دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .
هر چند مکتب متعالی اسلام سرشار از تعالیم راهگشا و تحول آفرین برای زندگی فردی و اجتماعی ابناء بشر می باشد ولی بی شک یکی از فرازهای برجسته که تأکید بر این نکته دارد که هر مسلمانی ملکف است در پایان هر روز از ایام عمر خود عملکرد انفرادی اش را در دادگاه حق محور و وجدان مورد نقد قرار دهد، تا ضمن بازنگری مستمر و مسئول بودن نسبت به اعمال و کردارش لحظه ای از نقاط ضعف و قدرت خود غافل نماند، قطعاً در یک نظام اسلامی که طلایه دار چنین پندارهای ناب، و بی نظیر می باشد، پس در سطح کلان نیز می بایست عملکرد ارگان ها و نهادهای مُنتسب به دولت اسلامی بیش و پیش از دیگران مورد ارزیابی و موشکافی قرار گیرد، تا زمینه ی رشد و بالندگی نظام و بهره گیری از تجارب ارزشمند گذشته و حوادث تلخ و شیرین آن فراهم آید که همچنین درا ین نوشتار سعی شده است، در همین راستا عملکرد نهاد مقدس آموزش و پرورش مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد و علل افت تحصیلی که نشانه ی ابتلاء نظام آموزشی به یک نارسایی و بیماری تهدید آمیز می باشد، فهرست می گردد، تا موجبات زدودن آثار سوء از چهره ی نظام آموزشی کشور فراهم آید.
امید است این تحلیل و بررسی صادقانه که در این مسیر انجام گرفته ، مؤثر ، نافذ و نافع واقع شود.
بنابراین وزارت آموزش و پرورش به علت زیر پوشش قرار دادن حدود جمعیت کشور ، بودجه هنگفت و سنگینی را به خود اختصاص داده است. با توجه به کمبود منابع مالی، انسانی ، کسری بودجه استفاده بهینه و درست از منابع امکانات موجود از اهمیتی ویژه برخوردار است.
در اینجا به یکی از عوامل مهمی که موجب هدر رفتن امکانات می شود، می توان به افت تحصیلی اشاره نمود که به عبارت دیگر :
افت تحصیلی = ضررهای جبران ناپذیر فردی و خانوادگی + هدر رفتن منابع ملی و امکانات موجود
یعنی افت تحصیلی ضمن آنکه از نظر فردی و ضررهای جبران ناپذیری بر دانش آموزان و خانواده ها وارد می کنند، موجب به هدر رفتن منابع ملی و بودجه آموزش و پرورش نیز می شود.
یکی از شاخص های توسعه کشورها همگانی شدن آموزش و پرورش و تعمیم آموزش اجباری است و در کشورهای پیشرفته سعی می شود آموزش رسمی از سنین پایین تر شروع شود و اجباری و همگانی بودن آن سنین بالاتری را شامل می گردد به طور مثال: کشور فرانسه کودکان 5-2 ساله از آموزش پیش دبستانی اختیاری برخوردارند و گروههای فشار سعی در اجباری کردن آن دارند و پایان آموزش اجباری 16 سالگی (پایان دوره اول متوسطه ) در نظر گرفته شده است در کشورما آموزش رسمی و اجباری با اینکه از 6 سالگی و اول دبستان شروع می شود ولی هنوز بچه های لازم التعلیم را تحت پوشش قرار نداده است و برای توسعه همه جانبه جوامع اگر آموزش و پرورش نقش اول را نداشته باشد ؛ حداقل پایین تر از سازمانهای دیگر قرار نمی گیرد . مثلاً : اگر در تولید اقلام مصرفی ( از جمله : تولیدات غذایی مثل : گندم یا تولیدات ساختمانی مثل : آهن ، لیوان و ... )افت تولید مشاهده شود بلافاصله مردم و سازمانهای مربوط از خود عکس العمل نشان می دهند که شاید بتوان گفت : به این دلیل که تولید اقلام مصرفی خیلی سریع در جامعه قابل مشاهده است اما در آوزش و پرورش افت تحصیلی به دلیل تدریجی بودن و آشکار نبودن نتایج آن یا ما متوجه این قضیه نبوده ایم یا به عمد از کنارش رد می شویم .
بیان و تعریف مسأله :
مسأله افت تحصیلی در نظام آموزش و پرورش در بسیاری از کشورهای جهان سوم ، به صورتی حاد مطرح است . همان طور که می دانیم ، منابع و امکانات اغلب کشورهای جهان سوم محدود است . این امر به نوعی دقت در مصرف ، صرفه جویی ، تخصیص این منابع به بحثهای مختلف اقتصادی – اجتماعی را می طلبد .
در کشور ما ، افت تحصیلی یکی از مهمترین مسایل و مشکلات کنونی نظام آموزش و پرورش است که هر سال ده ها میلیارد ریال بودجه کشور را به هدر می دهد و نیروهای بالقوه انسانی از آموزش و پرورش خارج می کند و به این ترتیب عظیم ترین سرمایه های جامعه که همان نیروی انسانی است ، بی ثمر می ماند.
متأسفانه مسأله افت تحصیلی برای والدین ، مربیان و معلمان به عنوان یک امر بسیار پیچیده و مبهم بوده است و کمتر کسی سعی نموده است به ریشه چنین نتایج منفی و ناگواری را که برای برخی از دانش آموزان به وجود می آید ، پی برد و حقایق پنهان بی شمارش را روشن سازد و پاسخگویی این سؤال باشد که چه عواملی باعث برند و ظهور این مشکل اجتماعی می شود؛
اهمیت و ضرورت پرداختن به موضوع :
مسأله موفقیت و شکست تحصیلی ، سابقه ای طولانی و نا مشخص دارد و تاریخ آن همزمان با آغاز خواندن و نوشتن توسط بشز بوده است . اما به طور سعی پس از اجباری شدن آموزش و پرورش در اواخر قرن 19 و همگام با تحولات صنعتی و نیاز به نیروهای تربیت شده و متخصص ، انکار دولتمردان ، و دست اندر کاران آموزش و پرورش به مسأله پیشرفت و شکست تحصیلی معطوف شده است .
راستی افت تحصیلی چیست ؟ علت زیانهای اقتصادی ناشی از این امر کدام است ؟
چرا افت تحصیلی آثار سوء روانی بر دانش آموزان بر جای می گذارد ؟
و آثار این تأثبر گذاری روحی و روانی کدامند ؟
این قبیل سؤالات منجر شد تا در این راستا ، با بررسی همه جانبه و دقیق ، جهت آگاهی اولیا و مربیان نسبت به مسئولیت سنگینی که دارند و با امید آنکه قدمی در راه ریشه کن کردن این معضل نگران کننده از بطن جامعه برداشته باشیم ، به بررس و شناخت عوامل مؤثر بر افت تحصیلی دانش آموزان مقطع دبیرستان شهرستان قوچان پرداختیم .
تعاریف و اصطلاحات عملیاتی :
تعاریف متعددی در این باره آمده است که در اینجا به برخی از آنها اشاره می شود .
منظور از افت تحصیلی :
کاهش عملکرد تحصیلی و درسی دانش آموز، از سطحی رضایت بخش به سطحی نامطلوب است.
(دکتر افروز، 1375؛ ص 101 ) توجه به این تعریف نشان می دهد که مقایسه و سنجش سطح عملکرد تحصیلی قبلی و فعلی دانش آموز ، بهترین شاخص افت تحصیلی است. زمانی می توان از افت تحصیلی صحبت نمود که فاصلۀ قابل توجهی بین توان و استعداد بالقوه و توان بالفعل فرد در فعالیت درسی و پیشرفت تحصیلی مشهود باشد، گر چه این تعریف می تواند همۀ کسانی را که به دنبال شکست های پی در پی از تحصیل که منجر به عقب ماندن و عمدتاً به اصطلاح تجدید یا مردود می شوند، در بر گیرد.
مفهوم افت تحصیلی صرفاً در مردودی و شرکت در انتخابات مجدد (تجدیدی) خلاصه نمی شود، بلکه می تواند شامل هر دانش آموز و دانشجویی هم شود، که آموخته های آموزشگاهی و پیشرفت دانشگاهی او کمتر از توان بالقوه و حد انتظار اوست و بر اساس همین تعریف گفته می شود که دانش آموزان تیزهوش نیز ممکن است دچار افت تحصیلی و کم آموزی شوند.
برای روشن نمودن این مطالب فرض می کنیم هدف تمام دانش آموزانی که در یک دورۀ تحصیلی ثبت نام می کنند، گذراندن موفقیت آمیز تمام پایه های آن دورۀ تحصیل در مدت تعیین شده باشد. از این نظر « تکرار پایۀ تحصیلی» یک دوره و «ترک تحصیل» پیش از پایان دوره ، هر دو افت و اتلاف به حساب می آیند. بدین قرار :
الف – تکرار پایۀ تحصیلی عبارتند از :
« تکرار یک کلاس برای دانش آموزی که در خلال یک سال تحصیلی در همان کلاس و پایه ای که در سال قبل بوده ، به تحصیل بپردازد و همان کاری را انجام دهد که در سال قبل بوده و به تحصیل بپردازد و همان کاری را انجام دهد که در سال گذشته نیز انجام داده است »
تکرار پایۀ تحصیلی، اتلاف آموزشی قلمداد می شود، زیرا آنان که پایه ای را تکرار می کنند از یک سو باعث کاهش ظرفیت ثبت نام در آن پایۀ تحصیلی شده و مانع پذیرش دیگران در آن دورۀ تحصیلی می شوند و از سوی دیگر موجب افزایش تعداد بیش از ظرفیت نظام آموزشی شده و هزینه های بیشتری را به نظام آموزش و پرورش تحمیل می کنند.
ب – ترک تحصیل نیز به طور کلی عبارتند از :
« وضع دانش آموزی که از پیش از پایان آخرین سال در یک دورۀ آموزشی که در آن ثبت نام کرده ، آن دوره را ترک گوید »
ج – افت تحصیلی عبارتند از :
« وقوع ترک تحصیل زودرس و تکرار پایۀ تحصیلی در نظام آموزش و پرورش یک کشور».
( گلشن فومنی، 1357، 159 ) اصطلاح افت یا اتلاف در آموزش و پرورش از زبان اقتصاد دانان گرفته شده است، اگر محصول نهایی این نهاد « نیروی انسانی» باشد، افت آن قسمت از سرمایه و مواد اولیه است که در تولید نیروی انسانی، نتیجۀ مطلوب نداده است.
افت تحصیلی موارد متعددی از قبیل مردودی، ترک تحصیل و غیره را در بر می گیرد و در اینجا ، منظور کاهش عملکرد دانش آموزان از سطح رضایت بخش به سطح نامطلوب است، به طوری که اگر بین استعداد بالقوه و بالفعل دانش آموز فاصله ای وجود داشته باشد، این فاصله نشان از افت تحصیلی دارد و بهترین شاخص آن مقایسۀ عملکرد قبلی و فعلی دانش آموز است. شاید این تشبیه چندان خوشایند نباشد و اصطلاح قصور در تحصیل یا واماندگی از تحصیل مطلوب تر باشد. با وجود این اگر از نقطه نظر منابع و مخارجی را که جامعه در اختیار نهاد تعلیم و تربیت قرار می هد، به آموزش و پرورش بنگریم بدون شک آموزش و پرورش یکی از بزرگترین مشاغل اقتصادی جهان است.
(دکتر گلشن فومنی، ص 173 ) عوامل زیادی در افت تحصیلی دخالت دارند که در نگاهی فشرده به علل افت تحصیلی که به طور کلی می توان آنها را به عوامل مربوط به مدرسه و عوامل غیر مدرسه ای تقسیم کرد.
بنابراین با توجه به آنچه که گفته شد، افت تحصیلی عبارت است از :
« وقوع ترک تحصیل زودرس و تکرار پایۀ تحصیلی در نظام آموزش و پرورش یک کشور»
که این تعریف همچنین نتایج آموزشی و پرورشی ترک تحصیل زودرس یا مزیت هایی را که ممکن است، تکرار پایۀ تحصیلی در بر داشته باشد، در نظر نمی گیرد. بنابراین ساخت و هدف نظام آموزش، نقش عمده ای در اتلاف منابع به صورت ترک تحصیل و تکرار پایۀ تحصیلی دارد.
اهداف تحقیق :
این تحقیق ف با اهداف کلی زیر انجام شده است عبارت از :
- شناخت خصوصیات فردی ، اجتماعی و اقتصادی افراد دارای افت تحصیلی
- شناخت زمینه های تحصیلی و آموزشی فرد که بر افت تحصیلی مؤثر است .
- شناخت عوامل آموزشی مربوط به دبیرستان که در افت تحصیلی افارد مؤثر است .
- مقایسه تحقیق در این بررسی ، پیمایش و توصیفی است . به این ترتیب که پس از مشخص شدن ،
روش تحقیق:
در این تحقیق بررسی موضوع افت تحصیلی بصورت توصیفی وپیمایشی است به این ترتیب که با مشخص شدن موضوع مورد نظر به مطالعه و مصاحبه های مقدماتی پرداخته شده است
پیشینه و سابقۀ تحقیق و طرحهای انجام شدۀ قبلی
اولین تحقیق :
عسگری (1374) در تحقیقی که تحت عنوان « بررسی مقایسه ای افت تحصیلی دانش آموزان متوسطۀ نظری استان خوزستان نسبت به کل کشور طی سالهای تحصیلی 71-70 لغایت 78-77 » انجام داده است :
نمونه و جامعۀ آماری در این پژوهش :
به دلیل استفاده از سرشماری نمونه ای گرفته نشده است و حجم و روش تعیین نمونه دراین مورد منتفی است. روش آماری : از آنجایی که تحقیق مربوطه در سطح دانش آموزان شاخۀ نظری استان خوزستان و متوسطه استانهای کشور انجام گرفته است، بنابراین در این رابطه از روش نمونه برداری خاصی استفاده نشده است.
بعبارت دیگر تمامی جامعۀ آماری مورد بررسی قرار گرفته است که شامل کلیۀ امکانات آموزشی ، فضا، تجهیزات، امکانات آزمایشگاهی، کتابخانه ای ، ورزشی، پرورشی در مدارس متوسطۀ نظری استان خوزستان و کشور در سالهای تحت بررسی بوده است.
دومین تحقیق :
(پولادی ، 1375) در تحقیقی که تحت عنوان : « بررسی عوامل مهم افت تحصیلی در دبیرستانهای پسرانۀ اهواز» انجام داده است.
نمونه و جامعۀ آماری در این پژوهش :
جامعۀ آماری در این پژوهش شامل کلیۀ دانش آموزان اول تا چهارم رشته های مختلف دبیرستانهای پسرانۀ شهرستان اهواز در سال تحصیلی 73-1372 می باشد. نمونۀ تحقیق متشکل از تعداد 400 دانش آموز پسر از سه رشتۀ ریاضی و فیزیک، علوم تجربی و علوم انسانی (اقتصاد اجتماعی) است. جهت انتخاب نمونه ، از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای استفاده شده است. ملاک اصلی انتخاب آزمودنی ها، داشتن حداقل یک بار مردودی در سال تحصیلی مربوط بوده است و به متغیرهای دیگری مثل سن، وضعیت اجتماعی- اقتصادی و هوش در گزینش آزمودنی ها توجه نشده است.
روش کار بر این اساس بوده است که برای اینکه نمونۀ تحقیق معرف واقعی جامعۀ آماری باشد، از نواحی (1و 2و 3) آموزش و پرورش شهرستان اهواز نمونه گیری شده است. از مجموع دبیرستانهای پسرانه هر سه ناحیه، 10 دبیرستان به طور تصادفی انتخاب شد، به طوری که 4 دبیرستان از ناحیۀ یک آموزش و پرورش، 3 دبیرستان از ناحیۀ دو و 3 دبیرستان از ناحیۀ سه در نمونۀ دبیرستانها قرار گرفت. تعداد آزمودنی های انتخاب شده از هر پایۀ تحصیلی اول تا چهارم 100 نفری می باشد. و برای هر پایه از هر دبیرستان 10 نفر و مجموعاً در هر دبیرستان 40 نفر برای سال اول تا چهارم انتخاب شد که این 40 نفر از سه رشتۀ تحصیلی ریاضی و فیزیک ، علوم تجربی، علوم انسانی می باشند.
سومین تحقیق :
( نادری، 1379) در تحقیقی که تحت عنوان بررسی علل افت تحصیلی در درس ریاضی دانش آموزان استان مرکزی در سال تحصیلی (79-78) انجام داده است. « نمونۀ ای به حجم : 2100 نفر بوده است که به روش طبقه بندی تصادفی انجام گرفته است »
انتخاب و ابزار اندازه گیری :
پرسشنامه دانش آموزان ، که در آن 25 سؤال طراحی شده مقیاس این ابزار طیف مندرج «پنجگانه لیکرت» می باشد و پرسشنامه معلمان ، شامل 24 سؤال و مصاحبه با سرگروههای ریاضی که به صورت بازار معلمان ریاضی به عمل آمده است و نتایج آن تحلیل محتوا گردیده و اجرا می شود.
شامل 171 صفحه فایل word قابل ویرایش
