کشور جمهوری اسلامی ایران با حدود 19800 میلیارد متر مکعب ذخایر گازی ، یکی از غنی ترین کشورهای جهان از نظر ذخایر گاز طبیعی می باشد . این مقدار گاز که تقریباً معادل 14.6 درصد کل ذخایر شناخته شده گاز طبیعی در جهان است . ایران را در رتبه دوم جهانی و رتبه اول در بین کشورهای عضو اوپک قرار می دهد . با توجه به نیاز و روند افزایش مصرف انرژی در کشور و با در نظر گرفتن این نکته که حدود 90 تا 95 درصد انرژی مصرفی از ترکیبات هیدروکربن ، اعم از فرآورده های نفتی و گاز طبیعی تامی می شود ، نقش گاز در تامین می شود ، نقش گاز در تامین انرژی مورد نیاز بخشهای خانگی ، تجاری و صنعتی کشور مشخص می شود . ارزانی قیمت ، دسترسی آسان ، نداشتن مشکلات حمل و نقل ، احتراق کامل ، عدم وجود خاکستر ، کاهش آلودگی محیط زیست از امتیازات و علل استفاده از گاز طبیعی به عنوان سوخت حرارتی تنها قسمتی از موارد متنوع کارایی این ماده گرانقدر به شمار می رود . اهمیت اصلی و واقعی گاز طبیعی با توجه به ارزش افزوده فراوان و قابلیت تبدیل آن به هزاران نوع کالای با ارزش اقتصادی در بخش صنعت و پتروشیمی ظاهر می شود . نیاز روزافزون به گاز برای تامین انرژی و سوخت و همینطور ارز حاصل از فروش و صادرات برای سرمایه گذاری و راه اندازی صنایع مادر و زیر بنایی در کشور ، اندیشه تمرکز بخشیدن فعالیت های مرتبط به صنایع گاز را تقویت کرد و در این رابطه طبق اساسنامه قانونی ، شرکت ملی گاز ایران در سال 1344 برای تحقق اهداف زیر تاسیس شد :
- تهیه ، به عمل آوردن و قابل عرضه کردن انواع گاز منجمله گاز طبیعی فشرده و گاز مایع و انجام اقدامات و ایجاد تاسیسات و وسایل لازم برای نیل به این مقصود .
- مطالعه ، تهیه ، تنظیم و اجرای طرحهای احداث پالایشگاهها ، خطوط لوله ، مخازن ذخیره سازی ، شبکه های توزیع ، وسایل حمل و نقل و سایر تاسیسات گاز طبیعی ، انواع گاز و مشتقات آنها .
- حمل و نقل ، توزیع و فروش انواع گاز و مشتقات آنها .
- صدور انواع گازهای طبیعی و مایع به خارج از کشور و یا فروش آنها به منظور صادرات
- تنظیم و تعیین مقررات مربوط به ایمنی و استانداردهای مصرف
منطقه ویژه اقتصادی پارس
منطقه ویژه اقتصادی پارس ، در تاریخ 18 مهرماه 1377 همزمان با ولادت با سعادت حضرت فاطمه زهراء (س) با تصویب شورایعالی مناطق آزاد کشور تحت نظارت شرکت نفت ایران ایجاد گردیده است و در حال حاضر مسئولیت اداره آن به عهده شرکت نفت و گاز پارس می باشد . این منطقه با وسعت بیش از 100 کیلومتر مربع در کناره خلیج فارس و در فاصله 250 کیلومتری بندر بوشهر و 570 کیلومتری بندر عباس واقع گردیده است
اهداف :
مهمترین اهداف ایجاد منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس عبارتند از :
- ایجاد تسهیلات لازم در جهت اجرای به موقع پروژه های مختلف نفت و گاز مخزن عظیم پارس جنوبی
- ایجاد زمینه مناسب جهت جلب مشارکت های خارجی با هدف توسعه صنایع نفت ، گاز و پتروشیمی و دیگر صنایع وابسته و دارای فن آوری پیشرفته
- فراهم نمودن زمینه اشتغال در منطقه و جذب کارکنان ماهر و نیمه ماهر استانهای همجوار با توجه به تاثیرات مثبت این امر در محرومیت زدایی و رشد و شکوفایی اقتصادی استانهای بوشهر ، فارس و هرمزگان .
ویژگیهای منطقه :
مهمترین ویژگیهای منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس عبارتند از :
موقعیت جغرافیایی ممتاز و نزدیکی به میدان عظیم نفت و گاز پارس جنوبی و امکان تامین انرژی مورد نیاز صنایع مختلف با قیمتهای کاملاً رقابتی در سطح منطقه و جهان ، بهره گیری از قوانین و مقررات مناطق ویژه اقتصادی کشور از جمله استفاده از معافیت های گمرکی جهت واردات کالا و تسهیلات لازم در جهت صادرات ، بهره گیری از نیروی کار متخصص و نیمه متخصص و با تجربه در صنایع نفت ، گاز و پتروشیمی . دسترسی به آبهای بین المللی از طریق اسکله های در دست احداث ، وجود فرودگاه بین المللی ، ایجاد تاسیسات زیر بنایی شامل شبکه های آب و فاضلاب ، برق ، مخابرات و راههای دسترسی در منطقه ، دسترسی به بازارهای وسیع منطقه و هم چنین کشور های آسیای میانه از طریق شبکه های ارتباطی جمهوری اسلامی ایران .
آشنایی با میدان پارس جنوبی :
میدان پارس جنوبی در ایران ، در واقع بخش شمال شرقی یک ساختار وسیع زمین شناسی در خلیج فارس بوده و در قطر به میدان شمالی معروف است . این میدان در حدود 100 کیلومتری جنوب ساحل بندر عسلویه ، محل احداث تجهیزات و تسهیلات دریافت کننده گاز استخراجی قرار دارد . هیدروکربنها در بخشهای متعددی از این میدان یافت می شوند . مهمترین منبع آن ، مخزن کربنات کنگان – دالان می باشد که با ضخامتی حدود 450 متر در عمق حدود 3000 متری زمین قرار دارد . این میدان گازی یکی از بزرگترین میدانهای گای جهان می باشد . گاز موجود در میدان پارس جنوبی در حدود 450 هزار بیلیون فوت مکعب برآورد می شود .
دو چاهک شناسایی (کمانه) توسط شرکت توتال پارس جنوبی با هدف ارزیابی و تکمیل اطلاعات موجود از مخازن در این بخش و به ویژه با اهداف کالیبره کردن سطح بالای ساختار زمین شناسی موجود ، کنترل مشخصات مخزن و نمونه گیری از مایعات موجود در مخزن کنگان- دالان حفر شده است . اول چاههای مذکور تهیه شده و آزمایشهای لازم بر روی نمونه های برداشت شده ، انجام شده است .
بعد از بررسی کامل اطلاعات موجود ، با استفاده از آخرین دانش روز یک مدل زمین شناسی سه بعدی و یک مدل سه بعدی مخزن فراهم گردید . مدل اخیر رفتار مخزن را شبیه سازی کرده و تولید گاز و میعانات گازی را پیش بینی می کند . در حال حاضر با هدف تولید کل 12000 میلیون فوت مکعب گاز و 500000 بشکه میعانات گازی در روز ، توسعه این میدان در 12 فاز مورد نظر می باشد . مسئولیت توسعه میدان پارس جنوبی در حال حاضر به عهده شرکت نفت و گاز و پارس (POGC) یکی از شرکتهای وابسته به شرکت ملی نفت ایران (NIOC) می باشد . علاوه بر مخازن گاز کنگان و دالان که مخازن اصلی میدان مشترک پارس جنوبی هستند ، مخازن دیگری در این میدان وجود دارند که حفاریهای انجام شده در سال 1370 وجود نفت در آنها را تایید نموده است . بر اساس نتایج به دست آمده از عملیات ژئوفیزیکی ، از میان این مخازن ، مخزن دادیان در میدان مشترک پارس جنوبی از اهمیت خاصی برخوردار است . ستون نفتی این مخزن بیش از 100 متر و قابلیت تخلخل سنگ آهک مخزن حدود 25 درصد تخمین زده شده است . بنابر آخرین بررسی های به عمل آمده ، ظرفیت تولید متوسط این میدان نفتی تا 100 هزار بشکه در روز ارزیابی شده است .
طرح توسعه فاز یک میدان گازی پارس جنوبی:
طرح توسعه فاز یک میدان پارس جنوبی به منظور استحصال روزانه 1000 میلیون فوت مکعب گاز و میعانات همراه آن برنامه ریزی شده است . تاسیسات دریایی و ساحلی مورد نیاز جهت تولید ، تصفیه و انتقال تا محل اتصال به خط لوله سوم سراسری انتقال گاز احداث و بهره برداری خواهد شد . در این مرحله علاوه بر گاز تولیدی ، استحصال روزانه 40هزار بشکه میعانات گازی تثبیت شده ، 200 تن گوگرد جامد نیز میسر خواهد بود . تاسیسات دریایی طرح در فاصله حدود 105 کیلومتری ساحل بندر عسلویه در خلیج فارس و در نزدیکی مرز آبی ایران با کشور قطر در حال احداث است . این مجموعه شامل سکوهای حفاری ، بهره برداری ، مسکونی ، مشعل ، خطوط لوله زیر دریایی 18 اینچ به طول تقریبی 505 کیلومتری جهت انتقال گاز از یک سکوی حفاری به سکوی بهره برداری ، خط لوله 30 اینچ صادرات میعانات گازی در دریا به طول تقریبی 3 کیلومتر ، خط لوله زیردریایی 30 اینچ به طول 105 کیلومتر جهت انتقال گاز و میعانات گازی به صورت دوفازه به پالایشگاه ساحلی می باشد . تاسیسات ساحلی شامل واحدهای دریافت و جداسازی گاز و میعانات گازی ، تثبیت میعانات گازی ، شیرین سازی ، نم زدایی ، مرکاپتان زدایی ، تنظیم نقطه شبنم و تراکم گاز جهت انتقال و بازیافت و انجماد گوگرد می باشند . عملیات توسعه این فاز در اردیبهشت سال 1377 به شرکت ایرانی پتروپارس واگذار گردیده است .
فازهای 2 و 3 میدان گازی :
شرکت توتال پارس جنوبی ، از شرکتهای وابسته به شرکت توتال فینالف فرانسه با مشارکت شرکتهای گاز پروم روسیه و شرکت بین المللی پارسی ، از شرکتهای وابسته به پتروناس مالزی ، در حال حاضر و پیرو قرارداد خود با شرکت ملی نفت ایران در سپتامبر 1997 (شهریور – مهر 1376) عهده دار توسعه فازهای 2 و 3 می باشند TSP و شرکایش پرداخت کلیه هزینه های توسعه فازهای 2 و 3 این میدان را عهده دار هستندTSP متصدی اصلی توسعه میدان مذکور می باشد که شامل طراحی ، تهیه و تدارک ساخت ، سرپرستی و اداره و راه اندازی تجهیزات است . راه اندازی این تجهیزات بین پایان سال 2001 میلادی ( دیماه 1380) و آغاز سال 2002 به تدریج آغاز خواهد شد . کل زمان توسعه به مدت 5 سال پیش بینی شده است . واگذاری سرپرستی و کاربری تجهیزات ، به پرسنل شرکت ملی نفت یاران بعد از راه اندازی ، برای پایان سال 2003 میلادی (دی ماه 1381)پیش بینی شده است . هدف اصلی قرارداد توسعه دو بلوک از میدان پارس جنوبی برای تولید و استحصال 2000 میلیون فوت مکعب گاز طبیعی تصفیه شده ، 80 هزار بشکه میعانات گازی و 400 تن گوگرد در دو روز برنامه ریزی گردیده است .
سکوهای دریایی روی چاهها :( Wellhed platforms)
دو سکو هر کدام ده چاه را پوشش خواهند داد . گاز در روی سکو ها به صورت مرطوب (wet scheme ) تولید خواهد شد . فقط گلیاکول MEG) مونو اتیلن گلایکول ) برخی افزودنیها با هدف پیشگیری از خوردگی و تشکیل هیدرات (Hydrate ) به خط لوله انتقال تزریق خواهد شد . هر دو سکوی دریایی یکسان بوده و به طور معمول ، نیازمند نیروی انسانی مقیم نمی باشند . این سکو ها برای نصب دکلهای حفاری طراحی شده و با طرح چهار پایه ای خود هر کدام قابلیت پوشش دادن به کل چاهها را دارا می باشد . عمق آب در محل سکوها حدود 65 متر است . هر سکوی دریایی به یک سکوی مشعل(Flare platform) متصل می باشد . ده چاه انحرافی از هر سکوی دریایی با انحرافی متجاوز از 3000 متر در حال حفر است . این چاهها توسط لوله های یک سوراخی(Monobore) هفت اینچی مقاوم در برابر خوردگی تجهیز خواهند شد
نحوه انتقال گاز و میعانات گازی از سکوهای دریایی به پالایشگاه به صورت سه فازه می باشد . دو خط لوله زیردریایی با قطر 32 اینچ گاز خام را از هریک از سکوها به تاسیسات ساحلی پالایشگاه انتقال خواهد داد ، طول هر خط لوله 105 کیلومتر است . گلایکل (MEG ) از طریق دو خط لوله 4.5 اینچی که روی دو لوله اصلی مستقر هستند برای تزریق مجدد به گاز تولیدی در روی سکوها ، از ساحل به این سکوها برگردانده خواهد شد . پالایشگاه گازی شامل چهار ردیف عملیاتی در ساحل به ظرفیت 2000 میلیون فوت مکعب می باشد که شامل واحدهای دریافت و جداسازی گاز و میعانات گازی ، تثبیت میعانات گازی ، شیرین سازی ، نم زدایی ، تنظیم نقطه شبنم و هرکاپتان زدایی و تراکم گاز جهت انتقال ، بازیافت و انجماد گوگرد و واحد احیای مونواتیلن گلایکل (MEG) جهت تزریق به خط لوله انتقال گاز 32 اینچ می باشد .
محصول گاز پالایشگاه با استفاده از خط لوله 56 اینچ فازهای 1و2و3 به خط لوله سراسری سوم انتقال گاز در منطقه کنگان ارسال خواهد شد . عملیات توسعه این فازها در تاریخ 25/7/77 با مشارکت شرکتهای توتال ، پتروناس ، و گازپروم واگذار گردیده است .
شامل 187 صفحه فایل word قابل ویرایش
دانلود تحقیق بهره برداری سکو های دریایی