جزوه انتقال جرم و عملیات واحد

اختصاصی از فایل هلپ جزوه انتقال جرم و عملیات واحد دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 جزوه انتقال جرم  و عملیات واحد

توضیحات محصول:جزوات آمادگی آزمون کارشناسی ارشد  رشته مهندسی شیمی ویژه کنکور سال 95 - به همراه تست ها و پاسخ تشریحی

فصل اول: نفوذ مولکولی در سیالات
نفوذ مولکولی در اثر انرژی حرارتی به وجود می آید . 
عوامل انتقال جرم : 
1. اختلاف غلظت 
 2. اختلاف فشار 
 3 . اختلاف دما
4. اختلاف نیروهای محرکه خارجی ( مثل نیروهای الکتریکی ، مکانیکی ... ) ، ( اختلاف پتانسیل شیمیایی عامل اصلی
انتقال جرم ) هر کدام از موارد بالا به تنهایی یا همه آنها با هم می توانند باعث اختلاف پتانسیل شیمیایی شده و در نتیجه انتقال جرم صورت گیرد. 
مهمترین دلیل کند بودن نفوذ ملکولی برخوردهای متوالی مولکولی است . 
به علت تراکم بیشتر مولکولها در مایعات و کوتاه بودن مسیر آزاد متوسط مولکولها ضریب نفوذ شان کمتر از گازها می باشد.

مجموعه تست
1ـ ضریب نفوذ در .........
1. گازها با فشار رابطه مستقیم دارد 2.گازها بستگی زیادی به غلظت دارد
3.مایعات با فشار رابطه معکوس دارد 4. مایعات به غلظت حل شونده بستگی دارد

2 ـ حلالیت کریستال سولفات مس ,CuSo oH5
را در ظرف خالص آب در نظر بگیرید جهت حرکت به
سمت بالا و نفوذ A 
 1) و B به سمت بالاست 2 ) و B به سمت پایین است 
 3) همسو به BULK و غیر همسو با B است 4 ) غیرهمسو با BULKوB است

3ـ مکانیزم انتقال جرم در جریان متلاطم ، نفوذ .............. است .
1) چرخانه ای 3 2) موثر ) مولکولی 4) مولکولی وچرخانه ای

4 ـ ضریب نفوذ مولکولی : 
1) در گازها از مایعات بیشتر و تابعی از درجه حرارت 
2) درمایعات بیشتر از گازها و تابعی است از غلظت 
3) درگازها کمتر ازجامدات است 
4) درگازها از مایعات کمتر ولی بیشتر از جامدات است 

 5 ـ نفوذ یک جزء در یک جزء نفوذ ناپذیر ( در یک فیلم ساکن) در چه مسائلی دیده می شود ؟ 
1) رطوبت زدایی 2 ) نفوذ پذیری در داخل مخلوط دو تایی 
2) واکنشهای کاتالیتی 4) واکنشهای کاتالیستی و رطوبت زدائی

نوع فایل:PDF

  سایز:5.50mb

 تعداد صفحه:294

جزوه مکمل فیزیولوژی ورزشی (مجموعه تربیت بدنی)

اختصاصی از فایل هلپ جزوه مکمل فیزیولوژی ورزشی (مجموعه تربیت بدنی) دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

جزوه مکمل فیزیولوژی ورزشی (مجموعه تربیت بدنی)

جزوات آمادگی آزمون دکتری رشته تربیت بدنی  ویژه کنکور - به همراه تست ها و پاسخ تشریحی -

انواع عضلات
به طور کلی عضلات بدن را میتوان به 3 قسمت تقسیم کرد:
1. عضله قلب 2. عضلات صاف (غیر ارادی) 3. عضلات مخطط (ارادی)
عضله اسکلتی (مخطط) توسط پوششی از بافت همبند موسوم به اپی میوزیوم پوشانده شده است کـه در واقـع خـارجی
ترین پوشش احاطه کننده عضله است. لایه ای دیگر از بافت همبنـد موسـوم بـه پـری میوزیـوم دسـته ای موسـوم بـه
فاسیکول را که شامل حداکثر 150 تار است احاطه میکند. در نهایت هر تار عضلانی نیز توسط لایه ای از بافت همبنـد
به نام اندومیوزیوم پوشانده شده و از تارهای مجاور مجزا می شود.
قطر تار عضلانی حدود 10 تا 80 میکرومتر است و تقریباً با چشم غیـر مسـلح قابـل رویـت نیسـت. غشـا تـار عضـلانی
سارکولما نام دارد. سایر قسمتهای هر تار عضلانی عبارتند از:
· سارکوپلاسم: بخش مایع تار عضلانی و در واقع سیتوپلاسم آن است.
· لوله های عرضی: سارکوپلاسم دارای شبکه وسیعی موسوم به لوله های عرضی یا توبول هـای T اسـت کـه زوائـد
سارکوپلاسم هستند و به طور عرضی از اطراف تار عبور می کنند و وظیفه آنها انتقال تحریکات عصبی از غشـا بـه
عمق تار عضلانی است.
· شبکه سارکوپلاسمی: یک شبکه طولی از لوله ها در تار عضلانی است که به موازات تارچـه هـا قـرار گرفتـه و بـه
عنوان محلی برای ذخیره کلسیم به کار می رود.
· تارچه های عضلانی: عناصر انقباضی عضله اسکلتی را شامل می شود.
هر تار عضلانی شامل چند صد تا چند هزار میوفیبریل یا تارچه عضلانی است که عناصر انقباضی عضله هستند.
تارچه های عضلانی از بخش های کوچکتری موسوم به سارکومر تشکیل شده اند.
سارکومر کوچکترین واحد انقباضی عضله اسکلتی است. هر سارکومر توسط خطی موسوم به خط Z از سارکومر مجاور
جدا میشود. در واقع هر سارکومر شامل همه چیزهایی است که بین دو خط Z قرار دارند و عبارتند از:
· نوار I (ناحیه روشن)، شامل الیاف اکتین
· یک نوار A (ناحیه تیره)، شامل الیاف اکتین و میوزین
· یک منطقه H (در وسط نوار A)، شامل الیاف اکتین. در انقباضهای قوی منطقه H محو میشود.

مجموعه تست

1 – گزاره مناسب در نوع تار عضلانی کدام است؟ 
1) گلیکوژن و فسفاژن پایین – کند تنش 2) میوگلوبین کم، خستگی پذیری پایین – کند تنش 
3) ذخیره گلیکوژن بالا، فسفاژن پایین، تند تنش 4) چربی کم، چگالی بیشتر مویرگی- تند تنش 
2 – در دستگاه گلیکوژنولیز، محصول نهایی آدنوزین تری فسفات: 
 مول 8 (4 مول 38 (3 مول 3 (2 مول 2 (1
3 – شواهد پژوهشی روشن میکند که بیشترین اندازه عضله قلب در ورزشکاران حرفـه ای............. گـزارش
شده است. 
1) قایقرانان استقامت 2) پرورش اندام 3) دوندگان ماراتن 4) پرتابگران چکش 
4 – نظریه کاربرد بیش جبرانی گلیکوژن در کدام یک از رشته های ورزشی توسـط مربیـان مجـرب توصـیه  میشود؟ 
1) ورزشهای هوازی و توانی 2) ورزشکاران استقامت 
3) ورزشهای قدرتی و توانی 4) ورزشهای سرعتی و انفجاری 
5 – هنگام اجرای دو ماراتن، تأثیر متابولیک هورمون گلوکاگن بر گلیکوژن عضلات رانی: 
1) افزایش سوخت و ساز پایه 2) مهار گلوکونئوژنز 
3) مهار لیپوژنز 4) تسریع گلیکوژنولیز 
6 – بخش بی اسید لاکتیک وام اکسیژن مسئول کدام مورد است؟ 
1) باز سازی گلیکوژن 2) دوباره سازی فسفاژن و دفع اسید لاکتیک 
3) دوباره سازی فسفاژن و بازسازیO2 میوگلوبین 4) بازسازیO2 میوگلوبین و دفع اسید لاکتیک مکمل فیزیولوژی
 
7 – هنگام فعالیت سرعتی، گلیکوژن کدام نوع تار کاهش بیشتری دارد؟ 
1) در تمرین گلیکوژن کاهش ندارد. 2) در هر دو نوع تار ST,FT 
3) تارهای کند انقباض 4) تارهای کند انقباض 
8 – ظرفیت انتشاریO2 در ورزشکاران نسبت به غیر ورزشکاران، هنگام تمرینات شدید چگونه است؟ 
1) بیشتر است. 2) تفاوت ندارد. 
3) کمتر است. 4) گاه کمتر و گاه بیشتر است.

پاسخنامه 
 «3» گزینه ی -1
 «4» گزینه ی -2
3- گزینه ی «1» گلوکز خون را گلود برنارد (1873 -8 ) کشف کرد . 
 «2»گزینه ی – 4
5- گزینه ی »1» مارگراف 1747 به وجود قند شیر پی برد . 
 «2» گزینه ی – 6
 «3» گزینه ی – 7
 «1» گزینه ی – 8

Pdfنوع فایل:

  سایز: 2.12mb

 تعداد صفحه:130

جزوه آموزشی درس طراحی صنعتی

اختصاصی از فایل هلپ جزوه آموزشی درس طراحی صنعتی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

این فایل حاوی جزوه آموزشی درس طراحی صنعتی می باشد که به صورت فرمت PDF در 58 صفحه در اختیار شما عزیزان قرار گرفته است، در صورت تمایل می توانید این محصول را از فروشگاه خریداری و دانلود نمایید.

فهرست
سقف های عرشه فولادی
سقف کرومیت
سقف کامپوزیت
سقف تیرچه و بلوک
سازه فولادی سبک
سقف طاق ضربی

تصویر محیط برنامه

جزوه جغرافیای سیاسی(1)رشته جغرافیا

اختصاصی از فایل هلپ جزوه جغرافیای سیاسی(1)رشته جغرافیا دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

جزوه  جغرافیای سیاسی(1)رشته جغرافیا

توضیحات محصول :جزوات خلاصه منابع آمادگی آزمون کارشناسی ارشد رشته جغرافیا به طور کامل به همراه مجموعه تست  ها با پاسخ های تشریحی با فرمت ورد

فصل اول: مبانی جغرافیای سیاسی
 
معرفی، ماهیت و قلمرو جغرافیای سیاسی: 
کمک جغرافیدانان سیاسی به علوم اجتماعی، علوم سیاسی و روابط بین‌الملل به دو طریق می‌باشد. یکی با بررسی تاثیرات عوامل متغیر فضایی نظیر مکان، موقعیت، چهره زمین، فرهنگ و شیوه‌های فرهنگی ادراک و تصمیم گیری بر استقرار حکومت‌ها و روابط بین آنها و دیگری با بررسی نحوه اثر گذاری عوامل سیاسی نظیر قدرت، قلمروخواهی، ترس و درگیری بر محیط زیست و چشم انداز جغرافیایی.
پیشینه مطالعات در زمینه جغرافیای سیاسی
پیشینه مطالعات در زمینه جغرافیای سیاسی و ظهور جغرافیای سیاسی به صورت یک شاخه منسجم جغرافیای انسانی از پدیده‌های قرن بیستم است. در میان متقدمان، ارسطو به ویژه به شکل دهی یک "حکومت ایده ئال" ریشه ای عمیق برای برخی مفاهیم جغرافیای سیاسی به وجود آورد. وی معتقد بود که در یک کشور مستقل ایده ئال و نمونه نسبت بین جمعیت و وسعت قلمرو و کیفیت آنها مهم است. وی درباره ترکیب ارتش و نیروی دریایی، چگونگی مرزها و سایر عوامل بحث کرده، در تمام این بحث‌ها به ماهیت محیط فیزیکی به ویژه آب و هوا به عنوان یک عامل تعیین کننده اشاره دارد.
استرابو نیز مانند ارسطو با تمایلات شدید ملی گرایانه خود بر این باور بود که میهن او(یونان) بهترین آب و هوا و در نتیجه بهترین شیوه حکومتی را دارد. در قرون وسطی علم و دانشوری در اروپا تحت الشعاع مذهب قرار گرفت، در حالی که در جهان اسلام جغرافیا در بین بازرگانان، مورخان، جهان گردان و فیلسوفان مسلمان رواج یافت. ابن خلدون در نظریه معروف خود درباره قبیله و شهر (دو واحد سیاسی قدرتمند زمان) ارائه داد و به نقش محیط طبیعی این واحدها به عنوان عاملی تعیین کننده اشاره کرد. در نظریه ابن خلدون در مرحله پنجم از رشد و بلوغ و انقراض حکومت‌ها عامل اسراف و تبذیر باعث انحطاط و اضمحلال حکومت می‌شود. در اواخر قرن نوزدهم " کارل ریتر " در برلین نظریه رشد حکومت را مشابه آنچه ابن خلدون در پنج قرن پیش از آن ارائه کرده بود، مطرح کرد.
 
تعریف حکومت سرزمینی:
 حکومت سرزمینی به ساخت قدرتی اشاره دارد که در سرزمینی معین بر مردمانی معین تسلط پایدار داشته باشد. کارکرد اصلی حکومت از نظر داخلی، برقراری نظم و امنیت و از نظر خارجی، پاسداری از تمامیت ارضی و تلاش برای حفظ پیشبرد منافع یکایک شهروندان خویش است. از نیمه دوم قرن بیستم با شروع روند جهانی شدن سازمان‌های فراملی (آ.سه.آن) و فوق ملی (سازمان ملل متحد) و سازمان‌های غیر دولتی (شرکت‌های چند ملیتی) نیز همراه با حکومت‌های سرزمینی در نظام بین‌الملل نقش آفرینی می‌کنند. 
با توجه به تعریف فوق می‌توان از سه دیدگاه جغرافیایی، حقوقی و سیاسی بررسی کرد

 
 
مجموعه تست فصل اول
 
1) وجه مشترک تمام کشورها........... است.
1. نوع حکومت             2. داشتن سرزمین            
3. ویژگی‌های فرهنگی             4. داشتن اهمیت استراتژیکی
2) کدام عامل در مسیر تکامل دولت در اروپا نقش بسزایی داشت؟
1. صلح وستفالیا                          2. ظهور ناپلئون اول         
3. سقوط نظام فئودالی و استبدادی        4. کاهش قدرت امپراتوری واتیکان
3) کشور‌های تحت الحمایه به چه کشور‌هایی اطلاق می‌شود؟
1-به کشوری که حاکمیت و اداره امور در دست دولتی معروف به کشور مادر بود
2-به کشوری که امور داخلی به حاکمان محلی و امور مربوط به دفاع و سیاست خارجی به دولت مادر داده شده بود.
3- به کشوری که جزء مستعمرات کشورهای مغلوب در جنگ جهانی اول بود و جامعه ملل عهده دار حقوق و آزادی‌های مدنی مردم در آن بود.
4-به کشور‌هایی که طی جنگ دوم جهانی استقلال خود را به دست نیاوردند و تحت سرپرستی سازمان ملل در دست کشورهای امانت دار اداره می‌شدند.
4) اولین تعریف منسجم از جغرافیای سیاسی توسط چه کسی و کی ارایه شد؟
1. جونز در اول دهه پنجاه قرن بیستم                        2. کیلن در اوایل دهه شصت قرن بیستم
3. مکیندر در نیمه اول دهه بیست قرن بیستم             4. هارتشورن در نیمه اول دهه پنجاه قرن بیستم
5) اساس نظریه مکیندر چیست؟
1-هرکس در دریاهای جهان تسلط داشته باشد بر کل جهان مسلط است
2-هرکس بر فضا تسلط داشته باشد بر کل جهان مسلط است
3-هرکس بر خشکی‌های جهان تسلط داشته باشد بر کل جهان مسلط است
4-هرکس بر ناحیه ریملند تسلط داشته باشد بر کل جهان مسلط است
 
پاسخ مجموعه تست فصل اول
 
1-گزینه (2) صحیح است.
2-گزینه (1) صحیح است.
3-گزینه (2) صحیح است.
4-گزینه (4) صحیح است.
5-گزینه (3) صحیح است.

نوع فایل:word

  سایز: 211Kb

 تعداد صفحه:159

دانلود جزوه بیماری های مهم گندم

اختصاصی از فایل هلپ دانلود جزوه بیماری های مهم گندم دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

الف – بیماری هـای قــارچـی  Fungal diseases

زنگ ها     The Rusts

قارچهای عامل بیماریهای موسوم به زنگ به شاخه بازیدیومایکوتا و راسته Uredinales تعلق دارند. زنگها انگل های اجباری بوده و در محیطهای کشت مصنوعی و نیز در بقایای گیاهی قادر به رشد نمی‌باشند. زنگها ممکن است از لحاظ تعداد میزبان یک میزبانه یا دومیزبانه باشند. اکثر زنگ ها چند چرخه یا پلی سیکل اند. زنگ ها بذرزاد نمی باشند و اغلب با باد منتشر می‌شوند.

عامل زنگ در غلات غالباً جنس Puccinia است. زنگ در گندم در مقایسه با سایر غلات اهمیت بیشتری دارد. سه نوع زنگ (سیاه، قهوه‌ای و زرد) در گندم شناخته شده است که در ایران زنگ زرد، قهوه ای و سیاه به ترتیب دارای بیشترین اهمیت می‌باشند. این زنگ ها ممکن است بطور توأم نیز در یک بوته گندم نیز دیده شوند. خسارت زنگها بسته به مرحله رشدی گیاه متفاوت است. گیاهان زراعی در صورت ابتلا به زنگ در زمان بلوغ بیشتر خسارت می‌بینند.

زنگ ها به طرق مختلف باعث خسارت می‌شوند :

• رابطه انگلی غذایی و برداشت مواد غذایی از گیاه
• بالا بردن شدت تنفس و تعرق در گیاه
• کاهش سطح و میزان فتوسنتز در گیاه
• ضعیف شدن و لاغر شدن دانه ها و کاهش قوه نامیه آنها
• حساسیت وآسیب پذیر شدن گیاهان حاصله از دانه های خسارت دیده از بیماری

• زنگ سیاه یا ساقه گندم       Black (Stem) Rust

قارچ عامل بیماری         Puccinia graminis

این گونه دو میزبانه و دارای هر پنج مرحله اسپوری است. علاوه بر گندم به 410 گونه از گیاهان گرامینه از جمله جو، یولاف، چاودار و گندم دوروم (میزبانان ثانوی = Alternative host) حمله کرده و در سرتاسر جهان به شکل وسیعی انتشار دارد. میزبان حدواسط (Alternate host) این قارچ شامل 70 گونه ازBerberis  و Mahonia است که عمده ترین آنها زرشک زراعی میباشد.

این بیماری در ایران نیز از انتشار وسیعی برخوردار بوده ولی تاکنون به اندازه دو زنگ دیگر مشکل ساز نبود است. این زنگ به لحاظ گرمادوست بودن در نواحی گرم و نیز در آخر فصل زراعی ظاهر می‌شود.

  چرخه زندگی

مرحله اوریدیا :

این مرحله با جوانه زنی یک اوریدیوسپور یا ائیسیوسپور روی میزبان علفی گرامینه، نفوذ و توسعه آن آغاز می‌شود. پس از استقرار قارچ در میزبان اسپورزایی صورت گرفته و اوریدیوسپورهای جدید بوجود می‌آیند که منتشر شده و آلودگی های بعدی را موجب می‌شوند. تکرار این مرحله باعث اپیدمی شدن و انتشار ثانوی بیماری خواهد شد. اوریدیوسپورها بیضی شکل، تک سلولی و دیکاریون (n+ n) و پوشیده از خارهای ریز می‌باشند.

مرحله تلیا :

پس از بالغ شدن گیاه، تولید اوریدیوسپورها متوقف و تشکیل تلیوسپورها در همان محل  یا در محل جدید آغاز می‌شود. در این مرحله رنگ جوش (Pustule) تیره می‌شود. تلیوسپورها 2 سلولی و دیپلوئید و دارای دیواره ضخیم و دارای قابلیت پایداری در شرایط سرما و خشکی شدید بوده و بدین ترتیب اندام زمستانگذرانی قارچ می‌باشد.

مرحله بازیدیا :

پس از سپری شدن زمستان، تلیوسپورها جوانه زده و هسته پس از تحمل یک مرحله میوز، چهار بازیدیوسپور هاپلوئید تشکیل می‌دهند که دوبه دو با هم سازگارند و در صورت وجود میزبان حدواسط قادر به آلوده نمودن آن خواهند بود. بازیدیوسپورها مستقیماً وارد اپیدرم شده و میسلیوم هاپلوئید را در بافت میزبان حدواسط تشکیل می‌دهند.

مرحله پیکنیا یا اسپرماتیا :

در این مرحله میسلیوم هاپلوئید ناشی از بازیدیوسپورها، اندام باردهی بنام پیکنیدیوم را تشکیل میدهند که در سطح رویی برگ تشکیل می‌شود و حاوی هیف های گیرنده رشته مانند و اسپرماتیوم های تک سلولی و هاپلوئید است. هیف های گیرنده و اسیرماتیدی های مخالف (+ و ـ) پس از انتقال توسط حشرات در هم آمیخته و حاصل این لقاح هیف دیکاریون (n+n) می‌باشد.

مرحله ائیسیا :

هیف دیکاریون در سطح زیرین برگ میزبان حدواسط اندامی فنجانی شکل بنام ائسیدی را تشکیل می‌دهد که حاوی ائیسسوسپورها می‌باشد. این ائیسپوسپورها که دیکاریون می‌باشند، مسئول آلودگی میزبانان اصلی (ازجمله گندم) می‌باشند

کنترل زنگ سیاه

1لف – استفاده از ارقام مقاوم به بیماری

ب – روش های مبارزه زراعی

• گریز از بیماری Disease ascape

برای مقابله با این زنگ به لحاظ گرمادوست بودن آن، در پائیز محصول زودتر کشت شده و تاحدامکان از ارقام زودرس استفاده می‌شود تا پیش از رسیدن ماه گرم و ظهور بیماری برداشت محصول انجام شود.

• استفاده متعادل از کودهای نیتروژنه، پتاسه و فسفره. چراکه شدت زنگ ها با استعمال بیش از اندازه کودهای نیتروژنه بیشتر می‌شود.
• حذف پل‌های سبز (green bridge) شامل گیاهان خودرو، میزبانان ثانوی و محصولاتی که بطور متوالی در یک فصل کاشته می‌شوند.
• ریشه کنی زرشک و میزبانان حدواسط: برنامه‌های ریشه کنی در امریکای شمالی و اروپا در محدود کردن بیماری تاثیر عمده‌ای داشته است.
• استفاده از کشت مخلوط مولتی لاین یا مولتی واریته با خصوصیات مختلف از لحاظ مقاومت یا حساسیت به بیماری ولی مشابه از لحاظ آداب زراعی و رشدی تا در مراحل کاشت و داشت و برداشت مشکلی ایجاد نشود.

ج – روش های شیمیایی

بطور کلی برای مبارزه با زنگ ها روش شیمیایی چندان توصیه شده نیست.

به چند دلیل از جمله :

• هزینه بالای قارچکش ها و ارزان قیمت بودن غلات
• ایجاد مقاومت در قارچ ها نسبت به سموم
• عدم کارآیی قارچکش ها در معالجه بیماری و تنها کند شدن اپیدمی در صورت استفاده
• مشکل بودن پیش بینی زمان اپیدمی شدن در زنگ ها
• دلایل زیست محیطی و خطرات جانبی سموم شیمیایی

• زنگ قهوه ای (نارنجی یا برگ) گندم         Brown (leaf , Orang)  rust

قارچ عامل بیماری      Puccnia recondita f.sp.  tritici

این بیماری در انواع گندم، تریتیکاله، جو و چندین علف هرز گرامینه دیده می‌شود ولی در یولاف دیده نمی‌شود. میزبان حدواسط این زنگ گیاهانی از جنس Thalictrum، Isopyrum،  Anemunella، از خانواده آلاله ها و Anchusa از گاوزبانیان می‌باشد. این زنگ به برگ‌ها و ساقه ها حمله کرده و در تمام دنیا از جمله ایران گسترش زیادی دارد. این زنگ گرمادوست تر از زنگ زرد و سرمادوست تر از زنگ سیاه بوده و بنابراین از لحاظ زمانی در مزرعه پیش از زنگ سیاه و بعد از زنگ زرد دیده می‌شود.

چرخه زندگی زنگ قهوه ای کاملاً مشابه زنگ سیاه بوده دارای هر 5 مرحله اسپوری و دومیزبانه است. مرحله اوریدیا مسئول تکرار چرخه هاست. مرحله تلیا مسئول زمستان گذرانی قارچ است. مرحله بازیدیا مسئول آلوده کردن میزبان حدواسط است در این بیماری درصورت عدم وجود میزبان حدواسط، اوریدیوسپورها روی گیاهانی موسوم به پل سبز در ارتفاعات که خنکتر است تابستانگذرانی می‌کنند و با ظهور گندم در سال آینده حتی چند صد کیلومتر پرواز کرده و آلودگی را بوجود می‌آورند. با نظر به ابن مطلب که اوریدیسپورها از مسافات دور قادر به انتقال به مزارع می‌باشند، وجود ائیسیوسپورها جهت ایجاد بیماری چندان الزامی نیست. اما وجود تلیوسپورها و میزبان حدواسط از جهت ایجاد تنوع در قارچ اهمیت دارد.

کنترل زنگ قهوه ای

1 – ارقام مقاوم

2 – حذف پل های سبز

3 – فرار از بیماری

4 - کنترل شیمیایی :

برای این بیماری استفاده از روش های شیمیایی کمتر توصیه می‌شود اما در صورت لزوم می‌توان از قارچکش های سیستمیک مخصوصاً Fenbuconazole در مرحله گلدهی در کنترل بیماری استفاده نمود. بایستی دقت نمود که در این مرحله اثرات سمی سموم مورد استفاده در دانه باقی نماند.

ضدعفونی بذر با قارچکش های سیستمیک نیز توصیه شده است.

• زنگ زرد (گلوم یا نواری) گندم     Yellow (glum, strip) rust
• عامل بیماری       Puccinia striiformis

این زنگ به عنوان شایعترین و مهمترین زنگ گندم در ایران شناخته شده و به لحاظ سرمادوست بودن اولین زنگی است که در مزرعه ظاهر می‌شود و در مناطق سردسیر از جمله آذربایجان بیشترین خسارت را وارد می‌کند.

در این زنگ مراحل اوریدیا، تلیا و بازیدیا شناخته شده است اما تا کنون میزبان حدواسطی برای آن گزارش نشده و بنابراین مراحل پیکنیا و ائیسیا در آن یافت نشده است. با وجود این، این زنگ میزبانان ثانوی فراوانی از جمله چاودار و جو و چندین علف هرز گرامینه دارد. نقش تلیوسپورها و بازیدیوسپورها در این زنگ شناخته نشده است. تلیوسپورها حتی در صورت ایجاد بازیدیوسپورها نیز قادر به ایجاد بیماری در گندم نمی‌باشند. زمستانگذرانی آن بصورت میسلیوم دورمانت (غیر فعال) یا اوریدیوم ها در بافتهای گیاهان خوردرو و گندم و جوی پائیزه و علف های هرز میزبان و تابستان گذرانی آن روی گیاهان گندم خودرو و گراسهای وحشی یا گندم های دیررس بهاره و در ارتفاعات می‌باشد. عمر اوردیوسپورهای زنگ زرد بسیار کوتاه بوده و در نتیجه پرواز آنها در مسافات کوتاهتری انجام می‌گیرد.

این زنگ برخلاف دو زنگ دیگر در بافت گیاهی به صورت سیستمیک (داخلی) در آمده و بدین دلیل قدرت تکثیر آن بیشتر است و یک اوریدیوسپور در رقم حساس و در شرایط مساعد آب و هوایی قادر است تا کل سطح برگ را آلوده کرده و صدها جوش را بوجود آورد که هر یک حاوی چندین هزار اوریدیوسپور خواهند بود.

کنترل زنگ زرد گندم

1 – استفاده از ارقام مقاوم عملی ترین، موثرترین و اقتصادی ترین روش کنترل زنگ هاست. نکته ای که در مورد این بیماری مطرح است این است که قارچ به دلیل تغییرات ژنتیکی مقاومت رقم را درهم شکسته و در عرض چندین سال رقم مقاوم به مقاومت خود را از دست میدهد و بایستی رقم جدیدی را جایگزین آن نمود.

2 – حذف پل های سبز

3 – کنترل شیمیایی

که در مورد زنگ زرد بیشتر مطرح است تا بقیه. این اقدامات شامل روش های ضدعفونی بذور با قارچکش ها و نیز انجام سمپاشی های هوایی می‌باشد. به لحاظ سرمادوست بودن زنگ زرد چنانچه بتوان بیماری را در پاییز و اوایل بهار کنترل نمود در ادامه فصل بیماری خودبخود به لحاظ بالا رفتن درجه حرارت هوا کنترل می‌شود. برای این منظور می‌توان بذور را با سموم سیستمیک ضدعفونی نمود و آنها را بطور مقطعی از آسیب زنگ زرد در پاییز در امان نگه داشت. در کاشت بهاره ضدعفونی بذور با قارچکش های سیستمیک مثل بنومیل، بذرها را به مدت حداقل 15 روز از آلوده شدن محافظت خواهد کرد. در کاشت پاییزه اینکار گیاه را از آلودگی پاییزه حفظ کرده ولی نمی تواند مانع آلودگی بهاره شود و حتماً بایستی در بهار نیز سمپاشی هوایی صورت گیرد. در بهار سمپاشی بمحض مشاهده علایم توصیه میشود. در این مورد از قارچکش هایی مثل کاربندازیم، فن پروپیدین، تیلت یا پروپیکونازول، تریادیمنول و ترایدمورف و نیز اکسی کاربوکسین یا پلنت واکس و بایلتون و بنومیل و بعضاً گوگود استفاده نمود. زمان سمپاشی هم مهم است و اگر در مرحله گلدهی انجام شود و بیماری را در این مرحله حساس ده بیست روز عقب بیاندازد، در جلوگیری از افت عملکرد تاثیر زیادی خواهد داشت.

• سیاهک ها        The smuts and bunts

عوامل بیماریهای موسوم به سیاهک ها متعلق با قارچهای شاخه Basidiomycota و راسته Ustilaginales می‌باشند و در دو خانواده Ustilaginaceae و Tilletiaceae قرار دارند. این قارچها عمدتاً آلودگی تخمدان و بعضاً برگ در غلات و سایر گرامینه ها را موجب می‌شوند. وجود توده سیاهرنگ اسپورها تشخیص این نوع بیماریها را به سادگی ممکن می‌سازد. این اسپورها کلامیدوسپور، تلیوسپور یا Ustilospore نامیده می‌شوند.  تلیوسپورها عمدتاً کروی و تک سلولی اند و سطح آنها ممکن است صاف، مشبک، خاردار و  غیره باشد. سیاهک ها برخلاف زنگ ها انگل اختیاری بوده و قابلیت کشت در محیط مصنوعی را دارا  می‌باشند، فاقد هاستوریوم بوده اما رشد آنها مانند زنگ ها بصورت بین و داخل سلولی صورت می‌گیرد.

 بطور کلی اکثر سیاهک ها مونوسیکل یا تک چرخه می‌باشند.

• سیاهک آشکار گندم        Loose smut

عامل بیماری         Ustilago tritici

Ustilago nuda tritici

این سیاهک در گندم و جو و چندین علف هرز گرامینه دیده می‌شود. گیاه آلوده بجای داشتن دانه در خوشه حامل توده سیاهرنگی است که شامل مجموعه ای از تلیوسپورهای قارچ عامل بیماری می‌باشد. علایم بیماری تا قبل از خوشه دهی واضح نیست. بوته های آلوده بلندتر بوده و خوشه آن نیز زودرس می‌باشد. در هنگام سنبله دهی زمانیکه سنبله می‌خواهد از غلاف بیرون بیاید، بعلت شفاف بودن غلاف می‌توان آلودگی را تشخیص داد.

تلیوسپورها پس از آزاد شدن از خوشه آلوده توسط باد به تخمدان های گیاه سالم که در حین گلدهی است، رسیده و پس از جوانه زنی و میوز هسته، چهار سلول مونوکاریوتیک موسوم به اسپوریدی را تشکیل می‌دهد که این سلولها، هیفهای n کروموزومی را بوجود می‌آورند. برخورد هیفهای مخالف، تشکیل هیف n+n کروموزومی را باعث می‌شود. این هیف مسئول آلودگی است و خود را به تخمدان رسانده و در نهایت داخل جنین بذر مستقر می‌شود. با جوانه زنی بذر آلوده ای که کاملاً سالم به نظر می‌رسد، قارچ همراه با مریستم رأسی بالا می‌آید و مجدداً خود را به تخمدان می‌رساند و آن را تبدیل به انبوهی از تلیوسپورها می‌کند.

در این بیماری برخلاف سیاهک پنهان خاک آلوده نیست، چرا که تلیوسپورهای قارچ دوام زیادی نداشته و بزودی پس از افتادن در خاک از بین خواهند رفت.

کنترل سیاهک آشکار گندم

1 – استفاده از بذر سالم

2 – سالم سازی بذر با روش های شیمیایی و فیزیکی بذر :

در ضدعفونی شیمیایی تنها از قارچکش های سیستمیک مثل کاربوکسین می‌توان استفاده نمود و قارچکشهای تماسی یا محافظتی قادر به ضدعفونی بذر نخواهند بود. چرا که قارچ در داخل بذر و در قسمت جنین مستقر می‌باشد.

در صورت عدم دسترسی به سم می‌توان از ضدعفونی فیزیکی یعنی گرمادرمانی یا Termotrapy استفاده نمود. برای این منظور بذرها بمدت چند ساعت در آب معمولی قرار داده می‌شوند و حرارت آب را به 30 درجه سانتیگراد رسانده می‌شود. سپس بلافاصله آنها را به آب 54 درجه منتقل و پس از 15 دقیقه آنها را با آب خیلی سرد خنک می‌کنیم.

3 – ارقام مقاوم به این بیماری نیز وجود دارد که بدلیل کنترل خوب این بیماری با ضدعفونی بذر استفاده از آن محدود می‌باشد.

• سیاهک پنهان، معمولی، کامل و بدبوی گندم Covered, Common, Complete, Stinking Bunt

عامل بیماری    

Tilletia laevis ) = T. foetida)

   Tilletia tritici ) = caries)

سیاهک پنهان گندم توسط دو گونه بسیار نزدیک بهم ایجاد می‌شود. گونه اول در ایران از فراوانی بیشتری برخوردار می‌باشد.

علایم بیماری تا قبل از سنبله دهی کاملاً مشهود نیست. در مرحله خوشه‌دهی، سنبلچه‌ها معمولاً با زاویه بازتری نسبت به محور گلاذین قرار می‌گیرند. خوشه آلوده برنگ سبز مایل به آبی (تیره تر از خوشه سالم) دیده می‌شود. بوته های آلوده کوتاهتر از بوته سالم بوده و تخمدان دیررس تر است. دانه های سیاهک زده که بظاهر سالم به نظر می‌رسند با کوچکترین فشاری ترکیده و توده تلیوسپورها بصورت پودر سیاهرنگی خارج می‌شود.

تلیوسپورها به مدت چندین سال قادرند در سطح بذر آلوده و در خاک باقی بمانند. تلیوسپورها بازیدیوسپورهایی را بوجود می‌آورد که هیف n+n را ایجاد می کند. این هیف دیکاریون به کلئوپتیل گیاهچه گندم حمله و در آن نفوذ می‌کند و همراه با رشد مریستم رأسی بصورت بین سلولی در گیاه بالا آمده و داخل تخمدان تولید تلیوسپور می‌کند. در داخل تخمدان، سیاهک (مجموعه تلیوسپورها) تا زمان برداشت دست نخورده باقی می‌ماند و در هنگام برداشت تلیوسپورها آزاد شده و با بذور سالم مخلوط شده و یا روی خاک می‌افتند. در این هنگام در مزرعه بوی بدی  شبیه بوی ماهی گندیده به مشام می‌رسد که در اثر تولید گاز تری متیل آمین است که گاز مشتعلی بوده و گاه در برداشت مکانیزه گندم سبب بروز آتش سوزی می‌گردد.

کنترل سیاهک پنهان

1 – ضدعفونی بذر : تلیوسپورها در سطح بذر حضور دارند، لذا استفاده از سموم تماسی براحتی بیماری را کنترل خواهد نمود.

نکته ای که در اینجا مطرح است مربوط به آلوده بودن خاک می‌باشد. در گندم آبی که در اثر آبیاری بذرها زود سبز می‌شوند قارچکش سریعاً عمل کرده و گیاهچه را تا مرحله ای که مورد هجوم تلیوسپورهای موجود در خاک قرار نگیرد‌، محافظت خواهد نمود. اما در مورد گندم دیم که معلوم نیست بارندگی کی رخ دهد، ممکن است قارچکش اثر خود را از دست بدهد و در هنگام بارندگی و جوانه زنی بذر عمل محافظت از بذر صورت نگیرد. بنابراین توصیه می‌شود در زراعت های دیم حتماً از سموم سیستمیک مثل بنومیل، کاربندازیم، کاربوکسین و سموم تریازولی مثل تیلت و نیز مانکوزب و مانب استفاده شود تا عمل محافظتی طولانی‌تری نتیجه شود. اما در زراعت های آبی به دلیل گران بودن سموم سیستمیک و نیز ایجاد تنوع و مقاومت در قارچ در اثر مصرف این سموم توصیه می‌شود تنها از سموم تماسی مثل تیرام و PCNB برای این منظور استفاده شود.

2 – روش های زراعی

کاشت گندم در زمانیکه دما بالای 15 درجه سانتیگراد باشد (زودکاشت در پاییز) باعث گریز از بیماری خواهد شد. استفاده از ارقام مقاوم به دلیل موثر بودن روش های ضدعفونی بذر محدود می‌باشد.

 شامل 15 صفحه فایل word قابل ویرایش