی
در تیرچه با قالب فلزی یا همان تیرچه های سیمانی میلگردها داخل قالب های فلزی به شکل ناودانی جای می گیرند و دالخ قالب با بتن آماده شده با عیار لازم پر می شود. تیرچه های سفالی بهتر از نوع تیرچه های بتنی است در هر صورت، جنس تیرچه با بلوک از یک نوع جنس انتخاب می شوند.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 31 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلودمقاله پوشش انواع سقف
ویژگی منحصر به فرد این نرم افزار موقعی مشخص میشود که شما دوست دارید کلمات ثابت که درشکل زیر به دور آن ها قرمز شده است را تغییر دهید.
