شبکه:
یک شبکه در تعریفی ساده عبارت از مجموعهای از کامپیوترهای مستقل است که میتوانند با یکدیگر ارتباط برقرار نموده و منابع خود را با هم به اشتراک گذارند. برای این کار کامپیوترها به سختافزار و نرمافزار خاص شبکه نیاز دارند. سختافزار مورد نیاز عبارت از مجموعهای است که کامپیوترها را بهصورت فیزیکی به هم متصل میکنند. نرمافزار مورد نیاز چیزی است که به ما امکان میدهد تا سختافزار را برای برقراری ارتباط و تبادل اطلاعات بهکار گیریم. نرمافزارهای مورد بحث، برای برقراری ارتباط انواع مختلف کامپیوترها با انواع سختافزارهای ارتباطی باید از مجموعه قراردادهای استاندارد شدهای پیروی کنند. ضمناً شبکهها با ابزارها و شیوههای مختلف میتوانند به هم متصل شده و شبکهای از شبکهها پدید آورند.
بسته داده و راهگزینی بستهای:
یک بسته داده به مجموعه واحدی از اطلاعات که قابلیت ارسال برروی شبکه را داشته باشد اطلاق میگردد.اطلاعات اولیه قبل از ارسال برروی شبکه به بستههای کوچکتر تقسیم میشوند. این اطلاعات اولیه میتوانند یک فایل، یک پیام پستی، یک تصویر و نظایر آن باشد که میبایست بین دو کامپیوتر متصل به شبکه مبادله شوند. علاوه براطلاعات اصلی به ابتدا و انتهای هر بسته، مقداری اطلاعات کنترلی نیز اضافه میشود. این اطلاعات کنترلی بهعنوان مثال میتوانند نشانی گیرنده و فرستنده بسته اطلاعات در شبکه باشند.
شبکههای ارتباطی که برای انتقال اطلاعات بین اجزای خود، از بستههای داده استفاده میکنند؛ شبکههای راهگزینی بستهای نامیده میشوند.در این شبکهها علاوه بر ماشینهای اصلی ارسال کننده و دریافت کننده اطلاعات، ماشینهای دیگری نیز وجود دارند که وظیفه آنها رساندن بستهها از مبدأ به مقصد میباشد و اصطلاحاً مسیریاب نامیده میشوند. مسیریابها از اطلاعات کنترلی موجود در ابتدای هر بسته استفاده نموده و براساس جدول مسیریابی خود بهترین سیستم را برای رساندن بستهها به مقصد پیدا میکنند. نکته قابل توجه در شبکههای مبتنی بر راهگزینی بستهای این است که در بسیاری از موارد بستههای اطلاعاتی مرتبط با هم که از یک مبدأ به یک مقصد استفاده میشوند؛ مسیرهای متفاوتی را در شبکه طی میکنند. به این ترتیب در این نوع شبکهها خطوط ارتباطی و مسیریابها بهصورت مشترک و در یک زمان، برای برقراری ارتباط بین چند نقطه مورد استفاده قرار میگیرند و در صورت بروز اشکال یا از کار افتادن برخی مسیرها و مسیریابها در اکثر موارد هنوز امکان تبادل اطلاعات بین نقاط مختلف متصل به شبکه موجود میباشد.
پروتکلهای ارتباطی و مجموعه پروتکلهای TCP/IP
در حوزه شبکههای کامپیوتری پروتکل یا قرارداد عبارت از مجموعهای از قوانین و ضوابط استاندارد شده میباشد که چگونگی برقراری ارتباط و تبادل اطلاعات بین کامپیونرهای متصل به شبکه را تعیین میکند.
وقتی کامپیوترها با هم ارتباط برقرار میکنند؛ آنها در حقیقت مجموعهای از پیامها را با هم مبادله مینمایند. کامپیوترها باید در مورد قالب و مفهوم هر پیام با هم توافق داشته باشند تا بتوانند پیامی مناسب را ارسال نموده و پاسخهای مناسب را بازگردانند. یک پروتکل ارتباطی مشخص میکند که اولاً قالب و شکل پیامها چگونه باید باشد و ثانیاً مبادله پیام بین دو کامپیوتر با چه شیوه و طی چه مراحلی باید انجام پذیرد. پروتکلها در لایههای مختلف شبکههای کامپیوتری به کار گرفته میشوند و هریک قوانین و تعاریف خاص خود را دارند.
شبکه اینترنت براساس مجموعه پروتکلهای خانواده TCP/IP کار میکند. از بین پروتکلهای مختلف این خانواده به FTP برای انتقال فایل، Telnet برای ارتباط پایانهای راه دور، SMTP برای تبادل پیامهای پست الکترونیک و PPP برای تبادل اطلاعات بین دو نقطه مجاور اشاره نمود.
TCP/IP از دو بخش اصلس تشکیل میگردد. بخش اول مجموعه پروتکلهای بین شبکهای (IP) است که وظیفه عمده آن افزودن اطلاعات کنترلی مورد نیاز برای رساندن بستههای داده به مقصد و در نهایت رساندن بستههای IP از مبدأ به مقصد میباشد. بخش دیگر مجموعة پروتکلهای کنترل انتقال (TCP) میباشد که وظیفه آن تقسیم اطلاعات اولیه به بستههای کوچکتر(قابل انتقال توسط شبکه) در مبدأ و چسباندن آنها به هم در مقصد و نیز منترل ورود بستهها براساس ترتیب ارسال از مبدأ میباشد.
برای درک بهتر نحوة کار پروتکل TCP/IP و نیز شبکههای راهگزینی بستهای توجه به مثال زیر میتواند سودمند باشد. فرض کنید میخواهید خانة چوبی خود را از نقطهای از کشور به نقطهای دیگر منتقل کنید. یکی از مناسبترین راهها این است که ابتدا در مبدأ، خانه را به قطعات کوچک تقسیم نموده و بستهبندی کنید و روی هر بسته شمارة ترتیب هر قطعه را بنویسید. سپس از یک شرکت حمل و نقل بخواهید تا بستهها را برای شما به مقصد مورد نظر برساند. شرکت حمل و نقل نیز برای این کار از تعدادی کامیون استفاده میکند. نشانی مقصد هر بسته را تعییین نموده و هریک یا جند بسته را داخل یک کامیون قرار میدهد. کامیونها نیز با توجه به شرایط مختلف هرکدام بهترین راه را برای رسیدن به مقصد استفاده میکنند(ممکن است هرکدام از مسیرهای متفاوتی استفاده نمایند.) بههرحال تمام قطعات در مقصد مجدداً به تحویل میگردد. شما ابتدا ضمن کنترل سالم بودن قطعات براساس شماره ترتیبشان آنها را به هم وصل میکنید و به این ترتیب خانة مورد نظر شما در محل جدید آماده میگردد. در این مثال شما نقشی مشابه TCP و شرکت حمل و نقل و کامیونهایش نقش IP را ایفا نمودهاید
مدل سرویسگر/مشتری(سرویسگیر)
پردازش مبتنی بر سرویسگر/مشتری(سرویسگیر) در حقیقت یک مدل علمی را برای شبکهسازی کامپیوترها معرفی میکند. این مدل روش کارآمدی را برای فراهم کردن اطلاعات و سرویسها برای مجموعهای از کاربران شبکه ارائه میدهد. در این مدت یک ارتباط شبکهای تنها وقتی برقرار میشود که کاربر بخواهد به اطلاعات یا بطور کلی منابع موجود روی یکی دیگر از کامپیوترعای موجود در شبکه دسترسی پیدا کند. این عدم نیاز به برقراری ارتباط دائمی در عمل بازده یا گذردهی شبکه را به میزان قابل ملاحظهای افزایش میدهد. بهعلاوه سرویسدهنده میتواند به تعداد بیشتری سرویسگیرنده پاسخ دهد.
در این مدل پردازشها بین سرویسدهنده و سرویسگیرنده تقسیم شده و ارتباط براساس دنبالهای از درخواستها و پاسخها صورت میگیرد. به این ترتیب که سرویسگیرنده، سرویس یا اطلاعات مورد نیاز را از سرویسدهنده درخواست میکند و سرویسدهنده در اولین فرصت با ارسال نتایج تقاضا به سرویسگیرنده به او پاسخ میدهد. در این مدل کامپیوتر سرویسدهنده برنامه سرویسگر و سرویسگیر(مشتری) برنامة سرویسگیرندة سرویس مورد نظر را اجرا مینمایند. اکثر پردازشها و سرویسها در اینترنت مبتنی بر مدل سرویسگر/مشتری (سرویسگیر) میباشند که از آن جمله میتوان به سرویسهای FTP, E-mail ,Web اشاره کرد.
مودم:
مودم ابزاری است که به کامپیوترها امکان میدهد تا از طریق خطوط تلفنی (ویاسایر انواع ارتباط از راه دور) با یکدیگر به مبادله اطلاعات بپردازند. مودم همانگونه که از نام آن پیداست دارای دو وظیفه اصلی میباشد. نخست دریافت اطلاعات دیجیتالی از کامپیوتر محلی تبدیل آنها به فرم قابل ارسال برروی خطوط راه دور و در نهایت ارسال آنها، دوم دریافت اطلاعات ارسال شده توسط مودم راه دور و تبدیل آنها به فرم اطلاعات دیجیتالی و ارسال آنها به کامپیوتر محلی. در برخی موارد مودمها وظایف دیگری مانند انجام عملیات شمارهگیری و برقراری ارتباط، آشکارسازی و اصلاح خطای ناشی از انتقال اطلاعات روی خطوط راه دور و … انجام میدهند. همچنین مودمها دارای مشخصات و پارامترهای متعددی میباشند که برخی از آنها عبارتند از:
-پروتکلهای ارتباطی مورد پشتیبانی و سرعت ارسال اطلاعات (Baud Rate) که برحسب بیت در ثانیه بیان میگردند. امروزه مودمها با سرعتهای متفاوتی در بازار یافت میشوند که از 9600 بیت در ثانیه تا 56000 بیت در ثانیه در تغییر میباشند.
-مودمها بهصورت دستگاه مجزای خارج کامپیوتر (External) و یا برد سختافزاری قابل نصب در داخل کامپیوتر (Internal) میتوانند وجود داشته باشند.
-مودمها ممکن است از یکی از انواع ارتباط با استفاده از خطوط شمارهگیری و یا خطوط استیجاری و یا هر دو آنها پشتیبانی نمایند.
اینترنت شبکهای از شبکهها:
برای شناساندن اینترنت تعاریف مختلفی ارائه گردیده است ولی شاید هیچیک از این تعاریف نتواند تصویر کاملی از اینترنت به دست دهد. اینترنت در معنای عمومیاش (Internetwork) به معنی مجموعهای از شبکههاست که اولاً بهصورت فیزیکی به هم متصلاند. ثانیاً میتوانند با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و منابع اطلاعاتی را با هم به اشتراک بگذلرند و ثالثاً قادرند در کنار یکدیگر بهصورت یک شبکه واحد عمل نمایند. برای اینکه چنین شبکهای بتواند کار کند شبکهها و کامپیوترهای موجود در اینترنت باید به یکی از دو طریق زیر عمل کنند:
-همگی از یک زبان یکسان برای برقراری ارتباط با یکدیگر استفاده کنند.
-مترجم و مفسر مناسب را برای درک زبان یکدیگر بکار گیرند.
زبان مورد اشاره در حقیقت یک مجموعه نرمافزاری است که کامپیوترهای متصل به شبکههای مستقل را قادر به تبادل اطلاعات با یکدیگر میسازد. اطلاق اینترنت به شبکه اطلاعاتی جهانی امروز نیز به همین خاطر است. کامپیوترهای نزدیک به هم که غالباً تحت مدیریت واحدی هستند بعه هم متصل میشوند و شبکههای کوچک محلی را به وجود میآورند. شبکههای کوچک محلی به یکدیگر مرتبط شده و شبکههای بزرگ منطقهای را ایجاد میکنند. شبکههای بزرگ منطقهای نیز با اتصال به یکدیگر شبکه گسترده جهانی اینترنت را پدید میآورند.
قسمت عمده این شبکه از پروتکلهای خانواده TCP/IP استفاده میکنند (زبان
یکسان) و برخی نیز با استفاده از دروازههای ارتباطی به شبکههای مبتنی بر TCP/IP متصل میشوند. (استفاده از مترجم) اینترنت امروزه تقریباً تمام کره زمین را پوشش میدهد و انواع شبکههای کوچک و بزرگ، محلی و منطقهای را در برمیگیرد و تمام خدمات و سرویسهای موجود این شبکهها را بصورت یکپارچه به کاربران خود ارائه میکنند.
اینترنت برای کاربران خود امکان دسترسی به انواع اطلاعات مورد نیاز بصورت متن، صوت، تصویر، نرمافزارها و … را فراهم میکند. ضمن اسنکه کاربران با استفاده از اینترنت میتوانند با یکدیگر نیز ارتباط برقرار کنند. این تسهیلات با استفاده از مجموعهای از سرویسها و ابزارهای متنوع ارتباطی و مبادله کنندة اطلاعات صورت میگیرد. پست الکترونیک، انتقال فایل، پایانه راه دور، تور جهانگستر و … تنها گوشهای از این سرویسها و امکانات میباشند.
نامها و آدرسها در اینترنت:
گفتیم که اینترنت انسانها، منابع اطلاعاتی و کامپیوترهای پراکنده در سرتاسر جهان را به هم مرتبط میسازد. بنابراین در این محیط نیز مانند هر سیستم ارتباطی امروزی دیگر، باید روشی سیستماتیک برای شناسایی اعضاء ایجاد گردد. در اینترنت علاوه بر کامپیوترها، افراد و منابع اطلاعاتی نیز دارای اسم و نشانی میباشند.
آدرس IP:
هر کامپیوتر که مستقیماً به اینترنت وصل است باید حداقل دارای یک آدرس IP باشد. این آدرس که در حقیقت یک شماره یکتا در حوزه اینترنت میباشد؛ از 4 شماره (بین 0 تا 255) تشکیل میشود که با نقطه از هم جدا میگردند. شمارهها به ترتیب از چپ به راست خوانده میشوند. بهعنوان مثال 203.35.7.169 نمونهای از آدرسهای IP میباشد. یک آدرس IP از دو بخش تشکیل میشود که عبلرتند از: شناسه شبکه و شناسه میزبان (کامپیوتر)
شناسه شبکه معرف شبکهای است که کامپیوتر مورد نظر در آن قرار دارد و به آن متصل است. شناسه میزبان در حقیقت معرف کامپیوتر مورد نظر در آن شبکه میباشد. اینکه چه بخش از آدرس IP متعلق به شناسه شبکه و چه بخشی متعلق به شناسه میزبان میباشد، براساس کلاس آدرس IP تعیین میشود. بهطور کلی آدرسهای IP به پنج کلاس تقسیم میشوند. نمودار زیر پارهای اطلاعات در مورد کلاسهای فوقالذکر ارائه میدهد:
شکل کلی آدرس IP W.X.Y.Z
و
W, X, Y, Z < 255 0<
کلاس آدرس IP براساس مقدار W طبق جدول زیر قابل تعیین است:
تعداد کامپیوترهای قابل آدرسدهی تعداد شبکههای قابل آدرسدهی Host ID Net ID مقدار W کلاس
16777216 128 X,Y,Z W 1<W<127 A
65536 16384 Y,Z W,X 128<W<191 B
256 2097152 Z W,X,Y 192<W<223 C
- - - W,X,Y,Z 224<W<239 D
- - - W,X,Y,X 240<W<255 E
نام حوزه کامل (FQDN):
علاوه بر آدزس IP اکثر کامپیوترهای متصل به اینترنت دارای یک نام حوزه کامل اینترنتی نیز میباشند. هر نام حوزه کامل اینترنتی دارای دو یا چند بخش میباشد که با نقطه (Dot) از یکدیگر جدا میشوند. بخش اول (ازسمت چپ) معمولاً مبین نام کامپیوتر مورد نظر و بخشهای بعدی معرف نام حوزهای است که کامپیوتر مورد نظر به آن تعلق دارد. مثلاً rose.ipm.ac.ir یک نام حوزه کامل میباشد و مشخص میکند که rose نام یک کامپیوتر در IPM در حوزه ac در حوزه اصلی ir میباشد. درواقع میتوان الگوی somewhere.domaine را بخاطر سپرد که در این الگو domain حوزه اصلی و somewhere محلی در داخل این حوزه اصلی میباشد
.
حوزههای اصلی نمونه
الف- حوزههای سازمانی و عملیاتی
COM مؤسسات تجاری
EDU مؤسسات دانشگاهی
NET نهادها یا مؤسسات مرتبط با اداره یا گسترش اینترنت
GOV مؤسسات دولتی در آمریکا
MIL مراکز نظامی در آمریکا
ORG سایر مؤسساتی که در هیچیک از طبقات فوق نمیگنجند
ب-حوزههای جغرافیایی
CA کانادا
IR ایران
DE آلمان
FR فرانسه
UK انگلستان
آخرین بخش از نام حوزه کامل نشاندهنده حوزه اصلی است که کامپیوتر به آن تعلق دارد. حوزههای اصلی به دو روش تعیین میشوند. روش اول، روش قدیمی که معمولاً برای شبکههای موجود در آمریکا بکار میرود. این روش مبتنی بر حوزه سازمانی و عملیاتی مؤسسه یا نهاد مورد نظر میباشد. شیوه دوم مبتنی بر حوزه جغرافیایی میباشد. در این روش به هرکشور یک دو کد دو حرفی نسبت داده میشود. نمودار صفحه قبل، نشاندهنده برخی از حوزههای اصلی در هر یک از دو شیوه نامگذلری میباشد.
تبدیل و مدیریت آدرسها:
دیدیم که کامپیوترهایی موجود در اینترنت دارای نام و آدرس میباشند. کاربران ترجیح میدهند که با اسامی کار کنند ولی شبکه TCP/IP براساس آدرسها اطلاعات را بین مبدأ و مقصد جابجا میکند. از سویی اسامی آدرسها باید یکتا باشد بهعبارت دیگر هیچ دو کامپیوتری در اینترنت دارای نام و آدرس مشابه باشند. بنابراین نام و آدرسها در اینترنت نیاز به مدیریت و تبدیل دارند.
مدیریت توزیع و ثبت آدرسها در اینترنت زیر نظر مرکز اطلاعات اینترنت (Internic) انجام میگیرد.مرکز اطلاعات اینترنت در برخی مناطق دنیا و برخی نهادها و سازمانها اختیاراتی برای توزیع آدرسها و اسامی، بین درخواستکنندگان محلی داده است.
براین اساس برای هر حوزه نام باید حداقل یک سرویسدهنده حوزه نام (DNS) در دنیا وجود داشته باشد. سرویس اصلی این سرویسدهنده تبدیل اسامی کامل اینترنتی به آدرسهای IP متناظر میباشد.
این سرویس به کاربران امکان میدهد تا از اسامی قابل فهم برای دسترسی به کامپیوترها استفاده کنند بجای آنکه مجبور باشند که تعداد زیادی را بخاطر بسپارند. ضمناُ این اسامی بهنوعی در سایر سیستمهای نامگذاری اینترنت مانند آدرسهای پست الکترونیکی و آدرسهای URL بهکار میروند.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 39 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلودمقاله پروژه کارآموزی شبکه