مقاله درباره معماری مساجد ایران

اختصاصی از فایل هلپ مقاله درباره معماری مساجد ایران دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 لینک پرداخت و دانلود در "پایین مطلب"

 فرمت فایل: word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

 تعداد صفحات:39

پیشگفتار:

مسجد ومحراب اگر چه در آموزه های دینی دارای جایگاهی منحصراً معنوی نبوده ( به ویژه محراب که اسم مکان از ریشه حرب است ) و بیشتر به عنوان پایگاهی برای پاسخگویی به غالب نیازهای مسلمانان برآمده بود ، به اندک زمانی با روحی که از لطافت ایمان و جذبه حضور درآمیخته بود به زیباترین بنای اسلامی بدل شد . به گونه ایی که شکل و ساخت مساجد در کشورهای اسلامی زیر بنای هنر و معماری اسلامی را تشکیل داد.  معماری زیبا ، با کاشی کاری های هوش ربا ، کتیبه ها، گچبری ها ، معرق ها و دیگر عناصر معماری در هم آمیخت ومعماری اسلامی را پدیدآورد که هم اکنون مایه فخر ومباهات ملل اسلامی و یکی از جاذبه های گردشگری این کشورهاست .  نمونه هایی از این مساجد ، مسجد شیخ لطف الله در اصفهان و تاج محل در آگره هند است .

در این گفتار سعی داریم مسجد یا مساجدی را از دوره خلفای عباسی تا قاجار معرفی کرده و به پاره ای ویژگی های معماری هرکدام از این بناها اشاره کنیم .

مقدمه

ایستادن در برابر خداوند و سخن گفتن با او، 5 بار در روز، اجتماع در «مسجد» محلی که نه تنها عبادتگاه، بلکه مرکز مهم همه فعالیت های یک جامعه اسلامی است، سبب شد که بنای مساجد در ایران به سرعت پا بگیرد. این بناها در آغاز، بسیار ساده بودند و بر اساس متون و مصالح ساختمانی و سبک های محلی ساخته می شدند. مساجد آغاز ایرانی، نسبت به ساختمان های ساسانی، چندان عظمت و ابهتی نداشتند. متأسفانه هیچ نمونه ای از این مساجد بر جا نمانده است، لیکن تاریخ نویسان آنها را بسیار وصف کرده اند؛ مثلاً در این مساجد علاوه بر نیایش پنج گانه روزانه، به آموزش خواندن و نوشتن و تعلیم تا مدارج بالای علمی می پرداختند. علاوه بر آن، مسجد مرکز تجمع سیاسی- اجتماعی مردم نیز بود. اطلاعات سیاسی- نظامی و اجتماعی در مسجد در دسترس مردم گذارده می شد.

امور مختلف همگانی نیز در مسجد حل و فصل می شد. به همین سبب درهای آن همیشه به روی مردم باز بود. هر مسجد، حداقل، یک کتابخانه، یک آب انبار، یک مدرسه، یک درمانگاه و حتی یک غذاخوری همگانی داشت. از این رو باید روز به روز بر وسعت مسجدها افزوده شود. نخستین مسجدهای ایرانی، ساختمانهای کاملی بودند که برای ساختن آنها هزینه زیادی صرف می شد و تزئینات پرخرجی بکار می بردند. با این حال، مساجد نقشه و طرح ثابت نداشتند.

مسئله مهم در ساخت مساجد این است که شکل بنا بیشتر از مصالح و متون آن، منشأ آغازین اثری نیرومند و عاطفی است که بخشی از آن از نیازهای عبادی و نیایشی ناشی می گردد. در مسجد نیازمند تشکیلات پیچیده و ویژه ای نیست و با سادگی محض سازگار است. این معماری نه به سنگ اهمیت می دهد و نه به آجر و یا مهارت و تردستی استاد کار. این، بیش از هر چیز، پژواک روح هنرمند و چکیده و عصاره نیروهایی است که بر آن حاکمند و آنرا رهبری می کنند. مطالبی که در این تحقیق آورده شده چکیده ای از خصوصیات مساجد در دورانهای مختلف پس از اسلام می باشد که در هر فصل به بررسی آنها می پردازیم.

فصل اول

معماری مساجد ایرانی در دروه آل بویه (320-447 هجری)  

دوره عباسی :

در اوایل این دوره مساجد با طرح صحن روباز و ایوان های ستون دار ساخته می شدند که نمونه ای از معماری دوره اموی و به طور کل اعراب بوده است . در بناها بیشتر از خشت استفاده شده و ستون های یک پارچه بودند . رفته رفته تغییراتی اساسی در بنای ساختمان ، ایجاد  و به جای خشت از آجر استفاده شد و دیگر ستون های یک پارچه به کار نرفت . ازویژگی بسیار مهم مساجد در این دوره آن است که سقف مساجد کاملا مسطح و مناره در خارج و یا در جوار مسجد ساخته می شد. و برای تزیین دیوارها از کتیبه هایی به خط کوفی بهره گرفته می شد . نمونه برجا مانده از این دورهمسجد تاری خانه دامغان که در قرن دوم هجری ساخته شده و قدیمی ترین مسجد ایران است . جلوه این ساختمان با شکوه در سادگی و بی پیرایگی آن متجلی است . صحن این مسجد  تقریباً مربع است که با ردیف طاق ها ، سه دالان را در امتداد قبله ایجاد می کند. طاق های بیضی شکل این مسجد به وسیله دیوارهای آجری ضخیم استوانه ای برپا ایستاده است . مسجد تاری خانه بیانگر ترکیبی از تکنیک های اصیل ایرانی و نقشه عربی است .مناره موجود،  مدور و در قرن پنجم هجری ساخته شده است ، ولی  بقایای یک مناره مربعی شکل که احتمالاً به هنگام بنای کل مسجد ساخته شده ، برجای مانده است

خاندان آل بویه، در غرب ایران و جنوب دریای قزوین، توانستند با سیاستی مستقل از قدرت مرکزی بغداد، حکومت را بدست گیرند. این واقعه در قرن 9 میلادی، یعنی اواخر قرن 3. اتفاق افتاد و در نیمه جنوب ایران را به مملکتشان ضمیمه کنند. آنها پیشروی به طرف غرب را آنقدر ادامه دادند تا سرانجام در حدود سال (945 میلادی) به بغداد رسیدند و خلیفه عباسی را مجبور به ترک بعضی از قسمتهای عراق نمودند. در دوره آل بویه حیات فرهنگی شکوفا شد و در مرکز حکومتشان در ایران و عراق تمدنها و فرهنگهایی با رنگ خالص ایرانی به ظهور رسید دوره آل بویه : ویژگی های معماری این دوره شبیه معماری ساسانی ( پیش از اسلام ) بوده و ابنیه مذهبی این دوره چهارایوانی ، دارای ستون های عظیم و ایوان های بلند طاقدار است . تزیین اصلی بنا در این دوره گچبری است که دارای رنگهای متنوع بوده و طرح های آن ، سنت های قدیمی ایران در دوره ساسانی را یادآوری می کند . از مساجد این دوره می توان بهمسجد جمعه نایین اشاره کرد. این مسجد که هنوز مورد استفاده است قدیمی ترین مناره به یادگار مانده در ایران را داراست . نقشه آن نقشه یک مسجد ساده ستون دار است که از قدیم تا کنون دچار تغییرات زیادی شده است . مناره این بنا که در اصل بر بالای قاعده مربعی شکل قرار داشت با نمای مسجد هماهنگ بود اما چندی بعد با اضافاتی محصور شد . بدنه هشت ضلعی آن کاملاً بدون تزیین است و نشانه مرحله انتقالی از مناره های مربعی به مناره های مدور  است، شکوه و جلال اصلی مسجد جمعه نایین در غنای گچبری های آن است

نقش معلم در رونق بخشی به مساجد .

اختصاصی از فایل هلپ نقش معلم در رونق بخشی به مساجد . دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

نقش معلم در رونق بخشی به مساجد

فرمت فایل: ورد

تعداد صفحات: 25

چکیده

نیایش نیاز درونی انسان است و بروز این نیاز نیز اجتناب ناپذیر است. هنر مربیان و معلمانی که می‌خواهند چنین رفتاری را به تناسب نیازمندی انسان در افراد فرهنگ سازی نمایند آن است که زیباترین شکل و شیوه آموزش چنین رفتاری را متناسب با رغبت‌های فراگیران جستجو نموده و بر اساس آن اقدام نمایند.اگر معلمان بتوانند بسیاری از رفتارهای مطلوب از جمله شرکت در مساجد و نماز جماعت را به طور غیر مستقیم و یا ضمنی از طریق بهره گیری از وجود الگوهای رفتاری در نوجوانان به وجود آورند فوق العاده موثر و ارزشمند خواهد بود. در یادگیری ضمنی و یا مشاهده ای به جهت آنکه یادگیرنده آگاهانه و داوطلبانه به موضوع یا رفتار خاصی دقت می‌کند از نگرش مثبت و انگیزه قوی برخوردار است.معلمان و مربیان مدارس به مثابه الگوهای مطلوب جوانان زمانی می‌توانند توفیقات چشمگیری در پرورش یا تقویت احساس مذهبی و رفتارهای دینی از جمله اقامه نماز در مساجد داشته باشند که شخصیت مذهبی آنها برای جوانان بسیار دوست داشتنی و محبوب باشد. معلمان متعهد و دلسوز و آشنا به مبانی روان شناختی مذهبی سعی می‌کنند در بیان یا ظهور هر اندیشه و رفتار مذهبی احساس خوشایندی در قلوب پاک جوانان پدید آورند.حضور فعال مربیان به همراه جوانان در مساجد علاوه بر فضیلت‌های معنوی به تقویت اکتساب‌های آموزشگاهی نیز خواهد انجامید و حضور چشمگیر امام جماعت مسجد در مدرسه و گفت و گو با مربیان و دانش آموزان و احساس نزدیکی و قرابت با ایشان به این پیوند مقدس شکوه بیشتری می‌بخشد. معلمان متعهد که بهترین الگو برای جوانان می‌باشند می‌توانند در کلاس‌های درسی خود در کنار تدریس درس مربوطه به آموزش مسائل مذهبی پرداخته و جوانان را نسبت به آنها آگاه و علاقه مند گردانند. از جمله اینکه برای آنها از اجر و پاداش و فواید نماز جماعت در مسجد گفته و هم چنین برای ترغیب بیشتر جوانان به مسجد شرایط لازم را جهت آشنایی و ارتباط آنها با مساجد فراهم آورند و بعضاً می‌توانند فعالیت‌های مذهبی جوانان را در مساجد در دفتر نمره خود ثبت نموده و نمره ای خاص- جهت تشویق جوانان - به آنها اختصاص می‌دهند.

مطرح کردن احادیث و روایات و تعریف خاطراتی از بزرگان در مورد نماز جماعت در مساجد  و معرفی کتبی در این مورد به دانش آموزان می‌تواند انگیزه جوانان را برای شرکت در نماز جماعت و مساجد مضاعف کند.

در مقاله حاضر قصد داریم به نقش معلم در رونق بخشی به مساجد و نماز بپردازیم.

تحقیق درمورد معماری مساجد

اختصاصی از فایل هلپ تحقیق درمورد معماری مساجد دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 14

معماری مساجد

مسجد و جایگاه ویژه آن در اسلام قبل از پرداختن به تحلیل هنر در معماری مساجد، بد نیست که راجع به اصل مسجد و قداست آن و جایگاه خاصش در اسلام و فرهنگ الهی مسلمین، قدری بحث‏شود. مسجد، محل سجود و خضوع و کرنش بندگان خدا در پیشگاه‏«الله‏»است، جائی برای ایجاد رابطه با پروردگار و اظهار عبودیت و کوچکی در برابر ربوبیت و عظمت‏خالق هستی. قداست مسجد، در همین رابطه متقابل‏«عبودیت عبد و ربوبیت رب‏»نهفته است.بنابراین، عظمتش هم در معنویت آن است، نه در ساختمان و بنای رفیع. تلقی و قضاوت سطحی نگران، و استنباطشان از مسجد، این است که مسجد«ماذنه‏ای است‏برای اذان گفتن، و شبستانی برای نماز و حوضی برای وضو و محرابی جهت پیشنماز و منبری که واعظ بر آن بنشیند...» ولی، واقع امر اینست که مسجد، کانون گرم زندگیساز و سعادت آفرینی است که جنبشهای انقلابی از آنجا ریشه می‏گیرد و وسیله و جائی است‏برای اصلاح باطن اجتماع، مسجد، مجلس شورای هر محل است، محل عبادت است، مدرسه و اندرزگاه و کانون خیریه و مرکز تربیت و تعاون اجتماعی است.پایگاه بسیج مردم و آگاه کردن آنانست.محل آشنا شدن به اسلام و کسب اعتماد مردم نسبت‏به یکدیگر است. در مسجد، روحانی با چشم دل، در گوشه محراب، مردم را به خدا می‏خواند و زندگی‏ها را پاک می‏سازد.علماء دین، از این نهاد، بعنوان یک شبکه بی‏نظیر و عظیم و گسترده و مردمی، جهت ارتباط و تبلیغ و پیام رسانی، با رنگ و محتوائی مذهبی، استفاده می‏کنند. مسجد، مقدس‏ترین، پاک‏ترین، سرنوشت‏سازترین و اجتماعی‏ترین مکان و موقعیت‏حضور مسلمین است.و به تعبیر امام خمینی مساجد سنگر است و باید این سنگرها را حفظ نمود. «...مسجدها، اثری روشن در توجیه عمومی مسلمین دارد.مجمع‏های اسلامی است که مردم را در سایه شعار«انما المؤمنون اخوة‏»جمع میکند و مظهر وحدت و برابری مردم است.جائی که برتری فقط با«تقوا»است.مسلمین در مساجد، کنار هم در یکجا می‏نشینند و به نصایح اسلامی در خطبه‏های نماز جمعه و نماز عید گوش می‏دهند و یکدیگر را می‏شناسند.چه بسا که مسلمانی برادر دینی خود را جز در مسجد، جای دیگری نمی‏بیند.اجتماع مسجد، سبب محبت و الفت دلها و تحکیم پیوندها و روابط و آگاه شدن از حال یکدیگر و تبادل افکار در مسائل دینی و دنیائی و همدردی در غم و شادی یکدیگر است.احکام اسلام و شرایع دین را در مسجد می‏آموزند.پایگاه علم و عبادت و امر بمعروف و نهی از منکر و دمیدن روح اخوت بین مسلمین است.» با توجه به اهمیت‏یاد شده، ساختن مسجد و آباد کردن و پرداختن بامور آن در اسلام، مورد تاکید فراوان است. از میان انبوه روایات اسلامی، فقط این نمونه را از رسول گرامی اسلام _ صل الله علیه و آله و سلم _ نقل کنیم که فرموده است: «من اسرج فی مسجد من مساجد الله سراجا لم تزل الملائکة و حملة العرش یستغفرون له ما دام فی ذلک المسجد ضوء من ذلک السراج‏» یعنی:هر کس در مسجدی از مساجد خدا چراغی بر افروزد، تا وقتی که در آن مسجد، پرتوی از آن چراغ می‏تابد، فرشتگان و حاملان عرش، برایش استغفار می‏کنند. از این رو، هر کاری که به رونق و جلای مسجد بیفزاید و مرکزیت آنرا تثبیت کند و به نظافت و طهارت و تمیزی آن کمک کند و محتوای آموزشی و تربیتی آنرا غنی‏تر سازد مورد تشویق اسلام است، و هر چه که به آلودگی و بی اعتنائی و بی حرمتی بیانجامد و عامل غفلت و سرگرمی و دنیا زدگی گردد، مورد نهی و نکوهش‏می‏باشد.دستورات و احکام مربوط به مسجد، به خوبی این مسئله را روشن می‏کند. مسجد آباد کدام است؟ اولین مسجدی که در اسلام ساخته شد مسجد«قبا»بود که پس از هجرت پیامبر از مکه به مدینه، احداث گردید. زیر بنای اساسی این مسجد، «تقوا»بود. (لمسجد اسس علی التقوی من اول یوم...) در قرآن کریم، نسبت‏به آباد کردن مساجد و ساختن آنها، آیه‏ای است که می‏فرماید: «مساجد خدا را، تنها کسانی آباد می‏کنند که به خدا و قیامت ایمان داشته و نماز را برپا می‏دارند، زکات می‏پردازند و جز از خدا، از احدی نمی‏ترسند» . (انما یعمر مساجد الله من آمن بالله و الیوم الآخر و اقام الصلوة و آتی الزکاه و لم یخش الا الله...) امام صادق _ علیه السلام _ هم در حدیثی بیان فرموده است که از جمله سه چیزی که روز قیامت‏به خداوند شکایت می‏کنند، یکی هم مسجد خراب و ویرانی است که اهل آن، در آنجا نماز نمی‏خوانند. نماز نخواندن در مسجد، خرابی مسجد است، در مقابل، عمران و آبادی آن، به حضور فعال مردم برای عبادت و سیاست در مسجد است. پس، عمارت مسجد مورد توجه اسلام است و«مسجد معمور»و آباد، مطلوب دین.ولی چه مسجدی آباد است و کدام مسجد، ویران؟ آبادی مسجد، به نقشه مهندسی و مصالح ساختمانی خوب و خرج زیاد و شکوه ظاهری نیست.بلکه به اثر بخشی آنست، به استفاده صحیح از مسجد است.مهم، شکوه معنوی و جلالت و عظمت عرفانی و الهی آنست، نه کاشیهای معرق و درها و رواقهای بلند و سنگفرش‏های ظریف و قیمتی و در و پیکرهای منبت کاری شده!... آبادی مسجد، به آنست که مرکز معنویت و عبادت برای خدا و ایجاد رابطه با خالق باشد، آموزشگاه دین و حکمت و کانون برپائی شعائر دین باشد.مسجد، به پایگاه بودن برای امور مسلمین و معبد و مصلا بودن آباد است، و به علم و عبادت، به تواضع و عبودیت، به مرکزیت‏حضور دینداران، به تدریسها و تعلیم‏ها، به حلقه‏های آموزشی و درسی، به محافل ادبی و بلاغت و نقد، و به مجمع‏های علمی و اخلاقی بودن، معمور است. آبادی مسجد، به نماز و به دعاست عمران وی از همت و اخلاص شماست آباد کن از نماز، تو خانه حق شکرانه نعمت که خدا داده تو راست آبادی مسجد، به بیان فقه و علوم اهلبیت در آنها، به ارشاد و امر بمعروف و نهی از منکر و دعوت به خیر است، نه به کاشی و گنبد و تزئینات. امام علی _ علیه السلام _ می فرماید: «زمانی بر مردم می‏آید که در میان مردم، باقی نمی‏ماند از قرآن مگر نشانه‏اش، و از اسلام، مگر نامش، در آنروزگار، مساجدشان از جهت‏ساختمانی آباد است ولی از جهت هدایت، خراب است‏». پس، آبادی از نظر معماری، در حال خراب بودن محتوائی از جهت هدایت، سود و ارزشی ندارد.آنروز که مسلمین به مساجد روی می‏آوردند تا خدا را عبادت کنند و آداب اسلام را بیاموزند و دین را فرا گیرند، مساجد، کوچک و ساده بود با دیواری به ارتفاع امت‏یک انسان. مساجد امروزی در جهان اسلام، گر چه هم از جنبه تعداد، افزایش یافته و هم آبادتر است و خرج‏های زیاد و هزینه‏های بیشتر دارد، ولی‏«مسجد رو»کم است و مساجد، کمتر در خدمت اهداف عظیم اسلامی می‏باشد.یکی از محققان می‏نویسد: «...مساجد، کاخهائی برای افتخار نیستند، بلکه برای خضوع و خشوع و عبادت و بیان آداب اسلامی و مناجات و نیایش‏اند.عظمت مساجد، به زنده نگهداشتن آنها، با یاد خدا و امر بمعروف و نهی از منکر و ارشاد مردم براه مستقیم است، نه به دیوارهای بلند و قبه‏های رفیع و ستون‏های برافراشته و گلدسته‏های سر بفلک کشیده...از همینجاست که گرچه شکوه ظاهری و هنری و معماری مساجد افزایش یافته ولی در جان بیننده، آن هیبت و زیبائی و جلال را بر نمی‏انگیزد.مسجد پیامبر در صدر اسلام، با آن وضع ساده‏ای که داشت، آن هیبت و عظمت معروف را دارا بود، بدون اینکه سادگی، از قدر و جلال آن بکاهد.در عین حال، هنر و زیبائی و تزئینات و شکوه معماری و عظمت‏بنای مساجد دیگر هم باعث‏بالا رفتن ارزش مساجد دیگر نشده است...» البته، نباید فراموش کرد:تقدس و محتوای مسجد بوده که باعث می‏شده است تا مسلمین به شکل ظاهری آن هم اهمیت داده و در بنای مساجد با شکوه جهت استفاده‏های خوب، همت گمارند و اگر خراب و فرسوده، یا تنگ و کم ظرفیت می‏شد، تجدید بنا و تعمیر کنند یا بر وسعتش بیفزایند.خود عقیده دینی، بخصوص در زمینه ساختن و آباد کردن و بنای مساجد، نقش مهمی ایفا کرده است. تزئینات هنری در معماری مساجد مسجد الحرام و کعبه‏ای را که حضرت ابراهیم _ علیه السلام _ بنیان نهاد، در آغاز، ساده بود و با گذشت زمان، به حالت امروزی تبدیل شده است. مسجد«قبا»و«مسجد النبی‏»هم که در زمان حضرت محمد _ صل الله علیه و آله و سلم _ ساخته شد، یک چهار دیواری ساده، با ارتفاعی متوسط و حتی بی سایه‏بان بود سادگی از ویژگیهای مساجد اولیه بود و مسجدهای ساخته شده در مدینه و بصره و کوفه و مصر، از محراب‏های فرو رفته در دیوار، و از منبرها و ماذنه‏ها به شکلی که بعدا رواج پیدا کرد خالی بود. مسجد النبی، با گذشت زمان، رفته رفته وسعت پیدا کرد و تجدید بنا شد تا به صورت فعلی در آمد. بساطت و سادگی در بنای مسجد، چیزی است که از آغاز مورد توجه و تاکید اسلام بوده است. علی _ علیه السلام _ مسجدی را در کوفه مشاهده کرد که کنگره دار ساخته شده بود فرمود:گویا این، کنیسه یهود است!.و فرمود:مساجد بصورت ساده ساخته می‏شود نه کنگره‏دار. کنگره‏دار بودن بنای مسجد در آن دوره، نسبت‏به وضعیت‏ساختمان‏ها، نوعی تجمل و تزئین محسوب می‏شده است. و نیز، در حدیث است که:«بما دستور داده شده که شهرها، مزین و کنگره‏دار ساخته شود ولی مساجد، ساده.» حدیث دیگری است که: «مساجد را بسازید و آنها را ساده قرار دهید.» و در احادیث دیگری، از علائم آخر الزمان، تزئین و آرایش مساجد بیان شده و آمده است که:وقتی امام زمان قیام کند، مساجد کنگره دار را خراب می‏کند. البته منظور از تزئین و آرایش مسجد، که ممنوع است، طلا کاری و زر اندود کردن است، نه معماری و کاشیکاری و بکار بردن دقت و هنر در بنای مساجد (آنگونه که در طول قرنها در معماری مسلمین در مساجد معمول بوده و رایج است) . مسجد، نباید به صورت یک نمایشگاه عکس و نقاشی و موزه تزئینی در آید.چرا که این، با روح عبادت خالص و قرب به حق، به سختی سازگار میشود. از امام صادق _ علیه السلام _ در باره مساجدی که در آنها تصویر است، سئوال شد.حضرت پاسخ دادند که:«آنرا خوش نمی‏دارم، ولی امروز، برای شما زیان و اشکالی ندارد.» شاید اشاره به رواج و گسترش معماری و تصویرهای آن در مساجد باشد، که در آن دوره، گسترش پیدا می‏کرد و امام شرایط خاص آنروز را بیان می‏کند.وقتی امر دائر باشد بین ترک مساجد و خالی شدن آنها یا رفتن به مساجد با آن خصوصیات و شرائط مکروه، طبیعی است که ائمه، راضی به ترک مسجد و دوری از اجتماعات بخاطر یک مکروه نمی‏شدند.در عین حال، در این حد که در مساجد، نقش و نگار و هنرهای ترسیمی و تجسمی بکار رود، مورد منع اسلام نیست، بخصوص اگر در زمینه آیات قرآن باشد. در حدیثی، نقوش پدید آمده با گچ و رنگها در طرف قبله مسجد بلا مانع بحساب آمده است. از امام موسی بن جعفر _ علیه السلام _ می‏پرسند از نماز خواندن در مسجدی که در طرف قبله، قرآن یا چیزی از ذکر خدا نوشته شده، حضرت پاسخ می‏دهد: «اشکالی ندارد.»و همچنین از مسجدی که با گچ یا رنگ، در قبله‏اش نقش و نگار شده باشد سئوال شد.فرمود:«مانعی ندارد.» کار برد نقوش و خطوط در زمینه آیات قرآن، بصورت غیر مستقیم، عبادتگاه را به یک کانون تبلیغ و ذکر تبدیل می‏کند.لطف این قضیه در این است که بوسیله این هنر ساده، قرآن و یاد خدا در متن زندگی و عبادت مردم مسلمان، همواره مطرح است و این، اثر تربیتی دارد و پیوند زندگی و مذهب را می‏رساند. اظهار نظر«تیتوس بورکهارت‏»، هنرمند سویسی در این باره چنین است: «تکرار کتیبه‏های ماخوذ از آیات قرآن کریم بر روی دیوارهای مساجد و سایر ابنیه، انسان را یاد آور این حقیقت می‏سازد که تارو پود حیات اسلامی از آیات قرآنی تنیده شده و از لحاظ معنوی متکی بر قرائت قرآن و نیز نماز و اوراد واذکاری است که از آن کتاب آسمانی اخذ شده است.اگر بتوان فیضی را که از قرآن کریم سرچشمه می‏گیرد یک ارتعاش معنوی بخوانیم-و کلامی بهتر از این برای تفسیر آن نداریم-از آنجا که این نفوذ قرآنی، هم معنوی و هم مسموع است‏باید بگوئیم تمام هنر اسلامی باید بالضروره اثر این ارتعاش را داشته باشد..» بی شک، تاثیر معنوی این گونه خط نوشته‏ها و کتیبه‏ها را نمی‏توان انکار کرد.نوعی تذکر و یاد آوری در اینگونه خطها نهفته است.در حدیث موسی بن جعفر _ علیه السلام _ هم، حضرت، نماز خواندن در مسجدی را که بر دیوار قبله‏اش آیات قرآن یا«ذکر الله‏»-هر چه که یاد آور خدا باشد-نوشته شده باشد مجاز دانسته حتی در روایات است که:در خانه امام صادق _ علیه السلام _ دور تا دور خانه، همچنین در طرف قبله سجده گاهش‏«آیة الکرسی‏»نوشته شده بود. و این نوع نوشتن آیة الکرسی بر دورادور ساختمان‏های بلندتر از هشت ذراع، بعنوان یک دستور از طرف ائمه، مورد تاکید و تشویق بوده است. شاید این توصیه، روی این نکته باشد که با یادآوری وجود یکتا و زنده و حی و قیوم خدائی بر هستی، سیطره و احاطه و مالکیت دارد (مفهوم آیة-الکرسی) بناهای مرتفع، انسان را مغرور نسازد. نقش عشق و محبت در این معماری با توجه به اینکه در آنچه بنای مساجد، نهی و تحریم شده، تذهیب و طلاکاری و«زخرف‏»است نه ظرافتکاری‏ها، بنابراین مسلمین در مورد پرداختن ظریفانه به بنای مساجد و آفرینش‏های هنری در معماری آن، مورد نکوهش نیستند. محبت و ایمان و عشق مردم چنین خلاقیت و هنرنمائی‏ها را به ظهور و بروز می‏رساند.این نتیجه عقیده و ایمان است.تاریخ نشان می‏دهد هر جا که مذهب راه پیدا کرده و مردم با ایمان و خلوص کار کرده‏اند و چیزی را بعنوان اعتقاد دینی ساخته‏اند.سرشار از زیبائی‏ها و ظرافت‏های شگفت است. گر چه ممکن است معمار و هنرمند به فرمان صاحب قدرت و امیر و حاکمی‏کار کند، ولی عقیده قلبی او این است که‏«مسجد»می‏سازد و«خانه خدا»بر پا می‏کند.طبیعی است که هنرمند مسلمان و خدا جوی نسبت‏به ساختن مساجد بعنوان اماکن مقدس و معبدهای الهی از ذوق و احساس و هنر و ابتکار و خلاقیت‏خویش مایه می‏گذارد و به هر صورت که بتواند، در رونق و شکوه آن می‏کوشد.در اینجا نقش انگیزه ایمان مذهبی، بسیار قوی و کارساز است. عشق و ایمانی که بعنوان مثال نسبت‏به اولیاء دین و پیشوایان مذهب در دل شیعیان و پیروان ائمه اطهار _ علیه السلام _ وجود دارد چه کارها که نمی‏کند؟!... وقتی که مسلمانان، به پیشوایان دین و پرچمداران انسانیت و فضیلت و هادیان خلق به حق و خیر و آزادی و طاعت‏خدا، آن اندازه ارج می‏دهند که برای بارگاهشان از جان و دل مایه می‏گذارند و هر چه در توان دارند خرج مرقد پاکشان می‏کنند، برای معبد و مسجد چرا نکنند؟!که آنجا را خانه خدا می‏دانند و مقدس‏ترین جا بشمار می‏آورند. این، تجلی زلال ترین عشق و معرفت و خلوص بندگان در پیشگاه والای‏«الله‏»و«اولیاء الله‏»است.مردم مؤمن و حق باور، نسبت‏به هر چه که خدائی باشد و در مسیر پروردگار، ارزش و کرامت قائلند و عملشان عملی احترام آمیز و ایثار گرانه و عاشقانه است. به قول شهید سید رضا پاک نژاد: «اگر به قریه‏های دور و ده‏های کشور ایران و بعضی نقاط دیگر بروید، از دور خانه‏هائی چند، خراب و خشتی، و در آن میان، یک عمارت قشنگ و تمیز می‏درخشد، اگر بپرسید از کیست؟جواب خواهید شنید:از حسین، و بنام‏«حسینیه‏». و درباره عشق مردم به حسین _ علیه السلام _ می‏نویسد: «...مردم، عطشان ستایش آنکسی هستند که لب تشنه با خود مقدار بسیاری انرژی معنوی در دل خاک جای داد و امروز، گنبدش چون آئینه می‏درخشد که درخشش آن چشم هر ستمگری را بسوزاند و هر ستمدیده را مرهمی بر دل باشد. در آنجا تربتی است گویا معدن مغناطیس که افراد عاشق را که قابل جذبند مانندذرات کوچک آهن بسوی خود جذب می‏کند، آنجا مضجع مقدس سرباز فداکاری است که رؤسا جمهور و پادشاهان، قبل از اینکه رسم سرباز گمنام و نهادن دسته گل معمول گردد، عصاره گل، بهترین عطر را آوردند و بوسیدند و بوئیدند و پاشیدند و آرزوی این کردند که کاش در برابرش جنگیده و اسلام را یاری میکردند و کشته می‏شدند....» تلاقی‏«دین‏»و«هنر»در بنای مساجد مسلمین، خود را نسبت‏به ارزش‏های مجسم شده در وجود ائمه، اینگونه وظیفه مند احساس کرده و از اولیاء الله و بندگان خوب خداوند، تجلیل و تکریم می‏کنند، چرا که تعظیم این شعائر و تجلیل از این والا مردان و پیشوایان و شهیدان، گرامیداشت‏حق و فضیلت و صدق و راستی است و تکریم عدل و آزادی و شرف و انسانیت...و چه کسی شایسته‏تر از آنان، برای نثار عاشقانه‏ترین و صادقانه‏ترین اخلاص‏ها و تواضع‏ها و تکریم‏ها؟! در مورد خدا و خانه خدا نیز چنین است و پاک‏ترین احساس‏ها و زیباترین ایثارها نثار بارگاه او می‏شود. ما با این واقعیت روبرو هستیم که هنر توسط مسلمین، در بناهای مقدس مساجد تا اندازه گسترده و عمیقی جا گرفته و به کار رفته است و ذوق‏ها و خلاقیت‏ها در جهت رونق بخشیدن به مساجد، استخدام شده است. بالاخره مساجد، خانه خدا است (و ان المساجد لله بنا بر یکی از تفاسیر) و حدیث امام صادق _ علیه السلام _ در این باره گذشت.بنابراین، تا وقتی که آباد ساختن و حلال بخشیدن به معبد مسلمین و مسجد اسلام، به روح توحید و توجه به خدا ضرر نزند، نه تنها مذموم و نکوهیده نیست، بلکه تشویق هم شده است. و از همینجاست که مساجد، محل تلاقی هنر و مذهب و میعادگاه بروز این دو عنصر می‏باشد. در مورد نقش ایمان و احساس مذهبی و نثار زیبائی‏ها به آستان خداونددر بنای مساجد، به این نقل توجه کنید: «....معمار مسلمان در روزگاران گذشته هر زیبائی را که در اطراف خویش می‏دید، آنرا در خور عظمت و جلال خدا می‏یافت.سعی می‏کرد تا به هنگام فرصت، برای آن در مسجد، جائی باز کند.در بنای بسیاری از مساجد، هنرهای مختلف به هم در آمیخته است. معماری، در توازن اجزاء کوشیده است نقاشی به نقوش و الوان کاشیها توجه کرده است، و خوش‏نویسی، الواح و کتیبه‏ها را جلوه بخشیده است، شعر، موعظه‏ها و ماده تاریخ‏ها را عرضه داشته است و موسیقی هم برای آنکه از دیگر هنرها باز نماند، در صدای مؤذن و بانگ قاری و واعظ، مجال جلوه‏گری یافته است.حتی صنعت‏های دستی هم برای تکمیل و تزئین این مجموعه الهی به میدان آمده‏اند.فرش‏های عالی، پرده‏های گرانبها، قندیل‏های عظیم و درخشان، منبت کاری‏ها و ملیله دوزی‏ها در تکمیل زیبائی و عظمت مسجد، نقش خود را ادا کرده.بدین گونه مظاهر گوناگون فرهنگ و هنر اسلامی در طی قرن‏های دراز، چنان در بنای مسجد، مجال ظهور یافته است که امروز، یک مورخ دقیق روشن بین می‏تواند تنها از مطالعه در مساجد،

دانلود پاورپوینت سلسله مراتب ورودی به مساجد

اختصاصی از فایل هلپ دانلود پاورپوینت سلسله مراتب ورودی به مساجد دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

دسته بندی : پاورپوینت 

نوع فایل:  ppt _ pptx

( قابلیت ویرایش )

---

 قسمتی از محتوی متن پاورپوینت : 

تعداد اسلاید : 47 صفحه

پروژه مبانی نظری عنوان پروژه:سلسله مراتب ورودی (مساجد) خدادرکلمات حضوردارد ...
.
_ اصل سلسله مراتب اصل سلسله مراتب حاکی ازاین است که در اغلب وشایدهم در همه ترکیبات معماری تفاوتهای واقعی بین فرم وفضاهاوجود دارد.این تفاوتها تاحدی نشان دهنده میزان اهمیت فرمهاوفضاهاونقش عملکردی صوری وسمبلیکشان در سازماندهی میباشد.البته سیستم ارزش گذاری که توسط آن اهمیت نسبی سنجیده میشود بستگی به موقعیت خاص,نیازها وخواسته های استفاده کننده گان وتصمیمات طراح خواهد داشت.ارزشهای بیان شده ممکن است فردی یا اجتماعی,شخصی یا فر هنگی باشند.درهر صورت,نحوه تعیین این تفاوتهای عملکردی یا سمبلیک در میان اجزا یک بنا,امر حساسی برای ایجاد یک نظام بارزسلسله مراتبی در میان فرمها وفضاهای بنا محسوب می شود.
برای اینکه یک فرم یا فضا به عنوان فرم یا فضا ئی مهم در یک سازماندهی تفکیگ گردد,باید آشکارا تک باشد.این امربه این ترتیب می تواند حاصل شودکه به این شکل یافرم: _ اندازه استثنائی یک فرم یا فضابه خاطر تفاوت بارزاندازه اش نسبت به سایرقسمت هامیتوانددریک ترکیب معماری شاخص باشد.
_ شکلی یگانه فرم هاوفضاهابه وسیله تمایزآشکار شکلشان ازبقیه قسمتهای یک ترکیب میتوانند ازنظر بصری شاخص باشندوبه این ترتیب مهم جلوه کنند.
_ مکانی مهم وباارزش فرمها وفضاها برای اینکه به عنوان اجزائی مهم در یک ترکیب جلب توجه کنند می توانند در مکانی مهم وبا ارزش قرار گیرند.
در تمام موارد,فرم یا فضایی که از نظر سلسله مراتب مهم است به وسیله استثنائی بودن خود نسبت به حد مقرروخلاف الگوی منظم ومقررعمل کردن دارای اهمیت ومعنی میگردد.
انواع اجزاءوعناصر فضاهای ورودی غالبا بر اساس اصول معینی با یکدیگر ترکیب شده اند تا یک فضا یابخشی از یک فضا را شکل دهند.
_ اصل سلسله مراتب اصل سلسه مراتب یعنی ساماندهی وترکیب فضاها وعناصر بر اساس برخی از خصوصیات کالبدی یا کارکردی انها که موجب پدید امدن سلسله مراتبی در نحوه قرار گیری یا استفاده یا مشاهده عناصر شود.
یکی از کارکردهای فضاهای ورودی اتصال فضاهای درونی یک مجموعه با فضاهای بیرون از ان است سایر کاکردها وفعالیتها از جمله تغییر مسیر ,توقف ,انتظار,ورود ,تقسیم وتعیین جهت مسیر یا مسیرها , حرکت و ورود به فضای داخلی نیز هر کدام اجزائی متناسب با خصوصیات خود دارند .
سلسله مراتب موجود بین این فعالیتها موجب شده است که بین اجزاء یا جزء فضاهای انها نیز سلسله مراتبی نیز وجود داشته باشد تا کارکرد فضاهای ورودی به بهترین شکل ممکن صورت پذیرد .
ترتیب قرار گیری اجزای ورودی (در کاملترین انواع فضاهای ورودی )به این ترتیب است :جلو خان ,پیش طاق ,درگاه,هشتی ,دالان ,ایوان ,و درمعدودی از بناها ,ساباط .
_ ریشه های اصل سلسله مراتب در فرهنگ اسلامی در شقوق مختلف دانشهای مرتبط بافرهنگ اسلامی،همانندبسیاری ازمکاتب به ویژه آندسته که به قلمروعمده مادی (جسمانی)روانی(نفسانی)ومعنوی(روحانی)(مرتبط بابدن،نفس وروح)برای زندگی انسان قائل هستند،اصل سلسله مراتب از اهمییت خاصی برخورداربوده ودربسیاری مقولات واجد توجهی والامی باشد.چراکه اصولاخود این سه مرتبه از وجود نوعی سلسله مراتب درونی است که از دنیای مادیت تا جهان روح امتدادداردوفقدان ویاکم

  متن بالا فقط قسمتی از محتوی متن پاورپوینت میباشد،شما بعد از پرداخت آنلاین ، فایل را فورا دانلود نمایید 

---

  لطفا به نکات زیر در هنگام خرید دانلود پاورپوینت:  توجه فرمایید.

• در این مطلب، متن اسلاید های اولیه قرار داده شده است.
• به علت اینکه امکان درج تصاویر استفاده شده در پاورپوینت وجود ندارد،در صورتی که مایل به دریافت  تصاویری از ان قبل از خرید هستید، می توانید با پشتیبانی تماس حاصل فرمایید
• پس از پرداخت هزینه ،ارسال آنی پاورپوینت خرید شده ، به ادرس ایمیل شما و لینک دانلود فایل برای شما نمایش داده خواهد شد
• در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون بالا ،دلیل آن کپی کردن این مطالب از داخل اسلاید ها میباشد ودر فایل اصلی این پاورپوینت،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
• در صورتی که اسلاید ها داری جدول و یا عکس باشند در متون پاورپوینت قرار نخواهند گرفت.
  
• هدف فروشگاه ایران پاورپوینت کمک به سیستم آموزشی و رفاه دانشجویان و علم آموزان میهن عزیزمان میباشد. 
  

---

دانلود فایل  پرداخت آنلاین 

دانلود مقاله کامل درباره شناسایی احکام و دستورات حاکم بر ساخت مساجد

اختصاصی از فایل هلپ دانلود مقاله کامل درباره شناسایی احکام و دستورات حاکم بر ساخت مساجد دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 15

شناسایی احکام و دستورات حاکم بر ساخت مساجد:

در این قسمت سعی براین است که احکام جاری برساخت مسجد را به اجمال برشماریم. در این روند ابتدا چند نمونه از آیات قرآن را که در باب ساختن مسجد است، ذکر می نماییم و سپس مستنداتی از احادیث و روایات ائمه اطهار (ع) را در ساخت مسجد بیان می کنیم و در آخر به نتیجه گیری در این باب می پردازیم.

احکام وارد وارد بر مسجد از آیات قرآنی:

« یا بنی آدم خذوا زینتکم عند کل مسجد »

معنی: ای فرزند آدم هنگام رفتن به مسجد خود را با زینت آراسته سازید.

(آیه 31 سوره مبارکه اعراف)

« و من اظلم من منع مساجدالله ان یذکر فیها اسمه و سعی فی خرابها اولئک ماکان ان یدخلو ها الا خائفین »

معنی: چه کسی ستمکارتر از کسانی است که از بودن نام خدا در مساجد جلوگیری می کنند و سعی در ویرانی آنها دارند. شایسته نیست آنان با ترس و وحشت وارد این کانون های عبادت شوند، بهره آنان در رسوایی در دنیا و در سرای دیگر عذاب الیم است.

(آیه 114 سوره مبارکه بقره)

« ما کان مشرکین این یعمروا مساجد الله علی انفسهم بالکفر اولئک حبطت اعمالهم و فی النار هم الخالدون »

معنی: مشرکین حق ندارند مساجد را آباد کنند در حالی که به کفر خویش آگاهی دارند،آنها با اعمالشان نابود شده و در آتش جاویدان خواهند ماند.

(آیه 17سوره مبارکه توبه)

« انما یعمرو مساجد الله منم امن بالله و الیوم الاخر و اتام الصلوﺓ و اتی زکوﺓ ولم یخشی الا امه فعسی اولئک ان یکنوا من المتهدین »

معنی: مساجد الهی را تنها کسی آباد می کند که ایمان به خدا و روز قیامت آورده و نماز را برپا دارد و زکات را بپردازد و از چیزی جزخدا نترسد. ممکن است چنین گروهی هدایت یابند.

(آیه 18سوره مبارکه توبه)

« قل امر ربی بالقسط و اقیموا وجوهکم عند کل مسجد و ادعوه مخلصین لم الدین کم بداکم تعودون »

معنی: بگو ای رسول ما، پروردگار من شما را به عدل و درستی امر کرده و نیز فرموده در هر عبارت روی به حضرت او آورید و خدا را از سر اخلاص بخوانید که چنانکه شما را در اول آفرید دیگر بار به سویش باز آیید.

(آیه 21سوره مبارکه اعراف)

« و الذین اتخدوا مسجداً ضرارا و کفر تفریقیا بین المومنین و لمن حارب الله و رسوله من قبل ان اردنا الا الحسنی »

معنی: آن گروه منافقی که مسجدی به زبان اسلام بر پا می کنند و مقصودشان کفر و عناد

و ایجاد تفرقه کلمه مسلمانان و مساعدت با دشمنان دیرینه خدا و رسول بود و با این مسجد جز قصد خیر و توسعه اسلام را نداریم و خدا گواهی دهد که محققا دروغ می گویند.

(آیه 107سوره مبارکه توبه)

« لاتقم فیه ابدا لمسجد اسس علی التقوی من اول یوم احق ان تقوم فیه رجال یعبون ان یطهروا و الله یحب المطهرین »

معنی: تو ای رسول ما هرگز در مسجد آنها قدم نگذار و همان مسجد (قبا) که بنیانش از اول برپایه تقوی محکم بنا گردیده براینکه در آن اقامه نماز کنی سزاوارتر است که در آن مسجد مردان پاکی که مشتاق تهذیب نفوس خودند در آیند و خدا مردان پاک و مهذب را دوست دارد.

(آیه 108سوره مبارکه توبه)

« ایها الذین امنوا انما المشرکون نجس فلایقربوا المسجد الحرام بعد عامهم هزاران خفتم علیه منسوف یغنیکم الله »

معنی: ای کسانی که ایمان آورده اید محققاَ بدانید که مشرکان نجس و پلیدند و بعد از این سال نباید قدم به مسجد الحرام بگذارند و اگر در اثر دورشدن تجارت و ثروت آنها شما از فقر بترسید که خدا به فضل خود شما را از خلق و از مشرکان بی نیاز خواهد کرد، او به حوائج داناست و در کمال حکمت و عنایت است.

(آیه 28سوره مبارکه توبه)

« ان الذین کفروا و یعمدون من سبیل الله و المسجد الحرام الذی جعلناه للناس سواء العاکف فیه و الباد و من یره فیه بالعاد مظلم من عذاب الیم »

معنی: آنان که به خدا کافر شده و مردم را از دین خدا منع می کنند و نیز از مسجد حرامی که با حرمت احکامش را برای آن شهر و بادیه نشینان یکسان قرار دادیم مانع مردم می شوند و کسی که در آنجا اراده الحاد و تعدی کرده و به خلق ستم کند همه را عذاب دردناک می چشانیم.

(آیه 25سوره مبارکه حج)

« و من حیث خرجت خول و جهک شطر المسجد الحرام و انه للحق من ربک و ما الله بغافل عما تعلمون »

معنی: ای رسول از هرکجا و به هر دیاری که بیرون شدی رو به جانب کعبه کن و شما مسلمین هم هرکجا بودید ...

(آیه 18سوره مبارکه جن)

« و من حیث خرجت خول و جهک شطرالمسجد الحرام و حیث و ماکنتم ... »

معنی: بگو ای رسول ما پروردگار من شما را به عدل و درستی امر کرده و نیز فرموده در هر عبارت روی به حضرت او آورید و خدا را از سر اخلاص بخوانید که چنانکه شما را اول آفرید و دیگر بار به سویش باز آیید.

(آیه 150سوره مبارکه بقره)