پایان نامه کارشناسی ارشد تفسیر قرآن کریم
146 صفحه
چکیده:
شناخت شیوه مفسران در پرده برداری از مراد خداوند و مبانی آنان در چگونگی فهم و تفهیم معانی بلند قرآن یکی از شاخه های پژوهش در علوم قرآن به شمار می رود. در این پایان نامه ، روش تفسیر «نسیم حیات» ، اثر استاد ابوالفضل بهرام پور که به تفسیر کل قرآن کریم پرداخته است، مورد بررسی و پژوهش قرار گرفته است.
هدف اصلی نگارش این تفسیر، ارائه تفسیری ساده با اختصار و روان بودن نثر و خالی از مباحث فنی و مفصل تفسیری است؛ انگیزه اصلی مفسر ارائه تفسیری کوتاه با شیوه آموزش محور و برای عموم مردم است. همچنین مفسر در این مسیر از راهکارهای متفاوتی نسبت به تفاسیر دیگر از جمله بیان خاطرات و نکات عرفانی برای فهم بیشتر مخاطب استفاده کرده است.
در این پژوهش تفسیر نسیم حیات از حیث مباحث علوم قرآنی شامل موضوعات شش گانه 1- انتخاب مبانی علوم قرآنی در تفسیر 2- انسجام ساختاری قرآن 3- جامعیت قرآن 4- امکان و جواز تفسیر 5- بررسی نیاز مخاطبان به تفسیر 6- منابع تفسیر مورد بررسی قرار گرفته است.
همچنین از حیث روش تفسیری نسیم حیات جامع چهار روش «قرآن به قرآن» و «قرآن به سنّت» و«قرآن به عقل» و «قرآن به علم» است. مفسر همچنین از منابع دیگر مانند منابع لغوی و آرای سایر مفسران استفاده کرده است؛ روش تفسیر قرآن به قرآن و روش علمی بخش عمده ای از این تفسیر را شکل می دهند ولی از روش تفسیر روایی و اجتهادی کمتر استفاده شده است.
نسیم حیات جامع شش گرایش «گرایش فقهی» و «گرایش کلامی» و «گرایش فلسفی» و «گرایش علمی» و «گرایش اجتماعی» و «گرایش ادبی» است که در این تفسیر بیشتر به گرایش های ادبی و اجتماعی و علمی پرداخته شده است و گرایش های فقهی، کلامی و فلسفی به صورت اختصار مورد بررسی قرار گرفته است.
قواعد تفسیری نسیم حیات بر اساس معیارهای ده گانه در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است: 1- فهم ادبیات عربی زمان نزول 2- مطالعه تفاسیر مختلف خصوصاً تفاسیر اهل‌بیت 3- توجّه به شأن و سبب نزول 4- توجّه به ظاهر و باطن آیات 5- سیاق 6- جری و تطبیق 7- توجه به معانی و بیان ریشه کلمات 8- توجه به کلمات کلیدی و مترادف 9- جایگاه معنایی کلمات و آیات 10- توجه به ترتیب نزول آیات.
کلیدواژه‌ها: مبانی، قواعد، روش‌های تفسیری، گرایش‌های تفسیری
بررسی مبانی، قواعد و روش‌های تفسیری تفسیر نسیم حیات
