پایان نامه روشهای تامین مالی بر ارزش شرکت ها در بورس اوراق بهادار

اختصاصی از فایل هلپ پایان نامه روشهای تامین مالی بر ارزش شرکت ها در بورس اوراق بهادار دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

دانلود متن کامل  با فرمت ورد  word

فهرست مطالب

عنوان                                                                                    صفحه

تشکر و قدردانی ………………………………………………………………. أ

تقدیم به ………………………………………………………………………… ب

چکیده ………………………………………………………………………….. د

فصل اول : کلیات تحقیق ………………………………………………….. 1

مقدمه ……………………………………………………………………………. 2

بیان مسئله ………………………………………………………………………. 4

اهمیت موضوع تحقیق …………………………………………………….. 6

اهداف تحقیق ………………………………………………………………… 8

دلایل و انگیزه های انتخاب موضوع …………………………………….. 9

فرضیه های تحقیق …………………………………………………………… 10

قلمرو تحقیق …………………………………………………………………… 11

جامعه آماری ………………………………………………………………….. 11

روش تحقیق …………………………………………………………………… 12

روش جمع آوری اطلاعات ……………………………………………….. 12

روش تجزیه و تحلیل اطلاعات ……………………………………………. 13

ساختار کلی تحقیق ………………………………………………………….. 13

تعریف واژه ها ………………………………………………………………… 13

فصل دوم : ادبیات تحقیق ………………………………………………….. 17

بخش اول : روشهای تامین مالی …………………………………… 19

تاریخچه ………………………………………………………………………… 20

شیوه های تامین مالی ……………………………………………………….. 22

روشهای متداول برای تامین مالی ………………………………………… 25

تامین مالی کوتاه مدت ، میان مدت و بلند مدت …………………….. 26

وامهای بلند مدت …………………………………………………………….. 29

ویژگیهای وامهای بلند مدت ………………………………………………. 29

مزایای وامهای بلند مدت …………………………………………………… 29

معایب وامهای بلند مدت …………………………………………………… 30

سهام ممتاز ……………………………………………………………………… 30

ویژگی های سهام ممتاز …………………………………………………….. 31

انتشار سهام ممتاز به عنوان یکی از ابزارهای تامین مالی ……………. 32

مزایای انتشار سهام ممتاز ……………………………………………………. 33

معایب انتشار سهام ممتاز ……………………………………………………. 34

سهام عادی …………………………………………………………………….. 35

ویژگیهای سهام عادی ………………………………………………………. 35

انتشار سهام عادی به عنوان یکی از ابزارهای تامین مالی …………… 38

مزایای انتشار سهام عادی …………………………………………………… 38

معایب انتشار سهام عادی ……………………………………………………. 39

اختیار خرید سهام ……………………………………………………………. 40

ویژگیهای اختیار خرید سهام عادی ……………………………………… 41

مزایای اختیار خرید سهام …………………………………………………. 42

معایب اختیار خرید سهام …………………………………………………… 43

سهام عادی …………………………………………………………………….. 43

ویژگیهای عمومی سهام عادی …………………………………………….. 44

نقاط قوت و ضعف سهام عادی از دیدگاه شرکتها ……………………. 45

نقاط ضعف سهام عادی از دیدگاه شرکتها ……………………………… 46

سودهای توزیع نشده شرکت ……………………………………………… 46

سود انباشته …………………………………………………………………….. 50

مزایای استفاده از سود انباشته …………………………………………….. 51

معایب استفاده از سود انباشته ……………………………………………… 52

روشهای متداول برای ارزیابی سهم سود شرکتها ……………………… 53

سود سهمی …………………………………………………………………….. 54

اشکالات استانداردهای حسابداری شماره 15 …………………………. 59

بازده سهام ……………………………………………………………………… 60

بخش دوم : هزینه های تامین مالی ……………………………… 62

هزینه سرمایه …………………………………………………………………… 63

محاسبه میانگین موزون هزینه سرمایه ……………………………………. 69

مزایای کاربرد ضریب ارزش دفتری …………………………………….. 70

معایب کاربرد ضریب ارزش دفتری ……………………………………… 70

معایب استفاده ارزش بازار …………………………………………………. 72

نظریه های ساختار سرمایه ………………………………………………….. 73

مفروضات CAPM……………………………………………………………. 74

نظریه ارتباط سیاست تقسیم سود با ارزش شرکت …………………….. 80

موسسات درحال رشد ……………………………………………………….. 81

موسسات در حال افول …………………………………………………….. 81

موسسات در حال بلوغ ……………………………………………………… 81

تئوری عدم اطمینان (پرنده در دست ) …………………………………. 81

عوامل موثر بر سیاست تقسیم سود ………………………………………… 82

بخش سوم : تاثیر روشهای تامین مالی بر روی ارزش شرکتها 86

تاثیر روشهای تامین مالی بر روی ارزشهای شرکتها …………………… 87

تاثیر تامین مالی از طریق بدهی بر روی ارزش شرکتها ……………… 88

تاثیر تامین مالی از طریق سهام ممتاز بر روی ارزش شرکتها………… 89

تاثیر تامین مالی از طریق سهام عادی بر روی ارزش شرکتها……….. 89

اهرام مالی …………………………………………………………………….. 92

سیات تقسیم سود و ارزش شرکت ………………………………………… 93

اصول اساسی حاکم بر تحقیق …………………………………………….. 93

اثر سیاست تقسیم سود ……………………………………………………….. 94

سودآوری و ارزش شرکت …………………………………………………. 95

رشد تقسیم سود و رشد سودآوری ……………………………………….. 96

بخش چهارم :‌ تحقیقات انجام شده (داخل وخارج) ………… 98

تحقیقات انجام شده در خارج از ایران …………………………………. 99

تحقیقاتی انجام شده در داخل ایران ……………………………………. 104

فصل سوم : متدولوژی تحقیق ……………………………………………  105

مقدمه ……………………………………………………………………………. 106

روش تحقیق …………………………………………………………………… 106

اهداف تحقیق ………………………………………………………………… 107

فرضیه های تحقیق …………………………………………………………… 108

جامعه آماری ………………………………………………………………….. 110

نمونه آماری …………………………………………………………………… 110

قلمرو تحقیق …………………………………………………………………… 119

روش جمع آوری اطلاعات ………………………………………………… 119

روش آزمون داده ها و فرضیه های تحقیق ……………………………. 120

ضریب همبستگی پیرسون …………………………………………………… 120

آزمون اختلاف میانگین دوجامعه توزیع t استیودنت – توزیع استاتیک 124

آزمون واریانس دو جامعه – توزیع f( استندکور/ فیشر) …………….. 128

آزمون K-S …………………………………………………………………… 130

فصل چهارم : نتایج و تجزیه و تحلیل تحقیق…………………………… 131

مقدمه ……………………………………………………………………………. 132

آزمون فرضیه ها ……………………………………………………………… 132

فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات ………………………………….. 142

مقدمه ……………………………………………………………………………. 143

نتایج آزمون فرضیه های تحقیق ………………………………………….. 143

نتیجه گیری کلی …………………………………………………………….. 145

پیشنهادت تحقیق ……………………………………………………………… 146

پیشنهادات مبتنی بر نتایج آزمون فرضیه های تحقیق ………………… 146

پیشنهادات آتی ……………………………………………………………….. 146

محدودیتهای تحقیق ………………………………………………………… 147

منابع و مآخذ …………………………………………………………………..

ضمائم و پیوستها ……………………………………………………………….

چکیده

افزایش ثروت سهامداران هدف نهایی موسسات غیر انتفاعی است بدست آوردن سود بیشتر ودر نتیجه افزایش ثروت سهامداران از طریق انتخاب روش تامین مالی بهینه یکی از مواردی است که شرکتها به عنوان یک راهکار برای دستیابی به اهداف خود مد نظر قرار می دهند گروهی از متخصصین عقیده دارند که اخذ تصمیمات مدبرانه مدیریت می تواند باعث افزایش ارزش شرکت شود نه ساختار سرمایه ، اخذ تصمیمهای آگاهانه می تواند باعث سود بیشتر ودر نتیجه افزایش ثروت سهامداران می شود .هدف اصلی این تحقیق استفاده از روشهای تامین مالی از طریق افزایش سرمایه (سود سهمی و مطالبات آورده نقدی ) و وام ( وام بلند مدت ووام کوتاه مدت ) بر بازده واقعی سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد . بدین منظور از نسبت های بدهی های کوتاه مدت به کل دارائیها ، بدهی بلند مدت به کل دارائیها ،درصد افزایش سرمایه و بازده واقعی شرکتها را برای یک دوره مالی بین سالهای 1382الی 1384 مورد بررسی قرار گرفته ونمونه آماری این تحقیق عبارتست از شرکتهای که فقط از افزایش سرمایه ویا وام استفاده نموده اند. و برای جمع آوری اطلاعات از روشهای کتابخانه ای (کتب و نشریات و مقالات حرفه ای و تخصصی ) و برای جمع آوری اطلاعات مالی برای آزمون فرضیه ها از صورتهای مالی حسابرسی شده بین سالهای 1382 الی 1384موجود درنرم افزار ره آوردو آزمونهای آماری مناسب شامل آزمون مقایسه میانگین دو جامعه ( توزیع t ) و ضریب همبستگی پیرسون و k-s و با کمک نرم افزار s p s s مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است به طورکلی یافته های تحقیق نشان می دهد که شرکتهایی که از افزایش سرمایه استفاده نموده اند ، بر بازده واقعی سهام شرکتها تاثیر مثبت ندارد ولی شرکتهایی که از وام استفاده نموده اند ،بر بازده واقعی سهام شرکتها تاثیر مثبت دارند .  

(ممکن است هنگام انتقال از فایل ورد به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

متن کامل را می توانید دانلود نمائید چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه

همراه با تمام ضمائم (پیوست ها) با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند

موجود است

دانلودمقاله جزوه آموزش مقدماتیآشنایی با بورس اوراق بهادار و نحوه سرمایه گذاری درآن

اختصاصی از فایل هلپ دانلودمقاله جزوه آموزش مقدماتیآشنایی با بورس اوراق بهادار و نحوه سرمایه گذاری درآن دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مقدمه
حیطه فعالیت بورس اوراق بهادار با معاملات مربوط به انواع اوراق بهادار همانند سهام عادی، سهام ممتاز، اوراق قرضه و اوراق مشارکت (مختص ایران)، مرتبط می‌باشد. بورس اوراق بهادار مکانیزمی را فراهم می‌کند تا از طریق آن پس‌اندازهای اندک جامعه به سرمایه‌گذاری‌های کلان اقتصادی تبدیل شود. این ابزار کارآمد در کشورهای پیشرفته دارای قدمت طولانی و در کشور ایران دارای پیشینه کوتاه‌مدت می‌باشد. در ایران شروع فعالیت رسمی بورس به سال 1346 بر می‌گردد ولی آغاز فعالیت اصلی آن از سال 1368 که همراه با اولین برنامه توسعه اقتصادی و اجتماعی است می‌باشد.
با توجه به اینکه بازار بورس اوراق بهادار رکن اصلی بازار سرمایه و بازار مالی است، توسعه متناسب دو بخش اصلی اقتصاد یعنی بخش مالی و واقعی از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای برخوردار می‌باشد. طبق تئوری‌های اقتصادی در صورت هر گونه اخلال در رشد و توسعه بخش‌های مذکور یا عدم توسعه متناسب آنها، رشد و توسعه اقتصادی دچار مشکل خواهد شد. کشورهای توسعه یافته همواره دارای بخش مالی قدرتمندی هستند که بازار پول و بازار سرمایه می‌باشند.
عدم توسعه مناسب بازار سرمایه به عنوان زیر مجموعه مهمی از بخش مالی علاوه بر ایجاد فشار مضاعف بر سیستم پولی کشور، باعث شده که واحدهای تولیدی و خدماتی از مزایای یک بازار سرمایه فعال و پویا محروم گردند. مهم‌ترین هدف بازار سرمایه این است که با اجرای فرآیند سالم‌سازی و شفافیت، پس‌انداز کنندگانی که دارنده منابع مالی می‌باشند و هدف کسب سود و بازده معقول دارند را به اشخاص حقوقی و واحدهای اقتصادی که برای توسعه فعالیت‌های خود نیاز به منابع مالی دارند پیوند دهد.
اثر بورس اوراق بهادار در هر اقتصادی غیر قابل انکار می‌باشد و مشارکت کنندگان در این بازار اعم از سرمایه‌گذاران و صادرکنندگان اوراق بهادار از مزیت‌های آن بهره‌مند می‌گردند.

از دیدگاه اقتصادی، نقش بورس اوراق بهادار از چهار بعد قابل تأمل است:
الف: جمع‌آوری سرمایه‌های جزیی و پراکنده و یک کاسه کردن آنها در جهت تجهیز منابع مالی شرکتها
انتشار سهام و فروش اوراق قرضه یکی از مطمئن‌ترین راههای جمع‌آوری وجوه لازم برای سرمایه‌گذاری است. واحدهای تولیدی و تجاری به عوض استقراض از نظام بانکی می‌توانند تحت ضوابطی از طریق انتشار سهام یا فروش اوراق قرضه در بورس نیازهای مالی خود را تأمین کنند. در گذشته ایجاد واحدهای کوچک با تأمین سرمایه از سوی یک شخص یا یک خانواده میسر بود. در حالیکه امروزه دیگر تأسیس واحدهای بزرگ تولیدی و تجاری چنان سرمایه انبوهی را می‌طلبد که از توان مالی یک فرد یا خانواده خارج است.
بورس مکانی است که این واحدها با انتشار سهام قادر هستند سرمایه‌های پراکنده را جمع‌آوری کرده و در پروژه‌های بزرگ سرمایه‌گذاری نمایند.

ب: توزیع عادلانه درآمد و ایجاد احساس مشارکت
با تقسیم مالکیت‌های بزرگ از طریق فروش سهام آنها در بورس اوراق بهادار از دید اقتصاد کلان به هدف‌های توزیع عادلانه‌تر درآمد و نیز احساس مشارکت در عموم افراد جامعه در فعالیت‌های تولیدی و تجاری کمک زیادی می‌کند. حتی چنانچه امکان تأمین منایع سرمایه‌گذاری‌های بزرگ با استقراض بانکی میسر شود. مع‌هذا انتشار و فروش سهام به عموم به منظور تأمین منابع مالی مرجح است. بسیاری از جامعه‌شناسان توزیع مالکیت را بین عموم طبقات به لحاظ اجتماعی مفید می‌دانند. امری که از دوقطبی شدن جامعه جلوگیری می‌کند و ناآرامی‌های اجتماعی را تخفیف می‌دهد.
ج: ایجاد یک بازار رقابتی کامل
که در آن تعداد زیادی خریدار و فروشنده به نحوی عادلانه تحت مکانیزم بازار یعنی عرضه و تقاضا به فعالیت می‌پردازند و هر کس می‌تواند آزادانه اوراق بهادار را خریداری و یا به فروش برساند. ضمناً شرکت‌های بورسی ملزم هستند اطلاعات مالی و گزارش‌های مربوط به اتفاقات مهم و سرمایه‌گذاری‌ها و کلاً هر اطلاعاتی که روی قیمت سهام اثرگذار است و محرمانه نباشد را به صورت سه‌ماهه، شش‌ماهه، نه ماهه و سالیانه به بورس ارسال نموده و بورس پس از بررسی، آنها را منتشر می‌نماید.

د: تخصیص مطلوب منابع
وجود فضای یک بازار کامل در بورس اوراق بهادار, تخصیص مطلوب منابع را میسر می‌سازد. بورس اوراق بهادار با تعیین بهای رقابتی سهام به عنوان ابزار انتظامی اقتصاد، مدیران غیر کارا و ضعیف را تنبیه و مدیران مبتکر و قدرتمند را تشویق می‌کند. یک شرکت زیان‌ده نمی‌تواند از طریق بورس به تأمین نیازهای مالی خود اقدام نماید.

مزایای‌بورس‌اوراق‌بهاداراز سه دیدگاه اقتصاد کلان، سرمایه‌گذاران و شرکت‌های سرمایه‌پذیر
الف) مزایای بورس اوراق بهادار از دیدگاه اقتصاد کلان
1- جمع‌آوری سرمایه‌های جزئی و پراکنده و انباشت آن برای تجهیز منابع مالی شرکت‌ها
2- بکار گیری پس‌اندازهای راکد در امر تولید و تأمین مالی دولت و موسسات
3- کنترل حجم پول، نقدینگی و تورم از طریق انتشار سهام و اوراق قرضه (مشارکت)
4- بورس به مثابه بازار رقابت کامل (تعداد زیاد خریدار و فروشنده، آزادی ورود و خروج از بازار، شفافیت اطلاعات و تخصیص مطلوب منابع)
5- رشد تولید ناخالص ملی، افزایش اشتغال و کمک به حفظ تعادل اقتصادی کشور
6- فراهم نمودن توزیع عادلانه ثروت از طریق گسترش مالکیت عمومی و ایجاد احساس مشارکت عمومی
7- افزایش درجه نقدینگی ثروت افراد

ب) مزایای بورس اوراق بهادار از دیدگاه سرمایه‌گذاران
1- خرید سهام و اوراق بهادار برای کسب بازده مناسب و پوشش در مقابل تورم
2- اطمینان از گزینه سرمایه‌گذاری به دلیل شفافیت اطلاعات
3- قابلیت نقدینگی اوراق بهادار و سهولت نقل و انتقال سهام و استفاده از معافیت‌های مالیاتی
4- مشارکت در فرآیند تصمیم‌گیری برای اداره شرکت‌ها
5- ایجاد یک بازار دائمی و مستمر که امکان سرمایه‌گذاری بلند مدت و کوتاه مدت را فراهم می‌نماید.
6- وجود طیف‌های متنوع از اوراق بهادار از نظر درجه بازدهی و خطر پذیری برای سرمایه‌گذار
7- برقراری سیستم‌ها و روش‌هایی که از طریق آن، خرید و فروش اوراق بهادار منظم و رسمی گردد.
8- حمایت از سرمایه‌گذاران کوچک و احساس مشارکت در امور تولیدی و تجاری
9- نظارت مضاعف بر فعالیت شرکت‌ها در چارچوب استانداردها و آئین‌نامه‌های بازار سرمایه

ج) مزایای بورس اوراق بهادار از دیدگاه واحد اقتصادی (شرکت‌های سرمایه‌پذیر)
1- سهولت در تأمین مالی از طریق انتشار سهام و سایر اوراق بهادار
2- افزایش اعتبار داخلی و خارجی و تأمین مالی با به وثیقه گذاردن سهام شرکت در بازارهای مالی داخلی و خارجی
3- تعیین ارزش بازار بر اساس قانون عرضه و تقاضا تا زمانیکه نام شرکت در تابلو بورس درج باشد.
4- سهولت در تغییر ترکیب سهام‌داری و انتقال مالکیت
5- به وجود آمدن دیدگاهی مطلوب در سرمایه‌گذاران با کاهش ریسک واحد اقتصادی و امکان تأمین مالی با هزینه کمتر
6- برخورداری از مزایای خاص و اعتباری مانند افزایش سقف تسهیلات بانکی و انتشار اوراق مشارکت
7- انتشار اوراق مشارکت بدون اخذ مجوز از بانک مرکزی و فقط با مجوز بورس اوراق بهادار
8- برخورداری از معافیت‌های مالیاتی
9- تبیین چشم‌انداز فعالیت شرکت در آینده و ارزیابی عملکرد شرکت
10- ارتقاء سطح اعتماد عمومی و استفاده از مشارکت عمومی در توسعه شرکت

بازارهای مالی
بازارهای مالی بازارهایی هستندکه درآنهاداراییهای مالی مبادله می شوند.داراییهای مالی داراییهای کاغذی هستندمثل سهام واوراق قرضه وارزش آنهابه ارزش تولیدات وخدمات ارایه شده توسط شرکتهای منتشرکننده آنهاوابسته است.تفاوت داراییهای مالی باداراییهای واقعی دراینست که داراییهای واقعی ماهیت فیزیکی دارندمانند اتومبیل ,املاک ومستغلات، وسایل منزل و... .
درهمه جای دنیا یکی از راههای سرمایه گذاری خرید داراییهای مالی است .مزیت خرید داراییهای مالی نسبت به خرید داراییهای واقعی ازدیدگاه اقتصادی اینست که اولا دارایی واقعی کالای مصرفی است نه وسیله پس انداز وسرمایه گذاری .دوم اینکه خرید داراییهای واقعی وبلااستفاده نگه داشتن آنهابه امید گرانترشدن درآینده به معنای بلااستفاده نگه داشتن منابع کشور است وارزش افزوده ای ایجادنمی کند.مگرآنگه ازآن استفاده شود مثل اینکه شخصی اتومبیل ویا خانه‌ای بخردوآن رااجاره دهد.
چندنوع ازداراییهای مالی عبارتنداز:سپرده های سرمایه گذاری در بانکها,طرح های بازنشستگی که توسط صندوقهای بازنشستگی ارایه می شود,انواع بیمه نامه های شرکتهای بیمه ودرنهایت ائراق بهادار قابل دادوستد دربورس اوراق بهادار که توسط کارگزاران خریدوفروش می شود.

در اقتصاد بازارهای مالی را براساس معیارهای مختلفی تقسیم می‌کنند که دو نمونه اصلی آنها به شرح زیر است :

1- طبقه بندی بر اساس سررسید حق مالی
الف) بازار پول
ب) بازار سرمایه
در بازار پول اوراق بهاداری که زمان سررسید آنها کمتر از یک سال است مبادله می‌شوند. و در بازار سرمایه اوراق بهاداری که زمان سررسید آنها بیش از یک سال باشد دادوستد می‌شوند. در بازار پول بانکها و صرافی‌ها فعالیت دارند و بازار سرمایه نیز عمدتاً بورس اوراق بهادار را شامل می‌شود.

2- طبقه‌بندی براساس مرحلة انتشار
الف) بازار اولیه
ب) بازار ثانویه
اوراق بهاداری که برای اولین بارتوسط دولت ویاشرکتها منتشرمی شود دراین بازارپذیره نویسی می شوند.نمادبازاراولیه درکشورمابانک است .درواقع تاسیس هرشرکت ویاشروع هرفعالیت اقتصادی دربازاراولیه صورت می گیرد. در بازار ثانویه اوراق بهاداری که در بازار اولیه پذیره نویسی شده‌اندمورد داد و ستدمجددقرار می گیرندونمادآن درکشورما بازار بورس اوراق بهادار است.
همانطورکه اشاره شدبازاربورس بازارثانویه است .یعنی دربورس شرکتی تاسیس نمی شودوفقط سهام شرکتهای پذیرفته شده که قبلاتاسیس شده وچندسال فعالیت کرده اند,موردمعامله قرارمی گیرد.

واسطه‌های مالی
تمام شرکتها و فعالین بازارهای مالی را می‌توان واسطه‌های مالی نام برد. به طور کلی می‌توان واسطه‌های مالی را به شکل زیر طبقه‌بندی کرد :
1- واسطه‌های مالی بانکی (مقامات پولی و بانکهای سپرده پذیر)
الف) بانک مرکزی ب)سایر نهادهای بانکی ج)بانکهای سپرده پذیر

2- واسطه‌های مالی غیرپولی
الف)شرکتهای بیمه
ب)شرکتهای سرمایه‌گذاری
ج)صندوق بازنشستگی و احتیاطی
د)اتحادیه‌های اعتباری
ر) سازمانهای وام و پس‌انداز، صندوقهای پس‌انداز با هدفهای خاص (تعاونی های اعتباری)
ز) شرکتهای تامین مالی(به مجموعه ای از واسطه های مالی که در اعطای وام به بنگاهها و مصرف کنندگان تخصص دارند گفته می شود)
ه)شرکتهای اجارة بلند مدت (شرکتهایی هستند که دارایی های بادوام و ملموس نظیر ماشین آلات را خریداری می کنند و آنها را به شکل اجاره در اختیار افراد حقیقی و حقوقی قرار می دهند)

3- سایر موسسات ارائه کننده خدمات مالی
الف)کارگزاران بورس اوراق بهادار ب)دلالان بورس اوراق بهادار
ج)بانک های سرمایه گذار(Investment Bank )
د)بانکهای رهنی
بانکهای سرمایه‌گذاری سازمانهایی هستند که اعتبارات میان مدت و بلندمدت در اختیار وام گیرندگان می‌گذارند. این بانکها انتشار سهام و اوراق قرضة جدید دولتی را تعهد می‌کنند.
بانکهای رهنی فعالیتی مشابه بانکهای سرمایه‌گذاری دارند. این بانکها اوراق بهادار رهنی ناشی از ساخت خانه ها و مجتمع‌های مسکونی جدید و بنگاههای تجاری را به دست می‌آورند و آنها را نزد وام دهندگان بلندمدت مانند شرکتهای بیمه، صندوقهای بازنشستگی و بانکهای پس‌انداز به ودیعه می‌گذارند.

فرآیند سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار
پس از اینکه سرمایه‌گذار، تصمیم خود را نسبت به سرمایه‌گذاری در خرید یک ورقه بهادار خاص، یا مجموعه‌ای از اوراق بهادار اتخاذ کرد، برای اجرای منظور خود بایستی به یکی از کارگزاران مراجعه کرده، دستور خرید یا فروش خود را به آنها ارائه دهد.

-کارگزاران
کارگزاران اشخاصی حقیقی یا حقوقی هستند که نقش واسطه بین خریدار و فروشنده را در بازار بورس بازی می‌کنند. آنها در این نقش وظیفه یافتن خریدار برای فروشنده و فروشنده برای خریدار را بر عهده دارند. به عبارتی آنها عامل تطابق عرضه و تقاضا هستند. کارگزاران طی تشریفات و آزمون‌های متعدد و خاصی انتخاب می‌شوند و بنابراین در کار خود صلاحیت، مهارت و دانش لازم را دارا می‌باشند. کارگزاران وظایف متنوعی دارند که موارد زیر از اهم آنها می‌باشد:

1- انجام معامله: اجرای سفارش خرید برای خریداران و سفارش فروش برای فروشندگان
2- اداره حساب سرمایه‌گذاری اشخاص: شرکت‌های کارگزاری در برخی موارد نقش مدیریت حساب سرمایه‌گذاری اشخاص را ایفا می‌کنند.
3- مشاوره و راهنمایی: کارگزاران با دسترسی نسبتاً وسیع و سریع‌تر به اطلاعات و با داشتن کارشناسان متخصص معمولاً خدمات اطلاعاتی قابل توجهی به مشتریان ارائه می‌دهند.
4- معرفی شرکت‌ها برای پذیرش در بورس

-معیارهای انتخاب کارگزار
1- قابلیت انجام سریع سفارش مشتری
2- داشتن اطلاعات مربوط و کافی
3- داشتن سیستم‌های داخلی مناسب

- فرآیند دریافت و اجرای سفارش
بعد از انتخاب کارگزار مناسب، نوبت به ارائه سفارش خرید یا فروش می‌رسد. سفارشات مشتریان از طریق فرم‌هایی که توسط سازمان بورس در اختیار کارگزاران قرار می‌گیرد ارائه می‌شود. در صورتیکه سفارش مزبور خرید باشد، همزمان با ارائه سفارش، مشتری باید وجهی معمولاً به اندازه خرید مورد نظر خود را به حساب شرکت کارگزاری پرداخت نماید. در حالت سفارش فروش، مشتری باید علاوه بر فرم سفارش فروش، فرم دیگری که وکالتنامه فروش نامیده می‌شود را نیز تکمیل کند.
- سفارش‌های خرید و فروش
سفارشات خرید و فروش فرم‌های نمونه‌ای(پیوست1و2) هستند که رابطه حقوقی و قراردادی بین مشتریان و کارگزار در امر خرید یا فروش را تعیین و تعریف می‌کنند و به همین دلیل تکمیل صحیح و دقیق آنها (چه خرید و چه فروش) از اهمیت خاصی برخوردار است. این فرم‌ها معمولاً از دو قسمت تشکیل می‌شوند. یک قسمت چاپی که معمولاً در تمام فرم‌ها یکسان و مشابه است و یک قسمت جاهای خالی که مشتریان اطلاعات مورد نظر خود در قرارداد معامله را در آنها درج می‌کنند. نمونه‌ای از سفارشات خرید و فروش به شما ارائه شده است.

با توجه به شروطی که می‌توان در قسمت قیمت گنجاند، انواع سفارش زیر به وجود می‌آید:

1- سفارش به قیمت بازار
در صورتیکه کلمه “روز” یا “جاری” در قسمت بهای سهام درج شود، سفارش به قیمت بازار شکل می‌گیرد. بر اساس این نوع سفارش، معامله با بهترین قیمت رایج در بازار صورت می‌گیرد و با این شیوه قیمت‌گذاری، کارگزار سعی خواهد کرد در حالت خرید، سهم مورد نظر را به پایین‌ترین قیمت خریداری کند و در حالت فروش، آن را به بالاترین قیمت به فروش رساند. این شیوه تعیین قیمت خرید و فروش، معمولاً انعطاف عمل زیادی را برای کارگزار ایجاد می‌کند و بنابراین سرعت زیادی به معامله می‌بخشد. ولی در عین حال, برای مشتریان این خطر را نیز دارد که ممکن است قیمت معاملاتی نسبت به قیمت مورد نظر مشتری متضرر گردد.

2- سفارش قیمت معین
مشتری می‌تواند قیمت خاصی را در قسمت خالی مربوط درج کند. در این صورت سفارش به قیمت مشخص به وجود می‌آید. طبق این نوع سفارش، کارگزار تنها در قیمت خاص مورد نظر مشتری اقدام به معامله خواهد کرد. این شیوه تعیین قیمت، احتمال تغییر قیمت را کاهش می‌دهد ولی موجب می‌شود انعطاف عمل کارگزار در معامله نیز کم شود.

3- سفارش محدود
مشتری می‌تواند در قسمت قیمت، سقف یا کف قیمت تعیین کند. (مثلاً حداکثر ..................... ریال برای خرید و یا حداقل ..................... ریال برای فروش). با این شیوه عمل، انعطاف عمل کارگزاران در محدوده قیمت تعیین شده تا حدودی بیشتر شده، انجام سفارش نیز تسریع می‌شود. از طرفی مشتری نیز اطمینان بیشتری نسبت به دامنه قیمت معاملاتی و قیمت معامله خواهد یافت.
- تعیین کد معاملاتی برای مشتریان
بعد از اینکه مشتری سفارش مورد نظر خود را به کارگزار تسلیم کرد، نوبت به تعیین کد معاملاتی مشتری می‌رسد. کد معاملاتی، نمادی است که به صورت اختصاصی برای تمام مشتریانی که در بورس اوراق بهادار معامله می‌کنند. به منظور شناسایی وی در سیستم معاملاتی، سهولت انجام معاملات از نظر دادن اطلاعات متعدد مربوط به خریداران یا فروشندگان، نگهداری اطلاعات مشتریان، گزارشگری‌های دوره‌ای صحت معاملات انجام شده توسط کارگزاران تعیین می‌شود. (زیرا معاملاتی که در بورس صورت می‌گیرد، به نام شخص خریدار یا فروشنده انجام می‌شود.)
کد معاملاتی معمولاً علامتی است مرکب از سه حرف و 5 عدد (مجموعاً 8 حرف) که حروف آن، سه حرف اول تشکیل‌دهنده نام فامیل شخص و اعداد آن طبقه‌بندی وی در بانک اطلاعاتی سیستم کامپیوتری است. برای مثال برای نام “رضا محمدی” ممکن است در سیستم کامپیوتری کد زیر مورد استفاده قرار گیرد. “محم 1251” که “محم” برگرفته از سه حرف اول نام فامیل فرد و شماره “1251” جایگاه آن در بانک اطلاعاتی مربوط می‌باشد.
برای کسانی که اولین بار است اقدام به خرید می‌کنند، به درخواست کارگزار توسط واحد صدور کد بورس، کد معاملاتی ایجاد می‌شود و سپس تمام خرید یا فروش‌های فرد با همان کد انجام می‌شود.

- اجرای سفارش مشتریان
پس از اینکه کد معاملاتی مشتری به وسیله کارگزار تعیین یا توسط بورس صادر شد، کارگزار یا نماینده وی، سفارش مشتری را وارد بازار می‌کند.
شبکه ارتباطات رایانه‌ای تشکیل‌دهنده بازار، توسط برنامه‌ای که به آن سیستم اجرای اتوماتیک سفارشات می‌گویند و نسبت به قواعد بازار و آیین‌نامه معاملات در حدی که به آن برنامه داده شده تسط دارد، معاملات را انجام می‌دهد. روشی که سیستم از آن پیروی می‌کند دقیقاً مشابه سیستم معاملات تالار و مبتنی بر نوعی حراج دوگانه است. در این سیستم، معامله وقتی انجام خواهد شد که قیمت فروش و قیمت خرید دقیقاً مساوی یکدیگر گردند. بر اساس قواعد حراج، این سیستم به طور معمولی معاملات خرید را به حداقل قیمت و معاملات فروش را به حداکثر قیمت به انجام می‌رساند.
سفارشات خرید و فروش که توسط کارگزاران برای معامله وارد سیستم می‌شود، هریک وارد لیست مجزا می‌گردد. این سفارشات اول بر اساس قیمت خرید و فروش و دوم بر مبنای زمان ورود، در صف خریداران یا فروشندگان قرار می‌گیرند. در حالت خرید، اگر خریداری به قیمت بالاتر از دیگران بخرد، در صف خریداران، جلوتر از همه قرار خواهد گرفت (به ترتیب نزولی) و در حالت فروش، اگر فروشنده‌ای ارزانتر از دیگران بفروشد، نفر اول فروشندگان خواهد شد. (به ترتیب صعودی)
کارگزاران از ساعت 8:30 تا 18 می‌توانند دستورات خرید و فروش خود را در سیستم وارد کنند یا حذف نمایند و یا تغییر دهند. هر دستور خرید یا فروش یک مشخصه زمانی دارد. اگر کارگزار این مشخصه را “روز” وارد کند، دستور فقط برای همان روز اعتبار خواهد داشت و در صورتیکه به صورت “باز” وارد شده باشد، تا زمانیکه کارگزار آن را حذف نکند معتبر خواهد بود.
مثال: در لیست خریداران و فروشندگان سهم خاصی، در حال حاضر مقادیر تعداد و قیمت زیر وجود دارد:

سفارشات خرید سفارشات فروش
تعداد قیمت تعداد قیمت
200 8000 100 8000
250 7700 150 8200
120 7700 100 8250
1000 7000 150 8300
در این حالت معامله انجام می‌شود و در صفحه معاملات معامله‌ای با 100 سهم و به قیمت هر سهم 8000 ریال ثبت می‌شود و ترتیب صف به شکل زیر خواهد بود.

سفارشات خرید سفارشات فروش
تعداد قیمت تعداد قیمت
100 8000 150 8200
250 7700 100 8250
120 7700 150 8300
1000 7000

صدور اعلامیه خرید و فروش و گواهینامه موقت سهام
بعد از انجام هر معامله برای مشتریان (چه خرید یا فروش)، توسط سیستم یک سری فعالیت‌های پشتیبانی و نهایی معامله انجام می‌شود که صدور اعلامیه‌های خرید و فروش و صدور گواهینامه موقت سهام نمونه‌ای از آنها می‌باشد.
اعلامیه‌های خرید و فروش، اسنادی هستند که اطلاعات مربوط به وضعیت معامله سهام یک مشتری را نشان می‌دهند. این اعلامیه‌ها در حال حاضر برای هر معامله در 3 نسخه تهیه می‌شوند. یک نسخه برای خریدار سهام، یک نسخه برای فروشنده سهام، یک نسخه برای شرکتی که سهامش معامله شده است.
نمونه‌ای از این اعلامیه‌های خرید و فروش(پیوست3و4) ارائه شده است. همانطور که ملاحظه می‌شود در هر اعلامیه، اطلاعات زیر وجود دارد:

 کد شرکت: برای تسهیل انجام معاملات توسط سیستم کامپیوتری، برای هر شرکت نماد خاصی طراحی شده که متشکل از چند حرف می‌باشد. اولین حرف این نماد، مشخصه صنعت یا گروهی است که شرکت در قالب آن فعالیت می‌کند. سایر حروف نیز تلخیصی است از نام شرکت و معمولاً به گونه‌ای انتخاب می‌شود که به خوبی نام شرکت اصلی را تداعی کند. مثلاً نماد “وبشهر” که مختص “شرکت توسعه صنایع بهشهر” است، بر اساس اولین حرف “و” نشان می‌دهد که شرکت در گروه شرکت‌های سرمایه‌گذاری (واسطه مالی) است و سایر حروف بهشهر نیز مخففی است از نام توسعه صنایع بهشهر یا مثلاً “غپارس” نشان می‌دهد که شرکت در گروه صنایع “غذایی” فعالیت می‌کند و “پارس” آن مبین “روغن نباتی” پارس است.

در صورتیکه به جای سهم، حق تقدم آن معامله شود، در آخر این کد یا نماد، معمولاً حرف “ح” که نشان دهنده حق تقدم آن سهم است درج می‌شود. مانند “وبشهرح” که معرف حق تقدم توسعه صنایع بهشهر است.

 تاریخ انجام معامله: که معمولاً در قسمت بالای سمت چپ اعلامیه درج می‌شود.
 مشخصات شناسنامه‌ای مشتری: در بخش میانی اعلامیه‌ها، اطلاعات شناسنامه‌ای مشتریان (خریدار یا فروشنده) و همچنین کد معاملاتی آنها ثبت می‌شود.
 مشخصات معامله: در نهایت در نیمه زیرین اعلامیه، اطلاعات مالی مربوط به معامله مشتری، از لحاظ تعداد، نرخ معامله هر سهم، کل مبلغ معامله و کل وجوه قابل پرداخت خریدار و یا قابل دریافت فروشنده ثبت می‌شوند.
هزینه انجام معاملات
هزینه‌ای که مشتریان برای انجام معامله متحمل می‌‌شوند برای سفارشات خرید و فروش تا حدودی متفاوت است. در حال حاضر برای سفارشات خرید، مبلغی که خریدار می‌پردازد، عبارت است از 4/0% ارزش خرید بابت کارمزد کارگزار و مبلغ 15/0% ارزش خرید بابت کارمزد گسترش بورس است.
برای سفارشات فروش، علاوه بر دو مورد کارمزد کارگزار و کارمزد گسترش بورس، 5/0% مالیات فروش نیز وجود دارد. حداقل کارمزد کارگزار15000 ریال و حداکثر آن 100 میلیون ریال می باشد.

علاوه بر اعلامیه‌های خرید و فروش توسط سیستم، گواهینامه موقت سهام جدید صادر شده و در اختیار خریداران و یا فروشندگانی که بخشی از سهام خود را فروخته‌اند، قرار می‌گیرد. (در واقع برای فروشندگان گواهینامه جدیدی مساوی باقیمانده سهام این افراد صادر می‌شود). این گواهینامه که قابلیت نقل و انتقال دارد، چهار روز کاری پس از روز انجام معامله صادر می‌گردد و تا قبل از صدور آن شخص نمی‌تواند سهم خود را به فروش برساند.
در صورتیکه شخص قبلاً سهام خاصی را داشته باشد و تعداد دیگری از همان سهم را بخرد با صدور گواهینامه جدید، گواهینامه قبلی باطل شده و کل موجودی سهام وی در گواهینامه جدید ثبت می‌شود. در هنگام فروش هم زمانی که شخص قسمتی از سهام خود را به فروش می‌رساند، باقیمانده سهم وی در گواهینامه صادره جدید درج می‌شود و گواهینامه قبلی اعتبار ندارد. کارگزار موظف است گواهینامه‌های قبلی را (در هنگام خرید و فروش) از سهام‌دار گرفته و باطل نماید.

تسویه حساب با مشتریان
آخرین مرحله از فرایند معامله توسط مشتری، تسویه حساب نامبرده می‌باشد. تسویه حساب بر حسب اینکه مشتری خریدار باشد یا فروشنده، از نظر دوره زمانی تا حدودی متفاوت است. در حالتیکه مشتری خریدار باشد، تسویه حساب پس از صدور اعلامیه خرید توسط بورس و روشن شدن وضع حساب مشتری در کارگزاری ممکن خواهد بود. اما در صورتیکه مشتری فروشنده باشد، تسویه حساب چهار روز کاری بعد صورت می‌پذیرد. برای مثال اگر سهم در روز شنبه به فروش برسد، روز چهارشنبه کارگزار وجه مشتری را به حساب وی واریز می‌کند.

چگونه دربازار بورس اوراق بهادارسرمایه گذاری کنیم ؟
برای هرفرد تازه واردبه بازاربورس ممکن است این سوال پیش بیاید که برای خریدسهام خوب چه بایدکرد.درادامه سعی می شودابزارهاوعوامل موثردرجهت سرمایه گذاری صحیح نظیرتجزیه وتحلیل صورتهای مالی ,نسبتهای مالی ,عوامل موثربرقیمت سهام ,تجزیه وتحلیل شرکت وصنعت و... رابه اختصار معرفی کرد.

تجزیه و تحلیل صورت‌هاونسبتهای مالی
صورت‌های مالی اساسی عبارتند از: ترازنامه ,صورت سودوزیان,صورت سودوزیان انباشته ,صورت گردش وجوه نقدویادداشتهای همراه صورتهای مالی . تجزیه و تحلیل این صورتها باعث می‌شود که مدیران شرکت‌ها, صاحبان سرمایه، بستانکاران و سرمایه‌گذاران بتوانند از وضع مالی حال و آینده شرکتهای سهامی مورد نظر خود آگاه شوند و درباره آن قضاوت کنند.

1- ترازنامه
ترازنامه(پیوست5) گزارشی است که وضعیت داراییها,بدهیهاوحقوق مالکان یک شرکت را دریک تاریخ معین نشان میدهد.ترازنامه منبع اصلی اطلاعات درباره نقدینگی وانعطاف پذیری مالی شرکت می باشد.نقدینگی به مدت زمانی که انتظارمی رودسپری گرددتایک دارایی به وجه نقدتبدیل گرددویایک بدهی پرداخت گردداطلاق می گردد.هرترازنامه دوبخش مهم دارد: الف ) دارایی ها ب)بدهیهاوحقوق صاحبان سهام .
ثبت ترازنامه به گونه‌ای است که میزان دارایی‌های یک شرکت همواره برابر با مجموع بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام آن است. این مساله بدان معناست که دوگروه نسبت به داراییهای یک شرکت ادعادارند:
1)بستانکاران 2)صاحبان سهام
معمولاً دارایی‌ها در طرف راست ترازنامه و بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام را در طرف چپ آن می‌نویسند.

درترازنامه می توان داراییهارا به دوطبقه داراییهای جاری وداراییهای غیرجاری تقسیم نمود.

داراییهای جاری به آن دسته ازداراییهااطلاق میشود که درمدت یکسال یایک چرخه عملیات _ هرکدام طولانی تراست _ به وجه نقدتبدیل ویامصرف شوند.چرخه عملیات مدت زمان بین تحصیل کالاوتبدیل آن به وجه نقد می باشد.
بعنوان مثال چرخه عملیات در شرکت تولیدی الف برای خط تولیدسیرترشی 7ساله ممکن است 7سال بطول بیانجامدحال آنکه درشرکت تولیدی ب (تولیدکننده تنقلات ) ممکن است چرخه عملیات بیشترازچندروزنباشد.دراینصورت دوره هفت ساله ملاک تمایزداراییهای جاری و غیرجاری درشرکت الف است درحالیکه برای فروشگاه ب ملاک این تمایزدوره یکساله است .زیراچرخه عملیات آن کمتر ازیکسال است .
لازم به ذکر است داراییهای جاری بالاترین قدرت نقدینگی رادریک شرکت دارند.

انواع دارایی جاری :
1-وجوه نقدومعادل نقد:وجوه نقدمتعارف ترین دارایی جاری است .معادل نقدبه اوراق بهادار کوتاه مدتی گفته میشوند که عموما ازابتداسررسیدی حداکثر90روزه داشته وبه سرعت قابل تبدیل به مبلغ مشخصی وجه نقد می باشند.
2-سرمایه گذاریهای کوتاه مدت :سرمایه گذاری دراوراق بدهی (اواق مشارکت ) واوراق سرمایه (سهام )که به قصدکسب سودخریداری میشوند ودرمدت کمترازیکسال قابل تبدیل به وجه نقدمیباشند.

3-مطالبات (دریافتنی های کوتاه مدت ):ادعانسبت به وجوه نقداست که انتظارمی رودظرف یکسال یایک چرخه عملیات _هرکدام طولانی تراست _دریافت شود.

4-موجودی کالا:داراییهایی هستندکه شرکتهای بازرگانی آنهارابرای فروش مجددتحصیل می کنندوشرکتهای تولیدی آنهارابرای فروش به مشتریان درجریان عادی عملیات خودتولیدمی‌کنند.

واحدهای تولیدی سه طبقه موجودی کالادراختیاردارند:
1)موادخام :که شامل کالا یا موادی هستندکه قراراست بخشی ازمحصول ساخته شده راتشکیل دهندول هنوزواردفرایندتولیدنشده اند.
2)کالای درجریان ساخت : کالای نیمه ساخته
3)کالای ساخته شده :کالای آماده فروش به مشتریان
ترازنامه ویادداشتهای همراه صورتهای مالی واحدهای تولیدی بایدشامل سه طبقه اصلی موجودی کالاکه بدان اشاره گردیدباشد.ازآنجاواحدهای بازرگانی فاقدفرایندتولیدمیباشنددراینگونه واحدهاموجودی موادخام وموجودی کالای درجریان ساخت به چشم نمی خورد.

5- پیش پرداخت هزینه ها:این گروه مخارجی هستندکه معمولابه منافعی به شکل خدمات تبدیل خواهندشد.مثل پیش پرداخت اجاره ,بیمه ,مالیات و... . این منافع باوجودیکه دریافت نشده انداماانتظارمی رودظرف یکسال یایک چرخه عملیات هرکدام طولانی تراست ,دریافت شوند.

داراییهای غیرجاری
داراییهای که انتظارنمی رودظرف یکسال یایک چرخه عملیات به وجه نقدتبدیل گشته ویامصرف شوند.دارایی های جاری شامل سرمایه گذاریها,وجوه نگهداری شده برای مصارف خاص ,اموال ماشین آلات تجهیزات وهمچنین داراییهای نامشهودمی باشند.

1-سرمایه گذاری هاووجوه نگهداری شده جهت مصارف خاص:
سرمایه گذاری بلندمدت :سرمایه گذاری دراوراق بهادارسایرشرکتهابه قصدنگهداری آن دربلندمدت
وجوه نگهداری شده جهت مصارف خاص :انباشت وجوه نقدجهت تحقق اهداف بلندمدت خاص نظیرتوسعه تاسیسات ویاتسویه بدهی های بلندمدت
این داراییها وسایرداراییهایی که درقالب سرمایه گذاریها ووجوه اختصاصی طبقه بندی میشوندتمامادارایی غیرجاری غیرعملیاتی محسوب میشوند وازآنهاانتظارمی رودکه جریانهای نقدی آتی برای شرکت ایجادنمایند.
تذکر:دارایی که درجهت استفاده درعملیات عادی ومستمرشرکت مورداستفاده قرارگیرد,دارایی عملیاتی نام دارد.

2-اموال ,ماشین آلات وتجهیزات (داراییهای ثابت )
داراییهای مهمی که دراین طبقه جای می گیرندعبارتنداززمین ,ساختمان ,تجهیزات ,ماشین آلات ,اثاثیه ومنصوبات ,بهسازی اموال استیجاری وبهسازی زمین .لازمه جای گرفتن یک دارایی دراین طبقه این است که شرکت ازاین دارایی درجهت ایجاددرآمدازطریق عملیات عادی ومستمرخوداستفاده نماید.اگرداراییهای فوق بطورفعال درعملیات مورداستفاده قرارنگیربایدآنهارادرگروه سایرداراییهاطبقه بندی کرد.

3-داراییهای نامشهود
نظیرداراییهای ثابت داراییهای نامشهودنیزبرای چندین دوره مالی انتفاع به همراه دارند.تفاوت اصلی بین داراییهای ثابت وداراییهای نامشهوددراین است که داراییهای نامشهودفاقدماهیت فیزیکی میباشند.آنهاازاین جهت ارزشمندهستندکه حقوق وامتیازاتی رابرای مالکان خودبه همراه دارند.حق الامتیازها ,نام وعلایم تجاری ,سرقفلی و... نمونه هایی ازداراییهای نامشهودمی باشند.

4-سایرداراییها
طبقه سایرداراییهاشامل داراییهاییست که منطقادرطبقه دیگری قرارنمی گیرند.مانندهزینه های مرتبط باتاسیس وشروع فعالیت شرکت وهزینه های چاپ وطراحی گواهینامه های سهام ,ارزش دفتری اموال بلااستفاده ونهایتااقلامی که ازاهمیت چندانی برخوردارنیستند.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  57  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله بورس تحلیلی

اختصاصی از فایل هلپ دانلود مقاله بورس تحلیلی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

تاریخچه مختصر بورس و علت پدید آمدن آن :
بورس اوراق بهادار به معنی بازار متشکل و رسمی سرمایه است که در آن سهام شرکتها یا اوراق دولتی تحت ضوابط و مقررات خاص مورد معامله قرار می گیرد. واژه بورس از نام شخصی به نام « واندر بورس » گرفته شده، او در اوایل قرن پانزدهم در بلژیک می زیست، صرافان آن زمان در اطراف خانه او به دادو ستد اوراق بهادارف پول و کالا می پرداختند نام او با گذشت زمان به مکانهایی که اوراق بهادار و کالا در آن دادو ستد می شود انصراف پیدا کرد. اولین بورس اوراق بهادار در بلژیک در سال 1460 شکل گرفت. بورس کالا نیز به بازاری اطلاق می شود که طبق ضوابط خاص عرضه کنندگان، کالای خود را درآنجا عرضه می کنند. یکی دیگراز نامهای بورس اوراق بهادار« بازار سهام » می باشد در گذشته تجار و بازرگانان به دنبال روشی بودند تا بتوانند ضرر و زیان احتمالی خود را بین شرکاء دیگر تقسیم کنند و بهترین راه تأسیس یک شرکت سهامی بود که چند نفر نسبت به سرمایه خود مالک شرکت شوند و در سود و زیان شرکت با هم سهیم گردند.
بورس اوراق بهادار محل جمع آوری نقدینگی های موجود با پس اندازهای راکد برای سرمایه گذاری در پروژه های بلند مدت است. بورسهای معتبر دنیا عبارتند از: بورس آمستردام، بورس لندن، بورس نیویورک، بورس وین، بورس فرانکفورت و... فدراسیون بورس جهانی با بیش از 35 عضو مسئول هماهنگی بین المللی بورس ها می باشد.
سابقه بورس در جهان :
در قرن پانزدهم میلادی , بازرگانان و صرافان بلژیکی در شهر "بورژ" در مقابل خانه مردی به نام "فن در بورزه"(واندر بورس) جمع می شدند و به داد و ستد می پرداختند.بدین ترتیب نام فعالیتی که بعدها یعنی در سال 1460 بازار متشکلی را شامل گشت از اسم آن مرد بلژیکی گرفته شد.سال ها بعد به دلیل وجود مشکلات مختلف استفاده از فضای باز (آب و هوا) بازرگانان و کسبه این شهر جایگاهی جدید در شهر دیگر از بلژیک به نام شهر آنورس, تاسیس کردند. اما تاریخ اولین بورس بین المللی را تنها می توان تا اوایل قرن هفدهم عقب برد یعنی زمان تاسیس سازمان بورس آمستردام.با این حال آنچه ذهنیت اولیه تشکیل چنین سازمانی را بوجود آورد, خود داستان دیگری دارد: تجار و بازرگانان راهی را می جستند تا در معاملات خود با زیان کمتری مواجه شوند, بهترین راه حل نیز , تقسیم زیان بود.آنچه در سال 1355 میلادی رخ داد ایجاد شرکت های سهامی عام بود که در سال 1602 میلادی با تاسیس شرکت هند شرقی شکل اصلی خود را پیدا نمود و بدین ترتیب اساس بازار سرمایه پایه گذاری شد.

سابقه بورس در ایران :
بورس اوراق بهادار تهران در سال 1346 تاسیس گردید.این سازمان از پانزدهم بهمن ماه آن سال فعالیت خود را با انجام چند معامله بر روی سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی آغاز کرد. در پی آن شکت نفت پارس , اوراق قرضه دولتی, اسناد خزانه, اوراق قرضه سازمان گسترش مالکیت صنعتی و اوراق قرضه عباس آباد به بورس تهران راه یافتند. اعطای معافیت های مالیاتی شرکت ها و موئسسه های پذیرفته شده در بورس در ایجاد انگیزه برای عرضه سهام آنها نقش مهمی داشته است. طی 11 سال فعالیت بورس تا پیش از انقلاب اسلامی در ایران تعداد شرکت ها و بانک ها و شرکت های بیمه پذیرفته شده از 6 بنگاه اقتصادی با 6.2 میلیارد ریال سرمایه در سال 1346 به 105 بنگاه با بیش از 230 میلیارد ریال در سال 1357 افزایش یافت. همچنین ارزش مبادلات در بورس از 15 میلیون ریال در سال 1346 به بیش از 150 میلیارد ریال سرمایه در سال 1357 افزایش یافت. در سال های پس از انقلاب اسلامی و تا پیش از نخستین برنامه پنج ساله توسعه اقتصادی, دگرگونی های چشمیگیری در اقتصاد ملی پدید آمد که بورس اوراق بهادار تهران را نیز در بر گرفت. نخستین رویداد, تصویب لایحه قانون اداره امور بانک ها در تاریخ 17 خرداد 1358 توسط شورای انقلاب بود که به موجب آن بانک های تجاری و تخصصی کشور در چارچوب 9 بانک شامل 6 بانک تجاری و 3 بانک تخصصی ادغام و ملی شدند. چندی بعد و در پی آن شرکت های بیمه نیز در یکدیگر ادغام گردیدند و به مالکیت دولتی درآمدند و همچنین تصویب قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران نیز در تیر 1358 باعث گردید تعداد زیادی از بنگاه های اقتصادی پذیرفته شده در بورس از آن خارج شوند. به گونه ای که
تعداد آن از 105 شرکت و مؤسسه اقتصادی در سال 1357 به 56 شرکت در پایان سال 1367 کاهش یافت. بدین ترتیب در طی این سال ها بورس و اوراق بهادار دوران فترت خود را آغاز کرد که تا پایان سال 1367 ادامه یافت. از سال 1368, در چهارچوب برنامه پنج ساله اول توسعه اقتصادی , اجتماعی و فرهنگی تجدید فعالیت بورس اوراق بهادار تهران به عنوان زمینه ای برای اجرای سیاست خصوصی سازی, مورد توجه قرار گرفت.
بر این اساس سیاست گذاران در نظر دارند بورس اوراق بهادار با انتقال پاره ای از وظایف تصدی های دولتی به بخش خصوصی, جذب نقدینگی و گردآوری منابع پس اندازی پراکنده و هدایت آن به سوی مصارف سرمایه گذاری , در تجهیز منابع توسعه اقتصادی و انگجیزش موثر بخش خصوصی برای مشارکت فعالانه در فعالیت های اقتصادی نقش مهم و اساسی داشته باشد. در هر حال , گرایش سیاست گذاری های کلان اقتصادی به استفاده از سازه کار بورسع افزایش چشمگیر شمار شرکت های پذیرفته شده و افزایش حجم فعالیت بورس تهران را در بر داشت که بر این اساس طی سال های 1367 تا نیمه اول سال 1384 به بیش از 445 شرکت افزایش یافت. شرکت های پذیرفته شده و شرکت های فعال در بورس به دو دسته تقسیم می شوند:
1- شرکت های تولیدی
2- شرکت های سرمایه گذاری
شرکت های تولیدی معمولا به تولید کالای خاصی مبادرت می ورزند و در گروه صنایع فعال در بورس قرار می گیرند و در سازمان بورس با نام و کد خاص خود, مشخص می شوند. اما شرکت های سرمایه گذاری شرکت هایی هستند که به عنوان واسطه های مالی فعالیت می کنند. اینگونه شرکت ها با فعالیت تولیدی ندارند و یا فعالیت آنها به گونه ای است که با کمک های مالی از طریق خرید سهام شرکت های تولیدی و صنعتی و با مجموعه ای از آنها به تولید و سرمایه گذاری این شرکت ها مبادرت می نمایند.البته شرکت های نیز اکنون در بورس فعال هستند.
منافع خرید سهام برای اقتصاد کشور و مردم :
افرادی که سهام خریداری می کنند می توانند از افزایش قیمت سهام و سود سالانه آن استفاده کنند مشروط به اینکه سهام خوب را انتخاب کنند. همواره بازده منطقی برای بورس بین 25 تا 30 درصد سالانه است که این مقدار بازدهی بشرط تحقق، بالاترین بازدهی توسط یک نهاد سرمایه پذیر است نهاد رسمی که توان چنین یا بازدهی را دارد بورس می باشد. بنابراین بورس علاوه بر اینکه یک مرجع رسمی و مطمئن برای سرمایه گذاری و پس اندازهای راکد است، از بازدهی مناسبی نیز بر خوردار است.
بازدهی 30 درصد یعنی در ازای هر یک میلیون تومان سالانه سیصد هزار تومان سود پرداخت می گردد. گاهی اوقات نیز بازدهی و افزایش قیمت یک سهم بالاتر از 30 درصد می باشد.
توسعه فرهنگ خرید سهام 1- موجب مشارکت مردم در صنایع و تولید کالا است 2- هر اندازه نقدینگی مردم در راه تولید سرمایه گذاری شود تورم کاهش میابد 3- موجب رونق کار و ایجاد اشتغال در کشور و افزایش رفاه عمومی میگردد 4- هر اندازه تولید افزایش یابد تورم کاهش می یابد به تبع آن می توان صادرات بیشتر داشت که این امر موجب افزایش تراز تجاری و مبادلات با سایر کشور می شود که در دراز مدت موجب تبدیل شدن ایران به قدرت اقتصادی در سطح منطقه ای و جهانی خواهد شد.
چنانچه مردم کشوری نقدینگی خود را به سمت بازارهای کاذب و غیر مولد سوق دهند. این کار هیچ نفعی برای اقتصاد کشور نخواهد داشت در تمام اقتصادهای پیشرفته دنیا بورس به عنوان عامل کنترل نقدینگی و سرمایه گذاری مولد شناخته می شود و بی ثباتی در بازار سرمایه به معنی رکورد در سایر بخشهای اقتصادی است. بورس نقش دماسنج اقتصاد را دارد و نشان دهنده شرایط اقتصادی کشورهاست.
مزایا و معایب خرید سهام :
بعضی مسائل جزء ذات بورس است و شاید خیلی صحیح نباشد که آنرا عیب تلقی نمود. قیمت ها در بورس دستخوش نوسان است و این امر در تمام بورسهای دنیا معمول است. علت نوسان قیمت ها در بورس به متغیرهای سیاسی – اقتصادی باز می گردد به عنوان مثال شاخص سهام در آمریکا در اوایل سال 2006 با
مطرح شدن قطع صادرات نفت ایران از 8 تا 80 درصد افت کرد. یا وقتی خبر انفجار در بوشهر مخابره شد بورس نیویورک 15 دقیقه متشنج شد. در این فاصله پنتاگون اطلاعیه داد که انفجارها در بوشهر ارتباطی به آمریکا ندارد. علت این موضوع ترس سهامداران آمریکا از اقدامات تلافی جویانه ایران در خلیج فارس بود که می توانست بحران نفتی برای آمریکا ایجاد کند. اصولاً ریشه این موضوع به امنیت سرمایه گذاری بر می گردد چرا که سرمایه گذار دقیقاً مثل (آهو) است که با کوچکترین احساس خطر پا به فرار می گذارد چون وقتی امنیت سرمایه گذاری کاهش یابد احتمال سوخت اصل و فرع سرمایه زیاد می شود و سرمایه گذاران همواره نگران این موضوع هستند. بنابر این نوسان قیمت امری طبیعی در بورس است. خرید سهام در برخی موارد نظیر سپرده گذاری در بانک نیست تا بتواند در هر لحظه سهام را به وجه نقد تبدیل کرد گاهی اوقات لازم است به خاطر پایین بودن قیمت مدتی صبر کرد تا قیمت ها دوباره رشد کنند آنوقت سهام را به فروش رساند یا اینکه گاهی اوقات نماد شرکت بسته است و خرید و فروشی صورت نمی گیرد و این مسئله ممکن است 2 ماه یا کمتر طول بکشد. پس بهتر است از وجوه مازاد برای خرید سهام استفاده کرد و نسبت به بورس دیدگاه بلند مدت داشت. و اگر کسی علاقه مند است از سرمایه ضروری خود استفاده کند به مسایل مذکور توجه داشته باشد. بین بازار پولی (بانکها) ریسکی وجود ندارد اما در بازار بورس اندکی ریسک وجود دارد در عوض سود نیز نسبت به سایر بخش ها بالا تر است ( البته یکی از ابزارهایی که به تازگی در بورس مطرح
گردیده تعهد خرید نام دارد که با آن ریسک سرمایه گذاری به صفر می رسد در ادامه توضیح آن خواهد آمد ) بانکها تأمین کننده سرمایه گذاری های کمتر از یکسال می باشند و بورس تأمین کننده سرمایه گذاریهای بلند مدت، در همه جای دنیا وظایف بانکها و وظایف بورس از هم تفکیک شده است اگرچه با یکدیگر هماهنگ باشند همچنین برخی موارد سپرده گذاری در بانک ارزش وجوه نقد را کم می کند که علت آن را می توان افزایش تورم ذکر کرد خرید سهام در شرایط تعادل اقتصادی موجب حفظ ارزش وجوه نقد می شود چرا که قیمت سهام نسبت به تورم رشد می کند و بورس به عنوان سپر تورمی عمل خواهد کرد.
مقدار بازار بورس ایران :
در سال 74 به 150 درصد رسیده است که در هیچ کجای دنیا چنین بازدهی وجود ندارد یا در برخی سالها بازدهی به 100 درصد رسیده است علت این امر افزایش تقاضا برای سهام بود بگونه ای که بر عرضه غلبه پیدا کرد و قیمت ها به طور صعودی رو به افزایش نهاد و عملاً رابطه منطقی بین سودآوری و قیمت سهام قطع شد در نتیجه روند سقوط شاخص از سال 1371 شروع و تا پایان سال 1372 ادامه یافت سپس بورس از حالت رکود بیرون آمد و دوباره شاخص در سالهای 1375 تا 1377 به خاطر متغیرهای سیاسی- اقتصادی افت نمود. در سال 1382 قیمت سهام به صورت غیر منطقی و حباب گونه رشد نمود و بازده به بیش از 100 درصد رسید و این حباب قیمت در سال 83 و 84 تخلیه شد ( و بسیاری
ازسهامداران جزء در این مقطع متضرر شدند) بازده بورس در سال 84 سیزده درصد منفی بود در این مقطع بیش از همه جو روانی در افت شاخص ها اثرگذار بود چرا که بورس ایران بیش از حد طبیعی درگیر جو روانی (مثبت یا منفی) است.

فصل دوم
مؤلفه های اثرگذار در بورس و تحلیل بنیادی آنها

تحلیل بنیادی و اهمیت آن :
فعالیت در بورس، نیازمند شناخت و آگاهی است. کسی که از تحلیل بنیادی استفاده نمی کند گویا چشم بسته اقدام به خرید سهام نموده است.
فراگیری تحلیل بنیادی، اساسی ترین مقوله مورد نیاز سهامداران است. با فراگیری تحلیل بنیادی این نتیجه حاصل می گردد که تصمیم گیری، دقیق و منطقی می شود.
هدف از تحلیل بنیادی رسیدن به نتیجه است برای نیل به این مقصود 4 اصل اساسی که شامل :
1- تحلیل وضعیت کلی اقتصاد
2- تحلیل وضعیت صنعت
3- بررسی وضعیت شرکت
4- طریقه ارزیابی سهام
مورد بررسی قرار می گیرد. تحلیل بنیادی به شناخت ما از بورس عمق می بخشد. بعضی افراد گمان می کنند فعالیت در بورس و خرید سهام کار حرفه ایها است. در حالی که این فکر صحیح نیست و همه افراد جامعه می توانند با فراگیری اصول، اقدام به خرید سهام نمایند.

عواملی که در سطح جهان در بورس ایران تأثیر دارد :
1- اوضاع سیاسی جهان
2- جنگ و بحرانهای بین المللی
3- بحرانهای منطقه ای
4- رشد اقتصادی جهان
5- قیمت نفت
6- تعامل اقتصادی داخلی با اقتصاد جهان
7- افزایش جمعیت جهان و به دست آوردن بازارهای بین المللی
8- موفقیت در عرصه رقابت
مقصود از عوامل مذکور بدست آوردن دورنمایی از مسایل جهانی است مسایلی که در اقتصاد و بورس ایران مؤثراست. به عنوان مثال : چین درگیر مناقشه ای نیست بطوری که او را درگیر کرده باشد، همچنین بحرانهای منطقه ای مثل: بحران شبه جزیره کره در او تأثیری نمی گذارد، تعامل خوبی هم با اقتصاد جهانی دارد در امر رقابت نیز موفقیت نسبی دارد در سالهای گذشته رشد اقتصادی خوبی را تجربه نموده است و در حال به دست آوردن تعداد بیشتری از بازارهای مصرف جهانی است، پس وضعیت کلی اقتصادی- سیاسی مطلوبی دارد.
بطور کلی فضای اقتصاد جهانی به سوی رقابتهای فشرده پیش می رود و هر کشوری که بتواند در امر تولید با کیفیت بالا و قیمت منطقی موفق باشد می تواند تقاضا برای کالای خود را بالا ببرد و به تبع آن سودآوری شرکتهای خود را تضمین کند.
تأثیر قیمت نفت در بورس ایران :
قیمت نفت علاوه بر تأثیری که در صنایع وابسته مثل، پتروشیمی و... دارد در اقتصاد ایران بطور عام نیز مؤثر است چرا که اقتصاد ایران وابستگی شدیدی به نفت دارد بطوری که در برنامه سوم توسعه، صادرات کالا و خدمات ایران 183 میلیارد دلار بود که 70 درصد آن را صادرات نفت تشکیل می داد.
درآمد حاصل از فروش نفت تأثیر مثبت در اقتصاد و صنعت ایران دارد و هر اندازه این درآمد بیشتر باشد و بتوان از آن در جهت تولید، بهره برد کشور از جهت اقتصادی در موقعیت برتر قرار خواهد گرفت بنابر این افزایش یا کاهش قیمت نفت در بورس ایران بطور جدی تأثیرگذار است.
تأثیر رشد اقتصادی جهان در بورس ایران :
رشد اقتصادی جهان حاصل رشد اقتصادی کلیه کشورها است که بالاترین سهم این رشد مربوط به کشورهای در حال توسعه است.
به عنوان مثال چین کشوری است در حال توسعه با رشد اقتصادی بالا ، این
کشور برای توسعه خود نیازمند نفت، فولاد، گاز، مواد اولیه و... می باشد. نیاز آن کشور موجب بالا رفتن تقاضای مواد اولیه در سایر کشورها می شود و ایران نیز می تواند بخشی از نیاز آن کشور را به مواد اولیه و... تأمین کند و به این صورت اقتصاد هر کشوری در کنار اقتصاد جهان رشد می کند.
بنابر این هر اندازه رشد اقتصادی کشور بالاتر باشد تقاضا برای مواد اولیه نیز در آنها افزایش می یابد. کشورهایی که بتوانند این نیاز را برآورده کنند از این رشد اقتصادی می توانند حداکثر استفاده را نمایند.
چگونگی تحلیل وضعیت جهانی :
تحلیل اوضاع جهانی (اقتصاد و سیاست) از پیچیده ترین کارهاست. که پارامترهای فراوانی در آن دخالت دارد اما آنچه در این بحث به آن نیاز است چشم اندازی از شرایط آینده است چرا که سرمایه گذاران اطمینان می خواهند که سرمایه گذاریشان بی خطر و از بازده مناسب برخوردار باشد.
ساده ترین روش برای رسیدن به این هدف استفاده از تحلیلهای منابع معتبر داخلی و خارجی است.
مطلب اساسی در مطالعه تحلیلها این است که بدانیم به دنبال پاسخ به کدام پرسش هستیم یعنی انباشت اطلاعات و اخبار بدون هدف بی فایده خواهد بود. بلکه باید دانست که از این اخبار چه نتیجه ای حاصل می شود به عنوان مثال : در خبرها
آمده بود ایران سالانه 10 میلیون دلار مبلمان صادر می کند و در عوض 160 میلیون دلار وارد می کند، واردات مبلمان 40 درصد بازار را به عهده گرفته است. نتیجه اینکه ایران از لحاظ ساخت مبلمان و صادرات آن به هر دلیلی در موقعیت خوبی قرار ندارد. یا در خبرها آمده بود در میان صادرات غیرنفتی، بخش صنعت و پتروشیمی بالاترین حجم صادرات را داراست. پس این نتیجه حاصل می شود که سرمایه گذاری در بخش صنعت و پتروشیمی کار مناسبی است.
صنایع پیشرو و قابل رشد جهانی :
به صنایعی که تولید و ظرفیت آن به عللی نظیر افزایش جمعیت، توسعه کشورها، تقاضا برای نوع جدیدتر، تکنولوژی برتر و... هر روز، رو به افزایش است صنایع پیشرو می گویند.
سرمایه گذاری در این نوع صنایع مناسب است به شرط اینکه در آن کشور ظرفیت های تولید بالقوه آن صنعت،به فعلیت رسیده باشد.
به عنوان مثال: صنعت و تجارت گوشی های تلفن همراه از پیش روترین صنایع در سالهای آینده خواهد بود بطوری که سالانه صدها میلیون گوشی تلفن همراه در دنیا بفروش می رسد ولی کشورهایی که این تکنولوژی و صنعت را ندارند از تجارب آن بی بهره خواهند بود. بطور خلاصه می توان گفت: بهبود اقتصادی وضعیت جهان اگرچه با سرعت کم در حال ادامه است در این میان کشورهای در حال توسعه سهم بالاتری از این رشد را از آن خود کرده اند.
تأثیرعوامل داخلی کشور در بورس :
عوامل داخلی به دو گروه کلان و خرد تقسیم می شوند.
1- کلان => الف) عوامل سیاسی ب) جهت گیری های اقتصادی
2- خرد => الف) مربوط به صنعت و صنایع ب) مربوط شرکت
در ادامه توضیحاتی پیرامون عوامل بالا ارائه می گردد.
1- در عوامل کلان سیاسی مسائلی نظیر ثبات سیاسی کشور، سیاست گذاریهای مسئولین و... مورد توجه قرار می گیرد در عوامل کلان اقتصادی برخی پارامترهایی که مورد توجه قرار می گیرد عبارتست از :
الف) رشد اقتصادی کشور : هر اندازه رشد اقتصادی کشور رو به بهبود باشد نشانگر رونق اقتصادی در بخشهای مختلف صنعتی و کشاورزی خواهد بود که علامت مثبتی برای بازار بورس می باشد.
ب) مصرف کالا وتشکیل سرمایه : مصرف کالا نیز چنانچه از محصولات داخلی باشد شرکتهای بورسی را در موقعیت بهتری قرار می دهد و هر اندازه شرکتهای بورس در امر تولید و فروش موفق گردند می توانند سودآوری بیشتری داشته باشند و در جذب سرمایه های جامعه موفق تر عمل خواهند کرد.
ج) بودجه دولت و سیاست های مالی : هر اندازه بودجه دولت و سیاستهای مالی در جهت تولید و حمایت از صنایع داخلی باشد، شرکتهای بورسی در امر تولید و صادرات موفق تر خواهد بود.
همچنین عواملی نظیر بازار ارز، روند قیمتها، تورم، قاچاق کالا، سازماندهی شرکتهای دولتی، خصوصی سازی، تنظیم انحصارات، تجارت خارجی، وضعیت طرحها و پروژه های ملی و... در بورس تأثیرگذار است.
تأثیر نرخ ارز و سرمایه گذاری در بورس :
نرخ ارز بیانگر ارزش یک پول نسبت به پول دیگر است. مثلاً : نرخ 5/1 مارک در مقابل دلار، بیانگر این است که با یک دلار می توان 5/1 مارک ِآلمان را خریداری کرد.
صادرکنندگان کشور، عرضه کنندگان ارز خارجی و واردکنندگان کشور، تقاضاکنندگان ارز خارجی هستند، ارزهایی که وارد کشور می شود یا حاصل فروش نفت است یا از صادرات غیر نفتی است.
بازار ارز به عنوان یک بازار ملی نقش اساسی در تحرک سایر بازارهای اقتصادی و اطمینان فعالان اقتصادی نسبت به روند تغییرات ارز، دارد و میتواند به فعالان اقتصادی در تصمیم گیری کمک کند که این اطمینان با شفافیت در بازار ارز حاصل می شود.
اثرات ارزان بودن نرخ ارز این است که قیمت مواد اولیه و کالاهایی که از خارج تهیه می شود، ارزان تمام می شود و میل به خودکفایی و استفاده از تولیدات داخل را از بین می برد و کم کم با افزایش هزینه های تولیدات داخلی، کالاهای داخل نسبت به کالاهای خارجی گرانتر می شود و در بخش خریداران چون آنها دنبال کالاهای ارزان هستند. شرکتهای داخلی متضرر می شوند، در نتیجه تولید و اشتغال در داخل کشور کم می شود.
بنابراین ارزان بودن یا گران بودن نرخ ارز به بورس لطمه می زند.
کارشناسان توصیه می کنند، نرخ ارز در رابطه با تورم باید تغییر کند و اگر همواره بازار ارز به شکل طبیعی خود تابعی از پارامترهای اقتصادی باشد بهترین اثر را در اقتصاد کشور و بورس خواهد گذاشت.
سرمایه گذاری خارجی نیز در بورس تأثیر مثبت دارد چرا که ظرفیتهای صنایع کشور را افزایش می دهد که موجب افزایش تولید، ایجاد اشتغال، انتقال فن آوری و... می گردد.
البته این هدف زمانی حاصل می شود که حداکثر بهره از سرمایه گذاران خارجی برده شود.‏

آیا شرایط ایران برای سرمایه گذاری در بورس مناسب است ؟
تلاش سرمایه گذاران بر این است که: در جایی سرمایه گذاری کنند که از حداقل
ریسک برخوردار باشد و بالاترین بازده را به همراه داشته باشد. با توجه به رشد اقتصادی حاصل از فروش و مازاد درآمد نفتی کشور و همچنین ثبات سیاسی ایران، رونق اقتصادی در ایران ادامه خواهد یافت.
به گفته یک کارشناس: اصلاحات ساختاری لازم در بخش اقتصادی صورت گرفته و کشور در مرحله جهش اقتصادی است. همچنین سازمان بین المللی گلوبال اینسایت اذعان کرد، رونق اقتصادی در ایران به خاطر قیمت بالای نفت همچنان ادامه خواهد یافت.
تأثیر نرخ بهره بانکی و تورم در بورس :
تورم یعنی افزایش مستمر قیمتها در طول زمان، تورم اثر منفی بر رشد اقتصادی دارد. دو نظریه درباره علت تورم و وضعیت نرخ بهره بانکی وجود دارد :
1- پایین بودن نرخ سود بانکی نسبت به تورم موجب تورم می شود و راه کار این است که نرخ بهره بالا رود که مردم پولهای خود را در اختیار سیستم بانکی قرار دهند و بانکها تسهیلات بیشتری در اختیار مردم قرار دهند. پس علت تورم پولی است (نظریه فشار تقاضا) و باید نقدینگی جمع آوری شود و به این وسیله تقاضا برای کالا کاهش می یابد و مردم قدرت خرید خود را به آینده انتقال می دهند.
2- نرخ بهره بانکی باید پایین بیاید تا امکان افزایش سرمایه گذاری فراهم شود وقتی سود بانکی بیشتر از تورم باشد، هزینه تولید بالا می رود، افزایش هزینه تولید، تورم را افزایش می دهد در این حالت علت تورم کم بودن عرضه است نه بالا بودن تقاضا و طرف عرضه کننده قادر به پاسخگویی تقاضا نیست (نظریه رکودی) پس باید عرضه کل افزایش یابد و بهترین راه آن کاهش نرخ بهره بانکی است.
تکمیل دو نظریه از دیدگاه کارشناسان :
الف) اینکه کاهش نرخ سود بانکی سرمایه گذاری را افزایش می دهد این یک نظریه پذیرفته شده اقتصادی است.
ب) اینکه سپرده گذار، باید حداقل به اندازه تورم سود دریافت کند تا قدرت خرید آنها کاهش نیابد نیز یک نظریه پذیرفته شده اقتصادی است.
راه حل نهایی ایست که هم نرخ سود بانکی و هم تورم توأماً کاهش یابند.
تأثیر قوانین و حمایت های دولت در بورس :
قوانین و حمایتهای دولت نقش اساسی در توسعه یک صنعت دارد چنانچه دولت و قوانین، بنای حمایت از صنعتی را داشته باشند. شرکتهایی که در آن صنعت فعالیت می کنند، سودآوری خوبی را تجربه خواهند کرد. نظیر شرکتهای خودسازی که در سالهای گذشته از رشد چشمگیری برخوردار شده اند.
موضع گیری مسئولین سیاسی- اقتصادی نیز در بورس با اهمیت است.
قاچاق کالا چه تأثیری در بورس دارد ؟
قاچاق کالا به تولیدات و صنایع داخلی ضربه می زند و اگر حجم این قاچاق زیاد باشد شرکتهایی را که در آن زمینه فعالیت می کنند به ورشکستگی خواهد کشاند. بنابراین در انتخاب صنایع دقت شود و صنایعی در سبد سرمایه گذاری انتخاب شود که امکان قاچاق کالا و ورشکستگی در آن ناچیز و اندک باشد.
مثلاً: امکان قاچاق در صنعت خودسازی صفر است.
ولی به عنوان مثال: در صنعت منسوجات و قطعات رایانه این احتمال زیاد است. البته مقصود از قاچاق کالا ، حجم انبوه است و رقمهای پایین مورد توجه قرار نمی گیرد.
به طور خلاصه رواج قاچاق کالا تأثیر منفی و مخرب بر شرکتهای بورسی و تولیدات آنها خواهد داشت.
ساده ترین روش برای تحلیل وضعیت صنایع ایران :
منظور از تحلیل وضعیت صنایع، پی بردن به این نکته است که در چه صنعتی سرمایه گذاری، بیشترین سودآوری و بازده را داراست.
برای نیل به این مقصود به این عوامل توجه می شود.
1- صادرات یا تقاضای داخلی (نظیر صادرات پتروشیمی یا تقاضای داخلی برای خودرو)
2- قوانین و حمایتهای دولت (نظیر حمایت دولت از بخش خودروسازی)
3- توجه به ارزش سهام صنعت (نظیر محصولات کانی غیر فلزی که طبق آخرین آمار 21 درصد ارزش سهام صنایع بورس را داشته است)
وقتی عوامل بالا مورد توجه قرار گرفت آنگاه می توان تصمیم گرفت که خرید سهام کدامیک از صنایع سودآوری بیشتری دارد.
بنابراین توانایی تشخیص اینکه کدام صنعت مناسب سرمایه گذاری می باشد 50 درصد موفقیت است. و نصف دیگر موفقیت تشخیص شرکت خوب است.
منابع شما در تشخیص صنایع برتر عبارتند از :
1- آمارهایی که صادرات و واردات را بازگو می کنند مثل : آمارهای وزارت بازرگانی و کتابخانه آن که در سایت این وزارتخانه موجود است.
2- گزارشات سازمان بورس اوراق بهادار که به طور ماهانه، فصلی و سالانه منتشر می شود و در سایت و کتابخانه ابن سازمان موجود است.
عدم توجه به انتخاب صنعت مناسب برای سرمایه گذاری در بورس موجب بازده اندک سرمایه و احتمالاً متضرر شدن خواهد شد.

رفتار ما هنگام رکود صنایع :
اگر رکود فصلی است که این موضوع قابل حل است. چرا که با گذشت زمان
اوضاع به حالت طبیعی بر می گردد. و چنانچه سهام آن صنعت را دارا هستیم بهتر است آن را نگاه داریم و اگر قصد فروش آن را داریم قبل از فرا رسیدن فصل رکود، آن را بفروشیم چرا که در زمان رکود ِآن صنعت، قیمت سهام آن نیز افت می کند.
اگر چنانچه رکود دائمی یا سالانه است حاکی از بحران در آن صنعت است بنابراین سعی کنیم طرف سهام چنین صنعتی نرویم و چنانچه خبرهای خوب در مورد آن شنیدیم اگر واقعاً صحت دارد به طور محدود اقدام به خرید سهام آن نماییم مثل: تصویب قانون برای حمایت از آن صنعت. البته به این نکته توجه کنیم که خروج یک صنعت از رکود ، صرفاً با تصویب یک قانون ممکن نیست. بله در صورتی که دولت چنین اراده داشته باشد که صنعتی را از رکود خارج کند می شود روی سهام آن صنعت حساب کرد ولی در هر صورت می بایست با چنین صنعتی رفتار محتاطانه داشته باشیم.
مزیت شرکتهای سرمایه گذاری :
شرکتهای سرمایه گذاری به این علت که مالک چندین شرکت بزرگ هستند احتمال سقوط قیمت آنها کمتر است.
علاوه بر این ریسک آنها پایین است - پرسنل و کادر متخصص و حرفه ای در اختیار دارند که به این وسیله تصمیمات مناسبی جهت سود آوری شرکت اخذ می کنند. همچنین انعطاف پذیری این شرکتها بالا است.
معیار مناسب بودن خرید سهام صنایع :
با توجه به مطالبی که بیان شد و آخرین آماری که منتشر شده است بودن حداقل، سهام این صنایع در سبد سرمایه گذاری مناسب است.
1- گروه واسطه گریهای مالی (شرکتهای سرمایه گذاری)
2- محصولات کانی غیر فلزی (سیمان)
3- وسایل نقلیه (خودرو)
4- ساخت مواد شیمیایی
5- مواد معدنی
که این پنج صنعت در مجموع، ارزش 82 درصد صنایع بورس را دارا می باشند و 18 درصد باقیمانده متعلق به بقیه صنایع بورس می باشد.
مراحل تشکیل صنایع و شرکت :
1- مرحله احداث 2- مرحله آغاز رشد 3- مرحله تکامل 4- مرحله محور و زوال شرکت یا صنعت مربوطه
در انتخاب صنایع و شرکتها به این مراحل کاملاً واقف باشید و مشخص کنید صنعت مورد نظر در کدام مقطع قرار دارد؟ در مرحله اول احتمال ورشکستگی و عدم موفقیت در بازاریابی و فروش بالا است و در مرحله دوم (آغاز رشد) احتمالاً ریسک کمتر خواهد شد در این مرحله تقاضا برای محصولات شرکت بالا می رود و بازده نیز بالا می باشد در مرحله سوم (تکامل) معمولاً بازده پایین تر می آید در این مقطع حضور رقبا بیشتر می شود. مرحله زوال (در این مقطع تولیدات شرکت مورد توجه قرار نمی گیرد نظیر شرکتهای تولید نوار کاست) بهتر است سرمایه گذاران در مرحله رشد اقدام به خرید سهام نمایند و در مرحله پایانی فروشنده سهام باشند.

فصل سوم
روانشناسی معاملات بورس

تجربیات مفید در مورد ورود به بازار بورس :
1- سعی کنید سرمایه اضافه خود را، اگرچه به ظاهر اندک باشد در بورس به کار ببرید چرا که بازده آن بیشتر از هر جای دیگر است.
2- قبل از ورود به بازار بورس حتماً آموزش خود را تکمیل کنید.
3- هرگز در ابتدای فعالیت در بورس، سرمایه مورد نیاز خود نظیر اتوموبیل، خانه، مغازه و...را نفروشید همچنین وام گرفتن نیز برای فعالیت در بورس توصیه نمی شود. اگر چنانچه قصد دارید با سرمایه ضروری خود در بورس فعالیت نمایید، صبر کنید تا کمی تجربه به دست آورید.
4- برای اینکه بتوانید بیشترین بازده را از سرمایه خود داشته باشید دیدگاه بلند نسبت به بورس داشته باشید (یکسال به بالا).
5- هرگز در خرید سهام عجله نکنید بلکه مدتی در فضای بورس قرار بگیرید و با افراد مطلع مشورت نمایید وقتی آگاهی کامل از مسائل پیدا کردید اقدام به خرید سهام نمایید. بهتر است مدتی به صورت آزمایشی سهام را خریداری کنید (به طور ذهنی) و روند آن را پیگیری نمایید.
مطالعاتی که برای سهامداران لازم است :
مطالعات اقتصادی به دو بخش تقسیم می شود.
اول : مطالعاتی که مستقیم در بورس مؤثر است: مطالعه اخبار اقتصادی- مطالعه آمار و نمودارهای شرکتها، صورتهای مالی شرکتهای مورد نظر
دوم : مطالعاتی که غیر مستقیم در بورس مؤثر است و موجب آشنایی با مسایل اقتصادی می گردد مثل:مجلات و کتب تخصصی اقتصادی و مالی و بورسی.
در اوضاع نابسامان بورس تصمیمی که باید گرفت :
بورس ایران کمی بیشتر از حد طبیعی درگیر جو روانی (مثبت یا منفی) قرار می گیرد.
بنابر این در اوضاع نابسامان و بحرانی اولاً : علت را کشف کنیم یعنی آیا مشکلات به خاطر عوامل حقیقی است یا اینکه شایعات علت این امر است.
ثانیاً : اگر علت نابسامانی حقیقی است در این شرایط، تصمیمات منطقی اخذ نماییم.
افرادی که در بورس موفق می شوند :
در هر کاری این قاعده جاری است، کسی که گامهای خود را با علم و آگاهی بردارد و اصولی را که فرا گرفته به کار ببندد و اهل تلاش و کوشش باشد به طور قطع موفق خواهد شد.
در درجه بعدی وقتی مردد است چه تصمیمی بگیرید با افراد با تجربه مشورت نماید.
انواع قیمت در خرید و فروش :
1- قیمت محدود: قیمتی است که حداقل و حداکثر مشخصی دارد.
2- قیمت باز:قیمتی که تعیین آن به عهده کارگزار است.
3- قیمت معین: قیمتی است که در آن قیمت ثابت تعیین گردیده است.
گونه های سفارشات خرید و فروش :
1- در محل قیمت نوشته می شود: قیمت روز یا قیمت جاری
2- مبلغ خاصی نوشته می شود: مثلاً: 470 تومان که کارگزار فقط سهام شما را به همین قیمت خرید یا فروش می کند.
3- یا در محل مخصوص مثلاً می نویسد: اعتبار معامله تا تاریخ 138x/7/12 که کارگزار از زمان پر کردن فرم توسط شما فقط تا این تاریخ می تواند سهام را برای شما خرید یا فروش کند و بعد از گذشت این تاریخ این خرید و فروش انجام نمی شود.
♦ نکته :
هر کدام از روشهای بالا بستگی به تحلیل شما از شرایط بازار و سهام مورد نظرتان دارد. اما ذکر این نکته لازم است که گاهی اوقات در قسمت قیمت نوشته می شود: قیمت روز که نوشتن این جمله موجب بروز برخی مشکلات می شود
(البته این مطلب عمومیت ندارد ولی احتیاط لازم است) بنابر این بهتر است در قسمت قیمت، مبلغی را بنویسید که خیالتان راحت باشد که سهام شما توسط کارگزار کمتر از این قیمت فروخته نمی شود یا سهام مورد نظر شما بیشتر از این قیمت خریده نشود.
البته قبل از خریدن سهام یا فروش آن حتماً قیمت منطقی آن را به دست آورید تا اینکه متضرر نشوید. همچنین لازم به ذکر است در صورتی که در قسمت مخصوص بنویسید: قیمت روز کارگزار سعی می کند خرید را با حداقل قیمت و فروش را با حداکثر قیمت انجام دهند.
احتمالاتی که بعد از باز شدن نماد شرکت وجود دارد :
بعد از اینکه شرکت اقدام به باز شدن نماد خود کرد، قیمتی که روی تابلو ثبت می شود ممکن است 100 درصد نسبت به قیمت قبلی بالاتر رود یا 100 درصد پایین تر رود.
بنابر این قبل از اینکه نماد شرکت بسته شود این پیش بینی را انجام دهید. ضمناً بعد از باز شدن نماد شرکت، هیئت مدیره اعلامیه ای به سهامداران ارائه می دهد که آن اطلاعیه حاوی اطلاعاتی نظیر، سودآوری، فروش و... است لذا به اطلاعیه ای که بعد از باز شدن نماد ارائه می گردد توجه نمایید و تصمیمات لازم را اخذ کنید.

چگونگی روند قیمت سهام :
روند قیمتها در بورس رو به رشد است به عنوان مثال کسی که در نقطه 1 سهام را خریداری نمود و در نقطه 2 آنرا فروخته متحمل ضرر شده است. در حالی که همین شخص اگر سهام را در نقطه 3 می فروخت سود خوبی عایدش می شد. بنابر این روند قیمتها در بورس افت و خیز دارد ولی روند کل معمولاً رو به افزایش است. اینکه گفته می شود در بورس دیدگاه بلند مدت داشته باشید به همین معناست.
مزیت خرید از بازار اولیه :
به طور خلاصه شرکتهایی که برای اولین بار سهامشان را به بازار ارائه می دهند به آنها بازار اولیه می گویند.
شاید شرکت در پذیره نویسی هیچ مؤسسه ای به اندازه مؤسسه ای که برای اولین بار سهامشان را عرضه می کنند پرسود نباشد. به عنوان مثال : یکی از بانکهای تازه تأسیس اعلام پذیره نویسی کرد. و در عرض 5 ساعت تمام سهام شرکت فروخته شد و هزاران نفر پشت در بانکها موفق به خرید سهام این بانک نشدند.
علت این استقبال زیاد انتظار خریداران سهام آن بانک جهت رشد قیمت سهام آن بانک بود بنابراین اگر می دانید که مؤسسه یا شرکتی مناسب سرمایه گذاری است حتمأ در پذیره نویسی سهام آن شرکت سهیم شوید.

مقدار سودی که نوسانگیرها می برند :
تصور اینکه نوسانگیرها سود زیادی می برند خیلی درست نیست. به علاوه اینکه آنها در معرض خطر قرار دارند. جون نمی توانند تصمیمات درستی اتخاذ کنند چرا که فرصت این کار را ندارند. لازم به ذکر است نوسانگیر با سرمایه گذاریهای کوتاه مدت متفاوت است.
بنابراین کسی که با دقت سرمایه گذاری نماید واصول را به کار بندد و دیدگاه بلند مدت نسبت به بورس داشته باشد به همان اندازه ای که نوسانگیرها سود می برند می تواند بازده داشته باشد و شاید هم بالاتر.
مقدار پولی که باید درگیر بور نماییم :
بستگی به این دارد که چقدر سرمایه داشته باشیم. در هر حال سعی شود همیشه 15 درصد از سرمایه پیش خودمان باشد تا اگر قصد خرید سهام دیگری داشته یا لازم شود در پذیره نویسی شرکت نمایم نقدینگی کافی داشته باشیم.
مقدار سرمایه ای که برای خرید سهم باید صرف شود :
سعی شود بیش از 10 تا 15 درصد از سرمایه، صرف خرید یک سهم نشود.
تا اصل داشتن سبد سهام محفوظ بماند و به این وسیله سودهای بعضی سهام زیانهای احتمالی بعضی دیگر را جبران نمایید.

اقدامی که در موقع ضرر باید انجام داد :
اگر برایمان واضح گردید که اشتباه سرمایه گذاری کرده ایم فوراً از ضرر خارج شویم. همچنین در روندهای سودآور باقی بمانیم.اگر بدانیم چه تعدادی از سهامداران به خاطر رعایت نکردن، اصول سرمایه گذاری و ضریب همبستگی در جهت اشتباه سرمایه گذاری می کنند شگفت زده می شوید.
اقدامی که سرمایه داران پس از دوره سود و ضرر باید انجام بدهند :
بهترین کار بعد از ضرر، افزایش میزان سرمایه گذاری است به خاطر اینکه ضرر زودتر جبران گردد همچنین بعد از سود نمودن همی سود حاصل را دوباره سرمایه گذاری نکنیم. بلکه مقداری را نگه داریم.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  102  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود متن کامل پایان نامه رشته حقوق با موضوع بورس اوراق بهادار

اختصاصی از فایل هلپ دانلود متن کامل پایان نامه رشته حقوق با موضوع بورس اوراق بهادار دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

در این پست می توانید متن کامل این پایان نامه را  با فرمت ورد word دانلود نمائید:

  دانشگاه آزاد اسلامی – واحد نیشابور

عنوان :

بورس اوراق بهادار

استاد ارجمند :

 جناب آقای دهقان

گرد آورنده :

کوروش صداقتی

تاریخچه بورس اوراق بهادار در جهان

رشد بورس و جا افتادن آن در در عملیات تجاری و اقتصادی با انقلاب صنعتی اروپا و شکوفایی اقتصاد تازه متحول شده آن قاره از کشاورزی به صنعتی همراه بوده است . نکته قابل توجه آنکه درست در هنگام جهش معاملات بورس و یا گرفتن آن دول اروپای مانند انگلستان ، آلمان ، سوئیس قوانین و مقررات ناظر بر فعالیت این نهاد را وضع کردند و قبل از اینکه امنیت سرمایه گذاری به خطر افتد و موجباتی فراهم شود که صاحبان پس اندازهای کوک صنایع نوپای اروپایی را از موهبت مشارکت خوئ محروم نمایند ، ضمانت اجراهای قانونی وضع شد تا از هر گونه تقلب و تزویر و پایمال شدن حقوق صاحبان سهام جلوگیری گردد .

اولین تالار بورس رسمی در جهان در شهر آنورس بلژیک در سال 1460 تاسیس گردید و سپس از قرن هفدهم به بعد بورسهای دیکر کشورها نظیر بورس آمستردام ، لندن ، نیویورک و سایر بورس ها تاسیس شدند . بورس معروف امریکا ابتدا زیر درخت نارون بزرگی در نیویورک ایجاد و سپس به بورس معروف وال استریت تبدیل گشت که یکی از بزرگترین بازارهای بورس دنیاست بورس وال استریت با جمع آوری مبالغی به عنوان ورودیه از دلالان ( کارگزاران ) و گسترش عملیات تقویت شد و به مجتمع تجاری عظیمی مبدل گردید که بعدها به نام (( بورس سهام نیویورک )) رسماً به ثبت رسید . در حال حاضر تعداد کارگزاران این بورس به چند هزار شخص حقیقی و حقوقی بالغ می گردد .

بورس نیویورک در حال حاضر بزرگترین بازار سرمایه دنیاست در ژاپن چندین بورس فعال و معتبر وجود دارد که با سیستم بانکی ارتباط درونی فراوانی دارد .

بی سبب نیست که نه بانک از ده بانک بزرگ دنیا به ژاپن تعلق دارد و از حدود جمعیت 123 میلیون نفری ژاپن 29 میلیون نفر سهامدار هستند .

تمام بورس های معتبر دنیا در سازمانی به نام (( فدراسیون جهانی بورس اوراق بهادار )) عضو هستند که بورس تهران نیز از سال 1371 یکی از اعضای دائمی آن است . در حال حاضر در اغلب کشورهای دنیا تشکیلات بورس وجود دارد و فدراسیون بورس های جهان با سی و شش عضو وابسته و پیوسته به عنوان یک سازمان هماهنگ کننده بین المللی نسبت به همکاری و تشریک مساعی بین بورسها تهیه و ابلاغ ضوابط عملیاتی ، حفاظت از منافع و حقوق صاحبان سهام و توسعه بازار سرمایه فعالیت می نماید .

بازارهای مالی جهان از رشد قابل قبولی برخوردار بوده اند و همین امر موجب جذب سرمایه ها و پس از اندازها به سمت این بازار شده است در سال 2003 میلادی نیز بورسهای جهان سال نسبتاً خوبی داشتند . بازار امریکا نیز اوضاع نسبتاً خوبی را در سال 2003 تجربه کرد . به طوری که شاخص اس لندپی 5/28 درصد و نسدک حدود 50 درصد بازدهی نشان دادند . ژاپنی ها با 25 % درصد بازدهی برای نیکی 225 سال خوبی را پشت سر گذاشتند و در منطقه اروپا ، نروژ با بازدهی 1/46 درصدی شاگرد اول سال 2003 بود . در شکل 2-2 کارنامه شاخص های معتبر دنیا در مقایسه با سال 2002 میلادی نشان داده می شود .

تاریخچه بورس اوراق بهادار در ایران

تاریخچه بورس اوراق بهادر در کشور ایران سه دوره متمایز را در برمی گیرد . دوره اول آغاز تاسیس تا سال 1357 ، دوره دوم از پیروزی انقلاب اسلامی تا پایان جنگ تحمیلی و بالاخره دوره سوم از سال 1368 تا کنون را شامل می شود .

اگر چه در قانون تجارت مصوب سال 1304 که برگرفته از قانون تجارت فرانسه بود . مقرراتی درباره سهام شرکتها آمده بود ولی اولین زمزمه های تشکیل بازار بورس در ایران به سال 1315 شمسی بر می گردد که دو نفر کارشناس از کشورهای بلژیک و هلند جهت مطالعه و بررسی شرایط ایجاد بورس به ایران آمدند .

با شروع جنگ جهانی دوم این کار متوقف و به فراموشی سپرده شد تا اینکه در سال 1333 مطالعات محددی توسط چندین وزارتخانه و سازمان دولتی آغاز گشت و در نهایت در سال 1345 قانون تشکیل بورس اوراق بهادار تهیه و تصویب و از بهمن ماه سال 1346 عملاً کار بورس تهران آغاز گشت . شایان ذکر است که قبل و در حین تشکیل بورس تهران . در چندین دوره بازار سرمایه کشور شاهد تحرکاتی از جمله انتشار اسناد خزانه ( نوعی اوراق قرضه زیر یک سال تعیین شده توسط دولت با نرخ بهره کم ) در سال 1320 انتشار اوراق قرضه ملی همزمان با نهضت ملی شدن صنعت نفت در سال 1330 و انتشار اوراق قرضه دفاعی بلنک کشاورزی ، اوراق قرضه نوسازی عباس آباد ، اوراق قرضه اصلاحات ارضی و چندین مورد دیگر در دهه های 40 و 50 شمسی بود .

بررسی اجمالی عملکرد بورس اوراق بهادار تهران از شروع تا کنون :

در سالیان اولیه تشکیل بازار بورس به دلیل نبود فرهنگ بورس ، عملکرد شرکتهای سهامی در سالیان قبل عدم صداقت مدیران شرکتها نسبت به سهامداران نبود موسسات حسابرسی حرفه ای ، انتخاب بازرسان شرکتها از بین خود مدیران . . . فعالیت بورس نمود چشمگیری نداشت ولی از سالهای 1353 به بعد افزایش تعداد شرکتهای سهامی عام در بورس و نیز ارائه سه نوع اوراق قرضه دولتی ، گسترش مالکیت و اوراق قرضه شهرداری تهران در بورس حجم معاملات نسبتاً افزایش یافت و به حدود 45 میلیارد دلار در سال 1356 رسید .

مجموع حجم معاملات دهه اول 57-1346 میبلغ 150 میلیارد ریال بود که 55 درصد آن مربوط به اوراق قرضه و 45 درصد دیگر به سهام شرکتها مربوط می شد . به طور کلی دوره اول فعالیت بورس به دلایلی از قبیل ترکیب سهامداران بورس ، وجود شرکتهای سهامی خاص و تضامنی خانوادگی ، الیگارشی مالی و تسلط برخی از خاندانهای خاص بر شرکتهای عمده ،‌وامهای ارزان قیمت سیستم بانکی و بالاخره فقر فرهنگی عملکرد چندان موفقی نداشت .

همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357 بورس تهران وارد دومین دوره حیات خود گشت که سه واقعه مهم در این دوره سرنوشت بورس را رقم زد . در سال 1357 به دنبال بروز اعتصابات و خروج منابع متنابهی ارز از کشور ، فعالیت بورس شدیداً کاهش یافت و واقعه اول ، یعنی تصویب قانون ملی شدن بانک به 9 بانک شامل 6 بانک تجاری و 3 بانک تخصصی تقلیل یافت و در کنار آن شرکتهای بیمه هم که خصوصی بودند در اختیار دولت قرار گرفتند که در نتیجه این اقدامات خرید و فروش سهام متعلق به بانکها و شرکتها متوقف و بورس تهران دچار رکود کاملی شد .

واقعه دوم تصویب قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران در تیرماه 1358 توسط شورای انقلاب بود که بسیاری از صنایع و موسسات به نحوی از مالکان قبلی خلع ید شده و تحت مدیریت و مالکیت دولتی قرار گرفتند . بدین ترتیب از 105 واحد فعال در بورس شامل 79 شرکت تولیدی 24 بانک و دو شرکت بیمه تعداد 31 شرکت تولیدی ، 24 بانک و دو شرکت بیمه نتیجه حجم معاملات روی سهام کاهش شدیدی یافته و اندک معاملاتی نیز که صورت می گرفت . بیشتر روی اوراق قرضه بود و بالاخره واقعه سوم در سال 1362 با تصویب قانون عملیات بانکی بدون ربا و تشخیص ربوی بودن بهره معین موجب توقف پرداخت بهره اوراق قرضه سد و عملاً اوراق قرضه نیز از بورس خارج گشت در مجموع حجم معاملات از 45 میلیارد ریال در سال 1356 به 49 میلیون ریال در سال 1360 کاهش یافت . طی سالهای 1363 تا 1368 اگر چه روند صعودی ضعیفی بر معاملات بورس حاکم شد ولی در مجموع به دلیل برداشت منفی جامعه درباره بورس ادامه جنگ با عراق و وضعیت خاص اقتصادی این دوره را می توان دوره رکود و فترت بورس نام برد . تنها در سال 1367 با حجم معاملاتی قریب به 10 میلیارد ریال و برخی از مصوبات جدید طلیعه حیات جدیدی در بازار بورس دمیده شد .

دوره سوم عمر بورس از سال 1368 ب اپایان جنگ تحمیلی 8 ساله و تدوین و تصویب برنامه پنج ساله اول کشور آغاز گشت . در این دوره نقدینگی عظیمی که طی جنگ در دست برخی افراد بوده تا حدودی جذب امور تولیدی گشت و بورس با هدف تامین سرمایه واحدهای تولیدی و تحت سیاستهای نوین دولت در برنامه اول که بر محور خصوصی سازی واگذاری شرکت های دولتی به مردم و کاهش بازار دولت استوار بود تحمل چشمگیری یافت . در همین راستا قرار شد تا حدود 1850 شرکت دولتی به مردم واگذار شود که در مرحله اول آن 390 شرکت بزرگ در اولویت واگذاری قرار گرفتند برای واگذاری شرکتها سه روش : اول از طریق بورس ، دوم از طریق مذاکره و شسوم از طریق مزایده در نظر گرفته شد . شرتکهایی که قرار بود از طریق بورس واگذار شوند ، بایستی طبق قانون حائز برخی شرایط می بودند . از جمله اینکه حداقل دو سال از بهره برداری آن گذشته و نیز دو سال اخیر زیان انباشته نداشته و سودآوربوده و پیش بینی سودآوری آن برود . طبیعی بود که تعداد زیادی از شرکتهای متقاضی پذیرش در بورس واجد شرایط فوق نبودند . با این جال در سال 1368 تعداد شرکتها از 48 واحد به 71 به علت رکود نسبی اقتصادی ، برخی از سیاستهای پولی و بانکی نرخ سود بانکی تثبیت نرخ ارز عدم سودآوری شرکتهای پذیرفته شده در بورس نبود یک سازمان حمایت کننده از سهام و نیز عدم وجود قوانینی برای تشویق سرمایه گذاران بازار بورس دارای رونق مورد انتظار نبود و شاخص قیمت کل سهام کاهشی معادل 8/7 درصد داشت . با این وجود در این سال تعداد شرکتهای پذیرفته شده در اوراق بهادار که ایران در سال 1358 از آن خارج شده بود پذیرفته شد و موفقیت بزرگی برای بازار سرمایه کشور حاصل گردید .

در نیمه دوم 1372 حرکت صعودی بورس مجدداً آغاز شد و حجم معاملات این سال بالغ بر 515 میلیارد ریال و تعداد شرکتهای پذیرفته شده در بورس به 183 واحد رسید .

سال 1373 عملکرد بورس بسیار موفق بوده و تعداد 155 میلیون سهم به ارزش نسبت به سه سال گذشته 55 درصد رشد داشت . همچنین تعداد شرکتهای پذیرفته شده در بورس در سال 1373 به 204 واحد رسید .

در سال 1374 نیز روند صعودی سالهای قبل ادامه یافت و 220 شرکت در بورس فعالیت نموده و این روند صعودی تا نیمه اول سال 1375 ادامه داشت . و بعد از آن بورس تهران با روند نزولی کاهش قیمتها مواجه گشت . قبل از پرداختن به علل کاهش قیمتها در نیمه دوم سال 1375 بهتر است قدری به عملکرد بورس و بخصوص رکود آن در سال 1371 پرداخته شود . در سالهای اولیه دوره سوم از عمر بورس تهران قیمت سهام پائین انتخاب شده بود . زیرا از یک طرف دارائیهای شرکتها به عنوان مبنائی برای قیمت گذاری سهام آنها بر مبنای بهای تمام شده با ارز دولتی ارزیابی شده و از طرف دیگر ، سودآوری شرکتها در آستانه پذیرش در بورس پائین بود . بنابراین استقبال زیادی از طرف افراد برای خرید سهام به عمل آمد . بخصوص وقتی که روند صعودی افزایش قیمتهای سهام مشاهده می شد ، استقبال افراد برای خرید سهام بیشتر می گشت . در این مدت سرمایه گذاران بیشتر به دنبال سرمایه گذاریهای کوتاه مدت بودند تا از خرید و فروش سهام سود ببرند و عملاً هم سود زیادی نصیب سرمایه گذاران بورس در آن مقطع زمانی شد . بدیهی بود که عرضه محدود سهام پاسخگوی تقاضای فزاینده خریداران نبود و فشار تقاضا موجب افزایش قیمتها شد به طوری که بورس را با مشکل مواجه رد . زیرا که سرمایه گذاران پس از تشکیل مجمع عمومی سال 1370 و در نیمه دوم این سال و نیز سال 1371 نرخ بالای بازده مورد انتظار خود را از بورس بدست نیاورند و به همین خاطر افدام به فروش سهامشان کردند . گروه اول از فروشندگان سهام که بدنبال سرمایه گذاری کوتاه مدت بودند . چون دیدند بازدهی مورد انتظار را بدست نمی آورند اقدام به فروش سهام کردند . گروه دوم ، فروشندگان سهام کارگری بودند که طبق قانون و به قیمتهای ترجیحی معادل 33 درصد از سهم دولت در شرکتها به آنها واگذار شده بود و با فروش سهام سود خوبی بردند و بالاخره افزایش نرخ سپرده های بانکی در این سالها که در برابر سرمایه گذاری در بورس که همواره دارای ریسک است ریسکی را به همراه نداشت همه و همه موجب شدند تا در این سالها بورس با شکل ماجه شود . از طرف دیگر بورس تهران به اندازه کافی قوی نبود و ابزار تورم را در اختیار نداشت . زیرا معمولاً در کنار بورسهای جدید و نوپا سازمانهای مالی وجود دارند تا در مواقعی که عرضه بیش از تقاضا می شود سهام اضافی را خریداری نموده و تعادل را بر قرار نمایند .

(ممکن است هنگام انتقال از فایل ورد به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه

همراه با تمام ضمائم (پیوست ها) با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند

موجود است

دانلود مقاله جرایم خاص علیه بورس

اختصاصی از فایل هلپ دانلود مقاله جرایم خاص علیه بورس دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مقدمه
لازم است قبل از پرداختن به بحث اصلی ، مطالبی به منظور ایجاد یک چارچوب ذهنی مطلوب از موضوع ، در قالب های زیر بیان گردد :
الف ) طرح بحث و تبیین جایگاه موضوع
ب ) اهمیت موضوع و چرائی انتخاب آن
ج ) پرسش های تحقیق
د ) فرضیه های تحقیق
ه ) روش تحقیق و موانع آن
و ) پلان کلی و بیان منطق آن

الف ) طرح بحث و تبیین جایگاه موضوع
زندگی انسان همواره با یک سلسله احتیاجات و نیازمندی ها همراه بوده است . از ابتدای خلقت بشر چه زمانی که در غارها و جنگلها به تنهائی زندگی می کرده و احتیاجات اولیه خود راکه عبارت از خوراک و پوشاک می باشد ، همواره از میوه درختان و پوست حیوانات تأمین می نموده است و چه امروزه که تعداد نیازمندی های او از شماره خارج است موضوعاتی چون مسائل اقتصادی ، اجتماعی و . . . وجود داشته است ، منتهی تشکیل زندگی اجتماعی و تراکم جمعیت در نقاط مختلف جهان و ارتباط آن بوسیله اختراعات واکتشافات جدید و تضاد منافع فردی و اجتماعی آنها به اهمیت این مسائل افزوده است . رشد و گسترش جوامع انسانی اثر دیگری نیز به همراه داشته و آن درهم آمیختگی شاخه های مختلف علومی است که اساس تمدن بشر امروزی را تشکیل می دهد. این امر در چند دهه اخیر با چنان سرعتی روی داده است که دیگر نمی توان حدود و ثغور هر علم را به روشنی مشخص کرد. از نتایج این تعامل و آمیزش به وجود آمدن اصطلاحات نو و جدید در قلمرو هر دانش است.2
دراین بین پیوندهای دو علم حقوق کیفری واقتصاد قابل توجه است . به عنوان مثال ، موضوعی که در چند سال اخیرچه درسطح داخلی و چه درسطح بین المللی درکانون توجهات قرارداشته حقوق کیفری اقتصادی است . این شاخة جدید حقوق کیفری که درپی واکنش نسبت به جرائمی شکل گرفته که نظام اقتصادی کشورها را مورد تعرض قرارمی دهند بدون شک زاییدة تعامل دو دانش حقوق کیفری و اقتصاد است . درپاسخ به این سئوال که چرا وچگونه حقوق کیفری به قلمرو علم اقتصاد نیز ورود پیدا می کند بایدگفت که معیار و ملاک جرم انگاری یک عمل درهرجامعه بشری به اهمیت وحساسیت و شدت و ضعف ارزش های مورد قبول عامه مردم برمی گردد ، بدین سان اگر ارزشی از آنچنان اهمیتی برخوردار باشدکه اقتضاء کند از رهگدر تدابیرکیفری مورد حمایت قرارگیرد حقوق کیفری درمقام جرم انگاری آن ارزش برمی آید .
همانگونه که ملاحظه گردید یکی از این ارزش هاکه درچند سال اخیر ازحساسیت زیادی برخوردار شده است ارزش های اقتصادی می باشد . در حوزة علم اقتصاد اصول و قواعدی حاکم می باشدکه بایستی ازآن صیانت نمود . صادرات و واردات ، مقررات پولی و بانکی ، نظام مالیاتی و غیره از جمله مواردی است که درنظم اقتصادی مورد توجه قرارمی گیرند . سیاست های کلان اقتصادی درهر نظام حقوقی پس از بیان در قانون اساسی هرکشور به منظور حمایت و صیانت کاربردی و عملی درقالب قوانین موضوعه ارائه و معلوم می گردد ، لذا عناوین مجرمانه به طورخاص درقوانین کیفری پیش بینی می شود تا ضمن بیان ارزشها وتوصیف آنان وحمایت ازکسانی که بزه دیده بالقوه این اعمال قرارمی گیرند در صورت ارتکاب نسبت به مرتکبین یا مرتکبان آن مجازات و تدابیر سرکوبگرانه نیز اتخاذ شود . بدین ترتیب فساد اقتصادی ازقبیل رانت خواری ، ارتشاءباندی ، پولشوئی ، قاچاق عمده کالا وارز، اخلال درامرتوزیع کالاها ومایحتاج عمومی ، اخلال درروند انجام صحیح فعالیت های بورس اوراق بهادار و . . . موجب می شودکه یک جامعه دچارپدیده ای به نام بیماری وآلودگی نظام اقتصادی شود. بنابراین به منظورجلوگیری وپیشگیری ازوقوع بیماری درعرصه اقتصادی وحمایت ازاشخاص درمعرض خطر و مجازات مرتکبین جرائم اقتصادی «حقوق جزای اقتصادی» به عنوان شاخه نوینی ازحقوق جزا تشکیل شده است .
برای آنکه به طورمشخص تری واردموضوع تحقیق شویم لازم است این مطلب مورد اشاره قرارگیردکه امروزه نظام نوین اقتصادکشورها شاهد شکل گیری نهادهای کاملاجدید ونو درزمینه دادوستد وانجام معاملات است .خرید وفروش ، مدت ها است که ازحالت سنتی خودخارج ودرفضاهای کاملا متفاوتی انجام می شود .یکی ازاین ساختارهاکه نفش بسیارمهمی درعرصة اقتصادی کشورها به خصوص کشورهایی که درحال گذر ازمرحله اقتصاد دولتی به سوی اقتصاد بخش خصوصی هستند، ایفاء می کند بازار اوراق بهادار یا همان بورس است .
بورس به عنوان محل گردآوری وجوه خود وهدایت آنها به سوی سرمایه گذاری و نیز ابزاری برای داودستد اوراق بهادار، دارای قابلیت وکارکردهای فراوانی است .تکامل ساختارپولی ومالی کشورهائی که مرحله گذار را دراقتصاد خودپشت سرمی گذارند به سرمایه گذاری وبرنامه ریزی مناسب تولید بستگی دارد . استفاده صحیح ازجریان های پولی ووجوه سرگردان به سمت کارهای تولیدی باعث رشداقتصادی، افزایش تولید ناخالص ملی ، اشتغال وافزایش درآمدسرانه شده و نهایتاً رفاه عمومی را در پی خواهد شد . ازآنجائی که نیل به رشد اقتصادی و بالا بردن میل به سرمایه گذاری و تأمین رشد بالا و قابل قبول برای انباشت سرمایه ها امری بلندمدت و مستلزم اتخاذ سیاست های اساسی و همه جانبه است، لذا ایجاد محیط مناسب برای سرمایه گذاری سالم ومولد و تقویت بازار سرمایه امری ضروری به شمار می رود .
دراکثرکشورهای درحال توسعه تأمین وجوه مالی برای واحدهای بزرگ برعهدة دولت ها می باشد در صورتی که مالکیت این گونه واحدها با انتشار اوراق بهادار به عموم واگذار شود بخشی از پس اندازهای ساکن مردم جذب فعالیت های تولیدی و زیربنائی می گردد . بورس اوراق بهادار به عنوان یکی
از ارکان اصلی و اساسی بازار سرمایه پایگاهی برای تأمین منابع واحدهایی است که درآن پذیرفته می شوند برای نمونه زمانی که قرارمی شود واحدی از بخش دولتی به بخش خصوصی انتقال یابد بورس به عنوان بازارکاملی که تمام متقاضیان مشارکت در سرمایه گذاری به آن روی می آورند ، یکی از برارزنده ترین جایگاه های عرضه سهام واحد مشمول واگذاری است . بورس به نوبة خود با فراهم آوردن خدمات لازم برای پرداخت ، بسیج منابع پس انداز ، تخصیص منابع و ایجاد زمینه لازم برای دست اندرکاران در بازار مالی برای مقابله با خطرات تجارت و نوسان قیمت ، فعالیت های اقتصادی را تسهیل می کند و با پذیرش واحدهای جدید درکنار واحدهای عضو تنوع و تحول مداومی به فعالیت های خود می بخشد.
درایران نقش بورس و رونق فعالیت های آن با تحولات اقتصادی اخیر پیوندی تنگاتنگ دارد . پس از پیروزی انقلاب اسلامی و درپی آن تصویب قانون اساسی به عنوان مبنای قانونگذاری ، فصل چهارم این قانون به بحث اقتصاد و امور مالی اختصاص داده شد . به موجب اصل چهل وچهارم ، مالکیت در جمهوری اسلامی به سه بخش دولتی ، تعاونی وخصوصی تقسیم می شود و فعالیت آنها تحت شرایطی که در ذیل اصل مذکور شمرده شده مجاز و قانونی است . با پیروزی انقلاب اسلامی ، اقتصاد ایران به سمت اقتصاد دولتی گرایش پیدا کرد و دولت درجهت کسب قدرت بیشتر، سعی درتملک بنگاه های عظیم اقتصادی برای خود داشت . باگذشت سه دهه از دولتی بودن اقتصاد ایران صاحب نظران اقتصادی و مشوولان نظام به این نتیجه رسیدندکه بدنه اقتصادی دولت حجیم و عظیم شده است ودولت برای اداره این بنگاه ها هزینه های مالی و مدیریتی فراوانی صرف کرده و به طورمستقیم وغیرمستقیم به تصدی گری روی آورده است درپی این نتیجه گیری بودکه بحث تنظیم سیاست های کلی اصول چهل وچهارم قانون اساسی درمجمع تشخیص مطرح و درنهایت توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شد .
با توجه به وظیفه اصلی بورس اوراق بهادارکه به آن اشاره شد ، شاید بتوان گفت در راستای عملی کردن سیاست های کلی اصل 44 سنگین ترین و حساس ترین وظیفه برعهده بورس می باشد زیرا واگذاری سهام شرکت ها ، مؤسسات ،کارخانجات و به طورکلی بنگاه های عظیم اقتصادی که در حیطه
شمول اصل فوق قرارمی گیرند ازطریق بورس انجام خواهد شد . بازار نیز برای آنکه بتواند به درستی به این وظیفه خطیرعمل کند نیازمند زیرساخت های فراوانی است ، درحقیقت پیش نیاز واگذاری سهام شرکت های بزرگ دولتی بسترسازی های مناسبی است که در زمینه های گوناگون باید ایجاد شود .
به عنوان مثال یکی از این زیرساخت ها موضوع ایمن سازی بازار اوراق بهادار است . بازار زمانی می تواندکارائی لازم را درامرخصوصی سازی داشته باشدکه صاحبان سرمایه از فرآیند صحیح و سالم شکل گیری معاملات و دادوستدهای انجام شده در بازار اوراق بهادار مطمئن باشند زیراگردش پولی عظیمی که در نتیجه خرید و فروش سهام شرکت های بزرگ در بورس شکل می گیرد از آن یک سیبل بسیار جذاب برای فعالان عرصه اقتصادی خواهد ساخت که ممکن است برخی از آنها برای کسب درآمدهای هنگفت به راه های غیرقانونی نیز متوسل شوند .
مقنن جمهوری اسلامی با درک ضرورت همین مطلب سرانجام درقانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب آذرماه 1384 فصل مستقلی ( فصل ششم ) را تحت عنوان « جرائم و مجازات ها» به منظور حمایت کیفری ازاین نهاد مهم اقتصادی اختصاصی داد . در تحقیق حاضر سیع شده است که مهمترین عناوین مجرمانه مصرح در فصل ششم قانون مذکور از دریچه حقوق جزای اختصاصی مورد تجزیه وتحلیل قرارگیرد .
ب ) اهمیت موضوع و چرائی انتخاب آن
از مباحثی که درقسمت قبل مطرح شد به خوبی می توان جایگاه قانون بازاراوراق بهادار را در راهبردهای اساسی سیاست های کلی اصل 44 قانون اساسی مورد توجه قرارداد . به همین خاطر شناخت دقیق و موشکافانه ابعاد مختلف این قانون امری اجتناب ناپذیر می نماید .
ازاین میان مطالعه فصل ششم قانون مذکور از چند جهت مورد علاقة نگارنده می باشد .
اول اینکه موضوع جرائم بورس اوراق بهادار یکی از حوزه های بسیار مهم و مبتلی به جرائم اقتصادی را شامل می شود که به موازات پیشرفت های اقتصادی و پیدایش روابط اقتصادی پیچیده در جامعة امروز این جرائم نیز بیش از پیش از نظرکمی وکیفی رشد داشته اند . از سوی دیگرچون مرتکبین این نوع از جرائم غالبا از میان اشخاص به اصطلاح « یقه سفید » و ذی نفوذ جامعه بوده و جرائم آن ها علاوه بر تأثیر مخرب بر رشد اقتصادی کشور می تواند بر روند سرمایه گذاری درکشور تأثیرمنفی به جای گذاشته و غیرمستقیم و مستقیم وضع اقتصادی یکایک افراد جامعه را به خطربیندازد مطالعه آن بی اندازه اهمیت دارد .
دوم اینکه دردورة کارشناسی حقوق تقریباً تمام جرائمی که درقالب حقوق جزای اختصاصی مورد مطالعه قرارمی گیرد جرائم مالی و سنتی هستندکه دربارة آن ها بسیار سخن رفته و قلم فرسائی شده است لیکن از جرائم جدیدی همچون جرائم اقتصادی و مصادیق بارز آن مثل پولشوئی ، جرائم بورس ، قاچاق کالا و ارز وغیره صحبتی به میان نیامده است به همین خاطربرآن شدیم تا با انتخاب این موضوع در زمینه آشنائی دانشجویان حقوق با جرائم جدید نیز قدمی هرچندکوچک برداشته باشیم .
و نهایتاً مشوق سوم ما دراین راستا نیاز قضات و به طورکلی دستگاه قضائی کشوربه آگاهی ازاین قوانین و جرائم برای تحقق عدالت بوده است . قانون بازار اوراق بهادار به علت جدید التأسیس بودن و فنی بودن فعالیت های حوزه آن و به تبع ، جرائمی که در حیطه آن رخ می دهد نیاز به معرفی دقیق و همه جانبه برای متولیان امرقضا به خصوص قضات محترم دادگاه ها و دادسراها دارد تا آن ها با آگاهی کامل از ساختار بازار اوراق بهادار و جرائمی که ممکن است درچارچوب آن رخ دهد بتوانند به بهترین شکل به مبارزه با مرتکبین این جرائم بپردازند .
ج ) پرسش های تحقیق
با عنایت به عنوان پایان نامه لازم است به این سئوالات پاسخ داده شود :
1- آیا مقنن جمهوری اسلامی ایران در قانون جدید دست به وضع یک سلسله عناوین مجرمانه جدید زده است یا مبنای کار همان جرائم سنتی است ؟
2- رویکرد قانون جدید در زمینه ضمانت اجراهای اعمال شده علیه جرائم بورسی چگونه بوده است ؟
3- آیا مقنن جمهوری اسلامی در رسیدگی به جرائم بورس آئین دادرسی خاصی را الزامی دانسته است ؟
4- آیا برای ارتکاب جرائم بورسی وجوه بستر و شرایط خاصی الزامی است ؟

د ) فرضیه های تحقیق
انتظارمی رودکه در انتهای تحقیق پاسخ های زیر را برای سئوالات مطروحه درقسمت قبل بیابیم :
1- مقنن ایرانی درقانون جدید دست به جرم انگاری عناوین مجرمانة جدیدی زده است .
2- به نظرمی رسد همچنان ضمانت اجراهای سنتی علیه مرتکبین جرائم بورسی قابل اعمال باشد .
3- مقنن ایرانی در رسیدگی به جرائم بورسی آئین دادرسی خاصی را الزامی ندانسته است .
4- به نظرمی رسدکه وجود بستر وشرایط خاصی برای ارتکاب جرائم بورسی لازم باشد .
ه ) روش تحقیق و موانع آن
روش تحقیق برمبنای روش کتابخانه ای است و مطالب و اطلاعات لازم ازکتاب ها ، مجلات و سایت های اینترنتی معتبرجمع آوری و سپس مورد استفاده قرارگرفته است . لیکن هدف ما درشروع کار این بود که بتوانیم از پرونده هائی که در زمینه جرائم بورسی درمحاکم تشکیل شده درجهت عینی کردن هرچه بیشتر تحقیق نیز استفاده کنیم، اما تا لحظه نگارش این سطور هنوز هیچ رأیی به استناد فصل ششم قانون بازار اوراق بهادار ازسوی دادگاه ها صادرنشده و تنها چند پرونده در مرحله تحقیقات مقدماتی می باشد. مشکل اساسی که در زمینه تحقیقات میدانی وجود دارد این است که هنوز هیچ شعبه دادگاهی که به طور اختصاصی مسؤول رسیدگی به پرونده های جرائم بازار اوراق بهادار باشد وجود ندارد و پرونده ها با توجه به صلاحیت محلی امکان طرح ورسیدگی در تمامی حوزه های قضائی را دارا می باشندکه این به نوبة خود باعث پراکندگی و سرانجام تشتت آراء محاکم خواهد شد .
اما مهمترین مشکل تحقیق حاضرکمبود مطالبی است که از منظر و دریچه حقوق کیفری به قانون بازار اوراق بهادار پرداخته باشد . با وجودگذشت سه سال از تصویب قانون بازار اوراق بهادار به جرأت می توان گفت حتی یک مقاله علمی یا کتاب که کاملا به این بحث اختصاصی داشته باشد از سوی حقوقدانان کیفری به نگارش درنیامده است و اندک مطالبی که دراین زمینه وجود دارد مفاهیم و اصطلاحات بازار اوراق بهادار را از دریچه علم اقتصاد مورد توجه قرارداده اند وگویا حقوق جزای ایران به مباحث معمول و سنتی مثل جرائم علیه اشخاص ، جرائم علیه اموال و جرائم علیه امنیت و آسایش عمومی محدود می شود و جرائم نوینی مثل جرائم بورس جایگاهی برای بحث در دوره حقوق جزای اختصاصی ندارند .
با این حال باید از پایان نامه های کارشناسی ارشد آقایان جعفری و قاسمی که اولین تحقیقات علمی در این زمینه بوده است نام برد و از زحمات آنان قدردانی کردکه در برخی موارد راهگشای تحقیق حاضر بوده اند . اما با توجه به حساسیت و اهمیتی که جرائم بورس دارند بدون تردید با فقرشدید منابع دراین
زمینه روبه رو هستیم که امید داریم با این کار توانسته باشیم گامی هرچند کوچک در غنا بخشیدن به ادبیات حقوق کیفری ایران برداشته باشیم .
و ) پلان کلی و بیان منطق آن
پایان نامه حاضر از چهارقسمت مختلف شامل یک مقدمه ، دو بخش و یک نتیجه گیری تشکیل شده است . هر بخش نیز شامل دو فصل و هرفصل شامل دو مبحث است .
ابتدا درقالب مقدمه شش موضوع مختلف مورد توجه قرارگرفته است که شامل طرح بحث و تبیین جایگاه موضوع ، اهمیت موضوع و چرائی انتخاب آن ، پرسش های تحقیق ، فرضیه های تحقیق ، روش تحقیق و موانع آن و سرانجام پلان کلی و بیان منطق آن می باشد .
پس از مقدمه وارد بخش اول پایان نامه می شویم . این بخش تحت عنوان « جرائم خاص علیه بورس» در دو فصل جداگانه به « جرائم علیه فرآیند صحیح انجام معاملات اوراق بهادار » ( فصل اول ) و « جرائم علیه مبادله صحیح اطلاعات در بازار اوراق بهادار » ( فصل دوم ) اختصاص دارد . هریک از این فصل ها به مباحث جزئی تری تقسیم می شوندکه در واقع جزء نوآوری های فصل ششم قانون بازار اوراق بهادار است به همین خاطر قبل از آنکه وارد عناصر تشکیل دهنده هر جرم شویم به فراخور مطلب توضیحات کامل و مفصلی دربارة موضوع مطرح شده ارائه خواهیم کرد تا مخاطب گرامی با افق دید بازتری به مطالعه جرائم مربوطه بپردازد .
پس از بخش اول وارد بخش دوم می شویم که تحت عنوان « جرائم عمومی علیه بورس » نامگذاری شده است . علت اینکه چرا این نام برای بخش دوم انتخاب شده است این است که جرائمی که در ذیل این بخش مطرح می شوند جرائمی هستندکه حداقل از لحاظ « عنوان » با جرائمی که درقانون مجازات اسلامی مطرح شده اند و به گونه ای جنبه عمومی بودن آنها غالب است مشترک هستند هرچندکه ممکن است از لحاظ شرایط تحقق و ساختار تشکیل دهنده دارای اختلافاتی با یکدیگر باشند . به هرحال فصل اول از بخش دوم به جرائمی چون « خیانت در امانت » و « افشاء اسرار اشخاص » اختصاص داردکه تحت عنوان « جرائم ارتکابی از سوی کارگزار ،کارگزار / معامله گر بازارگردان و مشاور سرمایه گذاری » معرفی شده اند و فصل دوم به « غصب عناوین بورسی و انجام فعالیت های غیرمجاز » و « تصدیق ، ارائه و استفاده از اطلاعات مجعول» اختصاص داده شده است.
دربارة مطالبی که دربخش دوم به آنها پرداخته شده است ذکر این نکته ضروری است که هرچند همانگونه که آمد بین این جرائم و جرائم مندرج درقانون مجازات اسلامی اختلافاتی وجود دارد اما همان نقاط مشترک باعث شده است تا از توضیح بیش از حد دربارة آنها خودداری کرده و تنها به موضوعات جدیدی که پیرامون آنها مطرح شده است بپردازیم .
به طورکل می توان گفت علت این تقسیم بندی نوع جرم انگاری هایی است که مقنن در فصل ششم قانون بازاراوراق بهادار به آن نظرداشته است زیرا با یک نگاه می توان پی بردکه جرائم مندرج در فصل مذکور به دوگروه تقسیم می شوندکه همین دوگروه مبنائی برای تقسیم بندی تحقیق حاضر قرار گرفته است.
پس از بررسی جرائم بورس اوراق بهادار در دو بخش پیش گفته ، در پایان ، در قالب یک نتیجه گیری به مباحثی پرداخته خواهد شدکه به طورعمده به سوالاتی مربوط می شود که در مقدمه تحقیق مطرح شد.

بخش اول

جرائم خاص علیه بورس

اعمال مجازات به عنوان آخرین راه حل حکومت ها برای پرهیز از ناهنجاری ها وحرکت جامعه در مسیر صحیح قانونی از دیرباز مورد توجه بوده است . فعالیت های اقتصادی نیز ویژگی هایی نظیر دیگر ابعاد زندگی اجتماعی افراد را داراست و قواعدی که برای تنظیم فعالیت های اقتصادی وضع می شوند باید به صورت فراگیر و توسط همة فعالان اقتصادی رعایت شوند تا عدالت در عرصه چنین فعالیتی اجرا شود. توسعه بازار اوراق بهادار در سال های اخیر، شکل گیری نهادهای مالی نوین ،گسترش دامنه فعالیت و تنوع فعالیت شرکت های کارگزاری ، ورود ابزارهای جدید مالی به معاملات بورس ، افزایش حجم بازار و توسعه عملیات و معاملات اوراق بهادار این ضرورت را مطرح ساخت که فعالیت هایی با این تنوع ، پیچیدگی وگستردگی همواره ناهنجاری ها و جرائم خاص خود را دارا می باشد که باید تحت عناوین مجرمانه مورد حکم قانونگذار قرارگیرند ومجازات هایی درقانون برای آن ها درنظرگرفته شود ، لذا در قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب آذرماه 1384 فصل مستقلی تحت عنوان « جرائم و مجازات ها » تدوین و به صورت مشخص فعل ها وترک فعل هایی مورد جرم انگاری قرارگرفته است.
گفتنی است بخش مهم و قابل توجه این مجازات ها به دو جریان اساسی دربازار اوراق بهادار مربوط می شود ؛ نخست « فرآیند صحیح معاملات اوراق بهادار » و دوم « مبادله صحیح اطلاعات » قانونگذار برای تضمین انجام صحیح معاملات و جلوگیری ازهرگونه اخلال و دست کاری دربازار وهمچنین برای تضمین مبادله صحیح و مطمئن اطلاعات ، مجازات هایی را وضع کرده است تا به هدف نهائی خودکه همانا حمایت از حقوق سرمایه گذاران ، ساماندهی و حفظ وتوسعه بازار شفاف ، منصفانه وکارای اوراق بهادار است دست یابد .
به همین خاطرقصد داریم که دراین بخش طی دو فصل جداگانه به بررسی ابعاد مختلف این دو جریان بپردازیم . به عبارت دیگر فصل اول به « جرائم علیه فرآیند صحیح انجام معاملات اوراق بهادار » می پردازدکه خود شامل اقداماتی می شودکه خارج از روند عادی و صحیح معاملات اوراق بهادار بوده و غالبا معاملات توأم با سوء نیت و با توسل به شیوه های غیرقانونی و به منظور قیمت سازی و اخلال و اختلال در بازار را دربرمی گیرد و فصل دوم تحت عنوان « جرائم علیه مبادلة صحیح اطلاعات در بازار اوراق بهادار » نامگذاری شده است که به افشاء و عدم افشاء اطلاعات نهانی و تأثیرگذار درغیرموارد مصرح قانونی اختصاص دارد .

فصل اول :

جرائم علیه فرآیند صحیح انجام معاملات اوراق بهادار

منظور از اطلاعات نهانی چیست ؟ چرا معاملات متکی براطلاعات نهانی جرم است ؟ چه کسانی دارندگان اطلاعات نهانی محسوب می شوند ؟ هدف از دستکاری در بازار تأمین کدام اهداف است و این کارچه پیامدهای مخربی را به دنبال دارد ؟ پاسخ دادن به این سئوالات و سئوالات دیگری که در این رابطه مطرح می شود ، چارچوب کلی فصل اول را تشکیل می دهد . به همین خاطر مبحث اول به جرم « معاملات متکی براطلاعات نهانی » و بررسی ابعاد آن از جهات گوناگون و مبحث دوم به جرم «دستکاری در بازار اوراق بهادار » اختصاص داده شده است .

مبحث اول- معاملات متکی بر اطلاعات نهانی

معاملات متکی براطلاعات نهانی همواره یکی از مباحث مهم در بورس اوراق بهادار می باشد . مباحث تئوریکی متعددی در سه دهه اخیر درخصوص شیوه های ردیابی ،کشف و منع این پدیده انجام شده است که در استانداردهای افشای اطلاعات و قوانین تنظیمی بورس تبلور یافته است . تحقیقات آکادمیک محققان درخصوص زوایای مختلف معاملات متکی براطلاعات نهانی نقش مهمی درشکل گیری قوانین داشته است . به هرحال اثرات معاملة گروهی خاص از سهامداران براساس اطلاعات منتشر نشده وکسب بازدهی بیشتر از سایرین مقوله مهمی برای فعالان عادی بازار اوراق بهادار می باشد .
مسئله کسب بازدهی بیشتر توسط دارندگان اطلاعات نهانی خصوصاً مدیران شرکت ها هنگامی اهمیت پیدا می کندکه به عنوان هدف مدیریت شرکت ها قرارگیرد و آنها در امر اطلاع رسانی صحیح و به موقع به سرمایه گذاران ، بازدهی بیشتر خود نسبت به سایرفعالان بازار را لحاظ کنند . به همین دلیل معاملات متکی براطلاعات نهانی فاکتورهای مهم نظریه « کارایی بازار » را به چالش می کشد .
در حال حاضر- همانطورکه بیشتر نیزآمد- معاملات متکی براطلاعات نهانی از حوزه های مالی و اقتصادی فراتر رفته و وارد حوزه حقوق کیفری گردیده است . این مسئله بیانگر علاقة مشترک عموم سرمایه گذاران و دولت برای جلوگیری از سوءاستفاده از اطلاعات محرمانه شرکت ها وکسب بازدهی بیشتر توسط دارندگان اطلاعات نهانی می باشد .
با توجه به اهمیت مباحثی که پیرامون معاملات متکی براطلاعات نهانی وجود دارد لازم است قبل از آنکه این مقوله درقالب یک جرم مورد مطالعه قرار گیرد با نظریه های مرتبط و تئوریهایی که دراین زمینه وجود دارد آشنائی مختصری پیدا کنیم ، زیرا همانگونه که خواهد آمد این طورنیست که تمام نظریه پردازان علم اقتصاد با انجام اینگونه معاملات مخالفت داشته و آن را مضربدانند .
1- نظریه های مرتبط با معاملات متکی بر اطلاعات نهانی
کشورهای مختلف هریک با درنظرگرفتن شرایط بومی خود برداشت های مختلفی از اطلاعات محرمانه، محرمین اطلاعات و معاملات متکی بر اطلاعات نهانی ارائه نموده اند . این نظریه ها و تئوریها نقش کلیدی در تعریف جرائم وچگونگی برخورد با آن ها ایفاء می کند . ذیل به معرفی دونمونه ازاین نظریه ها پرداخته است .
1-1 نظریه بازارکارا
این تئوری معتقد است پارامترهای مختلفی برای تعیین درجه کارایی بازار وجود دارد ، اما مسئله دسترسی یکسان کلیه فعالان بازار به اطلاعات از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و نقش مهمی در تشخیص میزان کارایی بازار دارد . دریک بازارکارا قیمت سهام هنگامی نوسان مهم می یابدکه اطلاعات جدید در دسترس همگان قرارگیرد . زیرا قیمت دریک بازارکارا منعکس کننده کلیه اطلاعات موجود می باشد و هرگونه نوسان قیمت به دلیل انتشار اطلاعات پیش بینی نشده می باشد. تا هنگامیکه اطلاعات آتی ناشناخته باشد. پیش بینی جهت قیمت سهم در آینده غیرممکن است، بنابراین کلیه سهام شانس یکسانی برای بالا رفتن یا پائین آمدن ارزششان دارند . این پدیده حرکت اتفاقی نامیده می شود .
تا زمانیکه نوسان قیمت سهام تابع حرکت تصادفی است، برای اشخاص غیرممکن خواهد بودکه به صورت سیستماتیک بازار را دور بزنند . به هرحال یک استثناء برای ادعای غیرممکن بودن کسب بازدهی بیشتر و دور زدن بازار به صورت سیستماتیک وجود دارد و آن هم از جانب معاملات متکی براطلاعات نهانی متوجه بازار خواهد شد . دربازار اوراق بهادار اغلب فعالان غیرحرفه ای بوده و تحلیل های اساسی سهم کمتری در قیمت سازی دارند . به همین دلیل یکی از پارامترهای مهم در تصمیم گیری سرمایه گذاران شایعات شرکت ها می باشد . این شایعات در اغلب موارد برخواسته از واقعیت ها و اخبار منتشر نشده شرکت ها می باشدکه مدیران آن ها پس از آنکه خودشان ازاین اطلاعات محرمانه استفاده نموده اند آن را به صورت غیررسمی به بازار منتقل نموده و بدین ترتیب اثر قیمتی اطلاعات را به صورت غیر رسمی متوجه معاملات سهام شرکت خودمی نمایند . این پدیده را می توان « نشت اطلاعات » در شرکت های فعال در بورس اوراق بهادار نامید .
2-1 تئوری کارگذاری
معاملات اوراق بهادار براساس اطلاعات نهانی نظریه نمایندگی ( کارگزاری ) را نیز به چالش کشیده
و از جمله نقاط ضعف این تئوری می باشد . مدیران به عنوان نمایندگان صاحبان شرکت ها ( سهامداران) به اطلاعاتی دسترسی دارندکه صاحبان اصلی اطلاعات نسبت به آن بی اطلاع و محروم هستند . از این دیدگاه معاملات سهام مدیران با استفاده از اطلاعات منتشر نشده به زیان صاحبان سهام خواهد بود زیرا با توجه به اهمیت و ارزش اطلاعات مهم شرکت این اطلاعات در زمرة دارایی های سهامداران قطعی و حتی سهامداران آتی خواهد بود .گاه مدیران با استفاده از اطلاعات حساس شرکت هزینه های سنگینی را به صورت غیرمستقیم متوجه صاحبان سهام می کنند .
معاملات اوراق بهادار توسط محرمین اطلاعات شرکت ها و براساس اطلاعات خصوصی چالشی میان دوگروه مهم از استفاده کنندگان از اطلاعات مالی محسوب می شوند : مدیران و سهامداران . اطلاعات مالی صادرشده توسط شرکت ها مهمترین ملاک برای تصمیم گیری سرمایه گذاران برای خرید یا نگهداری سهام می باشد . این چالش از آنجا آغاز می شودکه مدیران خود در بازار اوراق بهادار دوشادوش سایر سهامداران حاضرشده و قصد افزایش ثروت خود را دارند . با توجه به ساختار مالکیت در بورس اوراق بهادار ایران این وضعیت اهمیت بیشتری پیدا می کند . در بورس ایران ، اغلب شرکت ها ساختاری دولتی یا شبه دولتی دارند به گونه ای که مدیرشرکت نماینده سهامدارانی است که خود سرمایه گذار شرکت نیستند . این مسئله دربستر شرایطی چون ضعف نظارت دولتی ، نظام حسابرسی مالی و عملکرد و . . . ابعاد اثرات معاملات متکی براطلاعات نهانی را برمسئله نمایندگی متفاوت می سازد .
2- تئوریهای معاملات متکی براطلاعات نهانی
همانگونه که پیشتر نیز مورد اشاره قرارگرفت درسال های اخیر موضوع معاملات متکی براطلاعات نهانی یکی از مباحث جنجالی در علوم مدیریت مالی ، اقتصاد وحقوق بوده است بطوریکه تحقیقات متعددی دراین خصوص انجام شده است . مهمترین موضوع مورد مناقشه محققین نظارت و منع معاملات متکی بر اطلاعات نهانی یا عدم نظارت براین دسته از معاملات بوده است . در واقع دو دیدگاه متفاوت که هریک استدلال هایی را مطرح می سازد منجربه بروز این اختلافات گردیده است .گروه اول معتقدند معاملات متکی براطلاعات نهانی منجربه افزایش کارایی بازار وگروه دوم معتقد به کاهش کارایی بازار درهنگام وجود معاملات متکی براطلاعات نهانی می باشند . براین اساس تحقیقات وسیعی درمجامع آکادمیک انجام شده و نظریات و مدل های ریاضی و تجربی بسیاری مطرح شده است .
به هرحال محققین تاکنون به یک چارچوب نظری توافق ننموده اند و این مسئله منجربه ارائه تحقیقات تجربی بسیار متنوعی گردیده است . ضمن آنکه بنا به دلایلی که شرح داده خواهد شد . اغلب بورس ها گزینه دوم را برگزیده و قوانین منع کننده معاملات متکی براطلاعات نهانی وضع نموده اند برهمین اساس تئوریهای رایج درخصوص معاملات متکی براطلاعات نهانی به دوگروه کلی تقسیم می شوند : تئوری های بازار و تئوریهای نمایندگی .
1- 2 تئوریهای مخالف اعمال محدودیت برمعاملات متکی براطلاعات نهانی ( تئوریهای بازار)
1- 1 - 2 نظریه جرم بدون قربانی
این نظریه درسال 1987 توسط هزل وکتز مطرح گردید . این تئوری ادعا می کندکه معاملات متکی براطلاعات نهانی قربانی ( مجنی علیه ) ندارد . زیرامعاملاتی که با هدایت محرمین اطلاعات انجام می شود قیمت سهام را به سمت اعمال اثراطلاعات محرمانه سوق می دهد و در نتیجه قیمت اوراق بهادار مفروض ، واقعی خواهد شد و از واقعی شدن قیمت سهام کلیه سهامداران نفع خواهند بود .
2- 1 -2 نظریه پاداش مدیریت
این تئوری براساس این مفهوم بنا نهاده شده است که تنها راه کنترل یا به عبارتی جبران خدمات مدیریت ، اعطای مجوز استفاده از اطلاعات محرمانه به نفع خود است . این مسئله براین واقعیت بنا شده است که پاداش پرداختی به مدیریت و اعطای اختیار خرید سهم نمی تواندکافی باشد وهمچنین نمی تواند انگیزه ای برای مدیر، جهت ارتقای ثروت درشرکت باشد .
3- 1 -2 نظریه کارآمدی بازار
سومین تئوری مخالف اعمال محدودیت برمعاملات متکی براطلاعات نهانی برمبنای مفهوم کارایی بازار درسطح قوی بنا نهاده شده است . قیمت سهام نمایی ازکلیه اطلاعات موجود شامل اطلاعات خصوصی ومحرمانه می باشد . بنابراین ازاین دیدگاه محرمین اطلاعات قیمت سهام را با سرعتی بیشتر به سمت ارزش های واقعی شرکت سوق داده و انعکاس بهتری از اطلاعات ممکن را براساس سرمایه گذاری بالقوه و بالفعل فراهم می آورد .
2- 2 تئوریهای موافق اعمال محدودیت برمعاملات متکی براطلاعات نهانی ( تئوریهای نمایندگی)
1- 2 -2 نظریه تصرف غیرقانونی

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   137 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید