نقاشی و لعاب روی سفال با الهام از نقوش مقبره

اختصاصی از فایل هلپ نقاشی و لعاب روی سفال با الهام از نقوش مقبره دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

نقاشی و لعاب روی سفال با الهام از نقوش مقبره  

تاریخچه سفال و لعاب در دوره صفوی

ظروف کوباچی

ظروف ایزنیک

ظروف سفالین نقاشی شده براق 

ظروف سفید و آبی  اواخر دوره صفویه

مراحل ساخت سفال 

لعاب 

24صفحه

تحقیق در مورد نقوش خانواده در زندگی انسان

اختصاصی از فایل هلپ تحقیق در مورد نقوش خانواده در زندگی انسان دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه18

فهرست مطالب

  فهرست                                                                                                      صفحه اخلاق خانواده .................................................................... 1 رابطه فرزند با پدر و مادر ........................................................ 1 رابطه زن و شوهر  ................................................................. 3 خانواده در دنیای امروز .......................................................... 8 نابسامانی های موجود در رابطه با خانواده ..................................... 9 ضرورت امروزی توجه به خانواده ............................................... 10 اسلام و خانواده  ................................................................. 11 منبع .............................................................................. 13                 اخلاق خانواده

مطلوبیت زندگى اجتماعى و پیوند دادن زندگى فرد با فرد یا افراد دیگر، از آن رو است‏که نیازهاى مادى و معنوى افراد در زندگى‏هاى دست جمعى (اجتماعى) بهتر تأمین مى‏شود .در همین رابطه باید گفت اصیل‏ترین نیازهاى آدمى در ظرف خانواده تأمین مى‏گردد، زیرا در محیط خانواده است که نیاز تکوینى فرزند به پدر و مادر و نیاز مستقیم زن و شوهر به یکدیگر و نیازهاى عاطفى اعضاى خانواده به یکدیگر، پاسخ‏هاى خود را مى‏گیرند.

رابطه فرزند با پدر و مادر

مهم‏ترین رابطه میان انسانى با انسان دیگر، رابطه فرزند با پدر و مادر است که اصل وجود فرزند وابسته به آنها است.آنچه پدر و مادر براى فرزند انجام مى‏دهند، به هیچ وجه قابل جبران و مقابله نیست و از این رو نمى‏توان بر اساس قاعده قسط و عدل رفتار آنان را پاسخ داد.گویا به همین دلیل است که قرآن کریم معیار ارزش را در رابطه با پدر و مادر، احسان قرار داده است و در هیچ آیه‏اى نیامده که فرزند باید با پدر و مادر رفتارى عادلانه داشته باشد؛ زیرا در چنین موضوعى، عدل کارایى ندارد.

قرآن کریم در آیات فراوانى فرزند را توصیه به احسان به پدر و مادر خویش مى‏کند و تعبیرهاى خاصى در این باره به کار مى‏برد که حاکى از اهمیت فوق العاده مسأله است.در آیه 36 از سوره نساء پس از امر به عبادت خدا و شرک نورزیدن به الله، بى‏درنگ مى‏فرماید: «و به پدر و مادر احسان کنید» . (1)

در آیه 23 از سوره اسراء تعبیر و قضى ربک الا تعبد الا ایاه و بالوالدین احسانا؛ «و پروردگار تو مقرر ساخت که جز او را مپرستید و به پدر و مادر خویش احسان کنید» .قضا در این جا به معناى تکلیف حتمى و مؤکد است.بالاترین تکلیف انسان عبادت خداوند است و پس از آن احسان به پدر و مادر قرار دارد.در آیه‏اى دیگر مى‏فرماید: «ما به انسان سفارش کردیم که نسبت به پدر و مادر خویش به خوبى رفتار کند» .و از آن جا که این سفارش ممکن است موجب این توهم شود که فرزند باید به طور کامل تسلیم پدر و مادر باشد، مى‏فرماید : «اما اگر آنان کوشش کردند تو را به کفر بکشانند دیگر اطاعت نکن» . (2) تقارن این دو مطلب بیانگر آن است که انسان چه اندازه باید در برابر پدر و مادر خویش خاضع و تسلیم باشد.نفس این‏استثنا حاکى از گستره لزوم اطاعت و سرسپارى و فروتنى در برابر والدین است.در سوره لقمان پس از بیان همین مطلب که «اگر تو را وادارند تا درباره چیزى که تو را به آن دانشى نیست به من شرک ورزى، از آنان فرمان مبر» سفارش مى‏کند در عین حال که ایشان مشرک‏اند و تو را به شرک فرا مى‏خوانند، باید در دنیا به خوبى با آنان معاشرت کنى و رفتارت نسبت به آنان نیکو باشد. (3) از

بررسی تطبیقی نقوش شمسه در تزئینات بناهای دوره قاجار(نمونه های موردی حسنیه امینی ها ) یاخانه امینی ها( و مسجد النبی در قزوین)

اختصاصی از فایل هلپ بررسی تطبیقی نقوش شمسه در تزئینات بناهای دوره قاجار(نمونه های موردی حسنیه امینی ها ) یاخانه امینی ها( و مسجد النبی در قزوین) دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مقاله تطبیقی تزیینات دوره قاجار (خانه امینی ها و مسجد النبی قزوین)

دانلودمقاله نقوش سنتی ایرانی

اختصاصی از فایل هلپ دانلودمقاله نقوش سنتی ایرانی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

گفته می شود . مثلاً زمینه فرش اردبیل (شیخ صفی) که محل بافت و طراحی آن مورد تردید است ، سرمه ای است .
بنابراین با این که نام یک استاد کاشانی بر روی آن است ، در طراحی آن برخی از مبانی طراحی آذربایجان به کار گرفته شده است. در برخی از فرشهای ایرانی ، مثل بختیاری ، گاه طراحی بر زمینة سرمه ای طوری است که شب پر ستاره ای را یاد آوری می کند. ظاهراً زمینة سرمه ای سنت شمال و مغرب ایران بوده است و کم کم به قسمتهای دیگر ایران هم برده
شده است .

نقشها و تزیین های خاص روی سفالها و پیکره های باستان

در زندگی روزانه ی افراد مبتکر ، دقایق و مواقعی هست که به ایجاد طرح و شکل دست می برند و با نوک قلم، شکلهای آشنا و مکرر به وجود می آورند و از این راه به شکلهای تازه راه می یابند . زیرا از راه تکرارها و خطوط هرز کشیدن یا خطوط موازی و متقاطع به وجود آوردن ، میان آنها را نقطه گذاری کردن ، نقطه ها را پهلوی هم یا دور از هم قرار دادن ، شکلهای تازه به وجود می آید.
بشر اولیه از آنگاه که چشم به طبیعت دوخت و به اطراف خود نظر انداخت چیزهای زیادی برای طرح کردن اندوخت . خاطرات زیادی داشت که آنها را می بایست باز نویسی یا شکل سازی کند و بمانند زینت گری از هر خط راست یا کج الهام بگیرد و آنها را برای خوش آیندی چشم در جایی مناسب کار بگذارد و به نحوی مطبوع ، ترکیب بندی کند.
شاید مناسب ترین وسیله زینت گری پس از آرایش هیکل و سر و صورت ، کوزه های گلی و سفالی باشند ( در واقع همان وسیله ای که نوک چوبها یا سنگهای تیز می توانسته رویه نرم آنها را آسانتر بکاوند و احیاناً می شده است خطوط اشتباهی و بد راه و نامناسب را به اصلاح آورند.)
خطوط راست و کج یا موازی و متقاطع کشیدن ، هاشور زنی و نقطه گذار ی کردن شاید ابتدایی ترین شکل زینت گری بوده باشد. زیرا هم ساده ترین شکلها را داشته و هم مناسبترین نمونه مکرر سازی و به دست آوردن مهارت در این راه بوده است.
چه بسا سفالها ، که بدست آمده و برروی آنها ابتدایی ترین نقوش بشر ماقبل تاریخ این فلات ، خودنمایی می کند و به خوبی می توان دریافت که کدام شکل ، ماهرانه یا ناشیانه انجام شده ، یا کدام طرح از روی شتاب یا حوصله به وجود آمده است .
شاید نوع طراحی شکل (2) که به خاطر دشواری مستقیم کشیدن خطوط و همچنین شکل (3) که طراحی آن از حیث دشواری دست کمی از نقش دوم ندارد حاکی جرأتی باشد که کوزه گر طراح به اتکاء تمرین فراوان در انواع طرح ، از ارائه چنین ترکیبی باک نداشته است و با پرکردن خانه ها یا راههای پهن که نقش چشمگیر به وجود می آورده عیب طرحها پوشیده می مانده است.
طرح (4) که شانه ای شکل است و طرحهای (5و6) که اکثراً به هم شباهت دارند و شکلهای (7و8و9 ) که از هر حیث یاد آور یکدیگرند و شکل (10) که با خطوط متقاطع نازک و خطوط افقی پهن زینت شده است آنچنان حساب شده و منظم اند که مانند شکلهای (11و12) و یا شکلهای (13و 14) دارای ریتم نرم و ظریف می باشند و در عین یک نواختی شکل ، چون زمزمة ساییده دوران ها و مردمی است که آوای گمشده آنان گویی چون خود طرحها از میان فضای هزارها سال به گوش ما می رسد .
« متأسفانه تصویری از شکلهای 7 به بعد در دست نبود و تنها صرف آشنایی با طرحها از آنها نام بردیم.»
یافته های ما قبل تاریخی مردم فلات ، مقداری کوزه های منقوش به دست داده اند که اغلب آنها دارای نقش های حساب شده می باشند. ولی تعدادی از آنها نیز هستندکه به صورت به اصطلاح بازاری و بدون حساب و فقط به منظور پرکردن جاخالیهای ظروف سفالی روی آنها نقش بندی و طراحی شده است و نمی توان از آنها انتظار یک ترکیب مناسب را داشت و بعلاوه وضعیت شکل کوزه ها نیز ایجاب می کرده یا که طراح کوزه لازم می دیدیده که جاخالیها را به نحوی پرکند .
این ترکیب ها تا چه اندازه امروز مطبوع خاطر ماست و با حسابگریهای فنی ما جور در می آید امری است که شاید در اصل نباید با سلیقه و حسابگریهای خودمان آنها را مقایسه کنیم ، بلکه باید به همین کفایت کنیم که آنها سعی داشته اند طرحهایی به منظور زینت روی سفالها و ظروف خود به وجود آورند و خود از آنها لذت ببرند. این کارشان آنچنان ماهرانه انجام شده که نه تنها مورد پسند زمان خود بوده (و تکرارها این نظر را تایید می کنند) بلکه امروزه نیز ما از کاری که آنها کرده اند لذت می بریم و الهام می گیرم.
در این کتاب سعی بر این است که بدانیم تنوع شکلی که آنها به وجود آورده اند تا چه حد است و بعلاوه تا چه اندازه توانسته اند با الهام گیری از شکلهای طبیعی اطراف خود ، ترکیبهای تازه به وجود آورند.
از بشر دوران غار فلات ایران ، زمینه ی در خور نداریم. ولی آنچه از حفاریهای ما قبل تاریخی ارائه داده اند و نقوشی را در بر دارند باید یقین کنیم که طرحهای به دست آمده حاصل شاید هزارها سال تمرین از دوره غارنشینی تا سفالگری است که سفالگران حرفه ای طرحهای محکم و ماهرانه روی آنها به وجود آورده اند.
از میان دو گونه طراحی بر روی سفالها ، بنظر می رسد که نوع کنده کاری شدة آن بیش از طراحی با رنگ معمول بوده باشد. زیرا کف رنگ شاید به تجارب فراوان و برخورد تصادفی یا مایة لازم ، بستگی داشته است. بهر انجام ، تحقیق در این باره شاید از حدود وظیفه ای که دارم به دور باشد . ولی بطور طبیعی میتوان دریافت که کنده کاری کوزه ، کاری مناسب تر بوده و زودتر پیش آمده و رنگ آمیزی و طراحی با رنگ ، دیرتر شروع شده است.
از میان مقدار زیادی نقوش بر روی سفال مکشوفه از یک ناحیة ما قبل تاریخی در سی یلک مقداری نقوش کنده کاری شده به دست آمده است که نمی توان گفت به همین علت مربوط به زمانهای گذشتة دور است. چه بسا ، که گاهی کوزه گر مناسب دیده است که با نوک چوب مخصوص خود که به جای قلم از آن استفاده می کرده کنده کاری کند و در همان زمان که رنگ نیز موجود داشته از آن استفاده نکرده باشد.
در این کتاب ، حساب قدمت طرحهای یک ناحیه که کدام مقدم بر دیگری بوده مطرح نیست بلکه آشنایی با انواع طرحها که مردم یک ناحیه ما قبل تاریخی به وجود آورده اند مطرح است و همچنین این موضوع در میان است که تا چه اندازه مردم این نواحی ما قبل تارخی که دور از هم یا که نزدیک هم بوده اند از یکدیگر برداشت شکل زینتی کرده اند و عموماً معلوم گردد شکلهای زینتی که مردم گذشته های دور این سرزمین به وجود آورده اند تا چه حد اعتلا یافته است.
از میان آثار به دست آمده از حفاری تپه سی- یلک که قدمت آنرا تا به چهار هزار و پانصد سال پیش از میلاد می رسانند مقداری کوزه و ظروف سفالی منقوش در دست است که دارای ابتدایی ترین نقش کنده شده می باشند و چنانکه گفته شد این نقوش قطعاً نمی توانند نقوش اولیه باشند ولی از لحاظ ترسیم از خطوط ساده استفاده شده و ترکیب گرفته اند.
مثلاً تکه سفال بشمارة 15 را سفالگر طراح با شکلهای گوشه دار زینت کرده است و عبارتند از سه گوشی هایی در سمت راست که بنظر می رسد با یک حرکت قلم سه بر ، آنها را بر روی یک سطح طویل موازی چنان کنده کاری کرده که قاعدة سه گوشی ها را یک در میان به موازات بر سطح طویل قرارداده و به این طریق ، حدفاصل سه گوشی ها ، خط زیکزاکی یا
(7ـ8) به وجود آورده است.
ستون دوم این تکه سفال با شکلهای به صورت 8 کنده کاری شده و مجموع آنها بر رویهم ، الهام از شاخة گیاهی به نظر می رسد که به این طریق ساده طرح شده است. طرح سمت چپ تکه سفال ، سه گوشی بزرگ کنده شده ایست که دو طرف «وتر» آنرا با خطوط سادة موازی پر کرده اند. سفالگر طراح در عین اینکه خواسته است جا خالیهای سفال را پر کند به تنوع نقشها نیز توجه داشته است.
در شکل (16) ظرف سفالی پایه دار ، حاشیه أی در بخش بالای خود دارد که طراح سفال ، با نقش زیکزاکی (7ـ8) آنرا برجسته سازی کرده و میان هر شکل (7) یا (8) را با یک گردی زینت بخشیده است. ایجاد این نقش (7ـ8) ساده ترین کاری است که یک سفالگر می توانست مانند خطوط هاشوری انجام دهد. زیرا گل کوزه را چون نواری گرد در آورده و به صورت (7ـ8) دور تا دور حاشیه را نقش کرده است. همینگونه نقش بندی را بر روی ظرف پایه دار دیگری که با شمارة (17) ارائه شده است می توان دید.
نظیر نقش بندی زیکزاکی در شکلهای (16و17) را در کوزة بشمارة (18) می توان دید. ولی در اینجا برجسته سازی نشده بلکه آنرا با رنگ انجام داده اند. « متأسفانه عکسی از کوزة شمارة 17 در دسترس نبود»
آیا رنگهایی که سفالگران ما قبل تاریخی برای نقشین کردن کوزه ها و سفالها بکار می بردند چه چیزی بود؟ شاید تا همین اواخر ، باستانشناسان روی آن نمی توانستند حدسی بزنند. گیرشمن در کتاب خود «ایران از آغاز تا اسلام» در فصل مربوط به تمدن هزاره چهارم پیش از میلاد در سی یلک ، نوشته است : « چینه ، جای خود را به خشت گلی که تازه اختراع شده بود داد و رنگ قرمز که با آن دیوارهای اطاقها را می اندودند وسیلة تزئین داخلی بشمار میرفت. این رنگ ، مخلوطی از اکسید آهن (که در فلات ایران بسیار عمومیت داشته) و همچنین عصارة میوه بوده است. »
اظهارات گیرشمن دربارة استفاده مردم ما قبل تاریخی ناحیة سی یلک از اکسید آهن ، یادآور خاطره أی در زمینه استفاده از اکسید آهن در دیه «کلپورکان» (ناحیه ساروان در مکران بلوچستان) است.
در دی ماه سال 1335 شمسی که به منظور بررسی نقوش زینتی مردم ایران به آن سامان رفته بودم. بر حسب علاقه ای که اظهار نموم مردم بومی خاطرنشان ساختند که در دیه «کلپورکان» کارخانة سفالگری وجود دارد. چون می دانستم که نام کارخانه باید منحصر به چال و کورة بومی و کار دستی باشد با یکنفر بلد به آنسو عزیمت کردم و بکار گاه کوزه گری زنی بومی در زیر سایة چادری سیاه وارد شدم. زن سفالگر روی تخته پاره ای به ساختن ظروف و کوزه های گلی مشغول بود. به یاد تذکر گیرشمن افتادم که ایضاً در کتاب فوق الذکر خود نوشته بود : « درتپة سی یلک یکنوع از ظروف در جوار مصنوعات قدیم به ظهور رسید که کوچک تر از ظروف دیگر بود ولی با دقت بیشتری انجام می شد. پیدایش این ظروف نشانة اختراع چرخ کوزه گری است. این چرخ عبارت بود از یک تختة سادة باریک که روی زمین قرارداشت و شخصی آنرا می چرخاند . اهمیت این ظروف در تزیین آنهاست که با رنگ مشکی روی زمینة قرمز سفال که به سیاهی میزد حیواناتی را در حال جست و خیز نقش کرده بودند. در هیچ جای دیگر نظیر این فن شناخته نشده است. اینکار میرساند که فلات ایران زادگاه اصلی ظروف منقوش است و این اقدام اولین بار در حدود هزارة چهارم پیش از میلاد تنها به وسیلة کوزه گر ماقبل تاریخی این فلات صورت گرفته است.»
زن کوزه گر «کلپورکانی» نیز کوزه های خود را بر روی تخته پاره ای سرانجام میداد و در مواقع لزوم با انگشتان پا به آهستگی آنرا روی زمین هموار ، می چرخانید.
در اندکی دور تر از سیاه چادر ، در میان چاله ای بزرگ ، مقدار زیادی کوزه های نیم پخته در حال سفال شدن بودند و چند نفری گاه به گاه کوزه های پخته را از چاله به کنار می کشیدند و آتش چاله را نیز می تابانیدند.
زن کوزه گر، کوزه پخته ای را برداشت و مشغول نقش اندازی شد و من به یاد سفالگران ماقبل تاریخی به انگشتان زن کوزه گر که با مهارت طرح ریزی بومیانه می کرد چشم دوختم. سر یک چوب نازک را هر بار به مایع داخل گودی یک سنگ فرو می برد و پس از اندودن آن ، پیرامون ظرف را با نقوش هندسی زینت می کرد.
مایع داخل سنگ ، زردی ای چون آب پیاز بر روی کوزه جا میگذاشت. پرسیدم که آن مایع چه می باشد ؟ پاسخ داد آب خالص است که هر بار داخل گودی سنگ می ریزد و این سنگ از کوه مقابل آورده شده است .
سنگ را بررسی کردم با جنس فلز مخلوط بود. با سرانگشت از آن مایع بر روی تکه سفالی مالیدم . به رنگ قهوه ای زلال بود . زن کوزه گر اندیشه ام را در قیافه ام خواند و گفت این رنگ چون آتش و حرارت ببیند تیره و سیاه می شود و سپس کوزه ای منقش را که دوبار حرارت دیده بود به من نشان داد . درست به همان کوزه هایی می مانست که اینک در موزه ایران باستان به فراوانی به چشم می خورد.
سفالهای دوران چرخ کوزه گری شاید با برخورداری از گردش منظم چرخ ، رنگ آمیزیهای منظم تری به خود گرفته باشند . ولی بهر انجام ، ظروفی از ماقبل تاریخ تپه سی یلک در دست است که نقوش آنها ، هم کنده کاری و هم رنگ آمیزی شده می باشند . مانند شکل (19) و ظروف سفالی دیگری از همین قبیل نیز موجودند که فقط رنگ آمیزی شده اند مانند شکل (20) . طرح این قبیل سفالها با شمارة (21) ارائه می شود.
چنان که در شکلهای مربوطه دیده می شود نواری کمربندی و شطرنجی دارند و بخش بالای آنها دارای کنده کاری و طرح زیکزاکی (7و8) می باشد .
استفاده از رنگ سنگهای معدنی به آسانی برای مردم ماقبل تاریخی مقدور نشده است. تجربه این کار چیزی نبوده است که به ذهن آنها راه یابد جز اینکه باور کنیم تصادف آنها را با این رنگ آشنا کرده و موجب برخورداری شده است.
بهر انجام ، با کشف این رنگ ، سلیقه مردم ماقبل تاریخ دامنه گرفت و ذوق آنها در راه طرح ریزی و ترکیب بندی شکلهای ساده ، وسعت یافت . با این همه ، آنچه به نظر می رسد این که : « تا با تمرینات زیاد در طرح ریزی مهارت فنی پیدا نکرده بوده اند ، خطوط ساده و منکسر و متقاطع همچنان تنها نقوش زینتی بوده است.»
شکل (22) که ظرف سفالی پایه داری را نشان می دهد دارای دو گونه نقش ساده می باشد : بخش بالای ظرف دارای خطوط مایل است و بخش پایین با خطوط متقاطع زینت شده است. از شکل 22 متأسفانه تصویری در دسترس نبود.
سفالگر طراح توجه داشته است که آن چه در بالا طرح کرده تکرارش در پایین خوش آیند چشم نیست و از این رو ، بخش پایین را به وسیلة خطوط متقاطع پر کرده است.
میدان برای سفالگر طراح به تدریج وسیع گردید و ذوق هنری او در ایجاد نقوش متنوع به کار افتاد. از خطوط متقاطع به انواع مختلف استفاده کرد و چنان که در شکل (23) دیده می شود لیوان دسته دار را در دو بخش زینت کرد. بخش بالای آن را با خطوط متقاطع شکل داد و سراسر بخش پایین را رنگین نمود. « از این لیوان نیز تصویری در دسترس نبود.»
در لیوان دیگری (شکل 24) می بینیم که نیمة پایین آن ساده می باشد و سه خط موازی دوره ی آن را کمربندی گرفته و بخش بالا با خطوط منکسر دو خطی دوره گشته و میان خطوط منکسر را هاشور زده است.
همین کار را روی سه ظرف سفالی دیگر نیز تکرار کرده اند و شکلهای (25و26و27) آنها ارائه می دهند . که متأسفانه از این شکلها نیز تصویری در دسترس نبود.
در دو ظرف سفالی که دهانة آنها از یک طرف لبة دراز ناودانی پیدا کرده است کوزه گر با دو سه خط کمربندی به آنها زینت بخشیده و به آن کفایت کرده است . شکلهای (28 و 29) .
خطوط موازی ، زمینه زینت بخشی فراوانی برای کوزه گر طراح ماقبل تاریخی شده و از آن ، به طرق مختلف استفاده نموده است.
چنانکه در شکل (30) دیده می شود ظرف سفالی ایکه چون گیلاسی ساخته شده و بدنه ای بلند دارد از پایین تا بالا با فواصل مختلف و با خطوط موازی نقش شده است و جاخالی دو دسته خطوط موازی نیز با نوک قلم نقطه چین شده است. همچنین برای خوش آیند چشم خطوط را به یک پهنا نگرفته بلکه باریک تر و پهن تر گرفته اند.
به نظر می رسد که کوزه گر طراح نسبت به کاری که انجام می داده آگاهی داشته و از این رو به تناسب و تنوع فواصل خطوط توجه می کرده است. طرح این سفال با شمارة (31) ارائه می شود.
ظروف فراوانی در این زمینه به دست آمده است که دارای چنین ترکیب و نقشی می باشند . مانند شکلهای (32و33و34) که از خطوط موازی در هر کدام به نحوی استفاده شده و در یکی از آنها (34) نقش سه گوشه ای نظیر خار گل سرخ به کار رفته است.
همچنین در فواصل دو خط موازی ، نقوش روی سفالها از خطوط زیکزاکی به صورت حرکت مار و به صورت منحنی های متواتر موجی شکل استفاده کرده اند و این قبیل نقوش را شکلهای (35 و 36) و طرحی از شکل (36 ) با شماره (37) و شکـل های (38 و 39) ارائه می دهند.
بعلاوه ی اینها ، در میان این خطوط موازی کمربندی ، نقوش دیگری از انواع هفت و هشتی شکل (7و8 ) را بکار گرفته اند مانند شکل (40) که خطی افقی میان زیکزاک را بریده است.
از شکلهایی که نام برده شده اما در کتاب وجود ندارد متأسفانه تصویری در دسترس نبود . تنها صرف آشنایی با نقوش از آنها نام برده شده است.
یا شکل (41) که نقوش هفت و هشتی در بالای خطوط کمربندی قرار گرفته و لبة ظرف را پر کرده است.
یا در نقش (42) که خطوط منحنی أی معکوس هم در میان دو خط موازی کمربندی این ظرف ، هاشورهای عمودی گرفته است.
یا ظرف به شمارةی (43) که بخش بالای آن ، خانه های شطرنجی متمایل به لوزی دارد و پس از چندین خط کمربندی موازی نازک ، خطوط هفت و هشتی شکل پهن ساخته شده و در پایین با دو خط نازک کمربندی و یک خط پهن محاط شده است.
عالیترین نقش از نوع زیکزاکی یا هفت و هشتی شکل را در ظرف سفالی أی می توان دید که طرح آن با شمارة (44) نشان داده شده است.
چنانکه در طرح دیده می شود پس از دو خط موازی کمربندی پهن و نازک ، در یک زمینة وسیع تر ، شکل های هفت و هشتی دو خطی أی شروع شده که با هاشور ها و سفید گذاشتن و سیاه کردن ، با آنها بازی مطبوعی شده و جاخالیهای این زیکزاکیها را نیز با نقشی شبیه گل چهارپر ، پر کرده اند.
بخش پایین این هفت هشتی شکل ( و همچنین پایه را) با خطوط پهن کمربندی رنگ آمیزی نموده اند.
جز این شکلها ، در میان خطوط موازی و کمربندی ظروف ، از گردیها و منحنی ها نیز برای زینت بخشیدن به وضع خاصی استفاده نموده اند. مانند شکل (45) که از گردنه کوزه سفالی که دارای خط کمربندی پهن است نیم دایره هایی با انحنای به سوی پایین شروع کرده اند و حد فاصل این نیم دایره های پشت به هم کرده را با هاشور پر نموده اند و مضافاً در زیر نیم دایره های پایینی نیم دایره های دیگری طرح کرده اند که یک در میان آنها را سیاه کرده و هاشور زده اند.
یا در طرح ظرف دیگری ، دیده می شود که به نیم دایره های معکوس خطوط کوتاهی چون اشعه ی خورشید داده اند و حد فاصل آنها را هاشور نزده اند. شکل (46).
و بالاخره ،کوزه گر طراح از همین نقوش نیم دایره ای الهام گرفتـه نیم دایره های دو خطی ای را که پشت به هم داده اند به کار گرفته است . شکل (47).
در میان این نقوش که خطوط موازی به بهترین شکلی به کار گرفته شده اند، رعایت ضخامت و ظرافت این خطوط به بهترین وجهی شده و در فواصل هر دو دسته خط موازی ، خطوط منکسر به یاری گرفته شده اند و هاشور ها نیز نقش عمده پیدا کرده برای خوش آیندی چشم در اغلب جاها نقش سایه روشن را یافته اند.
مهارت در استفاده از خطوط موازی کم کم کوزه- گر طراح را به ایجاد شکلهای دیگری واداشته است.
از خطوط متقاطع که با رنگ پر می شده و نقوش شطرنجی به وجود می آمده به طریق دیگری از آن استفاده شده است: کوزه گر طراح با توجه به شکل ظروف سفالی از تکه هایی از آن الهام گرفته و از خطوط متقاطع در ظرف سفالی به شمارة (48) که چون قوری می باشد و دهانه دراز به جلو دارد ، دو بال ساخته و به این طریق پرنده ای به وجود آورده و اندیشه را به بازی گرفته است.
از این طرح به انواع مختلف استفاده شده است مانند شکل های (49 و50) که از گردن کوزه های دسته دار خطوط چندی را سرازیر کرده به یک نقطه رسانیده اند . این کار را روی سفالهای فراوان کرده اند ، مانند دو طرح از همین قبیل نقوش که با شماره های (51و52 ) ارائه می شود ، و به علاوه ، خطوط متقاطع را هم از گردن و هم از دماغة ظرف شروع کرده ، ساده ، متقاطع و سیاه نقش کرده اند. مانند شکل های (53و54).
این نقش گیسویی گویی طرفدار زیادی داشته که کوزه گر طراح آن را به صورتهای مختلف روی ظرف سفالی به کار گرفته است. زیرا اگر در کوزه به شمارة (55) نظر کنیم از بن دماغه شروع کرده و به دو شکل آن را نقش بندی نموده اند. بخش جلوی متصل به دماغه را از خطوط متقاطع و دنباله را یک سره سیاه گرفته اند ، و به علاوه بر روی همین کوزه طرحی بر دماغه دارد که بسان چشم پرنده آن را ساخته اند و همچنین بر گردن کوزه خط منحنی ای چون حرکت مار بر روی خط کمربندی رسم کرده اند و از زیر این خط نیز گردیهایی آویخته طرح نموده اند.
در کوزه های شماره (56و57) می بینیم که دماغه ها با خطوط متقاطع پر شده و بن دماغه دارای همان نقش گیسویی بوده و بعلاوه بر رویة وسیع کوزه سطوحی شطرنجی (سیاه و سفید) نشان داده اند.
نقش های گیسویی و شطرنجی به فراوانی بر روی کوزه های سی یلک رسم شده اند . مانند شکل های (58و 59 ، 60،61،62،63) متأسفانه از شکل 51 به بعد تصویری در دسترس مولف نبود و تنها برای آشنایی با شکل نقوش آنها از آنان یاد شده است. برای مزید آشنایی ، شکلهایی با شماره (79و80 و 81) از تعدادی کوزه های ارائه شده ، در این جا آورده می شود ، و به علاوه طرحهایی از سفالهای دماغه دار را هم با شماره 85 ارائه می دهد.
شاید خطوط و نقش کوتاه مانند متواتری که بر دوره سفال به شمارة 91 دیده می شود در واقع حاکی کوههای حوالی کوزه گر سی یلک باشد که الهام بخش او در ایجاد سلسله کوههایی (تزئینی ) شده است ( خاصه که بر یک سوی لبة این ظرف سر آهو نیز ساخته باشند.)
یا ظرف سفالی دیگری که با همین نقش سلسله کوهها تزیین شده، ماری را نیز روی آن نقش کرده اند . شاید که مارهای موجود در نواحی کوزه گر ، مورد علاقة دیگری بوده باشد. شکل 92 .
همچنین در همین گونه ظروف که با نقش سلسله کوهها مزین شده و این بار کوهها رنگ سفید دارند نقش خورشید را بکار برده اند که باز بتوانند حاکی آفتاب سوزان ظهر باشد که همة اشیاء و اطراف را سفید کرده اند . این ظرف ، نیز دسته أی دارد که بر سر و صورت حیوانی شبیه است . شکل 93 .
این سه ظرف که با شماره های (91 ، 92 و 93 ) ارائه گردید ، همة آنها بدون دماغه بوده اند و دهانة گرد داشته اند و چنانکه دیدیم دو تای آنها دسته ای نیز داشته اند که به شکل سر حیوان آنها را ساخته بوده اند. که از این شکلها تصویری در دسترس نبود . ولی اینک ظرفی ارائه می شود که مانند اغلب ظروف سفالی ارائه شده دارای دماغه بلند می باشد و نقش سلسله کوهها را دارد و مضافاً دارای یک دسته گرد است و پایین بخش عمومی ظرف ، صاف و ساده می باشد و مانند دو ظرف از سه ظرف ارائه شده ، شیار دار نیست و بعلاوه ، روی دماغة بلند این ظرف را با نقش نیم گردی مزین کرده اند . شکل 94 .
در میان کاسه های مکشوفه از سی یلک تعدادی ظروف دیده شده که دارای نقش دورو می باشند به این عبارت که هم بیرون را منقوش کرده اند و هم داخل را. مانند کاسه سفالی شمارة 95 که پایة آن را با خطوط موازی افقی زینت کرده اند و از لبة کاسه نیز جابجا دو خط موازی پهلوی هم را باهم تا به اولین خط کمربندی پایه ادامه داده اند. طرحی از این کاسه با شمارة 96 ارائه می شود.
همین کاسه به شمارة 95 که بخش بیرون آن چون طرح بشمارة 96 زینت شده ، نقش داخل آن از لبه تا مرکز کف کاسه ، بطور سه گوش بهم رسیده اند و این قسمتهای سه گوشی را یک در میان با هاشور متقاطع رسم کرده اند و آنهای دیگر را با خطوط زیکزاک (7ـ8) پر
کرده اند.
داخل خود کاسه با شمارة 97 و طرحی از آن با شمارة 98 و طرحی که نمای داخل و خارج کاسه را می نمایاند با شمارة 99 ارائه می شود.
کاسه ای دیگر که مانند کاسه شمارة (95و97) و طرحهای (96 و98) از بیرون دارای تزییناتی از لبة کاسه تا پایه می باشد ، داخل آن به صورت بسیار جالب نقش گردیده است. شکل(100) .
چنانکه در شکل دیده می شود پرندگانی را طرح کرده اند که دایره وار از لبة داخل کاسه همدیگر را دنبال کرده و دور برداشته اند و تا مرکز کف کاسه پیچیده اند.
شاید این نقش عالیترین الهامی بوده باشد که سفالگر طراح از گردش دسته جمعی پرندگان آسمان محیط خود به ایجاد این طرح عالی دستبرده است. از این کاسه ، طرحی دیگر ارائه می شود که نیمی از آن نقش بیرون و نیم دیگر نقش درونش را نشان می دهد. شکل 101
نظیر چنین کاری در دو کاسة دیگر که ارائه می شود انجام شده است. بیرون این کاسه ها ساده می باشد ولی فقط داخل آنها را نقش بندی کرده اند. کاسة شمارة (102) را با طرحی شبیه دانة گندم که گوئی بدنبال هم ریسه کرده و چون تسبیح آنرا به رشته درآورده باشند ساخته اند و سه بار این شکل را به صورت متحدالمرکز طرح نموده اند و چنانچه در شکل دیده می شود داخل این نقش ها را هاشور زده اند.
از این کاسه ها طرحی با شمارة (103) داده می شود که نیمی از آن بدون نقش و بیرون آنست و نیم دیگر نقش مشروحه می باشد که در داخل کاسه نشان داده اند. از این کاسه تصویری در دست نبود.
کاسة سفالی دیگری مکشوفه از تپه سی یلک در داخل خود دارای نقوش طنابی شکل بصورت دوایر متحدالمرکز است ولی در حوالی کف کاسه بصورت چهارگوشی درآمده که اضلاع آن در وسط به طرف مرکز شکسته شده و در نتیجه در چهارگوشه بشکل لوزی درآمده است و نیز در مرکز دو مثلث نقش شده که راس آنها بهم وصل است. این دو مثلث را با رنگ تیره پر کرده اند. شکل ـ104
طرحی از این کاسه با شمارة (105) داده می شود. «از این شکل تصویری در دسترس نبود»
باستان شناسان طرحی دیگر از این قبیل کاسه را ارائه داده اند که دوایر طنابی شکل و متحدالمرکز آن درست همان است که شکل (104) ارائه داده است ولی قسمت کف این کاسه از لحاظ نقش با آن فرق دارد و چنانکه در شکل دیده می شود ، این کاسه در محل کف و در امتداد قطر ناقص طرحی زیگزاگی دارد که بر راس هر برجستگی آن خطی مستقیم بسوی بالا و پایین بصورت زیکزاک های بسیار ریز ادامه یافته است. (شکل 106) . کاسة دیگری هست که نقش داخل آن از سه گوشیهایی تشکیل شده که قاعدة آنها بر روی محیط دایره و راس آنها بطرف مرکز دایره در کف کاسه متوجه است. این نقش سه بار در دور داخل کاسه تکرار شده است. شکل (107)
در شرح نقش کاسة با شمارة (97) آمده بود که داخل کاسه را به نحوی قسمت بندی کرده بودند که ایجاد سه گوشیهایی تا مرکز کاسه نمد بودند و بعضی از این سه گوشیها را با هاشور متقاطع پرکرده بودند و قسمتهای دیگر را با خطوط زیکزاک زینت بخشیده بودند.
همچنین پرندگانی را دنبال هم در شکل (100) دیدیم که بنحو مطبوعی دایره وار تا مرکز ترکیب شده بودند. اینک نقش دیگری از کاسة سفالی ارائه می شود که به وضعی جالب ترکیبی از دو نقش مذکور دارد. شکل (108) . چنانکه در نقش کاسه دیده می شود سه گوشیها چون کاسه های قبلی با هاشورهای متقاطع پرشده اند و قسمت های دیگر که نقوشی بشکل (8) دارند چنان ساخته شده اند که گویی پرندگان نقش کاسه بشمارة (100) را ساده کرده و در اینجا به دنبال هم ردیف در حرکت اند.
کاسه ای دیگر را که در درون آن نقشبندی کرده اند با شمارة (109) نشان می دهیم. لبة این کاسه را در داخل با خطوط کوتاه و بفاصله گرداگرد طرح کرده اند و در پایین این نقشبندی خطوطی را موازی و متقاطع بصورت خانه های لوزی درآورده اند و خانه هایی را خالی گذارده و خانه های دیگر را با خطوط متقاطع پر کرده اند ، بطوریکه دو رج را زینت بخشیده اند و از زیر یکی از لوزیها نیز سه خط عمودی فرود آورده اند.
ضمن ارائه نقوش سه گوش در شکل (93) دیدیم که از سه گوشی های مکرر پهلوی هم استفاده شده و سه گوشی های واقع بین دو سه گوشی را که راسش به پایین بوده با خطوط متقاطع هاشور زده اند. از این قبیل نقوش به فراوانی بر روی سفالهای مکشوفه از سی یلک دیده شده است. از جمله ، طرحی از روی نقش سفالی که با شمارة (110) ارائه می شود موجود است که از تکرار نقوش سه گوشی در چهار ردیف استفاده شده است. به این نحو که از لبة ظرف پس از یک طرح افقی بر دورة لبه ، از خطوط زیکزاک استفاده شده زمینة سه گوشیهایی را که قاعدة آنها در پایین قراردارد ساده گرفته اند و سه گوشیهایی را که قاعده شان در بالا قرار دارد با خطوط افقی هاشور زده اند و پس از دو رج خط افقی طرح کردن ، نقش بالا تکرار شده و ایضاً به همین طریق تا پایین ظرف سفالی را پر کرده اند. در پایین ظرف نیز سه گوشیهایی پرتر به وجود آورده اند.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  31  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

تحقیق در مورد نقوش فرش ایران و چگونگی طبقه بندی آن

اختصاصی از فایل هلپ تحقیق در مورد نقوش فرش ایران و چگونگی طبقه بندی آن دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه87

فهرست مطالب

  فرش ایران و چگونگی طبقه بندی آن گروه 1 – طرحهای آثار باستانی و ابنیه اسلامی گروه 2 – طرحهای شاه عباسی گروه 3- طرحهای اسلیمی گروه 6 – طرحهای واگیره ای (بندی) گروه 4- طرحهای اقتباسی گروه 5- طرحهای افشان گروه 7 – طرحهای بته ای(بته جقه) گروه 8 – طرحهای درختی گروه 13- طرحهای گلدانی گروه 9 – طرحهای ترکمن گروه 14- طرحهای ماهی در هم گروه 10 – طرحهای شکار گاهی گروه 11- طرحهای گل فرنگ گروه 12- طرحهای قابی (خشتی) ماهی گروه 15- طرحهای محرابی گروه 16- طرحهای محرمات گروه 19- طرحهای تلفیقی تلفیقی گل فرنگ ، تلفیقی هندسی و ... گروه 17- طرحهای هندسی گروه 18- طرحهای ایلی و عشایری نقوش فرش ایران و نگاره های تزیینی آن و از همه مهمتر مفاهیم بنیادی و شاید هم راز آمیز آنها ، از جمله مباحث تخصصی فرش ایران می باشد که در  طی چند دهه ی اخیر بسیار مورد توجه فرار گرفته است . در خصوص طبقه بندی صحیح و اصولی طر ح های فرش ایران و همچنین مبانی بنیادی آن تا چند سال اخیر کار چندانی صورت نگرفته بود ، امل به تدریج مطالعات انجام شذه به ویژه توسط کارشناسان و محققین ایرانی که متاسفانه هنوز از طرفداران زیادی برخوردار نیست ، می رود تا دنیای جدیدی را از طبقه بندی علمی – هنری – طر ح های فرش ایران را ارائه دهد . از برکت بسیاری از این مطالعات در برخی موارد رمز پردازی و نماد گرایی نقوش فرش ایران نیز آشکار گشته و نتایج حاصله افزون بر سایر دلایل ، بر ارزشهای هنری فرش ایرانی افزوده است ، قبل از پرداختن به مباحث جدیدی