رشد کودکی
تعریف رشد و تحول درروانشناسی رشد-اصول رشد
رشد
رشد یا تحول عبارت است از کلیه تغییرات کمی و کیفی که در طول زندگی انسان رخ می دهد . مانند افزایش قد و وزن ، دندان در آوردن ، تحولات شناختی ، عاطفی ، جسمانی ، تکلمی و ... در قرد .
روانشناسی رشد یا تحولی
روانشناسی رشد عبارت است از مطالعه پدیداری تحول و سرانجام فرایندهای روانی در انسان. هدف روانشناسی رشد این است که تغییرات متفاوت را در موجودات زنده مطالعه نماید ف تواناییهای مختلف را بررسی کرده ، چگونگی تحول تواناییها را در نظر بگیرد ، علل تحول ، انواع تحول را در مراحل مختلف بررسی نماید . به عبارت دیگر روانشناسی رشد در صدد است که تحول تواناییهای مختلف و سرانجام پدیده های روانی را مورد بررسی قرار دهد .
تمایز روانشناسی رشد با روانشناسی کودک در این است که روانشناسی کودک ضرفاً به فرایندهای روانشناختی در مقطع کودکی ، از اتعقاد نطفه تا ١٢ سالگی ، توجه می کند . در حالی که روانشناسی رشد علاوه بر کودکی ، نوجوانی ، بزرگسالی ، پیری و حتی مرگ را نیز مطالعه می نماید.
به عبارت دیگر ، گسترده روانشناسی تحولی بسیار وسیع بوده و تمام عمر انسان را تحت پوشش قرار می دهد. در حالی که روانشناسی کودک فقط به وهله کودکی می پردازد .
با توجه به یافته های روانشناسی رشد ، همه کسانی که با رشد کودک و نوجوان سر و کار دارند می بایستی واجد نگرش تحولی باشند . نگرشی که موجب می گردد تا برخورد اولیاء و مربیان با کودک متناسب با سن و ویژگیهای روانشناختی وی باشد .
مثلاً توانایی درک عدد در سنین دبستان شکل شکل می گیرد و در این سن کودک مفهوم عدد را درک می کند . یعنی با استقرار این مفهوم ، کودک قادر به فهم مفهوم عدد خواهد بود و می تواند مسائل پیچیده ریاضی و جبر را به مرور حل کند . بنابراین در دوره پیش دبستانی آموزش عدد بی فایده بوده و تنها به صورت طوطی وار صورت می پذیرد .
در دوره دبستان، کودک توانایی فهم عدد و کار کردن با آنرا پیدا می کند . عدد حاصل تواناییهای طبقه بندی و ردیف کردن است که در دوره عملیاتی کودک ساخت آنرا به دست می آورد و از این طریق به تدریج قادر به حل مسائل مختلف می شود . یعنی اگر کودک بتواند طبقه بندی و ردیف کند می تواند عدد را نیز درک نماید .
البته لازم به ذکر است که زمینه درک عدد را می بایستی در کودک فراهم نمود و ابزار کافی در اختیار کودک قرار گیرد . یعنی چنانچه خواستار تسهیل تحول مفهوم عدد در کودک هستیم لازمه اش ایجاد زمینه برای ردیف کردن و طبقه بندی برای کودک است . کودک پس از درک مفهوم عدد ، می تواند مسائل پیچیده ریاضی را نیز حل کند .
بنابراین با فراهم کردن ابزار و امکانات کافی برای کودک و داشتن نگرش تحولی ، تحول کودک را سریعتر می کند . باید به اقتضای سن کودک و ویژگیهای مختلف وی با او برخورد شود . بنابراین دانستن ویژگیها و تواناییهای هر سن برای والدین و و مربیان الزامی می باشد . آنها از این طریق می توانند با ارئه آموزش متناسب با سن و تواناییهای خاص کودک ، توانمندیهای وی را تسریع بخشند . و بالعکس در صورتی که امکانات فکری و فرهنگی در اختیار کودک قرار نگیرد، به همان میزان کسب تواناییهای مختلف وی به تأخیر می افتد .
اصول رشد (1)
بر حیات روانی انسان ، اصولی حاکم است که نظریات و رویکردهای مختلف آنها را مشخص نموده اند. این اصول عبارتند از :
1- اصل تفاوتهای فردی : یعنی در عین حال که الگوی حاکم بر رشد انسان ، الگوی واحدی است و همه از یک مسیر متحلو می شوند و تواناییها و ساختهای شناختی و روانی به دست می آورند اما در رشد باید به تفاوتهای فردی نیز توجه نمود . زیرا تحول از فردی به فرد دیگر متفاوت است و سن اکتساب تواناییها در افراد ، متفاوت است . این اصل در مورد فرهنگها و کشورهای مختلف نیز حاکم است .
2- اصل رشد متعادل : در فرایند رشد متعادل ، انسان در جنبه های مختلف جسمانی ، روانی ، عاطفی ، شناختی و اجتماعی متحول و متعادل می گردد و با افزایش سن ، فرد واجد تواناییهای پیچیده تری می شود .
رشد متعادل یک رشد بهنجار بوده و تمام جوانب را دربر می گیرد . هنگامی رشد به صورت متعادل صورت می گیرد که تمام جنبه های مختلف رشد با هم رشد نمایند و فرایند مطلوبی از رشد حاصل شود. وگرنه چنانچه فردی فقط در یک جنبه مثلاً جسمانی تحول مطلوبی داشته باشد و در سایر جنبه های مثلاً هیجانی و عاطفی تحول نداشته باشد ، دارای رشد نابهنجار است .
3- اصل جهت رشد :
جهت رشد انسان ها مشخص است و در سه جهت می تواند آن را خلاصه نمود :
الف) اصل جهت سری – پایی : یعنی انسانها ابتدا از ناحیه سر رشد می کنند و به تدریج رشد به سمت پاها پیش می رود . البته این اصل رشد بیشتر در حوزه رشد زیستی و فیزیولوژیک صادق است .
شامل 128 صفحه word
دانلود تحقیق روانشناسی رشد کودک
