دانلود تحقیق کامل درباره برخی مسائل خاورمیانه 30 ص

اختصاصی از فایل هلپ دانلود تحقیق کامل درباره برخی مسائل خاورمیانه 30 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 55

به نام خدا

پیشگفتار

  انگیزه و هدف از جمع‌آوری ویژه‌نامه‌ای به‌نام "عراق در آیینه مطبوعات دنیا" عبارت است از:

  نخست: شناخت چالش‌ها و مسائل درونی امریکای جدید؛ پروژه قرن نوین امریکایی (1998، PNAC)

  دوم: تسری این پروژه و چالش‌ها به کشور همسایه‌مان عراق.

  سوم: دستیابی خوانندگان عزیز چشم‌انداز ایران به مطالب راهبردی مطبوعات جهان، پیرامون موضوعات یادشده با صرف کمترین وقت و هزینه و بازدهی بالا.

  در این ویژه‌نامه سعی شده بخشی از مطالب مطبوعات جهان، روح‌یابی و تلخیص شده و یا  در بعضی موارد ترجمه کامل آن آورده شود. مثل هژمونی امریکا (ریچارد ب. دوبوف)، ملاحظات ال‌گور درباره عراق، استراتژی امریکا در خاورمیانه (گیلبرت آکار)، آزادی و امنیت (ال‌گور).

  در میان مسائل و چالش‌های موجود در عراق، آنچه که به نظر من چشمگیرتر است، پارادوکس دموکراسی است؛ زیرا از یک‌سو آقای بوش و همکاران نئوکان ایشان، خاورمیانه دموکراتیک و دموکراسی در عراق را نوید می‌دهند، ولی ازسوی دیگر طراحان جنگ و متفکران راهبردی امریکایی، دموکراسی در عراق را آشکارا مخالف منافع امریکا می‌دانند:

1) ساموئل هانتینگتون 2) جورج سوروس 3) پل ولفوویتز 4) زبیگنیو برژینسکی 5) مادلین آلبرایت 6) جورج دبلیو. بوش.

  1ـ ساموئل هانتینگتون: استاد دانشگاه هاروارد، صاحب‌نظر در عرصه راهبرد، سیاست و فرهنگ، تشثیرگذار در چند و چون سیاست امریکا و نویسنده کتاب "برخورد تمدن‌ها" که در آن گسترش دموکراسی در جهان و احتمال رویارویی تمدن اسلامی و غرب را به تصویر کشیده است. طی گفت‌وگویی با آقای آنتونی گیدنز (استاد مدرسه عالی اقتصاد لندن و تشثیرگذار در سیاست دولت بلر) در تابستان 1382 که برگردان کامل آن در اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی (فروردین و اردیبهشت 1383) آمده است، آشکارا می‌گوید: "به گفته جولا پالومبارا(Joela Palombara) "دموکراتیزه‌شدن یعنی غربی‌شدن." ایکاش این درست بود، ولی حقیقت امر این است که دست‌کم در مناطقی از جهان اسلام که انتخابات برگزار شده است، گروه‌های بنیادگرا پیش افتاده‌اند. آنان تا اندازه زیادی نماینده افکارعمومی هستند. اگر ما به‌زودی در عراق انتخابات برگزار کنیم، تردید ندارم که بنیادگرایان شیعه و سنی پیش خواهند افتاد؛ بنابراین گرچه ما همه پشتیبان دموکراسی هستیم، ولی شاید نیاز

دانلود پروژه بررسی آمار ازدواج و مسائل آن

اختصاصی از فایل هلپ دانلود پروژه بررسی آمار ازدواج و مسائل آن دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 15

بررسی آمار ازدواج و مسائل آن

ازدواج یک پیوند آسمانی است که بر اساس آداب و رسوم و مبانی دینی ما نشانگر تکامل روحی و بلوغ عاطفی است اما متاسفانه گاه انتخاب روش آشنایی برای ازدواج در میان بعضی از دختران و پسران به نوعی انتخاب می شود که امید چندانی به تداوم آن نیست چرا که بعضی از دختران با رویای زندگی در شرایط ایده­آل و خیالی و در جستجوی خوشبختی در سراب بعضی ازدواج­های خاص و غیر متناسب؛ به ازدواج تن می­دهند.

چرا هر سال جمعیت بیشتر می­شود، ازدواج کمتر؟

با وجود افزایش جمعیت چرا تعداد و درصد ازدواج کاهش یافته است؟ آمارها در این باره پاسخ­های مختلفی را ارائه می‌دهند. افزایش تعداد دختران در سن ازدواج نسبت به پسران، مسائل اقتصادی، ترس از طلاق و بالا رفتن توقع دختران به خاطر تحصیلات دانشگاهی از جمله عوامل کاهش ازدواج به شمار می­روند. یک تحقیق آماری در این زمینه را می­خوانیم.

تحلیل آمار ازدواج و طلاق در کشور طى سال هاى 1381 تا 1383

یکى از نهادهاى اجتماعى در هر جامعه اى «خانواده» است. این نهاد از طریق تشکیل زندگى مشترک بین زن و مرد شکل مى گیرد. در تمام ادیان و از جمله در دین مبین اسلام نیز به آن تأکید شده است به گونه اى که پیامبر گرامى اسلام(ص) فرمود: «ازدواج سنت و قانون من است. هر کس از آن سرپیچى کند از من نیست.»

در قانون اساسى جمهورى اسلامى ایران نیز در اصل دهم در اهمیت توجه به خانواده چنین آمده است که:

«از آنجایى که خانواده واحد بنیادین جامعه اسلامى است، همه قوانین، مقررات و برنامه ریزى هاى مربوطه باید در جهت آسان کردن تشکیل خانواده، پاسدارى از مقررات آن و استوارى روابط خانوادگى بر پایه حقوق و اخلاق اسلامى باشد.»

به رغم همه این تأکیدات و توصیه هایى که در جهت انتخاب درست همسر و حفظ خانواده در منابع دینى و علمى و دانشگاهى شده است موضوع طلاق همچنان یکى از پدیده هاى اجتماعى جوامع و از جمله ایران محسوب مى شود.

در گسترش این مسئله، عوامل مختلف در زمینه هاى فردى، خانوادگى و اجتماعى نقش دارند که برخى از آنها عبارتند از: اعتیاد یکى از زوجین بخصوص مردان، ازدواج هاى تحمیلى، سوء ظن، دخالت هاى اطرافیان، بیمارى صعب العلاج یکى از زوجین، انحراف اخلاقى هر یک از زوجین، عقیم بودن، سردمزاجى زن، ازدواج مجدد شوهر، فاصله سنى زیاد، عدم رضایت از روابط زناشویى، همسرآزارى، بیکارى، ارتکاب جرایم، ناکافى بودن قوانین در حمایت از زنان، عدم تمکین، ترک انفاق، عسر و حرج، عدم فراگیرى آموزش هاى مهارت هاى همسردارى و زندگى و ... .

توضیح این نکته ضرورى است که علل مؤثر در بروز طلاق در افراد، زمان ها، مناطق و جوامع مختلف، متفاوت است و هیچ گاه یک دسته عوامل ثابت در همه زمان ها و در همه جوامع یکسان نبوده، نیست و نخواهد بود.

توجه به پدیده طلاق در اکثر جوامع از جمله ایران بیشتر به دلیل پیامدهاى منفى بعد از طلاق هم براى افراد حاصل از طلاق (زن، مرد، فرزندان) و هم براى خانواده ها و جامعه است. در دین مبین اسلام نیز از آن به عنوان حلال مورد غضب (ابغض الحلال) یاد شده است.

تحلیل کشورى آمار ازدواج و طلاق

آمارهاى موجود در سالنامه آمارى کشور در سال هاى مورد بررسى نشان مى دهد که در سال 1381 تعداد ازدواج ثبت شده 650960 فقره بود که با افزایش 6/4 درصدى در سال 1382 به 681034 فقره رسیده است. اما در سال 1383 نسبت به سال 1382 تعداد ازدواج ثبت شده 3/0 درصد رشد منفى داشته است.

آمار طلاق نیز از 67256 فقره در سال 1381 به 70324 فقره در سال 1383 افزایش یافته است. در سال 1383 نسبت به سال 1382 شاهد کاهش 8/2 درصدى آمار طلاق در کشور هستیم.

نسبت طلاق به ازدواج نیز از 4/10 درصد در سال 1381 به 6/10 درصد در سال 1382 و به 4/10 درصد در سال 1383 رسیده که طى سه سال مورد بررسى تفاوت زیادى نداشته است.

همچنین آمارها نشان مى دهند که رشد درصد ازدواج در نقاط روستایى بیشتر از نقاط شهرى بوده است. به طورى که درصد ازدواج در مناطق روستایى از 21 درصد در سال 1381 به 27 درصد در سال 1383 افزایش پیدا کرده است. در زمینه طلاق نیز وضعیت همین گونه است و در هر سال نسبت طلاق هاى ثبت شده به ازدواج ها رشد مثبت داشته است و از 10 درصد در سال 1381 به 14 درصد در سال 1383 افزایش یافته است.

نکته قابل تأمل این است که به رغم رشد مثبت 6/4 درصد تغییرات طلاق در سال 1383 نسبت به سال 1381 در کشور، در مناطق روستایى در همین زمان شاهد رشد مثبت 61 درصد طلاق هستیم که از 6182 فقره در سال 1381 به 9953 فقره در سال 1383 رسیده است.

همچنین آمارها نشان مى دهد که در سال 1381 در مناطق روستایى کشور به ازاى هر 22 ازدواج یک طلاق ثبت شده که این رقم در سال 1383 به 4/18 ازدواج به ازاى یک

آمار طلاق از 67256 فقره در سال 1381 به 70324 فقره در سال 1383 افزایش یافته است.

در سال 1383 نسبت به سال 1382 شاهد کاهش 8/2 درصدى آمار طلاق در کشور هستیم.

طلاق کاهش پیدا کرده است. در حالى که این تعداد در مناطق شهرى در سال 1381 حدود 4/8 ازدواج به ازاى یک طلاق بوده که با 2/0 کاهش به 2/8 ازدواج به ازاى یک طلاق در سال 1383 رسیده است. در واقع این آمارها نشان مى دهند که روند رشد طلاق در مناطق روستایى (که روابط افراد چهره به چهره است و همبستگى میان آنها باید بیشتر باشد و ...) نگران کننده تر از مناطق شهرى است.

در حالى که در کشور شاهد کاهش آمار (تعداد) ازدواج ثبت شده در سال 1383 نسبت به سال 1382 هستیم. اما جمعیت افراد در سن ازدواج (مردان 34 ـ 20 ساله و زنان 29 ـ 15 ساله) در حال افزایش است. به گونه اى که از 19848039 نفر در سال 1381 به 21421541 نفر در سال 1383 مى رسد. در این آمار تعداد زنان در سن ازدواج بیشتر از مردان است.

با توجه به نسبت طلاق به ازدواج کشور در سال 1381 این استان ها رتبه هاى اول تا پنجم را به خود اختصاص دادند.

تهران (9/17)، کرمانشاه (3/13)، قم (13)، کردستان (7/10) و مرکزى (4/10).

رتبه هاى اول تا پنجم در سال 1382 با توجه به نسبت طلاق به ازدواج کشور که 6/10 بوده به ترتیب به استان هاى: تهران، اصفهان، قم، کرمانشاه و مرکزى تعلق دارد.

در سال 1383 استان هاى: تهران، کرمانشاه، قم، کردستان و مرکزى به ترتیب رتبه هاى اول تا پنجم را به خود اختصاص دادند.

در تمام این سال ها یکى از استان هایى که پایین ترین آمار طلاق را داشت، استان ایلام بود. آمار پایین طلاق در استان ایلام دلیل بر پایین بودن اختلافات خانوادگى نیست. از آنجایى که شرایط فرهنگى در استان ایلام به گونه اى است که باور «با لباس سفید رفتید با لباس سفید باید خارج شوید» بسیار حاکم بر رفتارهاى مردم است به همین دلیل آمار خودکشى در میان زنان و مردان بالاست.

نکته دیگرى که باید یادآور شد این است که کاهش آمار طلاق به طور مطلق نشانه کاهش اختلافات خانوادگى نیست. بر اساس آمار پرونده هاى مختومه شده در دادگاههاى عمومى کشور، عسر و حرج به عنوان یکى از مصادیق اختلاف هاى خانوادگى در سال 1383 به تعداد 25437 مورد بوده است که نسبت به سال 1381 حدود 8 درصد رشد مثبت داشته است و این رشد در سال 1381 نسبت به سال 1376 که تعداد این پرونده ها 3708 فقره بوده حدود 527 درصد رشد مثبت داشته است. ضمن اینکه تشکیل شوراى حل اختلاف نیز به کاهش ارجاع پرونده هاى مربوط به اختلافات خانوادگى به دادگاهها منجر شده است.

از آنجایى که کاهش آمار طلاق موجب خوشحالى است اما این کاهش طلاق هاى ثبت شده نباید توجه به استحکام نهاد خانواده را کم کند چرا که به همان میزان که طلاق کاهش یافته ازدواج نیز کاهش یافته است. از طرف دیگر، آمارهاى دیگر مربوط به اختلافات خانوادگى از قبیل عسر و حرج نیز در حال افزایش است که رشد بسیار زیادى را هم در طى چند سال اخیر داشته است. ضمن اینکه همین آمار طلاق که نسبت آن به ازدواج در آخرین سال مورد بررسى (1383) 4/10 بوده خود شاخص بسیار بالایى است که تبعات آن در جامعه مشهود است.

تحلیل استانى آمار ازدواج و طلاق

در این بخش، آمار ازدواج و طلاق و روند تغییرات آنها در هر یک از استان هاى کشور در سال 1383 نسبت به سال 1382 مورد بررسى قرار گرفته است.

استان آذربایجان شرقى

در استان آذربایجان شرقى در سال 1383 تعداد 40620 فقره ازدواج ثبت شده که نسبت به سال 1382 حدود 7 درصد رشد منفى داشته است. در همین زمان، طلاق ثبت شده در سال 1383 تعداد 3498 فقره بوده که نسبت به سال 1382 حدود 13 درصد رشد مثبت داشته است.

درصد ازدواج در مناطق روستایى از 21 درصد در سال 1381 به 27 درصد

در سال 1383 افزایش پیدا کرده است.

تحقیق و بررسی در مورد برخی مسائل خاورمیانه

اختصاصی از فایل هلپ تحقیق و بررسی در مورد برخی مسائل خاورمیانه دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 55

به نام خدا

پیشگفتار

  انگیزه و هدف از جمع‌آوری ویژه‌نامه‌ای به‌نام "عراق در آیینه مطبوعات دنیا" عبارت است از:

  نخست: شناخت چالش‌ها و مسائل درونی امریکای جدید؛ پروژه قرن نوین امریکایی (1998، PNAC)

  دوم: تسری این پروژه و چالش‌ها به کشور همسایه‌مان عراق.

  سوم: دستیابی خوانندگان عزیز چشم‌انداز ایران به مطالب راهبردی مطبوعات جهان، پیرامون موضوعات یادشده با صرف کمترین وقت و هزینه و بازدهی بالا.

  در این ویژه‌نامه سعی شده بخشی از مطالب مطبوعات جهان، روح‌یابی و تلخیص شده و یا  در بعضی موارد ترجمه کامل آن آورده شود. مثل هژمونی امریکا (ریچارد ب. دوبوف)، ملاحظات ال‌گور درباره عراق، استراتژی امریکا در خاورمیانه (گیلبرت آکار)، آزادی و امنیت (ال‌گور).

  در میان مسائل و چالش‌های موجود در عراق، آنچه که به نظر من چشمگیرتر است، پارادوکس دموکراسی است؛ زیرا از یک‌سو آقای بوش و همکاران نئوکان ایشان، خاورمیانه دموکراتیک و دموکراسی در عراق را نوید می‌دهند، ولی ازسوی دیگر طراحان جنگ و متفکران راهبردی امریکایی، دموکراسی در عراق را آشکارا مخالف منافع امریکا می‌دانند:

1) ساموئل هانتینگتون 2) جورج سوروس 3) پل ولفوویتز 4) زبیگنیو برژینسکی 5) مادلین آلبرایت 6) جورج دبلیو. بوش.

  1ـ ساموئل هانتینگتون: استاد دانشگاه هاروارد، صاحب‌نظر در عرصه راهبرد، سیاست و فرهنگ، تشثیرگذار در چند و چون سیاست امریکا و نویسنده کتاب "برخورد تمدن‌ها" که در آن گسترش دموکراسی در جهان و احتمال رویارویی تمدن اسلامی و غرب را به تصویر کشیده است. طی گفت‌وگویی با آقای آنتونی گیدنز (استاد مدرسه عالی اقتصاد لندن و تشثیرگذار در سیاست دولت بلر) در تابستان 1382 که برگردان کامل آن در اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی (فروردین و اردیبهشت 1383) آمده است، آشکارا می‌گوید: "به گفته جولا پالومبارا(Joela Palombara) "دموکراتیزه‌شدن یعنی غربی‌شدن." ایکاش این درست بود، ولی حقیقت امر این است که دست‌کم در مناطقی از جهان اسلام که انتخابات برگزار شده است، گروه‌های بنیادگرا پیش افتاده‌اند. آنان تا اندازه زیادی نماینده افکارعمومی هستند. اگر ما به‌زودی در عراق انتخابات برگزار کنیم، تردید ندارم که بنیادگرایان شیعه و سنی پیش خواهند افتاد؛ بنابراین گرچه ما همه پشتیبان دموکراسی هستیم، ولی شاید نیاز

اشتغال زنان و مسائل مربوط به آن 33 صفحه ورد

اختصاصی از فایل هلپ اشتغال زنان و مسائل مربوط به آن 33 صفحه ورد دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 33

فهرست

عنوان صفحه

مقدمه

فصل اول

اشتغال زنان

فصل دوم

ساختار سنی زنان شاغل

فصل سوم

-بیکاری زنان و عوامل مؤثر بر آن

فصل چهارم

خانواده و اشغال زنان : تصویر واقعیت در کشورهای صنعتی

فصل پنجم

اشتغال زنان . خانواده در ایران

مقدمه:

موضوع «اشتغال زنان» و مخالفت مردان با کار آنها یکی از مهمترین مسایلی است که علی‌رغم اهمیت فوق العاده آن تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته است، بدین ترتیب گر چه حضور فعال زنان در امور روزمره زندگی بویژه در خانه داری و تربیت کودکان آشکار است، اما نقش حساس آنها در تولید وتوسعه اقتصادی اجتماعی و فرهنگی جامعه چندان که باید محسوس نبوده است. از سوی دیگر وجود این باور در میان برخی از مردان که «نیازی به کار زنان نیست» و «جای زن درخانه است» موجب شده که فرهنگ «نان آوری مرد» در کشورهای توسعه نیافته باقی بماند و فشار بیشتری را بر روی نان‌آور خانواده که همان مرد است، وارد کند.

به گزارش خبرنگار «زنان» خبرگزاری دانشجویان ایران مخالفت مردان با کار زنان علاوه بر ایجاد فشار روانی بر روی آنها، موجب می شود که نرخ فقر درجمعیت زنان که همواره بیش از مردان است، ثابت بماند. از سوی دیگر هزینه های ملی صرف شده بریا تحصیلات وارتقای اجتماعی دختران و زنان با خارج ماندن آنها از چرخه کار وتلاش، به رکود بنشیند واین رکودهای خانوادگی، کشور و در مرحله بعد کل منطقه را با آمار وارقام اشتغالا و کار زنان نیاز است.

جنگ جهانی اول را می توان نقطه آغازین توجه به زن و شایستگی او در به دست گرفتن مسئولیتها در تولید اقتصادی بویژه در عرصه کشاورزی دانست. درسال 1908 فدراسیون بین المللی ارتقاء اطلاعات خانه داری در سوئیس تشکیل شد و مؤسسات آن اعلان کردند که زنان حق دارند زندگی بهتر، آرامش وبرابری بیشتر داشته باشند واولویت را دراین زمینه به آموزش زنان روستائی دادند که بیشتر بیسواد و پر مشغله بودند. گردهمائی گوناگون زنان روستایی در برخی از کشورها و برقراری تماس این گروه ها اولین هسته های تشکیلاتی زنان را پایه ریزی کرد واز این طریق جهان آگاهی یافت که هدف های مشترک و برقراری نزدیک می تواند چالشهای واقعی نیمی از جمعیت جهان را تبیین کند.

نخستین انجمن زنان کشورهای جهان بر اساس ارزشهای سنتی زندگی خانوادگی و مطرح کردن دیدگاهها، آراء و عقائد آنان در سطوح ملی و محلی و جهانی مورد توجه قرار گرفت. این انجمن در جهت نیل به ارتقاء سطح زندگی زنان و خانواده آنها در سطح جهان از طریق برنامه های توسعه روستایی ، آموزشی ودوره های تعلیماتی، اشاعه فرهنگ دوستی وتفاهم بین زنان سرتاسر جهان رهایی از فقر تشویق و پیشبرد آموزش و تحصیلات، جلوگیری از بیماری و حمایت از سلامت و بهداشت زنان روستایی در سطح بین المللی در زمینه های تغذیه ، بهداشت، بازاریابی، طرحهای کوچک کسب و کار، کشاورزی، مسکن، محیط زیست و طرحهای آب آشامیدنی آغاز به کار کرد. اما فقط از سال 1975 درهمایش مکزیکو ونیز درسال 1985 در همایش نایروبی دست اندرکاران فائو دریافتند که زنان روستائی درکشورهای در حال توسعه به عنوان تولید کننده، مباشر ، مبتکر ومسئول عاری از هر گونه حق و حقوقی بوده و بدلیل دریافت نکردن دستمزد سهمی نیز در اقتصاد ملی ندارند. ( به موازات جهش های جهانی در جهت شناخت جایگاه زن در نخستین سالهای پس از جنگ جهانی دوم توسعه جهانی بصورت انتقال جامعه از وضعیت سنتی به وضعیت نوین محسوس شد براساس دیدگاه توسعه رش اقتصادی و افزایش توانائی اقتصادی برای ایجاد و تداوم رشد سالانه تولید نا خالص ملی به عنوان پایه واساس توسعه مطرح شد. این مفهوم که به نشست ثروت به پائین موسوم شد دردهه 1960 میلادی موضوع اصلی توسعه بود و موافقین بسیاری را به خود جلب کرد. برپایه این نظریه افزایش درآمد به انباشت سطح بالا از پس انداز ودر نتیجه رشد اقتصادی می انجامد . بر اساس نگرشهای جدید الگوی توسعه قبلی مورد تردید جدی قرار گرفت و شاخصهای توسعه یافتگی که دردهه های 1950 و 1960 میلادی مطرح شده بود مورد تردید قرار گرفت و ملاکهای صرفاً اقتصادی بطور کلی مردود شمرده شد. از نظر این گروه اندیشمندان پدیده توسعه تنها منحصر به رشد اقتصادی و صرف اندازه کمی درآمد واشتغال نیست با گسترش دیدگاههای جدید توسعه وبسط حوزه مفهومی آن از دهه 1970 میلادی به بعد نگرشهای جدیدی پایه ریزی شد که نقطه عطف آن را در دهه 1990 میلادی می توان به وضوح مشاهده کرد . این دهه در بدو شروع به عنوان دهه توسعه انسانی شکل گرفت. در سالهای دهه 1990 مردم باید به استواری در کانون فرآیند توسعه جای گیرند. محکمترین دلیل این امر آنست که فرآیند توسعه اقتصادی به نحو فزاینده ای به عنوان فرآیندی برای گسترش تواناییهای مردم تلقی می شود.

تحقیق و بررسی درمورد مسائل بازاریابی خرمای ایران 19 ص

اختصاصی از فایل هلپ تحقیق و بررسی درمورد مسائل بازاریابی خرمای ایران 19 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 24

مسائل بازاریابی خرمای ایران

بحث آسیب پذیری اقتصاد تک محصولی ولزوم توجه به صادرات غیرنفتی درایران از دیرباز میرح بوده ، اما جهش قابل ملاحظه ای دراین راستا صورت نگرفته است . ایران با توجه به وسعت خاک ، تنوع آب وهوا واستعدادهای بالقوه نیروی انسانی درزمینه های مختلف بخش کشاورزی ، درتولید بسیاری از محصولات زراعی ودرختی از جمله «خرما» مزیت نسبی دارد . به رغم قرارداشتن درجایگاه نخست تولید کنندگان جهانی این محصول ، متأسفانه درمرحله صدورودرصحنه بین المللی به دلیل ناکارایی عملیات بازاریابی ، درمقایسه با کشورهای رقیب ، این مزیت را از دست داده وبا وجود افزایش وزنی صادرات ، مواجه با کاهش درآمد ریالی یا دلاری درصدورخرما است .

مقدمه

سال هاست درمحافل اقتصادی بحث آسیب پذیری شدید اقتصاد تک محصولی ولزوم خروج ایران از وضع اقتصاد مبتنی بردرآمد نفتی میرح است ، لیکن متأسفانه با گذشت بیش از یک ربع قرن از انقلاب وپشت سرگذاشتن سه برنامه توسعه اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی ، گامی جهشی وچشمگیردرراستای هدف فوق برداشته نشده وکماکان اتکا به درآمدهای نفتی اساس وپایه اصلی تأمین هزینه های ملی را تشکیل می دهد . نظربه اینکه درحال حاضرحدود یک سوم صادرات غیرنفتی ایران به بخش کشاورزی اختصاص دارد وبا توجه به ارزبری پایین این بخش درمقایسه با سایربخش های اقتصادی کشوروهمینطورعدم وابستگی آن به فناوری پیچیده ، می توان با توسعه صادرات محصولاتی که تولید آن ها از نظرشرایی اقلیمی واقتصادی دارای مزیت نسبی است . بخشی از ارزمورد نیاز کشورراازطریق این کالاها تأمین کرد .

یکی از محصولات درختی مهم «خرما» است که ایران یکی از مهمترین تولید کنندگان این محصول درجهان است . بالغ بر400 رقم خرما درکشورتولید می شود که اکثراً از بهترین ارقام صادراتی ونوعاً مطلوب کشورهای خریداراست . اما به رغم تولید بسیاربالا(بیش از900 هزارتن درسال1378 ، حدود تولید جهان ) وصادرات نسبتاً بالا از نظروزن (نسبت میزان صادرات به تولید کشورحدود است ) ، ارز قابل توجهی نصیب کشورنمی شود (فقط 8/22 میلیون دلاردرسال 1378 معادل7/. درصد از صادرات غیرنفتی کشوردرسال مذکور) .

انواع مختلف وارقام معروف خرما درایران

خرماکلاً به سه دسته تازه یا مرطوب ، نیمه خشک وخشک تقسیم می شود . معروف ترین ارقام خرما وتعداد درختان باروربرحسب نوع درجدول (1) آمده است که مربوط به مناطق زیرمی شود :

- درخوزستان : ارقام زاهدی ، هلاوی ، خضراوز وعبدالهی

- درفارس : ارقام زاهدی ، کبکاب وشاهانی

- دربلوچستان : انواع مضافتی ، هلیله ، ربی وموسلی

- درکرمان : انواع مضافتی (زرد وسیاه )

« شبکه بازرگانی خرمای بم » بخش عمده ای از خرمای مضافتی مناطق بلوچستان وکرمان را خریداری وتحت عنوان « خرمای مضافتی بم » به فروش می رساند که دربازارداخلی شهرت مطلوبی دارد . هم اکنون حدود 45 هزارتن از خرمای منطقه بم به دلیل وقوع زلزله واختلال درعملیات برداشت وبلاتصدی بودن امورفروش ، انباروبسته بندی وحمل آن ، درمعرض نابودی است . (2)

اشتغال وپراکندگی بهره برداران خرما

براساس آخرین نتایج آمارگیری از بهره برداران خرما درسال 1372 ، بیش از 500 هزارنفردرارتباط مستقیم با بهره برداری خرما فعالیت می کنند ، البته بخشی از این بهره برداران درزیربخش های زراعت ودامپروری نیز اشتغال دارند که اگر نیروی انسانی شاغل درعملیات بازاریابی وصادرات خرما را نیز به این رقم اضافه کنیم ، نشان دهنده درصد قابل توجه اشتغال زایی از سوی این محصول است که بخش اعظم این نیروی کاردرمحروم ترین مناطق کشوربا حداقل امکانات وفرصت های شغلی هستند . جدول (2) پراکندگی بهره برداران را برحسب استان نشان می دهد .

سطح زیرکشت ، تولید وعملکرد خرما درایران

5/95 درصد از تولید خرمای کشورآبی و5/4 درصد دیمی است . جدول (3) سطح زیرکشت ، میزان تولید وعملکرد خرما درکل کشوررا به تفکیک استان ها درسال 1380 نشان می دهد . اوج تولید درسال های گذشته مربوط به سال 1378 است که بیش از 908 هزارتن تولید با متوسط عملکرد بیش از پنج تن درهکتاررا نشان می دهد . (جدول 4)

بیشترین تولید خرمای کشوربه استان هرمزگان با 7/17 درصد از کل تولید تعلق دارد . سپس استان های کرمان ، سیستان وبلوچستان ، فارس وبوشهروخوزستان دررده های بعدی قرارمی گیرند . جمعاً 7 استان کشور99 درصد از خرمای کشور را تولید می کنند .

بالاترین عملکرد تولید آبی با 8022 کیلوگرم درهکتاربه استان کرمان وکمترین عملکرد با 1063 کیلوگرم درهکتاربه استان یزد تعلق دارد . متوسط