پیشگفتار
هدف آفرینش تکامل انسانهاست و روشن است که تکامل همه جانبه انسانها به یک سلسله آگاهیها و تعلیمات صحیح نیاز دارد و خداوند بایستی توسط مربیان کامل و نمونه قوانینی را که سعادت بشر را تضمین می کند در اختیار انسان بگذارد
بدین جهت پیام آوران الهی در طول تاریخ بشریت با فراخوانی امت ها به پرستش خداوند و با تکیه بر ارزش های اصیل اخلاقی در همه ابعاد زندگی انسان را به رشد و رویش رهنمون می ساختند .
مجموعه حاضر به بحث در مورد عصمت پیامبران پرداخته که شرط اساسی در نبوت است این مجموعه شامل چهاربخش می باشد
در بخش اول به بررسی معناو مفهوم عصمت و همچنین عصمت پیامبران و شناخت بیشتر عصمت پرداخته شده است
در بخش دوم به بررسی انواع عصمت و ضرورت هر یک از انواع پرداخته شده است
در بخش سوم به دیدگاههایی که شیعیان سایر فرقه های اسلامی قرآن و روایات نسبت به مسئله عصمت دارند اشاره شده است
دربخش چهارم آیاتی که به ظاهر در عصمت پیامبران اشکال ایجاد میکند به طور نمونه بحث شده است
در پایان امیداوارم که مجموعه گردآوری شده بتواند ما را در شناخت هر چه بیشتر پیامبران یاری رساند ضمنا از استاد گرامی جناب آقای علی مرادی که من را در گردآوری این مجموعه تشویق و همکاری نموده اند صمیمانه تشکر و قدردانی می کنم .
عصمت پیامبران
مقدمه :
همانطور که می دانیم در احکام دین تقلید جایز است اما در مورد اصول دین هر مسلمانی باید به تحقیق و بحث در رابطه با آن بپردازد که درغیر اینصورت برایمان او به دنیش اشکار وارد می شود زیرا هر کس در اعتقاد به خدا و آخرت و حقانیت قرآن و پیامبر اسلام (ص) و امامت امامان و عادل بودن خود باید به تعیین برسد دومین اصل از اصول دین بحث نبوت است که یکی از موضوعات ارائه شده در بحث نبوت اختصاصات پیامبران می باشد که عصمت یکی از اختصاصات مهم پیامبران است و ما در این جزوه به بررسی آن می پردازیم .
بخش اول : مبانی عصمت پیامبران
معنا و مفهوم عصمت :
عصمت در لغت به معنای «نگه داشتن » و «خودداری کردن » میباشد و در نظر متکلمین ، اجتناب ازکارهایی است که دین اسلام آنها را گناه ونافرمانی خداوند دانسته و انجام آن را ممنوع کرده است . البته عصم را نیز معصونیت خوانده اند و با توجه به این نکته ، چنین اتنابط میشود که عصمت صرفا عدم وقوع و تحقق گناه و یا خطار از ناحیه یک شخص نیست ، بلکه مرا د اینست که شخصی در شرایط لازم وزمینه مساعد برانجام گناه با عزم واردهای راسخ ازارتکاب به گناه و خطا خودداری نماید .
انسان معصوم نیز انسانی است که همچون دیگران در شرایط و موقعیتهای مختلف قرار میگیرد و در محیط اجتماعی با فراز و نشیبهای گوناگون روبرو شده و با انسانهای دیگر روابط متاقابل داد، اما بهرحال در هر شرایطی هرگز گرفتار گناه و عصیان و همچننی دچار خطا و عصیان نمی گردد .
ضرورت عصمت در پیامبران
ضرورت عصمت در پیامیران را می توان ازدو دیدگاه مورد بررسی قرار داد :
الف : از دیدگاه عقل و فطرت انسانی
- کسی که از طرف خدا فرستاده شده و می خواهد مردم را به سوی کمال و فضیلت سوق دهد در ابتدا ، خود باید دارای افکار صحیح و مفید و منطقی و صفات وخصلتهای مورد پذیرش عقل و نیز دارای اخلاق پسندیدها باشد که این مطلب چیزی است که نه شما عقل ومنطق آن را ضروری می داند ، بلکه فطرت انسان نیز آن را تائید میکند . همچنانکه خدا در قرآن در زمینه امر به معروف و نهی از منکر فرموده است : «ان اللهامر بالنهی بعد الشاهی » یعنی « خداوند فرمان داده که نهی کنندگان او خود از کارهای زشت خودداری کند و سپس دیگران را از آن باز دارند .»
- از طرفی نیروی موثر و کوبنده و تنها سلام برنده پیغمبران همان مشاهده عمل بر طبق گفته و دیدن صداقتی است که پیروان آنها احساس میکنند .
- همچنین ماعقیده داریم که آفریدگار جهان دانا وحکیم است بنابراین چگونه امکان دارد که فرد دانا و حکیم انسانی را به پیروی از فرد گنه کار و فاسد الاخلاق دعوت کند .
ب – استدلالات متکلمین اسلامی
- اگر پیغمبران مرتکب گناه شوند از نظر اسلام فاسق شناخته شده و شهادت آنان در امور دنیوی از اعتبار خواهد افتاد . بنابراین اینگونه افراد چگونه سخنان و شهادت آنان درباره امر معنوی و اخروی پذیرفته خواهد شد .
- اگر از آنان گناه صادر شود بدون تردید مشمول عذاب و لعن خداوند قرار خواهند گرفت .
«و من یعص الله و رسول و یتعدد حدوده یدخله نارا خالدا فیها و له عذاب مهین .»
یعنی «کسی که نافرمانی خدا و رسولش کرده و از حدود اوخارج شود خداوند او را همواره در آتش نگه داشته و برآنها عذاب ننگ خواهد فرستاد .»
« و من یتعدد حدود الله فاولئک هم الظالمون »
یعنی «کسانیکه از حدود خداوند تجاوز کرده و نافرمانی کنند ستمگرند »
اگر پیغمبران گناهکار باشند طب
عصمت پیامبران - 38 ص ورد