بیماری جنون گاوی یا آتسفالوپاتی اسفنجی شکل گاو BSE یک بیماری کشنده ودزنراتیو عصبی مغزی قابل انتقال گاو است که یکهفته تا چند ماه پس از بروز علایم بالینی وآغاز مراحل پیشرفته بیماری باعث مرگ گاو می شود .علایم بالینی این بیماری شامل تغییر رفتار ،عدم تعادل ،بروز رفتارهای عصبی ،مثل لگد زدن ،تهاجم و... همچنین کاهش وزن است در طی چند هفته علایم بالینی پیشرفت نموده منجر به زمین گیری ومرگ دام می گردد.
دوره کمون بیماری بین 8-3 سال متغییر وبه طور متوسط 5 سال است وبه عبارت دیگر سن دامهای مبتلا اکثراً از چهار سال به بالا است وغالباً دامهای نژاد سیری وماده رامبتلا می سازد .
بیماری برای اولین بار در سال 1986 در مزرعه ای به نام Kent در انگلستان گزارش گردید . قبل از آن هیچکس شناختی از بیماری جنون گاوی نداشت ولی از نوابر 1986 تا کنون جمعاً 181205 مورد BSE از کشورهای مختلف جهان بخصوص انگلستان ،ایرلند ، فرانسه ،بلژیک ،کانادا ،ایتالیا ، عمان ، کویت وجزایر فالک لند گزارش گردیده است .
مطالعات انجام شده ارتباط بین BSE و بیماری CJD در انسان را تا حدودی نشان داده است به طوری که بر طبق اطلاعات موجود تا کنون 90 نفر در کشورهای انگلستان وفرانسه در اثرشکل جدیدی از CJD یعنی(VCJD) جان خود را از دست داده اند . درمورد اتیولوژی این گروه از بیماری ها ،فرضیه های متعددی وجود دارد که در بین آنها «تئوری پریون» با اقبال بیشتری مواجه شده است .بر اساس اینتئوری عامل بیماری به نام جزء عفونت زای پروتئینی یا پریون تعریف می گردد .عوامل این گروه از بیماری ها در مقابل حرارت وروشهای ضد عفونی کننده رایج به شدت مقاوم هستند .
عامل این بیماری به صورت محیطی وتماس مستقیم قابل انتقال است وتنها راه انتقال ثابت شده مصرف بافت های آلوده از جمله پودر گوشت وپودر استخوان ،غددلمفاوی ،مغزی طناب نخاعی ،طحال ، تیموس وروده باریک نشخوارکنندگان بالاتر از 6 ماه در جیره غذایی دام است .احتمال انتقال بیماری از طریق مصرف گوشت به انسان ،بسیار پایین است .
نتایج حاصل از یک مطالعه کوهورت تأیید نمود که حدود 10درصد از موارد اپیدمی BSE دراثر انتقال مادرزادی اتفاق افتاده است .
تا کنون راهی برای تشخیص بیماری در دام زنده وجود نداشته است ومتداولترین روش تشخیص آزمایش هیستوپاتولوژیکی مقاطع مغز دام مبتلا است انجام این کار به پرسنل متخصص وتجهیزات آزمایشی اختصاصی نیاز دارد .در حال حاضر برای مبارزه با بیماری دو اقدام اصلی صورت می گیرد که عبارتند از :
- عدم استفاده از پودر گوشت وپودر استخوان وبافتهای آلوده نشخوارکنندگان در تغذیه گاو
- معدوم کردن گاوهای مبتلا در کوتاهترین زمان بعداز تشخیص
البته سازمانهای جهانی نظیر FAO,WLLOOLE برای جلوگیری از انتشار عامل BSE ومحافظت از بهداشت عمومی ضوابط ودستور العمل هایی را ارائه نموده اند وداشتن یک سیستم سورولانس ملی مستمر در هر کشوری را لازم وضروری دانسته اند .
یکی از بیماری هایی که در سالهای اخیر ،بحث های زیادی در محافل علمی جهان برپا نمود وباعث خسارت سنگین اقتصادی گردید واز نظر انتقال آنبه انسان ، نگرانی ها واضطراب های زیادی در سطح جوامع بشری بوجود آورد ،بیماری جنون گاوی با آنسفالوپاتی اسفنجی شکل گاو (BSE ) است .جنون گاوی بیماری جدیدی است که اولین بار در سال 1986 با آزمایشات هیستوپاتولوژی مغز حیوانات مبتلا در بریتانیا تشخیص وتعریف گردید چهار سال بعد اپیدمی گسترده ای از بیماری در انگلستان ایجاد وخسارت سنگینی به صنعت گاوداری این کشور وارد نمود . BSE جزء گروهی از بیماری ها به نام آنسفالوپاتی اسفنجی قابل انتقال (TSE) است که با خواص کم وبیش مشابهی در گونه های مختلف دیده می شوند .این خواص عبارتنداز دوره کمون طولانی محدود بودن ضایعات به سلسله اعصاب مرکزی وکشنده بودن آن
کلمه آنسفالوپاتی برای توصیف اختلالات دژنراتبو مغز به کار می رود دراین حالت بر خلاف آنسفالیت ،نفوذ سلول های آماسی در مغز دیده نمی شود پسوند اسفنجی شکل ،معرف وجود فضاهای گرد یا بیضی در مغز است که دراین بیماری عمدتا در ماده خاکستری دیده می شود .دراین گروه از بیماری علاوه بر خصوصیات ذکر شده ممکن است در فضای خارج سلولی واطراف عروق مغزی ،پلاک های آمسیلونید نیز مشاهده گردد این گروه از بیماری ها در هر گونه ای ازموجودات بیماری های خاصی را باعث می گردد که عبارتنداز :
در انسان ،بیماری های کورو (Kuru) کروتزفلد جاکوب (Creut%feld- Jakob) سندرم جرتزمن – استراسلر (Gertsmann-Straussler S.) بی خوابی ارثی کشنده (Fatat familial ) Syndromc ودر گاو ، آنسفالوپاتی اسفنجی (BSE ) ، درگوسفند وبز اسکراپی (Scrapic) در گربه سانان آنسفالوپاتی اسفنجی شکل (Felidae spongiform ودر مینک آنسفالوپاتی قابل مینک (Transmissihlcmink Encecphatalopathy ودر حیوانات مثل سمور پرورشی ، آهوی افریقایی و عربی ، گوزن و ... نیز موارد مشابهی گزارش گردیده است.
در حال حاضر بیماری BSE به عنوان یک مشکل مهم اقتصادی و بهداشتی در کشور انگلستان و سایر کشورهای اروپایی مطرح است . گزارشی از این بیماری در ایران وجود ندارد با توجه به اینکه هنوز مسائل فراوانی در مورد بیماری ناشناخته است نیاز به بررسی و نحقیق بیشتر در مورد این بیماری کاملا ضروری به نظر می رسد .
اتیولوژی
در گذشته گروهی از دانشمندان عامل بیماری اسفنجی شکل مغز را ویروسی رشته ای، بسیار کوچک از ویروسهای آهسته غیر معمول می دانستند و عده ای آن را ویربون (ذره کوچک اسید نوکلئیک که پوشش پروتئینی خویش را از میزبان دریافت می کند) نام نهاده اند . اما مطالهات تکمیلی به عمل آمده ماهیت ویروسی بودن عامل را کاملا منتفی دانسته و پریون ها را که ذرات
شامل 29 صفحه فایل WORD قابل ویرایش
دانلود مقاله بیماری جنون گاوی BSE