لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 6
کم طاقتی و شتابزدگی به عنوان یک خوی زشت و ناپسند که در اعمال انسان به صورتهای گوناگون آشکار می شود،به این معنی است که انسان،پیش از فراهم شدن مقدمات انجام کار،اقدام به انجام آن کند،کاری که نتیجه آن چیزی جز کست یاانجام ناقص نخواهد بود.این بدان می ماند که انسان میوه را پیش از رسیدن و قابل استفاده شدن از درخت بچیند،کاری که نتیجه اش ضایع شدن میوه یا کم شدن فایده آن است.یا این که قبل ازآمادگی زمین،بذر افشانی کند که نتیجه اش نابودی بذر یا کاهش محصول خواهد بود.امیر مؤمنان علی علیه السلام می فرمایند:«و مجتنی الثمرة لغیر وقت ایناعها کالزارع لغیرارضه،کسی که میوه را پیش از رسیدن بچیند،همچون کسی است که بذر خود را در زمین نامناسبی(مانند شوره زار)بپاشد.(که نیرو و سرمایه خود را تلف کرده و نتیجه اش عایدش نمی شود.» کم طاقت به افرادی گفته می شود که در گفتار و رفتار و سؤال و درخواست خود،دستپاچه اند و صبر و حوصله لازم را برای رسیدن به مقصد،از راه صحیح آن ندارند،به همین دلیل،اغلب گرفتار مشکلات و ناکامی ها می شوند.
نقطه مقابل « کم طاقتی »،تانی،اناة،خویشتن داری،تحمل،حوصله،طانینه ووقار است.
کم طاقتی را نباید با«سرعت »که بار مثبت دارد،اشتباه کرد.سرعت آن است که انسان بعد از فراهم شدن مقدمات،اتلاف وقت نکند و فرصت را از دست ندهد و به سوی مقصد بشتابد،کاری که مسلما سبب پیروزی و نجات و موفقیت است.در مواردبسیاری،میان مصادیق و موارد عجله و سرعت اشتباه شده است و یا گروهی برای توجیه اعمال نادرست خود،تنبلی و بی حالی و از دست دادن فرصتها را تحت عنوان ترک عجله و شتابزدگی توجیه می کنند،در حالی که فرق این دو کاملا واضح و روشن است واین که می بینیم،بعضی از روایات،عجله را از اسباب پشیمانی و تانی را سبب سلامت شمرده است،به خاطر همان است که در بالا اشاره شد.
پیامدهای کم طاقتی
1-اتلاف وقت و نیرو
این خوی ناپسند،آثار ویرانگری در زندگی فردی و اجتماعی انسان ها دارد.
خسارتهایی که از این طریق،دامان انسان را می گیرد،فوق العاده زیاد است.از جمله این که نیروها را به هدر می دهد و مانع رسیدن به مقصد می شود،مثلا،اگر لشکر دشمن قصد بلاد اسلام را کند و سپاه اسلام صبر نکند تا لشکر دشمن در موقعیت ضعیف وآسیب پذیری قرار گیرند،یا قبل از آن که لشکر اسلام خود را بسیج و آماده کند ونقشه های جنگی را ترتیب دهد،به آنها حمله کند،نتیجه ای جز شکست و از بین رفتن قوای اسلام و به هدر دادن نیروها و جسور شدن دشمن نخواهد داشت.در کارهای شخصی و فردی نیز همین امر صادق است،زیرا هر حرکت عجولانه،سبب ناکامی و از بین رفتن نیروهاست.در«محجة البیضاء»حدیث جالبی نقل شده که شاهد گویای گفتار فوق است،در این حدیث آمده است:هنگامی که حضرت مسیح علیه السلام متولد شد،شیاطین نزد ابلیس آمدندو گفتند:امروز بتها سرنگون شده اند(مگر خبری واقع شده!) ابلیس گفت:آری!حتماحادثه مهمی روی داده است،همین جا باشید تا من تحقیق کنم و بازگردم.ابلیس پروازکرد و تمام اطراف زمین را گردش نمود و چیزی نیافت،جز این که دید حضرت عیسی علیه السلام متولد شده و فرشتگان اطراف او حلقه زده اند.ابلیس برگشت و به شیاطین خودگفت:دیشب پیامبری متولد شده است.هیچ زنی باردار نشد و وضع حمل نکرد مگر این که من حاضر بودم،جز این یکی و شما مایوس باشید از این که بعد از این بت پرستی رونقی پیدا کند، ولی(برای گمراه ساختن فرزندان آدم)،از راه عجله و اعمال سبکسرانه وارد شوید(تا شیرازه زندگی آنها به هم بریزد) (40)
یاس و ناامیدی
از دیگر پیامدهای شوم « کم طاقتی »آن است که هرگاه انسان به خاطر آن ناکام شود،حالت یاس و نومیدی به او دست می دهد و ای بسا نسبت به همه چیز،حتی تقدیر الهی بدبین گردد.لذا در حدیث پرمعنایی امام حسن عسکری علیه السلام می فرمایند:«لا تعجل علی ثمرة لا تدرک و انما تنالها فی اوانها و اعلم ان المدبر لک اعلم بالوقت الذی یصلح حالک فیه،فشق بخیرته فی جمیع امورک،یصلح حالک،و لا تعجل بحوائجک قبل وقتها فیضیق قلبک و صدرک و یخشاک(یغشاک)القنوط، برای چیدن هیچ میوه ای قبل از رسیدن آن،عجله مکن،تنها در موقع(مناسبش)به آن خواهی رسید(و بهره خواهی گرفت و بدان،کسی که امور تو را تدبیر می کند،نسبت به وقتی که به صلاح حال توست،آگاهتراست،بنابراین به انتخاب او در همه کارهایت اعتماد کن،تا حال تو اصلاح شود و هرگز برای نیازهای خود قبل از رسیدن وقتش «عجله »نکن که سبب تنگدلی و چیره شدن نومیدی بر تومی شود». (41)
ندامت و پشیمانی
سومین پیامد شوم « کم طاقتی »ندامت و پشیمانی است که در احادیث گذشته به آن اشاره شد.چه بسیارند کسانی که برای انجام کارها،قبل از فراهم شدن زمینه ها عجله کرده اند ونیروهایشان به هدر رفته و هرگز به مقصد و مقصود خود نایل نشده اند،در حالی که اگرکمی خویشتن داری می کردند،هرگز به چنان سرنوشتی مبتلا نمی شدند و چه بسیارکسانی که به خاطر دستپاچگی به سراغ چیزی رفته اند که دشمن جان آنها بوده و آرزومی کنند که ای کاش!به سراغ آن نمی رفتند.امیر مؤمنان علی علیه السلام می فرمایند:«فکم من مستعجل بما ان ادرکه ود انه لم یدرکه،چه بسیارند افرادی که برای چیزی عجله می کنند که اگر به آن دست یابند(فورا پشیمان می شوندو)دوست دارند هرگز به آن نرسیده بودند.» (42)
هجوم اندوه و غصه
چهارمین پیامد منفی « کم طاقتی »در کارها،هجوم امواج اندوه و غصه،سوی انسان است،زیرا ناکامی ها و شکست های حاصل از عجله و دستپاچگی در بسیاری از اوقات،بسیار گران تمام می شود و انسان را با اندوه فراوان روبرو می کند.
حضرت امیر مؤمنان علی علیه السلام در یکی از کلمات قصارش در«غرر الحکم »می فرمایند:
العجل قبل الامکان یوجب الغصة (43) ،شتابزدگی پیش از فراهم شدن امکانات،سبب اندوه و غصه است »
-فزونی لغزش ها
از پیامدهای دیگر سوء آن،لغزش های فراوان است،زیرا تصمیم گیری صحیح نیازبه تامل و تدبر و دقت فراوان دارد و آن هم به صورت عجولانه و شتابزده امکان پذیرنیست و لذا افراد«عجول »غالبا گرفتار لغزش های مختلفی می شوند،چه در تشخیص هدف و چه در راه وصول به آن.
امیر مؤمنان علی علیه السلام می فرماید:«مع العجل یکثر الزلل،با عجله و شتابزدگی لغزش های فراوان پیش می آید» (44).و نیز می فرمایند:«من عجل کثر عثاره،هر کس شتاب کند،لغزش او بسیار خواهد بود.» (45)
فزونی خطاها
ششمین اثر کم طاقتی ،«فزونی خطاها»است که می تواند با فزونی لغزش ها یکی باشد ومی تواند دو چیز محسوب شود،خطا در تشخیص هدف است و لغزش در راه وصول به آن
امیر مؤمنان علی علیه السلام می فرمایند:«اصاب متان او کاد،اخطا مستعجل او کاد،افرادخویشتن دار یا به مقصد می رسند و یا به طور نسبی موفق می شوند و افراد عجول گرفتار خطامی شوند،یا به طور نسبی خطا می کنند»
به هر حال،زیانهای ناشی از عجله و دستپاچگی،بیش از آن است که مردم عادی فکر می کنند،و جریمه ای که انسان های عجول به خاطر عجله می پردازند،قابل شمارش نیست.
ریشه های این خوی ناپسند
-هواپرستی
این خوی ناپسند،مانند بسیاری از رذایل دیگر،قبل از هر چیز از هواپرستی سرچشمه می گیرد،انسان های هواپرست، معمولا برای رسیدن به خواست دل،عجول ودستپاچه اند و غالبا هوا و
کم طاقتی