-1- تعریف کمیته های مشترک ایمنی و بهداشت
کمیته های ایمنی و بهداشت JHSC)) نوعی گردهمائی و جلسه بحث و تبادل نظر می باشد که در کارگاه مسئولیتی مهم برعهده می گیرد . این کمیته متشکل از نمایندگان مدیریت و کارگران می باشد . که براساس برنامه های منظمی به موضوعات ایمنی و بهداشت می پردازد . مزیت این کمیته این است که با آگاهی کامل به عمق مسائل مربوط به ایمنی و بهداشت پرداخته و هماهنگی بیشتری بین خط مشی ایمنی با سایر خط مشی های موجود در محیط کار ایجاد می کند مزیت دیگر آن بهبود شیوه های همکاری در بخشهای مختلف کاری جهت حل مشکلات و مسائل ایمنی و بهداشتی می باشد این کمیته ها ممکن است با عناوین گوناگون د رمحیطهای کاری شناخته و معرفی شده باشند که از جمله آنها می توان به کمیته های ایمنی و بهداشت صنعتی ، کمیته های مشترک ایمنی – کمیته بهداشت حرفه ای – کمیته ایمنی و بهداشت کارگاه و یا کمیته ایمنی و بهداشت اشاره نمود .
2-1-مسئولیت تشکیل کمیته مشترک ایمنی و بهداشت برعهده چه کسانی می باشد ؟
کارفرمایان مسئول تشکیل کمیته های ایمنی و بهداشت کارگاهها هستند . بیشتر قوانین ایمنی و بهداشتی برای سازماندهی ، ساختار ، تعداد جلسات و قوانین و مسئولیت اعضاء کمیته رهنمونهای خاصی دارند که برای اینکار تنظیم شده است . کارفرمایان موظف به برگزاری یکسری دوره های کاربردی برای توجیه ، نحوه تشکیل کمیته ها و ساختار و عملکرد آنها می باشند که در این زمینه موارد زیر بایستی مدنظر قرار گیرد .
• از قوانین ایمنی و بهداشت شغلی osh)) تبعیت داشته باشد .
• متاثر از احتیاجات خاص کارگاه و محیط کار باشد .
• کلیه کارگران را تحت پوشش قرار دهد .
3-1-وظایف کمیته های مشترک ایمنی و بهداشت چیست ؟
هدف کمیته های ایمنی و بهداشت این است که در جهت مسئولیت و تعهدات کارفرما در خصوص مسائل ایمنی و بهداشت اقدام نماید . که این اصول بر پایه قوانین ایمنی و بهداشت شغلی می باشد . فعالیتهای این کمیته شامل :
• مشارکت در توسعه و بکارگیری برنامه های ایمنی و بهداشتی کارگران .
• پرداختن به شکایات وپیشنهادات نگران کننده در ارتباط با مسائل ایمنی و بهداشت .
• اطمینان از وضعیت نگهداری و ثبت مدارک مربوط به صدمات و آسیبهای شغلی وارده و پایش و کنترل مخاطرات شغلی موجود د رمحیط کار .
• پایش و پیگیری گزارشات مخاطرات شغلی و پیشنهادات ارائه شده در این زمینه .
• تنظیم برنامه های آموزشی و تربیتی کارگران .
• مشارکت در کلیه موارد تحقیقاتی دربحث ایمنی و بهداشت .
• مشاوره با متخصصین حرفه ای و کارشناسان .
• مشارکت در زمینه حل معضلات کاری (مثل توقف و تعطیلی کار).
• ارائه پیشنهادات به مدیریت در زمینه پیشگیری از حوادث ناشی از کار .
• کنترل تاثیر گذاری برنامه ها و روندهای ایمنی .
1-3-1-آیا وظایف اعضاء کمیته بصورتی واضح و مشخص تعیین گردیده است ؟
همه اعضاء کمیته بایستی در حدود وظایف مشخص شده تخصصی خود کار کنند که این امر ممکن است با توجه به فاکتورهایی از قبیل نوع و اندازه های سازمان – صنعت و تعداد متخصصین ایمنی در سازمان ، میزان تجارب مواجهه با حوادث جدی و همچنین تعداد کمیته های موجود ، متغیر باشد . اما بطور کلی وظایف اعضای کمیته های بهداشت و ایمنی به شرح زیر می باشد :
• حضور یافتن در تمام جلسات .
• ارتقاء و بهبود سطح ایمنی و بهداشت در کارگاهها.
• دارای عملکرد قوی باشند تا کمیته بتواند بصورتی قاطع و جدی در قبولاندن سیاستهای خود در زمینه ایمنی و بهداشت عمل نماید.
• رسیدگی به شکایات کارگران در زمینه ایمنی و بهداشت .
• اجرای اقدامات مناسب در زمینه پیشنهادات ارائه شده توسط کارگران .
• تحقیق و بررسی و سفارش و تاکید برخورداری از انجام کارهای نا ایمن .
• آموزش کارگران جدید الاستخدام .
• مساعدت در امر شناسایی و کنترل خطرات فیزیکی .
• مساعدت در امر ارزیابی و توسعه برنامه های کنترلی مواد خطرناک .
• مساعدت در امر بررسی حوادث و تحقیق و تفحص در این زمینه .
• مطالعه برنامه های ایمنی دیگر شرکتها ، جهت تقویت برنامه های درون سازمانی .
• به جریان انداختن برنامه های آموزش ایمنی و بهداشت .
• اجرای بازرسیهای ممیزی .
• سفارش و تاکید به پرسنل در خصوص استفاده از وسایل حفاظت فردی .
• کنترل میزان تاثیر گذاری برنامه های ایمنی و بهداشت .
• کمک و ارتقاء و توسعه قوانین ایمنی و بهداشت .
• کمک به توسعه و ارتقاء روندهای انجام کار ایمن .
• به انجام رسانیدن سایر فعالیتهای ضروری که لزوم اجرای آن براساس حوادث به وقوع پیوسته درگذشته ، به اثبات رسیده است .
2-3-1-آیا لیستی ازشرح وظایف اعضای کمیته در دسترس هریک از آنها قرارگرفته است؟
پس از تعیین وظایف اعضاء کمیته ایمنی و بهداشت، رونوشتی از شرح وظایف در اختیار اعضاء قرار می گیرد . با این روش اعضاء می توانند بصورت دوره ای وظایف خود را بازبینی نمایند . این سند می تواند بعنوان یک راهنمای آموزشی مفید برای اعضاء جدید استفاده شده و نیز منابع اطلاعاتی خوبی برای کلیه کارگران باشد .
3-3-1-آیا اعضاء کمیته از شرح وظایف خود اطلاع دارند ؟
نمی توان از افراد یا گروهها انتظار داشت بدون اطلاع از وظایف محوله به انجام آنها مبادرت ورزند . در خصوص حد انتظار از اعضاء کمیته نیز نمی توان تنها به لیستی که در اختیار آنها قرار داده شده است ، اکتفا کرد بلکه بایستی شرح وظایف با حضور کلیه اعضاء تهیه شده و در کمیته نیز مورد بحث و بررسی قرار گیرد تا کلیه افراد نسبت به وظایف شخصی خود آگاهی کافی را کسب نمایند .
4-3-1-آیا کلیه اعضاء وظایف خود را به انجام میرسانند ؟
اگر کمیته ایی با ساختاری مناسب و هدفی مشخص ومتشکل از پرسنل کار آزموده که دقیقاً از مسئولیت وتعهدات خود آگاهی دارند تشکیل شده باشد . ولی با این وجود اعضاء وظایف خود را انجام ندهند آن کمیته به کمیته ای بی اثر تبدیل خواهد شد که هیچ گونه ارزشی نخواهد داشت . ممکن است دلایل دیگری نیز در فقدان اثر بخشی کمیته وجود داشته باشد که ممکن است این مشکلات براثر مسائل داخلی باشد که بهتر است هرچه سریعتر اصلاح شود . عموماً بیشتر افراد ، علاقمند به ایمنی هستند اما ممکن است یکسری محدودیتها در اختلاف علایق ، شخصیتها یا فشار اولویتهای خارجی به آنها تحمیل شود در صورت بروز این موقعیتها بایستی در اسرع وقت نسبت به حل و فصل آنها اقدام شود تا کمیته توانایی خود را جهت دستیابی به اهداف اصلی متمرکز کند .
5-3-1-آیا در مواقع لزوم ، ساختار کمیته و وظایف اعضای آن ، مورد بازبینی و اصلاح قرار می گیرد ؟
هنگامیکه وظایف و تعهدات اعضاء کمیته ایمنی و بهداشت و ساختار آن بازبینی گردد منجر به تغییر و اصلاح آن می شود به همین جهت ساختار کمیته ها ، بایستی مورد بازبینی قرار گیرد که این بازبینی ها ممکن است در مواقع بروز تغییرات در سازماندهی و یا تغییرات فیزیکی اساسی که در کارخانه رخ می دهد صورت پذیرد برخی تغییرات جزئی ممکن است در اکثر مواقع در محیط کار واقع شود به همین دلیل بهتر است تعهدات و ساختار قبلی در فواصل زمانی مشخص مرور و بازبینی گردد.
6-3-1-آیا اعضاء کمیته محدوده اختیارات خود را می دانند ؟
در زمینه وظایف محول شده ، هرکدام ازاعضاء بایستی محدوده اختیارات خود را بدانند . این اختیارات بایستی طبق حکمی کتبی به اعضاء ابلاغ شده و همچنین در خصوص آگاهی کامل از آن نیز ، تاکید گردد . جهت حصول اطمینان از برقراری هماهنگی های لازم ، مرور و بازبینی محدوده اختیارات اعضای کمیته ها به عنوان امری ضروری مطرح می شود . همچنین در مواقعی که اعضاء کمیته قادر به انجام رسانیدن وظایف محوله نباشد ، و یا در مواردی که اعضاء تشخیص دهند تا در فواصل زمانی معین و بسته به نوع کار ، محدوده وظایف و اختیاراتشان تغییر و گسترش می یابد بازبینی در محدوده اختیارات آنها صورت می پذیرد .
7-3-1-آیا اعضاء ، اختیارات خود را نادیده گرفته و از محدوده آن تجاوز می نمایند ؟
اگر تعدادی از اعضاء کمیته ایمنی و بهداشت در انجام وظایف خویش از محدوده اختیارات خود خارج و یا آنها را نادیده بگیرند نشان از این است که یا نقصی در سطح اختیارات و یا تعهدات وجود دارد یا آنها راهنمای مناسب برای کار ندارند . در هر دو مورد بازبینی از وظایف اعضاء ضروری می باشد . در مواقعیکه یکی از اعضاء بصورت مکرر از اختیارات خود خارج شده و یا آنرا نادیده می گیرد ، وظایف وی بایستی مجدداً در حضور این شخص بازبینی شده ، سپس اقدامات بعدی وی تحت کنترل قرار گیرد . د رچنین مواردی برکناری موقتی آن فرد می تواند بعنوان راه حلی د رکمیته مطرح شود .
8-3-1-آیا وظایف و اختیارات رئیس کمیته مشخص شده است ؟
رئیس کمیته تعهدات و مسئولیتهای زیادی نسبت به سایرین دارد . در کمیته ای که با حضور معاون رئیس یا جانشین وی برگزار می شود بایستی بحث و تبادل نظر در زمینه تفویض اختیارات صورت گیرد و یا اینکه این اختیارات بصورت چرخشی در اختیار اعضاء قرار گیرد در بعضی از قوانین این روشها ، بعنوان شیوه ای از رهبری و اداره جلسات مطرح می گردد . وظایف مسئول کمیته شامل موارد زیر می باشد :
1- تنظیم جلسات زمانبندی شده و اطلاع رسانی زمان آن به دیگر اعضاء .
2- تهیه صورتجلسه .
3- دعوت از متخصصین یا اشخاص کارشناس در صورت نیاز .
4- اداره کردن تمام جلسات .
5- راهنمایی جلسات طبق برنامه کاری .
6- حصول اطمینان از اینکه کلیه بحثهای صورت گرفته به نتایج مثبتی منتهی می شود .
7- بازبینی و تصویب گزارشات .
8- محول کردن پروژه های بهداشتی و ایمنی به اعضاء کمیته .
9- حصول اطمینان از اینکه اعضاء وظایف خود را بدرستی انجام می دهند .
نکته ای که توجه به آن ضروری می باشد این است که باید لیستی از مسئولیتها و اختیارات رئیس کمیته در اختیار سایر اعضاء قرار گیرد .
9-3-1-آیا وظایف دبیر جلسه بصورت مشخصی تعیین شده است ؟
مسئولیتهای دبیر جلسه ممکن است متنوع باشد که به سایر فاکتورها بستگی دارد . اگر برای کمیته ای تنها یک رئیس تعیین شده باشد می توان از دبیر جلسه درخواست نمود تا وظایف رئیس را در مواقع غیبت وی بعهده بگیرد .
وظایف دبیر به شرح ذیل می باشد :
1- ثبت صحیح اسناد .
2- تهیه گزارش از پیشنهادات ارائه شده
3- تهیه صورتجلسات .
4- توزیع صورتجلسات بعد از تصویب .
5- انتشار اطلاعات ایمنی در بین اعضاء .
6- کمک رئیس کمیته در مواقع نیاز .
فصل دوم
نحوه تشکیل کمیته های ایمنی و بهداشت
1-2-اعضاء کمیته چگونه انتخاب می شوند ؟
قوانین ایمنی و بهداشت مشخص می کند که این اعضاء چگونه بایستی انتخاب شوند ، برای اینکار می توان به این قوانین مراجعه کرد . اگر در قوانین به این موارد اشاره نشده باشد ، شرکت یا کارخانه مدنظر می تواند اینکار را برحسب معیارهایی از طریق انتخابات انجام دهد . عموماً اعضاء کمیته از طریق انتخابات برگزیده می شوند . اما در موارد کمتری نیز اعضاء منتخب گروهی خاص بوده و یا بصورت داوطلبانه تعیین می شوند . مدیر گروه نیز عموماً بتوسط کارفرما انتخاب می شود .
2-2-نسبت نمایندگان مدیریت به نمایندگان کارگری در کمیته به چه صورت می باشد ؟
قوانین عموماً حالتی را بیان می کند که نبایستی تعداد اعضاء منتخب مدیر بیشتر از اعضاء کارگری باشد و تعداد آنها لااقل معادل و برابر با هم باشند .
3-2-چگونه باید مطلع شویم اعضاء کمیته منتخبی از کارگران کارخانه هستند یا خیر ؟
قوانین یا مجموعه توافقات حاصله ممکن است حداقل و حداکثری را برای تعداد اعضاء مشخص کند که معمولاً بستگی به تعداد کارگران در محل کار دارد وجود تعداد کمی از کارگران بعنوان اعضائ کمیته ممکن است نشاندهنده آن باشد که نمایندگان برخی از گروههای کارگری در کمیته حضور ندارند . هنگامیکه تعداد اعضاء زیاد باشد مدیریت کمیته مشکل تر خواهد شد که نتیجه کار بیشتر به بحث و گفتگو فی مابین اعضاء منجر خواهد شد تا به عمل .
در تعیین تعداد اعضای کمیته موارد زیر تاثیرگذار هستند :
• تعداد کل کارگران .
• تعدا مشاغل مختلف یا اتحادیه های مشمول .
• پیچیدگی عملیاتها .
• درجه خطر ساز بودن کار .
• وجود نماینده هایی از کلیه قسمتهای نیروی کار (مدیریت – سرپرستان – کارگران مرد – کارگران زن وکارگران اداری)
4-2-آیا اعضای کمیته در خصوص مسائل ایمنی و بهداشت دوره آموزش دیده اند ؟
به منظور همکاری و تشریک مساعی کامل در همه فعالیتهای کمیته ، اعضاء کمیته بایستی دوره های آموزشی در خصوص مسائل ایمنی و بهداشت را گذرانده باشند . در بعضی قوانین داشتن مدارک و دیدن آموزش ایمنی یکی از ضروریات برای کارفرمایان و کارگران عضو کمیته می باشد .
موضوعات آموزش شامل :
1-مسئولیت و اختیارات کمیته 2- قوانین ایمنی و بهداشت، 3-بررسی علل حوادث
4-شناسایی خطرات، 5-آنالیز ایمنی شغلی 6-بهداشت شغلی و صنعتی، 7- روشهای بالا بردن آگاهی ایمنی، 8-بازرسی ها، 9-بررسی حوادث، 10-روابط عمومی
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 38 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود مقاله کمیته های مشترک ایمنی و بهداشت حرفه ای
