تعداد صفحات : 47 صفحه -
قالب بندی : word
تاریخچه:
رابرت هوک(Robert hooke) فیزیکدان انگلیسی در سال 1665 با بررسی میکروسکوپی برش های چوب پنبه حفره های متعدد مجاور هم مشاهده نمود که هرکدام را به نام سلول به معنای اتاقک یا حفره کوچک نام نهاد.
در حدود همان زمان آنتونی وان لیون هوک (antony van leewwenhoek) دانشمند هلندی با میکروسکوپ ساده ای که ساخته بود ، موجودات تک سلولی را به صورت زنده در آب راکد ، خون و ... مشاهده نمود و آنها را جانوران کوچک نام نهاد . بنابراین لیون هوک که اورا پدر میکروسکوپ می نامند اولین کسی بود که سلول زنده را مشاهده نمود و نشان داد که سلول ها حفره های توخالی نیستند.
داتروشه (datrochet) ، گیاه شناس فرانسوی ، سلول را به عنوان واحد حقیقی سازنده موجودات زنده معرفی نمود. این موضوع که کلیه موجودات از واحدهای ساختمانی به نام سلول ساخته شده اند بعدها بنام نظریه سلولی خوانده شد.
در نیمه دوم قرن نوزدهم تقسیم هسته و میتوز و نیز اندامک ها و یا ارگانل های داخل سلولی مانند واکوئول ها ، پلاست ها ، میتوکندری و دستگاه گلژی و... توسط دانشمندان مختلف شناسایی شدند. از حدود سال 1950 ، مشاهده سلول ها با میکروسکوپ الکترونی اطلاعات دقیقتری در خصوص اندامک های سلولی و کار آنها در اختیار قرار داد .بتدریج مطالعات شیمایی و ملکولی نیز توسعه یافت بطوریکه در سال 1953 واتسون وکریک (waston & crick) موفق به کشف ساختمان ملکولیDNA شدند.
امروزه سلول را به عنوان واحد زندگی ،واحد ساختمانی و واحد کار موجودات زنده معرفی می کنند و موضوع سلول شناسی یا سیتولوژی (cytology) بعنوان شاخه ای از زیست شناسی سلولی (cell biology) مطرح می باشد.
شاخه های زیست شناسی سلولی :
زیست شناسی سلولی عبارتست از دانش مطالعه و شناخت سلول از جنبه های مختلف ملکولی ، ساختمانی ،عملکردی و غیره .لذا شاخه های متعددی مانند سیتولوژی (مطالعه ساختمان ، عمل و آسیب های سلولی)، فیزیولوژی سلولی(مطالعه عملکرد سلول و اجزاءآن)، ژنتیک سلولی (توارث سلول بویژه مطالعه کروموزوم ها)،شیمی سلولی(مطالعه ترکیبات شیمیایی سلولها)،فیزیک سلولی (مطالعه سلول با روشها و قوانین فیزیکی مانند پتانسیل غشایی، انتشار، جذب، اسمز وغیره در سلول ها)، زیست شناسی ملکولی (مطالعه ملکول های سازنده سلول ها از نظر نوع، شکل ، ساختمان و عملکردو..)و بعضی شاخه های دیگر نیز بوجودآمده است.
امروزه بیولوژی را فیزیک و شیمی ماده زنده تعریف می کنند . یعنی سلول بعنوان واحد ساختمانی موجودات زنده از ملکول های شیمیایی تشکیل شده که از همه قوانین فیزیکی و شیمیایی شناخته شده در مورد مواد غیر زنده تبعیت می کنند.حال این سوال مطرح می شود که علت اختلافات اساسی موجودات زنده و غیر زنده مانند تغذیه ، تولید مثل و تحریک پذیری چیست؟
پاسخ این سوال را در مجموعه عواملی می توان یافت که تحت عنوان منطق ملکولی حیات مطرح می باشد.
منطق ملکولی حیات:
- نسبت درصد عناصر بدن جانداران با مواد بی جان متفاوت است. حدود 99% وزن بیشتر سلول ها از چهار عنصر هیدروژن،اکسیژن،کربن و نیتروژن تشکیل شده است. اما فراوان ترین عنصر های روی زمین اکسیژن،سیلیس،آلومینیوم و سدیم هستند. علت این امر این است که عنا صر چهارگانه N,C,O,H به بهترین وجهی می توانند پیوندهای پایدار ایجاد نمایند.
- تمام ملکول های جانداران از مواد اولیه ساده مانند دی اکسید کربن ،آب و ازت که در طبیعت وجود دارند ساخته شده اند. از ترکیب بیوشیمیایی این مواد مصالح ساختمانی ملکولهای حیاتی جانداران یعنی منونوکلئوتیدها،اسیدهای آمینه ،منوساکاریدها واسیدهای چرب بترتیب بعنوان مصالح ساختمانی اسیدهای نوکلئیک ،پروتئین ها،پلی ساکاریدها و لیپیدها بوجودآمده اند .
- اسید های نوکلئیک و پروتئین ها را ملکولهای درشت آگاه کننده (informational macromolcule) می نامند. زیرا از نظر ساختمانی حامل اطلاعاتی می باشند یعنی ترتیب قرار گرفتن نوکلئوتیدها در اسیدهای نوکلئیک و ترتیب قرار گرفتن اسیدهای آمینه در پروتئین ها منجر به صدور فرمانهایی در سلول می شود.احتمالا اولین موجودات زنده ساختمانی متشکل از این ماکرو ملکول ها داشته اند.
- از ترکیب بیو شیمیایی پروتئین ها با اسیدهای نوکلئیک ، پلی ساکاریدها و لیپیدها اجزاء مختلف سلولی تشکیل می شود.
طبقه بندی موجودات زنده:
موجودات زنده عبارتند از : جانوران ،گیاهان ،پروتیست ها یا آغازیان (شامل قارچ ها،جلبک ها ،پروتوزوئر ها یا تک یاخته ای ها و باکتری ها )و ویروس ها.
سلول هایی که فاقد غشاء هسته ای باشند(مانند باکتری ها) بنام پروکاریوت نامیده می شوند. سلو های گیاهان ،جانوران ، قارچ ها ،جلبک هاو پروتوزوئرها که هسته واقعی دارند بنام اوکاریوت نامیده می شوند.
شکل و ساختمان سلول
تمام موجودات زنده از سلول و فراورده های سلولی تشکیل شده اند. سلو ل ها دارای اشکال گوناگون مانند کروی ،هرمی ،استوانه ای ، ستاره ای و غیره میباشند.اندازه سلول ها نیز متفاوت است و معمولا بین 4 تا 40 میکرون قطر دارند.
اندازه بعضی سلول ها مانند سلول تخم به چند میلیمتر می رسد . بعضی از سلول ها حتی با میکروسکوپ معمولی هم دیده نمی شوند و با روش های مخصوص توانسته اند قطر آنها را حدود 0003/0 میلیمتر تعیین کنند. بعضی از سلول ها ی عصبی تا حدود 5/1 متر طول دارند.
در ساختمان سلول ها سه جز قابل بررسی می باشد:غشاء سیتوپلاسم وهسته.
الف) غشاء سلولی
غشای سلولی دارای قدرت جذب و دفع انتخابی مواد است. یعنی به برخی مواد اجازه عبور می دهدو به مواد دیگر اجازه عبور نمی دهد. از نظر شیمیایی از جنس فسفولیپید می باشد یعنی بصورت دولایه جربی است و در اطراف آن ملکول ها ی پروتئینی قرار دارند. ضخامت آن بین 60 تا 100 آنگستروم می باشد.
ب)سیتوپلاسم
سیتوپلاسم ماده ای کلوئیدی است که داخل آن ارگانل ها یا اندامک ها ی سلولی قرار دارند این اجزاء سیتو پلاسمی عبارتند از :
ریبوزوم ، میتوکندری، لیزوزوم،سانتروزوم، دستگاه گلژی ، شبکه آندوپلاسمی ،واکوئل ها و پلاست ها.
دانلود تحقیق بیولوژی(biology )
