لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 10
عوامل موثر در تنظیم برنامه تولید و مصرف
چکیده:
انرژی برق در مجموعه کلی انرژی مورد نیاز برای جامعه از ویژگی خاصی برخوردار است. این ویژگی در زمینه نیاز به جذب سرمایه فوق‌العاده جهت راه‌اندازی و توسعه و بهره‌برداری در رشته صنایع مربوط به تهیه این انرژی می‌باشد.
سرمایه‌گذاری در این رشته از صنعت که منبعث از تمایل به مصرف این انرژی در جامعه می‌باشد، بایستی از طریق کاهش گرایش به مصرف غیر ضروری این انرژی و هدایت مصرف آن به سمت مصارف حقیقی محدود گردد. مسلماً با تحدید سرمایه‌گذاری در این رشته (که در اثر حذف مصارف غیرضروری و جانشینی انواع انرژی کم هزینه ایجاد خواهد شد) اقتصادکلی جامعه این امکان را خواهد یافت تا با حجم بیشتر در سایر بخشهای اقتصادی سرمایه‌گذاری نماید.
بنابراین سیاست‌گذاری الگوی تولید و مصرف مخصوصاً در زمینه انرژی برق برای جامعه که هر 20 سال جمعیت آن دو برابر می‌شود احتیاج به دقت مخصوصی دارد تا بتوان تقاضای آینده جامعه را در کلیه زمینه‌ها از طریق سرمایه‌گذاری داخلی و افزایش توان تولیدی کشور تامین نمود.
شرح مقاله:
بحث اصلی این مقاله در دو بخش سیاست‌گذاری الگوی تولید و سیاست گذاری الگوی مصرف تهیه و تدوین شده است.
1ـ سیاست گذاری الگوی تولید:
1ـ1ـ سیاست اقتصادی: صنعت برق در زمره یکی از صنایع فوق العاده سرمایه بر می‌باشد. اگر سرمایه لازم برای بهره برداری از یک کیلووات قدرت را جمعاً 2000 دلار و قیمت متوسط فروش به مشترکین را هر کیلوواتساعت 5 ریال و ضریب بار شبکه را 6/0 منظور کنیم جمع فروش سالیانه برق که از این سرمایه گذاری حاصل می‌شود (با نرخ رسمی دلاری 72 ریال) در حدود 365 دلار می‌گردد.
گردش سرمایه که از نسبت فروش به دارائیهای ثابت بدست می‌آید یکی از عوامل تعیین کننده سوددهی و در نتیجه اعلام منطقی و یا غیر منطقی بودن یک سرمایه‌گذاری است.در صنعت برق این نسبت 18 درصد می‌باشد در حالیکه این ضریب در رشته‌ای مانند اتومبیل سازی حدود 460 درصد است.
اگر سود حاصل از فروش در هر دو رشته از صنعت مورد بحث 10 درصد قیمت فروش باشد در این حال سود حاصل از سرمایه گذاری در رشته برق حدود 2 درصد و سود حاصل از سرمایه گذاری در رشته صنایع اتومبیل سازی چیزی در حدود 46 درصد و یا بعبارت بهتر 23 برابر بیشتر از صنعت برق خواهد شد. بنابراین سرمایه گذاری در صنعت برق بایستی با سیاستی که جامع نظرات در مورد مسائل اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، ... باشد توام گردد. برای تعدیل این نظرات و افزایش انگیزش جهت سرمایه گذاری در این رشته از صنعت بایستی مجموعه عوامل زیر مورد توجه قرار گیرد.
ـ دریافت قسمتی از هزینه سرمایه‌گذاری اولیه از متقاضیان و مشترکین برق
ـ تامین سود سرمایه گذاری و هزینه بهره برداری از طریق انتخاب نرخ بهینه فروش
ـ کاهش سرمایه مورد نیاز جهت ارائه یک کیلووات قدرت
برای تشریح هر یک از عوامل مذکور به بررسی جداگانه آنها می‌پردازیم:
1ـ1ـ1ـ دریافت هزینه سرمایه گذاری اولیه از متقاضیان برق: اگر قرار باشد متقاضیان برق همه سرمایه اولیه مورد نیاز جهت تامین برق مورد در خواست را از طریق هزینه انشعاب پرداخت نمایند در این صورت رقم پرداختی آنها بابت هزینه کلی انشعابات استاندارد باین شرح احتساب می گردد.
/
RC ـ ضریب همزمانی مشترکین (درصد)
Rf ـ ضریب همزمانی لوازم مصرفی (درصد)
C ـ هزینه انشعاب
PS ـ قدرت انشعابات استاندارد (کیلووات)
IT ـ جمع سرمایه گذاری برای ارائه یک کیلووات قدرت (دلار)
برای نمونه هزینه انشعاب کلی برای یک انشعاب یکفاز پانزده آمپر (7/2 کیلووات) خانگی با ضریب همزمانی مشترکین 50 درصد و ضریب همزمانی لوازم مصرفی به میزان 60 درصد و هزینه سرمایه گذاری کلی 2000 دلار برای هر کیلووات قدرت را محاسبه می‌کنیم.
دلار 1620=2000*7/2*60/0*50/0
که اگر قیمت دلار با یکی از نرخهای دولتی (72 ریال)، بازرگانی (500 ریال) و یا آزاد (1000 ریال) حساب شود رقم دریافتی از متقاضیان برق خانگی بابت هزینه کلی انشعاب به حدود یکی از ارقام 116600 ریال، 810000 ریال و یا 1620000 ریال بالغ خواهد شد. البته در چنین حالتی که همه هزینه سرمایه‌گذاری اولیه بوسیله مشترکین پرداخت می‌شود نرخ مصرف برق را در حد نازلی که همان هزینه‌های بهره‌برداری و نگهداری است، می‌توان تثبیت نمود.
2ـ1ـ1ـ تامین سود سرمایه‌گذاری و هزینه بهره‌برداری از طریق انتخاب نرخ بهینه فروش: بطور معمول حداقل سود مورد انتظار از هر سرمایه گذاری حدود 10 درصد آن سرمایه گذاری می‌باشد، بنابراین سرمایه گذاری 2000 دلاری و همچنین استهلاک 30 ساله آن باعث می‌گردد که هر سال در حدود 267 دلار جهت تامین سود سرمایه گذاری و همچنین استهلاک سرمایه مذکور به تولید سالیانه حاصل از این سرمایه گذاری تقسیم گردد. که با احتساب ضریب بار 6/0 و رقم 5256 کیلوواتساعت تولید سالیانه هر کیلووات قدرت، این رقم ثابت برای هر کیلوواتساعت حدود 05/0 دلار بدست می‌آید که بایستی جهت تعیین قیمت فروش به رقم هزینه تولید هر کیلووات ساعت اضافه گردد. با انتخاب نرخ تبدیل دلار به ریال با یکی از ارقام 72 ریال دولتی، 500 ریال بازرگانی، و یا 1000 ریال آزاد، این مبلغ برای هر کیلوواتساعت حدود 6/3 ریال، 25 ریال و 50 ریال بالغ خواهد شد.
3ـ1ـ1ـ کاهش سرمایه مورد نیاز جهت ارائه یک کیلووات قدرت:یکی دیگر از راههای بهره‌وری بیشتر در صنعت برق که می‌تواند در کاهش سرمایه گذاری و کم شدن هزینه اولیه تاسیسات این صنعت موثر باشد، استفاده از تاسیسات کم هزینه و یا تاسیس کارخانجات داخلی تولید تاسیسات مورد نیاز صنعت برق می‌باشد. این موضوع می‌تواند بعنوان یک سیاست تکمیلی در زمینه سیاست کلی الگوی تولید مورد مطالعه و اقدام قرار گیرد.
اما با همه این احوال این سیاست تاثیر چندان قابل ملاحظه‌ای در کم شدن سرمایه مورد نیاز جهت ارائه یک کیلووات قدرت نخواهد داشت، ولی در زمینه عدم وابستگی این صنعت حیاتی می‌تواند نقش مهمی ایفاء نماید.
2ـ1ـ سیاست فنی: از بحث در مورد سیاست اقتصادی باین نتیجه رسیدیم که سرمایه گذاری در زمینه صنعت برق نیاز به دقت و بررسی فوق‌العاده‌ای دارد. بی‌دقتی و یا بی توجهی و یا عدم توجه به اولویت‌های ملی در این زمینه باعث بهدر رفتن میلیون‌ها دلار سرمایه کشور و یا راکد و یا کم بهره شدن آن خواهد شد. بنابراین سیاست تولید انرژی برق با توجه به مواردیکه بعداً نیز درباره آن بحث خواهد شد بایستی محدود به موارد مصرفی خاص و یا مواردیکه فاقد انرژی مصرفی جانشین می‌باشد گردد. این موارد عبارتند از:
1ـ2ـ1ـ طبقه‌بندی انرژی‌ها: با توجه به اینکه اصولاً اکثر انرژی‌ها قابل تبدیل به یکدیگر هستند لازم است که هر یک از انواع انرژی که در جامعه برای مصرف قابل ارائه به مردم است از نظر هزینه سرمایه گذاری اولیه جهت تولید آن، میزان افزایش اتوماسیون (حودکار شدن تولید) در تولیدات صنعتی کشاورزی و یا خدمات میزان تلفات انرژی در مراحل مختلف تبدیل میزان سرمایه مورد نیاز جهت تهیه وسایل مصرف کننده انرژی مورد مطالعه و مقایسه با یکدیگر قرار گیرد.
در جدول زیر جدول شماره (1) یک مطالعه مقدماتی و ساده در جهت مقایسه استفاده از انرژی برق و انرژی حاصل از سوخت حرارتی معمولی جهت گرمایش بعمل آمده که می‌تواند بعنوان راهنما در جهت ایجاد انگیزش در انتخاب انرژی بهینه در سطح ملی مورد استفاده قرار گیرد.
/
جدول شماره (1) ـ مقایسه بهینه انرژی برق و انرژی حاصل از سوخت حرارتی جهت گرمایش
در جدول فوق هزینه سرمایه گذاری برای تولید انرژی اولیه (گازوئیل) را بعنوان مبنای محاسبه انتخاب و صفر منظور شده است. از مطالب ارقام جدول فوق مخصوصاً ستون میزان تلفات ملاحظه می‌شود که برای بدست آوردن انرژی برق در مقایسه با مصرف مستقیم انرژی حاصل از سوخت فسیلی بایستی در حدود:
/
از انرژی سوخت فسیلی و یا سایر انرژی‌ها مورد استفاده قرار گیرد که با بررسی ستون جمع سرمایه گذاری لازم باین نتیجه میرسیم که:
/
در صورت استفاده انرژی برق جهت گرمایش در مقابل استفاده مستقیم انرژی سوخت فسیلی جامعه ناچار است ضمن 4 برابر کردن میزان سوخت مصرفی هزینه سرمایه گذاری اولیه که حدود 72 برابر هزینه سرمایه گذاری اولیه جهت تبدیل سوخت فسیلی به گرمایش است را هم متحمل گردد.
البته تنها مزیت قابل قبول استفاده از تبدیل انرژی برق برای گرمایش سطح بالای اتوماسیون (خودکار بودن) آن است که این مسئله باعث می‌گردد تا در بعضی از شرایط خاص استفاده گرمائی از انرژی برق در اولویت قرار گیرد.
البته با تکمیل و توسعه این جدول که برای انواع انرژی‌ها باشد می‌توان نوع اصلی انرژی مورد نیاز را در سطح جامعه مشخص و سیاست تولید انرژی برق را بر مبنای آن تنظیم نمود.
2ـ2ـ1ـ استفاده مستقیم از انرژیهای طبیعی: یکی دیگر از الگوی سیاست گذاری جهت تولید انرژی برق استفاده مستقیم از انرژیهای طبیعی است. فرم احداث ساختمانهای مسکونی و استفاده آنها از روشنایی طبیعی، تهویه طبیعی، عایق بندی ساختمانها از نظر عدم تبادل حرارتی .... می‌تواند در کاهش سهم انرژی برق در زندگی روزانه و در نتیجه محدود شدن سرمایه گذاری در آن منجر گردد. استفاده مستقیم از انرژیهای طبیعی را می‌توان در بخش صنعت کشاورزی هم مورد توجه قرار داد. برای نمونه جدول مقایسه بهینه جهت استفاده از انرژی پتانسیل آبهای زیرزمینی در بخش کشاورزی (ایجاد قنوات) را در برابر ایجاد چاه آب و استفاده از نیروی محرکه برقی جهت آبدهی آن تهیه و مورد مطالعه قرار می‌دهیم.
در حال حاضر در حدود 22500 رشته قنات در ایران وجود دارد که میزان آبدهی سالیانه آنها حدود 8 میلیارد متر مکعب می‌باشد. میزان متوسط آبدهی هر رشته قنات حدود 12 لیتر در ثانیه (یک سنگ) و عمق متوسط در چاه آنها نیز حدود 50 متر است که با این ترتیب انرژی الکتریکی معادل آن برای قنات (با احتساب تلفات انرژی الکتریکی) حدود 10 کیلووات می‌باشد که با منظور نمودن این ارقام جدول مذکور بشرح زیر تنظیم می‌گردد.
دانلود مقاله کامل درباره عوامل موثر در تنظیم برنامه تولید و مصرف
