فرمت فایل : word (قابل ویرایش) تعداد صفحات : 61 صفحه
پیشگفتار:
صرفه جویى کم مصرف کردن نیست، درست مصرف کردن است.» هرچند همه ما بارها این جمله را شنیده یا خوانده ایم، اما اغلب از کنار آن بى تفاوت گذشته ایم. این که چرا در اغلب خانواده هاى ایرانى با وجود تربیت دینى و آموزه هاى اخلاقى، صرفه جویى هنوز نهادینه نشده یا رنگ و بویى ندارد پرسش مهمی است که گاه بی توجه از کنار آن عبور می کنیم.
در مبانى عقیدتى مسلمانان به مراتب این امر مورد توجه و تأکید قرار گرفته است. در قرآن کریم آمده است: «از نعمت هاى الهى بخورید و بیاشامید ولى اسراف نکنید که خداوند مسرفان را دوست ندارد.» (سوره اعراف آیه ۳۱) صرفه جویى به تعبیرى ترسیم آینده در قالب برنامه ریزى صحیح و درست است. بنابراین صرفه جویى کردن به معناى داشتن تفکرى آینده نگرانه است به گونه اى که هم مى توان از زندگى امروز احساس رضایت و هم از آینده خیالى آسوده داشت.
حیات موجودات زنده در گرو آب به عنوان مایع حیات است. گرچه منابع آبی در جهان به شکل های مختلفی همچون دریا ، باران ، رودخانه و... دیده می‌شود، اما عدم تناسب میان مصرف و چرخه تولید آب و عدم تناسب در پراکندگی جغرافیایی سبب شده است، معضلات عمده‌ای برای انسان پدید آید. هر گونه حیات محتاج آب است. امروزه معضل آب در جهان سبب شده است که جمله"انسان ها برای ادامه حیات خود به آب آشامیدنی نیاز دارند" به یکی از سرفصل های مهم و بنیادین برنامه ریزان و سیاستگذاران مبدل شود.
با افزایش جمعیت شهرهایی مانند بجنورد، کمبود منابع آب طبیعی به نگرانی عمده این شهرها بدل شده است. گاهی بدلیل مشکلات کمبود آب ، این ماده را جیره بندی می‌کنند تا مصرف آن تعدیل شود. اما به راستی مشکل از کجا آب می خورد؟
درپی اظهار نگرانی از کمبودها و یا افزایش تقاضای تأمین بموقع و مناسب و عدم امکان تأمین بیشتر آب درفصل تابستان به علل مختلف از جمله خشکسالی ها و جریان کم ورودی به سدها و یا افت سفره های زیرزمینی، زنگ های خطر کمبود و لزوم اعمال صرفه جویی و چاره جویی بحران به صدا درآمده‌است. اما واقعیت این است که بدون شناخت و توجه به نقش، اهمیت، خواست و فرهنگ مصرفی بخشهای کوچک یا بزرگ مردم، صرفه جویی آب امکان پذیر نیست مصرف کنندگان باید ارزش واقعی آبهای تأمین شده و اهمیت حفاظت و نگهداری و مصرف بهینه آنها را بیش از پیش شناخته و مورد توجه قراردهند تا هر یک به سهم خود، در رسیدن به اهداف صرفه جویی، تلاش کنند.
یکی از راههای افزایش آگاهی و ایجاد انگیزه و علاقه مندی برای صرفه جویی بین مردم تبلیغاتی است که رسانه های مختلف می توانند انجام دهند. رسانه ها باید مردم را از مشکلاتی که در اثر مصرف بی رویه آب با آن دست بگریبان می شوند بهتر و بیشتر آگاه نمایند تا با جلب مشارکت مردم و هماهنگی گروه های مختلف مصرف کننده بتوان این معضل را تا حدودی بر طرف کرد. در واقع مصرف‌کنندگان می دانند که تلاش امروز آنان برای رفاه بهتر فرزندانشان دررآینده است و هدر دادن منابع فعلی آب، به معنی محروم کردن نسلهای بعدی از این موهبت الهی است.
مدتی است که دولت، هفته اول تیرماه را به عنوان هفته صرفه جویی درمصرف آب آب انتخاب، معرفی و به کار گرفته است و با تمام توان و به کارگیری رسانه های گروهی، سعی در شناسایی و جلوگیری از اتلاف و یا به هدر دادن آب که یکی از نعمات گران قدر و بزرگ خداوندی است، می نماید.
صرفه جویی را می‌توان به کمک سه لایه مهم جامعه، یعنی «مدیران و تصمیم گیران»؛ «مصرف کنندگان عمده» و «خرده مصرف کنندگان یا ساکنین جوامع شهری» اعمال کرد. اجرای صرفه جویی، به همکاری مسئولین، مدیران، مهندسان و همه مردم که حلقه های بهم پیوسته جامعه هستند بستگی دارد. تا بتوان آب مورد نیاز برای تداوم حیات و بقای نسل های آینده و آینده بسیار دور، را حفاظت و اقدامات «صرفه جویی» را کامل نمود.
چکیده:
کمبود آب در ایران یکی از عوامل محدود کننده اصلی توسعه فعالیتهای اقتصادی در دهه های آینده به شمار می رود. متأسفانه در کشور ما هنوز استفاده مطلوب از آب به شکل یک فرهنگ جایگاه خاص خود را پیدا نکرده است، به همین جهت دستیابی به تعادل نسبی در زمینه عرضه و مصرف آب یک اصل اساسی و ضروری است که این مهم جز با ایجاد یک نظام جامع مدیریت آب میسر نیست. مجموعه اقداماتی که تاکنون در کشور در ارتباط با تأمین آب کشاورزی، شهری و صنعتی انجام شده، عمدتاً در زمینه مدیریت تولید و عرضه آب بوده است و کمتر توجهی به مدیریت مصرف گردیده است.
در نگرش جدید جهانی، آب کالایی اقتصادی- اجتماعی و به عنوان نیاز اولیه انسان محسوب می شود. هر چند آب یکی از منابع تجدید شونده به شمار می رود، اما مقدار آن محدود است. با توجه به رشد جمعیت، گسترش صنعت، بالا رفتن سطح بهداشت و رفاه عمومی، سرانه منابع تجدید شونده رو به کاهش می باشد.
موضوع مدیریت تقاضا و صرفه جویی آب در بخشهای شهری، کشاورزی و صنعتی به الگوی مصرف و تلفات آب شهری، عوامل مؤثر بر کاهش تقاضای آب شهری و وضعیت مصرف آب در بخش کشاورزی و صنعت پرداخته شده و سپس به گوشه ای از مطالعات و اقدامات انجام شده در کاهش تلفات در این بخشها اشاره خواهد شد. در انتها روشهایی برای جلوگیری از کاهش مصرف و اسراف آب ارائه می گردد.
مقدمه :
در نگرش جدید جهانی، آب کالایی اقتصادی- اجتماعی و به عنوان نیاز اولیه انسان محسوب می شود. هرچند آب یکی از منابع تجدید شونده به شمار می رود، اما مقدارآن محدود است. با توجه به رشد جمعیت، گسترش صنعت، بالا رفتن سطح بهداشت و رفاه عمومی، سرانه منابع تجدید شونده رو به کاهش می باشد.
ایران با متوسط نزولات جوی 260 میلی متر در سال از کشورهای خشک جهان و دارای منابع آب محدود است. عواملی همچون رشد جمعیت، نیاز به غذای بیشتر، ضرورت ارتقای سطح بهداشت و رفاه اجتماعی، توسعه صنعتی و حفاظت اکوسیستمها، تقاضای آب را روز به روز بیشتر می کند. با توجه به رشد جمعیت در ایران، سرانه منابع آب تجدید شونده سالانه که در سال 1335، 7000 مترمکعب بوده، در سال 1375 به 2000 مترمکعب کاهش یافته و پیش بینی می شود که تا سال 1400 به حدود 800 مترمکعب کاهش یابد که پایین تر از مرز کم آبی (1000 مترمکعب) است. با توجه به تقسیم بندی سازمان ملل متحد، در سال مزبور ایران نه تنها شرایط تنش و فشار ناشی از کمبود آب را تجربه خواهدکرد، بلکه وارد شرایط کمیابی شدید آب می گردد [1]. در سالهای خشک، از هم اکنون شاهد کمبود و بحران آب هستیم که می تواند نه تنها خسارات اقتصادی بلکه تنش های اجتماعی- سیاسی و مخاطرات بهداشتی به بار آورد.
همانگونه که ذکر شد، متوسط نزولات جوی کشور 260 میلی متر در سال می باشد و این مقدار کم، توزیع مکانی بسیار ناهمگن دارد. به طوری‌که فقط 1% از مساحت ایران بارشی بیش از 1000 میلیمتر دارد، در حالی‌که 28% از سطح کشور، بارش سالیانه کمتر از 100 میلیمتر را دارد. از 415 میلیارد مترمکعب نزولات سالانه در ایران، حدود 70% آن تبخیر می شود. با ورود سالیانه دوازده میلیارد مترمکعب آب ورودی از مرزها به داخل کشور، کل منابع آبی تجدید پذیر کشور 135 میلیارد مترمکعب است که تا سال 1379، 95 میلیارد مترمکعب از این آب استحصال شده است. از این مقدار آب استحصال شده، به ترتیب 93، 5 و 2 درصد در بخشهای کشاورزی، شهری و صنعتی به مصرف رسیده است. علاوه بر محدودیت مقدار منابع آب، هزینه های استحصال آب و محدودیت منابع مالی نیز طرحهای توسعه منابع آب جدید را با مشکل و محدودیت مواجه کرده است.
بررسی و ارزیابی طرح پژوهشی و توجیهی صرفه جویی در مصرف آب
