فرمت فایل : word (قابل ویرایش) تعداد صفحات : 38 صفحه
چکیده:
در دوره ساسانی منطقه شرق اصفهان کاملاً مشجر و شکارگاه سلطنتی بود. دشت سجزی زمانی نه‌چندان دور آب و هوایی متفاوت با آب‌وهوای امروز داشت. در حدود 60-70 سال قبل به‌صورت مرغزار بوده و سفره آب زیرزمینی شیرین در آن بالا بوده که وجود صدف نرم‌تنان آب شیرین نوید این مدعا است.
امروزه این دشت با دخالت عوامل مخرب تبدیل به بیابانی لمیزرع گردیده که سلامت میلیون‌ها نفر ساکنین شهر اصفهان و سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته در این منطقه را به مخاطره انداخته است. به علت برداشت بیرویه از سفرههای آب زیرزمینی، شور شدن آب‌های سطحی و زیرزمینی، بهرهبرداری غیراصولی از اراضی گچی و رهاسازی معادن، از بین رفتن سنگفرش حفاظتی سطح خاک ناشی از فعالیتهای معادن و رفت‌وآمد وسایل نقلیه سنگین، گسترش فعالیت کورههای گچپزی و تشدید فرسایش اراضی گچی منطقه سجزی را به بیابانی با کانون فرسایش بادی درجه‌یک تبدیل کرده است. منطقه شرق اصفهان به دلیل واقع‌شدن صنایع و تأسیسات بحرانی، ترابری و نظامی از موقعیت استراتژیکی برخوردار است. این در حالی است که بیابانزایی و تخریب اراضی و به دنبال آن طوفان‌های شن و ایجاد گردوغبار معلق در هوا که تقریباً در تمام فصل سال در منطقه به وقوع میپیوندد، با ورود به سیستمهای الکترونیکی کارخانه‌ها، موتور هواپیما و سیستمهای حساس آن‌ها نه‌تنها خسارات چندمیلیاردی را سالانه به تأسیسات منطقه وارد میسازد، بلکه هرگونه سرمایهگذاری جدید را در منطقه با مخاطره جدی روبه‌رو ساخته است،
با توجه به اینکه منطقه سجزی به‌عنوان یک عامل تهدید برای شهر اصفهان به‌حساب می‌آید باید یک عزم و اراده جمعی جهت احیا منطقه سجزی در بین مسئولین و دستگاه‌های اجرائی به وجود آید. همچنین با توجه به روند بیابانی شدن منطقه توصیه می‌گردد تمرکز عملیات کنترل فرسایش در سطوحی انجام گردد که به‌عنوان کانون‌های اصلی مناطق برداشت محسوب می‌شوند. بنابراین لازم است تخریب سطوح فرسایش یافته جهت برداشت گچ متوقف‌شده و این سطوح بازسازی شود.
طرح مسئله
چندین سال است که مشکل ریز گردها بخش عمدهای از غرب کشور و بخشهایی از جنوب و مرکز ایران را فراگرفته است که بخشی از آن منشأ بیرونی و بخشی از آن منشأ درونی دارد. یکی از استان‌هایی که متأثر از ریز گردها هست استان اصفهان خصوصاً شهرستان اصفهان است که هم متأثر از ویژگی‌های غرب شده و هم متأثر از ریز گردهای شرق استان گردیده است. خشک شدن رودخانه زایندهرود در شرق اصفهان از سال 1386 و عدم تأمین حقابه تالاب بینالمللی گاوخونی، عدم کشت و کار بخشی از اراضی کشاورزی که اکنون رهاشده‌اند و بیابانی شدن شرق اصفهان خود منشأ تولید ریز گردهای اصفهان گردیدهاند. منطقه سجزی به وسعت 43000 هکتار مهم‌ترین کانون از 16 کانون فرسایش بادی استان هست، (شکلهای 1 و 2). بحران بیابانزایی شرق اصفهان یکی از مسائل اصلی استان محسوب میشود. راه‌حل‌های پیشنهادی ازآن‌جهت که کمتر به حذف عامل تخریب پرداخته‌شده است هر یک با چالشی اساسی روبه‌رو است. با توجه به‌سرعت و شدت تخریب، این نگرانی وجود دارد که اثرات نامطلوب ناشی از بیابانزایی در شرق اصفهان از این محدوده نیز تجاوز نماید
پروژه ارزیابی پتانسیل منطقه سجزی در تولید ریز گرد و راهکارهای کنترل آن
