لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 20
پیشگفتار
از ابتداء پیدایش تاریخ بشر تاکنون شاید اختراعی مهمتر و مفید تر از خط صورت نگرفته باشد. زیرا اگر خط نبود آثار پیشینیان حفظ نمی شد و افکار انسانها تا کنون بر جای نمی ماند و با این حال سلسلة افکار منقطع نمی شد و تمدن بشر رو به کمال نمی رفت.
اختراع خط به حدی مهم است که بعضی آن را در ردیف لغت قرار داده و انسان را دارای دو زبان یکی زبان بیان و دیگری زبان نوشتار دانسته اند.
این رساله سعی بر این دارد اگر چه کوتاه مختصر ولی جامع تاریخ خط را مورد بررسی قرار دهد. اگر چه این تحقیق در مورد تاریخ پیدایش خط در ایران می باشد ولی به دلیل اینکه ابتدا باید به پیدایش خط اشاره می شد لذا به بررسی و تحقیق در مورد تمامی نقاطی که در آنها خط به عرصه ظهور گذاشته شد پرداختم و گوشه ای از آن را به تاریخ خط در ایران اختصاص دادم.
دورة پیدایش خط
انسان تمایل دارد که ساخت کلام و گفتار را با ساختار بصری مربوط کند. علت این تمایل کاملاً قابل فهم است و متأثر از طبیعت بشر می باشد.
ممکن تصور شود که اولین قدمی که ابناء بشر به طرف کتابت برداشته همان نقوش و خط کشی ها بوده که غارنشینهای آسیا در مغاره های کوههای مسکن خود از سر انگشت و چوب می کشیدند. تا سالها مردم مصر و آسیای صغیر، نقطه و کشیدن شکل، خط می نوشتند، چنانچه خیلی از آثار در عمارت قدیمی مصر و حماة و بعلبک یافت شده که روی آن خطوطی بوده که از قبل از میلاد تا پانزده قرن مردم مصر و آسیای صغیر بدین شکل تبادل افکار و مهارت می نمودند که بعدها مشهور به هیدروگلیف گردید.
به طور کلی نوشتار نوعی ثبت ذخیره سازی اطلاعات است اگر چه تنها گون آن نیست پیش از پیدایش خط و حتی همزمان با آن حافظة انسان این وظیفه را به عهده داشته است.
ذخیره اطلاعات در قالب نوشتار انسان را از وظیفه دشوار حفظ کامل و احتمالاً دائمی بسیاری از مطالب غیر ضروری رها کرده و امکان بازنگری آنها را به دست می دهد.
تمامی گونه های مختلف خط را در بنیاد می توان به 2 گروه اندیشه نگاروا و انگار تقسیم کرد.در خطوط اندیشه نگار اندیشه به صورت مستقیم (تصویر) منتقل می شود. خط آوانگار بسیار پیچیده تر بوده و بر خلاف آنچه که تجربه و آموخته های ما به ما تلفیق می کند، طبیعی تر و یا حتی الزاماً کارآمد تر نیست. بلکه از بسیاری از حمایت فرآیندی است پیچیده و تا حدی طبیعی.
در اینگونه نوشتار، اندیشه نخست بایستی به آواهایی از یک واژه یا جمله خاص در زبانی مشخص برگردانیده شود و پس به شکل نشانه ای به یک صفحه کنده کاری، نقاشی و یا ثبت شود به همین دلیل محدودة انتقال پیام از خطوط اندیشه نگار و تصویری می تواند بسیار وسیع تر از خطوط آوانگار باشد. زیرا وابستگی آن به زبان مشخص و همچنین آموزش پیچیدة حروف و قواعد آن زبان بسیار کمتر است و نیز به همین علت است که در مکان های و مراکزی که اشخاص گوناگون با زبان ها و ملیت ها و سطح دانش متفاوت در تردد هستند هنوز نیز به ایجاد ارتباط از نوع تصویری آن ارجعیت داده می شود.
نوشتار را زمانی که بر ماده ای خاص نوشته شود موجودیت می یابد، در طول تاریخ از وسائل گوناگونی برای این منظور استفاده گردیده است. سابقه تاریخی این موضوع برای نوشتار در مفهوم وسیع آن به بیست هزار سال و در محدودة نظام های نوشتاری به شش هزار سال پیش باز می گردد.
سنگ، چوب، پوست، فلز، برگ، استخوان، صدف، گل رس، موم، ظروف مختلف، ابریشم، پنبه، کاغذ و نظایر آن ها مواردی بودند که از آنها در جهت نوشتن استفاده می گردید.
بنا به نظر باستان شناسان، آن چنان که از نقوش گلی سومری یافت شده که جهت ثبت و کنترل کالاها به کار می رفته است بر می آید، سومریان بوده اند که اولین گونه از زبان نوشتاری را ابداع کردند.
این نقوش گلی ابتدا در حدود 800 سال قبل از میلاد به وسیله چوپانان و کشاورزان جهت ثبت رد حیوانات و یا کالاها مورد استفاده قرار می گرفته است.
ولی همراه با پیشرفت های کشاورزی و هم چنین افزایش تولیدات این نشانه های گلی شکل جدیدی به خود گرفت و موارد کاربرد آن متنوع گردید.
به طور مثال برای ثبت مالیات پرداختی وضع شده به وسیلة حکام محلی یا چنانچه بیشتر این مهره های گلی یافت شده در معابدشان به منظور ثبت هدایای مردم به خدایان در فصل دروی محصول مورد استفاده قرار می گرفته است.
از حدود 350 قبل از میلاد به این سو نشانه ها در محفظه های توخالی سفالین که وسیله توده های گل در آن بسته می شود و به وسیلة فشار یک قطعه فلز روی گل علائم از تصورات خود را به وجود آوردند.
این علائم جدید می توانستند سریع تر از کشیدن تصویرات خطی قبلی نوشته شوند. این علائم caneform به معنی گوه ای شکل نامیده شده است و اولین زبان نوشتاری بنیان گذاری شده به علائم انتزاعی را تشکیل داده اند.
تفاوت میان یک تصویر و یک خط تصویری در این امر نهفته است که گونه نخست بیانگر وضعیتی ثابت بوده و دومی نوعی روایتگری است. تفاوت عمده میان خط تصویری و تصویرنگاری، از قبیل هیروگلیف مصری در این امر است که تصویر نگار تا جایی که شکل نشانه های منفرد یعنی تصاویر مربوط می شود به درجه بالایی از تجربه و رمزبندی رسیده بود.
خط تصویری و اندیشه نمایی هنوز هم در زندگی ما نقش مهمی ایفا می کند. مسافران می توانند با استفاده از آن در جادههای کشورهای مختلف مسافرت کرده و از طریق علائم و نمادها و سمبل ها اطلاعاتی از قبیل پیچ جادهها، تصادف، پل، هتل و رستوران و غیره بدست آوردند.
استفاده از خط تصویری امروز عمومیت یافته و در زمینه های متفاوت علائم ایمنی، مهندسی، علمی، پزشکی، دارویی و کامپیوتر نیز نوعی توافق عمومی بدست آمده است.
گرچه تفاوت میان این دو نوع خط اندیشه نگار و آوانگار اساسی و بنیادی است ولی قرار دادن تمامی خطوط بطور کامل و قاطع در قالب یکی از این دو نوع اشتباهی فاحش است.
مقاله دورة پیدایش خط
