تعداد صفحات : 58 صفحه -
قالب بندی : word
صدا در محیط
درعصر حاضر پیشرفت فن آوری در تمام زمینه‌های صنعتی گسترش و کاربرد وسیع ماشین آلات وسایل و تجهیزات مختلف را به همراه داشته است این رشد سریع سبب گردیده تا انسان در زندگی روزمره و شغلی خود هر چه بیشتر تحت تاثیر آشفتگی‌هی ناخوش‌آیند اکوستیکی یعنی صدا با شدتهای مختلف قرار گیرد به طوری که امروزه صدا جزئی از زندگی انسان را تشکیل می‌دهد به همین ترتیب صدا یکی از خطرات شغلی و صنعتی به شمار می‌آید و بسیاری از کارگران به ویژه کارگران بخش صنعت در معرض این عامل زیان آور قرار دارند .
صوت : صوت شکلی از انرژی است که توسط سازوکار شنوایی قابل تشخیص است و به بیان ساده صورت هر چیز است که شنیده می شود .
انواع صوت
اصوات معمولاً از بسامدهای بسیاری تشکیل می‌شوند میناب صوتی وسیع بوده و بر حس میزان شنوایی به سه ناحیه تقسیم می‌شوند : اصواتی با بسامد 20 تا HZ 000/20 رابینات شنوایی می‌نامند . ارتعاش صوتی با بسامدهای یاد شده حس شنوایی را در انسان تحریک می‌کنند . دربیناب فوق بسامدهای 500 تا HZ 20000 بسامدهای مکالمه را تشکیل می‌دهند ارتعا‌ش‌هایی با بسامدهای کمتر از HZ 20 امواج مادون صوت می باشد که گوش انسان حساسیت چندانی به شنیدن آن ندارد . امواج صوتی با بسامد بیش از HZ 000/20 امواج فراصوت است که حس شنوایی را در انسان تحریک نمی‌کند . اصوات در بیناب شنوایی به چند نوع تقسیم می‌شوند :
1- صوت ساده : یک ارتعاش سینوسی تک بسامد است . صوت ساده بندرت در طبیعت وجود دارد و معمولاً برای مصارف علمی و پژوهشی در آزمایشگاه تولید می‌شود .
2- اصوات مختلط : این اصوات از چندین بسامد تشکیل شده‌اند در صورتی که بسامدهای مختلف با نظمی خاص تکرار شوند آن را اصوات مختلط دوره‌ای می‌گویند و می توان آن را تجزیه نمود که در هنگام تجزیه مشاهده می شود که اصوات مختلط دوره‌ای از یک بسامد اصلی و بسامدهایی تشکیل شده‌ا ند که مضربی از بسامد اصلی است که آنها را هماهنگ‌های بسامد اصلی گویند .
مشخصات بینابی صدا : صدا از نظر میناب به انواع مختلفی تقسیم‌بندی می‌شود :
1- صدای با باند پهن : صدایی است که انرژی صوتی در یک باند پهن بسامد توزیع می‌شود . منبع اصلی صدا با باند پهن در صنایع صدای تخلیه هوا از کمپرسورهای تولید باد است . بهترین نمونه آن صدایی مانند صدای غرش است .
2- صدای با باند باریک : صدایی است که انرژی صوتی در یک باند باریک بسامد توزیع می‌شود .
3- صدایی کوبه‌ای ( ضربه‌‌ای ) : صدایی است که تکرار آن در کمتر از کسری در ثانیه باشد صدای پرس سرعت انتشار امواج صوتی . صوت بوسیله تمام محیط‌های ماری مانند گاز ،مایع و جامد منتشر می‌شود در این میان محیط کشسان گازی شکل هوا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است .
زیرا راه اصلی ورود صوت به دستگاه شنوایی انسان از طریق این محیط می باشد .سرعت امواج صوتی را لریته صوت گویند که مقدار آن به ویژگی‌های محیط انتشار بستگی دارد این ویژگی‌ها عبارتند از : میزان کشسانی ، چگالی محیط انتشار پس می توان نتیجه گرفت که سرعت انتشار صوت به دما ، فشار و چگالی بستگی داشته و مستقل از بسامد و دامنه فشار صوت است :
سرعت صوت در گازهای کامل از رابطه زیر بدست می آید :
سرعت صوت در محیط ها و مواد گوناگون
ماده
سرعت صوت ( متر بر ثانیه )
هوا ( شرایط متعارف )
آب
بتون
فولاد
340
1440
4000
5050
با توجه به درجه حرارت هوا از رابطه زیر می‌توان سرعت صوت در هوا را بدست آورد :
T: درجه حرارت هوا () C: سرعت هوا
t:6/0 + 4/331= c
کمیت‌های فیزیکی :
توان صوت: مقدارانرژی صوتی که در واحد زمان بوسیله منبع صدا تولید می‌شود توان صوت نامیده می شود که برحسب وات بیان می‌گردد توان صوتی یکی از ویژگی‌های منبع صداست و مستقل از محیط انتشار می باشد . در نظام متریک توان با ژول بر ثانیه سنجیده می‌شود .
شدت صوت : مقدار انرژی صوتی که در واحد زمان از واحد سطحی که عمود بر امتداد انتشار صوت است می‌گذرد شدت صوت نامیده می شود . و واحد آن وات بر متر مربع می‌باشد و هر چه شدت صوت بیشتر باشد احساس صدا شدیدتر خواهد بود . رابطه بین توان و شدت را می‌توان به این صورت نشان داد :
I: شدت صوت W: توان صوتی منبع A: مساحت سطح عمود بر امتداد انتشار
فشار صوت : فشار در هر نقطه نیروی وارد بر سطح است .() تغییرات فشار در محیطی که در آن تعادل فشار به هم خورده است فشار صوت می‌نامند . واحد فشار صوت در دستگاه و واحد متعارف آن در فیزیک صوت میکروبار است .
آستانه شنوایی : حداقل فشار صوتی که قادر به تحریک گوش انسان است آستانه‌ی شنوایی نامیده می شود به دلیل حساسیت افراد این آستانه در افراد گوناگون متفاوت است اما مقدار مبنا برابر است با : یا یا pa 5-10×2
آستانه درد : اگر شدت صوت به تدریج زیاد شود زمانی می‌رسد که درک صوت بااحساس درد در گوشها همراه می‌باشد . این مقدار را آستانه درد می‌نامند و مقدار آن برابر است با pa 20
تراز شدت صوت : از رابطه مقابل محاسبه می‌شود :
LI : تراز شدت صوت ( دسی بل ) I شدت صدای مجهول شدت مبنا که برابر یا به صورت ساده‌تر : 120+Lg I 10= LI
تراز فشار صوت : کمیتی است که توسط دستگاه تراز سنج صوت اندازه‌گیری می شود و از رابطه زیر بدست می آید :
LP تراز فشار صوت ، P مقدار فشار موثر (Pa) ، فشار مبنا برابر Pa 5-10 × 2 با قرار دادن مقدار فشار مبنا در رابطه قبل معادله مقابل بدست می آید : LP=20 Log P+94
تراز توان صوت : از رابطه مقابل محاسبه می‌شود :
LW تراز توان صوت ، W توان اکوستیکی (W) ، W0 توان اکوستیکی مبنا : W 12-10
با قراردادن مقدار توان مبنا رابطه مقابل بدست می آید :
LW = 10LogW+120
اندازه‌گیری صدا : یکی از وظایف متخصصان بهداشت حرفه‌ای اندازه‌گیری صدا و بررسی مشکلات ناشی از آن می‌باشد . برای این منظور لازم است تراز کلی صدا وتوزیع تراز فشار آن در بسامدهای مختلف تعیین می‌شود .
دانلود تحقیق صدا در محیط